-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 4
/
Cocceji_prudentia.xml
3139 lines (3139 loc) · 743 KB
/
Cocceji_prudentia.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE TEI.2 SYSTEM "http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenatools/DTD/teixlite.dtd">
<TEI.2 TEIform="TEI.2">
<teiHeader type="text" status="new" TEIform="teiHeader">
<fileDesc TEIform="fileDesc">
<titleStmt TEIform="titleStmt">
<title TEIform="title">Juris Publici Prudentia Compendio exhibita : quo materiae eius, praecipuaeque hactenus agitatae controversiae ab sua origine ac fonte ducuntur, facilique ratione exponuntur et demonstrantur.</title>
<title type="sub" TEIform="title">Machine-readable text</title>
<author n="Cocceji" TEIform="author">Cocceji [vel Coccejus], Heinrich von</author>
<editor role="editor" TEIform="editor">Cocceji, Heinrich von</editor>
</titleStmt>
<editionStmt TEIform="editionStmt">
<edition TEIform="edition">XML version, markup prototype, December 1999</edition>
<respStmt TEIform="respStmt">
<name TEIform="name">Ruediger Niehl</name>
<resp TEIform="resp">markup</resp>
</respStmt>
</editionStmt>
<publicationStmt TEIform="publicationStmt">
<publisher TEIform="publisher">Camena</publisher>
<address TEIform="address">
<addrLine TEIform="addrLine">
<anchor n="http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenahist/cocceji1" type="href" id="arni1" TEIform="anchor" />
</addrLine>
</address>
</publicationStmt>
<notesStmt TEIform="notesStmt">
<note type="href" place="unspecified" anchored="yes" TEIform="note">http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenahist/</note>
<note type="pathname" place="unspecified" anchored="yes" TEIform="note">cocceji1</note>
<note type="filename" place="unspecified" anchored="yes" TEIform="note">Cocceji_prudentia.html</note>
<note type="titleimage" place="unspecified" anchored="yes" TEIform="note">as0001.html</note>
<note type="srcfile" place="unspecified" anchored="yes" TEIform="note">Cocceji_prudentia.xml</note>
<note type="imgpath" place="unspecified" anchored="yes" TEIform="note">cocceji1/jpg</note>
<note type="imgtype" place="unspecified" anchored="yes" TEIform="note">html</note>
</notesStmt>
<sourceDesc default="NO" TEIform="sourceDesc">
<bibl default="NO" TEIform="bibl">Frankfurt an der Oder: Jeremias Schrey, Heredes Henrici Johannis Meyeri, Christoph Zeitler, 1695.</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc TEIform="encodingDesc">
<editorialDecl default="NO" TEIform="editorialDecl">
<p TEIform="p">Regeln fuer die Texterfassung 03/2001</p>
</editorialDecl>
<refsDecl doctype="TEI.2" TEIform="refsDecl">
<p TEIform="p">not necessary</p>
</refsDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc TEIform="revisionDesc">
<change TEIform="change">
<date TEIform="date">14.04.2007</date>
<respStmt TEIform="respStmt">
<name TEIform="name">Reinhard Gruhl</name>
<resp TEIform="resp">markup</resp>
</respStmt>
<item TEIform="item">typed text (addenda and emendanda worked in; see p. 468 and 522; erratum missing on p. 238)- structural tagging completed - no semantic tagging - spell check partially performed - no orthographical standardization</item>
</change>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text>
<front>
<pb id='as001'/>
<gap desc='frontispiz' resp='sampling'/>
<pb id='as002'/>
<titlePage><titlePart>
JURIS
PUBLICI
PRUDENTIA
Compendio exhibita,
quô materiae eius, praecipuaeque
hactenus agitatae controversiae ab sua origine
ac fonte ducuntur, facilique ratione exponuntur
et demonstrantur.
AUTORE
HENR. COCCEIO,
JC. Consil. Elect. Brand. Facult. Jur.
Ordin. et Profess. Prim.
Olim
Supremi Consilii Statûs Electoralis Palatini et
Collegii Revisorii Adsessore; et in Antiquissima
Heidelbergensi, Decretal. Pandectar.
et Jur. Gent. P. P.
CUM PRIVILEGIIS SERENISS. ELECTOR.
SAXONIAE ET BRANDENB.
Francofurti ad Viadrum,
Impensis JEREMIAS SCHREY,
et Heredum HENRICI JOH. MEXERI.
Literis CHRISTOPHORI ZEITLERI, MDCXCV.
</titlePart></titlePage>
<pb id='as003'/>
<gap desc='blank space' resp='sampling'/>
<div type='dedication'>
<pb id='as004'/>
<head>
SERENISSIMO ac POTENTISSIMO
PRINCIPI ac DOMINO,
DOMINO
FRIDERICO III.
MARCHIONI BRANDENBURGICO,
S. R. I. ARCHI-CAMERARIO,
ET PRINCIPI ELECTORI;
BORUSSIAE SUPREMO,
ET MAGDEBURGI, JULIAE, CLIVIAE,
CASSUBIORUM, VANDALORUM, AC IN
SILESIA CROSNAE etc.
DUCI.
BURGGRAVIO NORICO,
PRINCIPI HALBERSTADIENSI, MINDENSI,
CAMINENSI.
COMITI de <foreign lang='GE'>Hohenzollern/</foreign> MARCAE
ET RAVENSBERGAE,
DOMINO RAVENSTEINII, TERRARUMque
<foreign lang='GE'>Lauenburg</foreign> et <foreign lang='GE'>Bütow.</foreign> etc. etc.
ARCHI-PRINCIPI PIO, FELICI, INCLUTO
etc.
Perennaturam Felicitatem.
</head>
<pb id='as005'/>
<p><hi rend='italic'>Serenissime et Potentissime PRINCEPS ELECTOR, Domine Clementissime.</hi></p>
<p>Nôvi omnino, nihil, quod quidem literarii muneris sit, nedum exile et qualecunque hoc opusculum, TE, AUGUSTE PRINCEPS, tantoque
<pb id='as006'/>
fastigio Tuo dignum esse. Qvin nôvi fateorque, hujus tractatûs, ut a materia aliquod, at nullum ab opere ejusve autore precium esse. Tantum tamen abest, ut ideo vel dubitaverim Sacrosancto Tuo Nomini eum dicare, ut nec aliter mihi licuisse crediderim. Hactenus enim quae edidi exercitia, privatis Officii mei, Juventutis Studiosae, et Academicis, non publicis rationibus destinaveram: Hoc primum nunc est, quod paulo diligentius eâque formâ exhibendum duxi, ut publico confectum videri possit. Has ego itaque primitias TIBI, Augusto Principi ac Domino meo, sacras, easque aliis quâm Tuis imponi aris sacrilegii instar credidi. Hoc momento satis precii operi inesse existimo, etsi nullum sit. Illae quoque, quae coelesti Numini offerri debebant, primitiae, agniculi, et vilia, nulliusque propemodum precii erant;
<pb id='as007'/>
neque tamen sine grandi piaculo omitti poterant. Quo enim magis ea est Divini Numinis immensitas, eaque Summorum Principum fortuna, ut nihil iis dignum offerri possit; eo minus dedignantur quicquid casta et sincera cum pietate offertur. Satius adeo visum omnino fuit, qualemcunque, quae sola potest, pietatis testationem fieri, quam omnem omitti. Equidem et TUUM Imperium, AUGUSTE PRINCEPS, utrique limiti Germaniae impositum, nec utroque tamen limite cohibitum, ejusque antiquitas et origo exponitur: sed et TUUM praecipue jus Vandaliae illius est, quae Italiam Africamque non victoriis modo peragravit, sed illam domuit, hanc tenuit. Verum Tua isthaec Majorumque Tuorum gloria est, nec ulla inde operis, quo saltem refertur, commendatio. Non aliam itaque oblationi humillimae causam
<pb id='as008'/>
quaero, quam ut, Tuâ clementiâ in hoc Amplissimo Clarissimoque Principatuum Tuorum Germaniaeque loco positus; otioque post publicorum negotiorum, quibus ante illigatus fueram, impedimenta, secutasque deinde migrationes, potitus, primum hujus otii mei, Tuo beneficio clementissime mihi concessi, fructum publicum TIBI sacrum facerem. Nec, quo in literas es studio, inclementer id abs TE acceptum iri confido, qui eodem tempore, quo a Rhenilimite, ab Italia, a Pannoniis, ab Europae denique cervicibus infestissimos religionis et libertatis Germanicae hostes armorum virtute summoves, eodem inter tubas ac lituos nova literarum ac pietatis Sacraria extruis, atque adeo unâ servitutem exercitibus Tuis, barbariem novis literarum praesidiis a Tua Germania depellis. Denique, quae in rebus piis solent, vota nuncupo.
<pb id='as009'/>
AEternet haec TUA, SERENISSIME PRINCEPS ELECTOR, Imperiique Tui, et Domûs Serenissimae, quin haec rara temporum felicitas, quâ Tua cum maximis pientissimisque Germaniae et Europae Principibus, ac inprimis cum Sacrosancto Imperii Capite, tot nunc Palmis victoriisque juxtâ ac pietate adeo illustri, invictissimoque illo Britanniae Heroe necessitudo atque amicitia in ferventissimum libertatis tuendae studium contentionemque, invicto foedere, maximo hostium malo, felicissime coaluit.</p>
<p><hi rend='italic'>Serenitatis Tuae Electoralis</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Humillimus Subjectissimusque</hi></p>
<p>HENR. COCCEJUS.</p>
</div>
<div type='preface'>
<pb id='as010'/>
<head>Monita ad <abbr expan='Lectorem'>L.</abbr></head>
<p><hi rend='italic'>1. CAusas propositi, usumque hujus methodi hîc exponere animus erat; sed cum nec tempus, nec spacium quod superest, nec ipsa compendii ratio praefationis ambages nunc admittat, necessaria saltem monendo defungar.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>2. Quod in caeteris Juris disciplinis ratio praestat, id in jure publico Germaniae historia: Justitiae enim semina a natura hominibus insita, usu rationis excutiuntur; Jus publicum Regiminis Germanici, nulla olim lege comprehensum, non ab alio fere principio arcessitur, quam a long aeva consuetudine; quae quid est, quam antiquitatis Germanicae historia? Ex hac proinde tum ea, quae literis postea comprehensa, sed dubia sunt, decidi, tum caetera hauriri atque exponi necesse est. In qua adeo evolvenda si quid praetermissum, vel aliter factum collatione meliorum autorum apparuerit, in tanta horum varietate, temporumque obscuritate et barbarie facilem mihi veniam fore confido.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>3. Atque haec causa est, cur illae operis partes, quae inde demonstrandae erant, multo prolixiores appareant, quam caetera capita, quae ab aliis copiose tractata ad suos Autores remitti commode potuerunt. Neque tamen quaedam commataideo majusculis literis impressa sunt, ut sola illa contextus, reliqua exegeseos instar essent; sed fere, ut materiarum connexio fieret manifestior, et interjectu aliorum minus fatisceret.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>4. Proposueram Tabellam Geographicam ideo inprimis adjungere, ut evidentius appareret 1. Divisio
<pb id='as011'/>
totius Franciae in tria regna. 2. Quî tota Germania ab omni memoria in 6. deinde, adjecta terrâ Rhenanâ, in 7 populos seu provincias, vulgo <foreign lang='GE'>Kräyse/</foreign> distincta fuerit. 3. Divisio et situs partis mediatae et immediatae; item superioris et inferioris; de qua cap. 9. et qualiter immediata in medio regni Francici sita fuerit. 4. Qvae portio regni Lotharingici Germaniae, qvae item Galliae ex divisione Ludovici Germanici et Caroli Calvi, fratrum, accesserit. 5. Quae hujus regni terrae sint extra Arelatense: 6. Hoc, quî et quibus finibus in illo natum, Germaniae accreverit. 7. Quae pars Germaniae a Graecis et Romanis specialiter nomine Galliae comprehensa fuerit, de quo Proleg. §. 18. Sed destiti coepto, cum tempore exclusus, tum, quod ex ipsa descriptione, junctâ tabulâ vulgari, plana haec fore crederem.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. Alitibus publicis adhuc vibrantibus abstinui; et funestas religionis lites procul habui: illa, quae inter Imperium et Sacerdotium fuit, pace jam transacta, et Imperii, non religionis causa est. De Vicariatu sententia dudum jam, et quidem jussu publico edita, officiique mei tum pars fuit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. Quod summos Principes solo fere Principatus nomine appellaverim, id scribendi compendio, et ex genio ac more linguae factum est, cum haec nomina (Gallus, Hispanus, Saxo, etc.) ipsum regnum et Principatum, indeque quicquid ei inest fastigii dignitatisque complectantur, salvâ omnino, quae sacris potestatibus debetur, reverentiâ. Denique, si quid vel publico vel cujusquam juri, dignitative, nedum orthodoxiae officere visum fuerit, id omnino dictum scriptumve nolim. E Museo. IV. Non. Apr. CIC IC CVC.</hi></p>
</div>
</front>
<body>
<div1 id='CoPF.01' n='1' type='book'>
<div2 id='CoPF.01.01' n='1' type='chapter'>
<pb id='s001'/>
<head><hi rend='italic'>Prolegomena.</hi></head>
<p>SUMMARIA.</p>
<p><hi rend='italic'>1. GErmaniae antiquitas obscura.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>2. Deinde fabulis involuta.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>3. Probandum seu certum esse debet, ex quo jus ducitur.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>4. Gesta a Germanis ante Tacitum incerta sunt, nisi quae autoribus Romanis vel Graecis probantur.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. Germaniae populi indigenae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. Ad migrandum olim facillimi, indeque varietas nominum etc.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>7. Germani demum dicti sunt postquam in Galliam transiêre.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>8. Ante nullum nomen comune habuêre.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>9. 10. At Gallorum seu Celtarum nomen ipsis cum Gallis et aliis eommune fuisse probatur I. de usu Graecorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>11. Refutatur Cluverus, qui de sola voce Celtarum id concedit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>12. 13. 14. Idem II. demonstratur de usu Romanorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>15. Hic usus veteru decepit ipsos Rom. recentiores.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>16. Helvetii et Boji Germani fuêre; non Galli.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>17. Senones itidem.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>18. In specie Galli dicti sunt illi Germam, qui intra productos per Germaniam Galliae Celticae fines habitârunt.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>19. Unde Caesar dixerit, Gallos olim in Germaniam transiisse.</hi></p>
<pb id='s002' n='2'/>
<p><hi rend='italic'>20. Francos Galliae victores, genuinos indubie Germanos, non Gallos fuisse demonstratur</hi></p>
<p><hi rend='italic'>21. I. Autoritate Romanorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>22. II. Graecorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>23. III. Poetarum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>24. IV. Panegyricorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>25. V. Ipsorum Gallorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>26. VI. Ab eorum Origine.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>27. VII. Monumentis vetustis, remiss.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>28. Constat hinc, Francos Germaniae populum fuisse: quod itaque in eam aliunde venerint, probari debet.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>29. Refutatur Maimbourg etc. quod Francis Galli mixti fuerint.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>30. Etsi mixti fuissent, non tamen ideo minus Franci Germaniae populus <corr sic='fuisset' resp='printer'>fuissent</corr>.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>31. Epilogus.</hi></p>
<p>§. 1. GErmania olim rerum gestarum, non Scriptorum gloriâ; Romanum Imperium utrâque claruit. Illa enim suae gentis nullos initio, deinde rudes imperitosque scriptores nacta est: quo factum, ut ab utroque populo gesta aeque illustria fuerint, non aeque celebria.</p>
<p>2. Hunc defectum recentioris aevi autores fabulis explere annixi, magis quoque obscurârunt, et ipsa, quae supererant veritatis quoque vestigia deleverunt,
<pb id='s003' n='3'/>
Neque se aut gentem suam satis illustrem credunt, nisi vel a Troja, vel ab expeditione Alexandri M. vel a vetusta aliqua invasione originem ementiantur. Merito Crantz. <hi rend='italic'>Saxon. in prooem. Omnia,</hi> inquit, <hi rend='italic'>puerilibus fabulis et anilibus deliramentis scatere.</hi> Septentrionalium inprimis historiam Horn. <hi rend='italic'>Orb. Imp. pag 234.</hi> et alii, <hi rend='italic'>Lucinianis et Amidisiis figmentis;</hi> Hier. Cardanus vero <hi rend='italic'>l. 17. de Subtil. p. 614.</hi> Agrippam, cum ejusvanitatem arguere vellet, Saxoni Grammatico confert, <hi rend='italic'>qui historiam</hi> (Danicam) <hi rend='italic'>totam fabulis plenam conscripserit.</hi></p>
<p>3. Cum vero nullum, nedum publicum Imperii jus statui de re possit, de qua non constat, frustra hîc autores jactant, quae probari non possunt; tantum abest, ut ex commentis et somniis, quae finguntur, arrogare alicui jus aut imperium, queant.</p>
<p>4. Ut itaque sit, quod tuto sequamur, id certum est, incerta esse omnia, quae ante Caesarem Tacitumque de rebus Germanicis memorantur, nisi ex ipsis Romanis vel saltem Graecis autoribus probentur.</p>
<p>Nam nec alii fuêre coaevi scriptores, quibus
<pb id='s004' n='4'/>
commercium cum Germanis fuerit, et ipsi Germani tum ne quidem literas habuêre, sed a Romanis demum accepêre: Conf. Caes. <hi rend='italic'>de Bell. Gall. lib. 6.</hi> Diserte Tacitus <hi rend='italic'>de M. G. cap. 2. Carmina antiqua unum,</hi> ait, <hi rend='italic'>apud illos memoriae et annalium genus fuisse.</hi> Ut adeo constet, si qua rerum originumque memoria Taciti aevo jam obliterata fuerit, hodie eam frustra excitari.</p>
<p>5. Inde haec prima quasi veritas elicitur: <hi rend='italic'>Germaniae populos indigenas esse, non aliunde advenisse; donec aliud probetur.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Demonstratio.</hi></p>
<p>Nam nec Taciti aetate alia extitit inter ipsos memoria; quo sensu crediderunt, se a Tuistone, hunc vero TERRA editum, Tac. <hi rend='italic'>d. c. 2.</hi> id est, <gap lang='GR'/> seu indigenam fuisse. Idque ipse Tacitus aliis quoque rationibus adductus statuit: <hi rend='italic'>Ipsos Germanos,</hi> ait, <hi rend='italic'>indigenas crediderim, minimeque aliarum Gentium adventibus et hospitiis mixtos; quia etc. d. c. 2.</hi> Et porro <hi rend='italic'>c. 4. Ipse eorum,</hi> inquit, <hi rend='italic'>opinionibus accedo, qui Germaniae populos nullis aliarum nationum connubiis infectos, propriam et sinceram et tantum sui similem gentem extitisse arbitrantur.</hi> Equidem primitus nos ex Asia, et a Noachi Japetique posteris commune genus traxisse, tacente quoque Beroso et Josepho sacra pagina fidem facit; sed de propria cujusque populi, non de communi origine quaerimus. Pudeat itaque Bodinum nugarum,
<pb id='s005' n='5'/>
qui <hi rend='italic'>in meth. Hist.</hi> non erubuit Germanos a Gallis ducere. Cluv. <hi rend='italic'>Ant. 1. cap. 3.</hi></p>
<p>6 Caeterum Germani veteres et ad mutandum crebro sedes ac nomina maxime proni juxta ac expediti fuêre, et mutârunt crebro: cum enim eorum solae opes pecora, Tac. <hi rend='italic'>de M. G. cap. 5.</hi> nullae urbes et vix domus fuerint, Tac. <hi rend='italic'>ib. c. 16.</hi> inopia eos ad migrandum expeditos, opes ipsae pronos et cupidos fecêre; ut facilius sedes ac patriamquam hodie fere privatus habitationem, migraverint: quam causam quoque affert Strab. <hi rend='italic'>l. 4. Geogr. in princ.</hi> unde tanta variatio autorum, etsi fere coaevi fuerint, in locis ac nominibus populorum.</p>
<p>7. Germanus, (uti Alemanus,) fortem virum significat; quo nomine demum vocari caeperunt, ex quo in Gallia superato Rheno consedêre.</p>
<p>Tac. <hi rend='italic'>de M. G. c. 2. Germaniae,</hi> ait, <hi rend='italic'>vocabulum recens et nuper additum; quoniam qui primi Rhenam, transgressi Gallos expulerint,</hi> (scil. Condrusi, Eburones, Caeraesi, Poemani, Caes. <hi rend='italic'>de B. G. lib. 2.</hi>) <hi rend='italic'>nunc Tungri, nunc</hi> (perperam id mutant in <hi rend='italic'>tunc.</hi> Lips. <hi rend='italic'>ad h. l.</hi>) Germani vocati sunt, ita nationis nomen, non gentis, evaluisse paulatim, ut omnes primum a victore ob metum, mox a seipsis invento
<pb id='s006' n='6'/>
<hi rend='italic'>nomine Germani vocarentur,</hi> (de quo loco, qui crux Interpp. dicitur, immerito desperat Cluv. <hi rend='italic'>Antiq. 2. c. 20.</hi>) Et Caesar <hi rend='italic'>d. l.</hi> de praedictis 4. populis ait: <hi rend='italic'>Uno nomine eos Germanos appellari.</hi></p>
<p>8 Antea nullum nomen Germanis proprium et toti populo commune fuit.</p>
<p>Tac. <hi rend='italic'>d. c. 2. Plures gentis appellationes, Marsos, Cambrivios, Suevos, Vandalios affirmant, eaque vera et propria nomina.</hi> His optime congruit Procop. <hi rend='italic'>lib. 4. Rer. Goth. Hi omnes,</hi> ait, <hi rend='italic'>qui olim ab alterutra Rheni fluvii parte habitabant, proprium singuli nomen aliquod nacti sunt, quorum gens una Germani dicebantur: et communiter quoque omnes Germani vocabantur.</hi> Teutonum vero nomen certae gentis erat.</p>
<p>9. Fuit autem ante nomen Gallorum seu Celtarum commune et Germanis et Gallis, quin et Hispanis, Britannis, Illyriis, aliisque in occasum populis, qui omnes, CELTAE, seu, quod idem, GALLI dicti sint, Graece <gap lang='GR'/> vel <gap lang='GR'/>.</p>
<p><hi rend='italic'>Demonstratio.</hi></p>
<p>10. De Graecis id indubium est, qui in descriptione orbis, cum singulos cujusque plagae populos eorumque nomina saepe nescirent, contenti fuêre omnes ejusdem plagae populos uno communi nomine complecti, et ab insigniore ac notiore populo reliquos ejusdem plagae omnes appellare; scil.
<pb id='s007' n='7'/>
Australes omnes, Aethiopes; Boreales, Scythas; Orientales, Indos; et sic Occidentales, Celtas. Ita enim diserte Ephorus apud Strab. <hi rend='italic'>lib. 1. Geogr.</hi> ait, <hi rend='italic'>Plagam Orientalem Indos habitare; Australem Aethiopes; occidentalem Celtas; Borealem Scythas.</hi> Et <hi rend='italic'>eod. lib. 1. vers.</hi> <gap lang='GR'/>. eandem, quam diximus, causam, scil. quod singuli ignoti fuerint, affert: <hi rend='italic'>Graeci,</hi> inquit, <hi rend='italic'>uti cognitas ad Boream gentes uno nomine Scythas dixêre, Homerus Nomadas; tum vero ad occasum quoque cognitae, Celtae seu Galli, et Iberi appellati sunt, singulis his gentibus, quia non satis cognitae essent, uno nomine comprehensis; ita et omnes meridionales, Aethiopes.</hi> Ita Herodotus bis refert. <hi rend='italic'>Istrum</hi> (qui in Germania oritur) <hi rend='italic'>in Celtis oriri. lib. 2. cap. 45. et lib. 4. cap. 106.</hi> Dion. <hi rend='italic'>lib. 53. vers.</hi> <gap lang='GR'/>. ait: <hi rend='italic'>Celtarum nonnulli, quos Germanos vocamus, cum omnem, quae ad Rhenum est, Celticam occupâssent, effecêre etc.</hi></p>
<p>11. Quod vero de sola voce Celtarum seu <gap lang='GR'/>, non vero de voce Gallorum <gap lang='GR'/> id verum esse existimat Cluver, <hi rend='italic'>lib. 1. Antiq. c. 10.</hi> in eo haut leviter eum errare vel Caesar probat, qui Celtarum et Gallorum unum idemque nomen esse docet: <hi rend='italic'>lib. 1. de Bell. Gall. in pr.</hi> ubi ait: <hi rend='italic'>Qui ipsorum linguâ Celtae, nostrâ Galli appellantur.</hi> Ita Polybius vocibus <gap lang='GR'/> et <gap lang='GR'/>, id est, Celtarum et Gallorum, promiscue perpetuo utitur, <hi rend='italic'>lib. 2. Hist. cap. 18. 22. 23.</hi>
<pb id='s008' n='8'/>
<hi rend='italic'>26. 30. 31. 32. 33. 35.</hi> Idemque fit apud Strab. pass. et Ptol. <hi rend='italic'>lib. 2. c. 7. 8. et seqq.</hi></p>
<p>12. Nec Graeci tantum, sed et Romani ante migrationem Germanorum in Galliam, eos nomine Celtarum seu Gallorum complexi sunt, quicquid reclament B. Rhenan. <hi rend='italic'>lib. 1. rer. German.</hi> et Cluver. <hi rend='italic'>d. c. 10.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Demonstratio.</hi></p>
<p>13. Non tantum enim e Graecorum disciplina pleraque hauserunt Romani; et ante Caesaris tempora his quoque singuli populi aeque parum cogniti fuêre: sed et exerte Volaterr. <hi rend='italic'>Geogr. lib. 3. in princ.</hi> ait: <hi rend='italic'>Gallos omnes et Germanos uno vocabulo veteres Graeci Celtas, Romani Gallos appellabant.</hi> Et Diod. Sic. <hi rend='italic'>lib. 5. cap. 37. Romani omnes has gentes</hi> (loquitur de Germania vicinisque populis usque ad Scythas) <hi rend='italic'>conjunctim una appellatione complexi sunt, omnesque Gallos nominant.</hi> Quin Bastarnas non fuisse Gallos constat: nam trans Vistulam habitârunt, contermini Dacis; Plin. <hi rend='italic'>lib. 4. Histor. c. 14.</hi> et vicini Ponto; Claud. <hi rend='italic'>Paneg. 1. Stilic. et in 4. Cons. Hon.</hi> eosque inter 5. praecipuos Germaniae populos refert Plin. <hi rend='italic'>d. c. 14.</hi> Et Tacitus <hi rend='italic'>de M. G. c. 46.</hi> non disputat, an Gallis, sed anne Sarmatis accensendi sint: nam et Ovidius, Ponti accola, <hi rend='italic'>lib. 2. Trist.</hi> canit: <hi rend='italic'>Proxima Bastarnae Sauromataeque tenent.</hi> Et tamen hi populi adeo procul
<pb id='s009' n='9'/>
a Gallis dissiti Galli dicuntur: Polyb. <hi rend='italic'>Exc. legat. c. 62.</hi> Plut. <hi rend='italic'>in Aemil. Paul. c. 14.</hi> Et ipse Livius <hi rend='italic'>lib. 42. c. 51.</hi> Gallos in Persei exercitu vocat, quos Bastarnas fuisse ex Plut. <hi rend='italic'>d. loc.</hi> patet. Sic et Scordisci Galli dicti sunt, Just. <hi rend='italic'>l. 32. cap. 3.</hi> Strab. <hi rend='italic'>lib. 7. vers.</hi> <gap lang='GR'/>. <hi rend='italic'>Epit. Liv. 63</hi> qui tamen Bastarnis confines, et linguâ ac moribus similes fuêre. Liv. <hi rend='italic'>lib. 40. c. 57.</hi> Flor <hi rend='italic'>l. 3. c. 4.</hi></p>
<p>14. Imo ipsi Cimbri et Teutones ex ultima Germania, Galli dicuntur; Salust. <hi rend='italic'>Bell. Jug. c. 114.</hi> Fest. <hi rend='italic'>in Breviar.</hi> Eutrop, <hi rend='italic'>lib. 5.</hi> et ab extremis Galliae profugi. Flor. <hi rend='italic'>lib. 3. c. 3.</hi> Unde et Viterb. <hi rend='italic'>Chron. part. 12.</hi> eos vocat <hi rend='italic'>Gallos Teutonicos,</hi> et Cimbricum bellum Gallicum: cum constaret fuisse Germanos. Paterc. <hi rend='italic'>lib. 2. Hist.</hi> Ita miles ad occidendum Marium missus <hi rend='italic'>natione Gallus</hi> dicitur Livio <hi rend='italic'>epit. lib. 77.</hi> et Appiano <hi rend='italic'>in Celt.</hi> qui tamen <hi rend='italic'>natione Germanus et Cimbrico bello captus</hi> fuit. Vell. Paterc. <hi rend='italic'>Hist. lib. 2.</hi> Val. Max. <hi rend='italic'>lib. 2. c. 10. n. 6.</hi> Quin aperte Plutarchus eum promiscue nunc Cimbrum nunc Gallum dictum fuisse testatur, <hi rend='italic'>in Mario c. 65. Eques,</hi> ait, <hi rend='italic'>Gallus genere, seu Cimber (utrumque enim traditur) gladio ad eum ingressus est:</hi> quae proinde verba non dubium genus, sed promiscuum nominum usum arguunt. Et fere frivola ac temeraria sunt, quae Cluverus <hi rend='italic'>Ant. lib. 1. cap. 10.</hi> in re tam clara regerit, et pro arbitrio suo corrigit.</p>
<pb id='s010' n='10'/>
<p>15. Hinc vero et facile fieri potuit et saepe factum est, ut Romani recentiores ea, quae ante Caesaris tempora â Germanis gesta sunt, de Gallis retulerint: vel hoc vetusto vocis usu decepti; vel eundem imitati; forte et studio Galliae, provinciae suae.</p>
<p>16. His rebus adductus omnino existimo, Helvetios et Bojos, etsi hos Livius <hi rend='italic'>Lib. 33. c. 8.</hi> utrosque Tacitus <hi rend='italic'>de M. G. c. 28.</hi> Gallos dixerint, tamen origine Germanos fuisse.</p>
<p>Quod et Aventinus probat, qui Helvetios non e Gallia trans Rhenum, sed <hi rend='italic'>hinc in Galliam colonias misisse, lib. 1. Ann. Boj. f. 14. et Bojos haud dubie Germanos esse,</hi> ait, <hi rend='italic'>d. l. 1. f. 17.</hi> Et Conrad. Peutingerus apud Crus. <hi rend='italic'>Ann. part. 1. lib. 2. cap. 5.</hi> ait: <hi rend='italic'>Helvetii non sunt Galli, (etsi esse a Caesare dicuntur) sed Germani Suevi, scribuntque se juratos veteris consuetudinis Sueviae.</hi> Sed et ipse Caesar, <hi rend='italic'>Helvetios a sua provincia (sc. Gallia) lacu Lemano et flumine Rhodano divisos esse, lib. 1. de Bell. Gall. in. princ.</hi> et paulo post <hi rend='italic'>Bojos, trans - Rhenanum populum fuisse et inde in Noricum agrum transiisse</hi> tradit.</p>
<p>17. Quin ex eâdem causa perquam probabile fit, ipsos illos Gallos, qui temporibus Tarquinii, sorte ducta, pars in Italiam,
<pb id='s011' n='11'/>
pars in Hercinios saltus migrâsse dicuntur, Liv. <hi rend='italic'>lib. s. c. 33. et seq.</hi> non Gallos sed Germanos fuisse, etsi Gallos quosdam in transitu secum in expeditionis societatem traxerint. <hi rend='italic'>Demonstratio.</hi></p>
<p>Equidem diserte Florus <hi rend='italic'>l. 1. c. 13.</hi> inquit: <hi rend='italic'>Eos ab ultimis terrarum oris et cingente omnia Oceano</hi> (non ergo ex vicina Gallia) <hi rend='italic'>profectos.</hi> Et Livius, Alpibus semel transmissis, aliam SUBINDE GERMANORUM <hi rend='italic'>manum vestigia</hi> PRIORUM <hi rend='italic'>secutam fuisse. lib. 5. c. 34. 35.</hi> Atque hoc ipsum vernaculis annalibus et carminibus proditum Aventinus testatur <hi rend='italic'>d. l. 1. f. 17. Quemadmodum,</hi> inquit, <hi rend='italic'>et vernaculis apud nos annalibus proditur et carminibus antiquis celebramus.</hi> Sed clarissime Diodor. Sic. <hi rend='italic'>lib. 5. cap. 33.</hi> de Teutonibus et Cimbris ait: <hi rend='italic'>Hi sunt qui Romam ceperunt: hi templum Delphicum expilârunt: hi magnam Europae nec modicam Asiae partem sibi subjecêre; et permixti cnm Graecis tandem Gallo Graeci dicti sunt in Asia, ubi virtutem dicuntur perdidisse mollitie coeli.</hi> Idem probant Naucler. <hi rend='italic'>Chron. Vol. 2. gen. 27. fol. 685.</hi> Avent. <hi rend='italic'>Ann. lib. 1. fol. 17.</hi> Cruf. <hi rend='italic'>Ann. part. 1. lib. 2. cap. 5.</hi> Idque et ratio suadet. Nam Tacitus <hi rend='italic'>de M. G. c. 2.</hi> ait: <hi rend='italic'>Quis Asiâ aut Italiâ relictâ Germaniam peteret, infortmem etc. nisi si patria sit?</hi> Et quis itaque credat, Gallorum Principes relictâ cultissimâ patriâ suâ Hercinios saltus (adeo tunc horridos)
<pb id='s012' n='12'/>
elegisse? Contrarium coram Gallis ipse Cerealis testatur, differentiam soli <hi rend='italic'>semper Germanis causam transcendendi in Gallias fuisse.</hi> Tac. <hi rend='italic'>4. Hist. 73.</hi> Et cum in justa sorte partes aequales fiant, quae sortis seu ratio seu proportio fuit inter Italiam et ejus temporis saltus Hercinios; nisi, quibus hi patriafuerint, et compendium itineris atque expeditionis ex ipsa Germania ortis partem precii haut modicam fecerit.</p>
<p>18. Adeo vero Germani Gallorum nomine olim comprehensi videntur, ut divisio quoque Galliae in Aquitanicam, Celticam et Belgicam, ad Germaniam extensa, et populi, qui intra productos Celticae fines Germaniam incoluêre, in specie Galli dicti fuerint.</p>
<p>Uti enim Caesar aliique Romani solius Galliae Celticae incolas Gallos; reliquos autem Belgas et Aquitanos dicunt, (ut ex Caes. <hi rend='italic'>de Bell. Gall. pass.</hi> patet) ita et eos, qui intra fines Celticae per Germaniam productos habitârunt, semper Gallos in specie appellârunt. Nulla enim ratio dari potest, cur Bojos, Helvetios, Noricos, Senones, quin trans Vistulam Bastarnas et Scordiscos potius quam alios Germaniae populos, semper Gallos dixerint, uti fecisse eos patet <hi rend='italic'>ex §. 13. 16. 17.</hi> quam quia hi populi terras, quae productis per Germamaniam
<pb id='s013' n='13'/>
Celticae finibus continentur, habitârunt: quod et tabula repraesentat.</p>
<p>19. Quod igitur. Caesar <hi rend='italic'>lib. 6. de Bell. Gall.</hi> refert, et ex eo Tacitus <hi rend='italic'>de M. G. cap. 28.</hi> allegat, Gallos olim trans Rhenum Germaniam invasisse, et ad Herciniam sylvam consedisse, ea fama vel fabula ex hac ipsa nominis communione nata videtur; neque enim Romani ex verbis veterum discernere hoc satis potuerunt, utroque populo in idem nomen mixto. Atque hac viâ pronius elabetur scrupulus Cluv. <hi rend='italic'>l. 3. Ant. c. 30.</hi> quam quâ is manu violenta eximit.</p>
<p>20. Francos vero, qui Gallias subjugârunt, certum penitus est, esse genuinum sincerumque Germaniae populum, et neutiquam Gallos.</p>
<p>Demonstratio.</p>
<p>Idque tanto vererum consensu constat, ut nemo unquam fuerit, qui Francos Gallis accenseret, nemo, (ex quo quidem hoc nomine innotuerunt) qui non Germanis. Certe, quod Bodinus eos a Gallis ortos dicere non erubuit, non vanitas sed impudentia est: adeo nulla per omnem annalium memoriam, adeo omnis in contrarium ejus rei fides est.</p>
<p>21. Hoc autores eorum ortui vicini vel proximi testantur. Inprimis Hieronymus <hi rend='italic'>in</hi>
<pb id='s014' n='14'/>
<hi rend='italic'>vit. Hilar.</hi> apud Aimon. <hi rend='italic'>de Gest. Franc. lib. 2. cap. 10.</hi> ait: <hi rend='italic'>Inter Alemannos et Saxones gens, non tam lata quam valida, apud Historicos GERMANIA, nunc vero FRANCIA vocatur.</hi> Ammianus Marcell. qui sub Constantio et Juliano vixit, hujusque expeditioni in Francos interfuit, saepius id docet: nam <hi rend='italic'>lib. 17. c. 18. f. 170.</hi> ait: <hi rend='italic'>Francos ausos olim in Romano solo apud Toxiandriam locum habitacula sibi figere praelicenter.</hi> Cum itaqve Romanum solum in Galliis usque ad Rhenum fuerit, constat Francos e Germania in Galliam transiisse. Idem <hi rend='italic'>lib. 20. c. 10. f. 254.</hi> de Juliano dicit: <hi rend='italic'>Rheno exinde transmisso regionem subito pervasit Francorum.</hi> Haec ergo in Germania fuit. Denique <hi rend='italic'>lib. 27. c. 8. f. 494. Francos et Saxones Gallicanis tractibus confines fuisse, et in eos eripuisse.</hi> Ergo ut Saxones, ita Franci, Germani non Galli fuere, sed Gallis ad Rhenum confines.</p>
<p>22. Ita Procopius, qui sub Justiniano vixit <hi rend='italic'>de Bell. Vandal. lib. 1.</hi> (qui est lib. 3. totius operis) ait: <hi rend='italic'>Vandili fame pressi in GERMANOS irruunt, qui nunc FRANCI dicuntur, simulque RHENUM trajecerunt.</hi> Et <hi rend='italic'>de Bell. Goth. lib. 1. FRANCI quondam GERMANI vocabantur; et deinde recenset, ut Galliam illi occupaverint.</hi> Proximus Procopio Agathias, <hi rend='italic'>de Bell. Goth. lib. 1.</hi> non modo idem tradit sed et probat: FRANCOS <hi rend='italic'>hos veteres esse</hi> GERMANOS <hi rend='italic'>dixêre; quod utique ex eo satis liquet quod citra Rhenum habitant, et</hi>
<pb id='s015' n='15'/>
<hi rend='italic'>huic propinquas incolunt terras, Galliarumque maximam possident partem, non propriam sed vi postmodum occupatam.</hi></p>
<p>23. Quin et Poetae ejus temporis clarissimi id probant, et terminos quoque eorum demonstrant. Claudianus ab una parte Albi eos vicinos fuisse; <hi rend='italic'>Paneg. 1. ad Stilic.</hi></p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- - - mediumque ingressa per Albim</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Gallica Francorum montes armenta pererrant.</hi></l>
</lg>
<p>Sidonius ab altera Nicrum eos attigisse:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Bructerus, ulvosâ vel quem Nicer abluit unda,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Prorumpit Francus.</hi></l>
</lg>
<p>Ausonius a fronte Rhenum limitem inter Gallos et Francos facit, et ita cauit: <hi rend='italic'>in Mosell.</hi></p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Accedent vires, quas Francia, quasque Chamavus,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Germanique tremant, tum verus habebere limes.</hi></l>
</lg>
<p>Alia loca Claudiani, Apollinaris etc. vid. apud Pontan, <hi rend='italic'>de Orig. Franc. c. 3.</hi></p>
<p>24. Sed et Panegyrici ejus temporis, cum expeditiones Caesarum in Germanos memorant ac laudant, inter Germaniae populos ubique Francos etiam recensent. At quid pluribus opus est, cum omnes consentiant, nec quisquam veterum contradicat, uti testatur Naucler. <hi rend='italic'>Vol. 2. Gener. 27.</hi></p>
<p>25. Ipsi quoque Galli, saniores utique, id fatentur: P. Aemilius manifestam ejus fidem esse ait, <hi rend='italic'>lib. 1. in princ. Ut manifesta fides sit, eandem</hi>
<pb id='s016' n='16'/>
<hi rend='italic'>et Franconiam fuisse, ac indidem ortos, qui Francorum postea in Gallia consedêre.</hi> Et Massonius, Regius Historicus, <hi rend='italic'>Annal. lib. 1. in princ.</hi> ait: <hi rend='italic'>Trans Rhenum Francia est, Claudiani, Ausonii, Hieronymi, Sidonii, atque aliorum testimonio. Franci inde profecti, ut Procop. Agath. aliique gravissimi scriptores produnt, nobiliffimum in Gallia regnum condiderunt.</hi> Et <hi rend='italic'>in praefatione ad ipsum regem Henricum III.</hi> inquit: <hi rend='italic'>Francos ubi e Germania in Galliam venisse ostendero, res gestas decessorum tuorum exponam.</hi></p>
<p>26. Nec negari potest Sicambros esse veros Germanos; nam Caesar tres praecipue Germaniae populos, cum quibus negotium ipsi fuit, refert, Sicambros, Suevos, et Ubios. At Franci Sicambri fuêre: quod demonstrat Pontan. <hi rend='italic'>Orig. Lranc. lib. 2. c. 3.</hi> et vel ex alloquio, quo Remigius Episcopus erga Clodovaeum Franciae regem sacro fonte abluendum, usus est, patet: <hi rend='italic'>Mitis depone colla, Sicamber, adora, quod incendisti, incende quod adorâsti.</hi> Greg. Tur. <hi rend='italic'>Hist. Franc. lib. 2. c. 31.</hi> Trithem. <hi rend='italic'>Chron. in Clodov.</hi> Et jam ante Fortunatus Cheribertum Franciae regem Sicambrum dixit. Pont. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Sed et Franci Ansivarii et Salii dicti sunt: Marcell. <hi rend='italic'>lib. 17. c. 28. et lib. 20. c. 10.</hi> quos Germanos fuisse liquet. Tac. <hi rend='italic'>13. Ann. cap. 55.</hi> Flor. <hi rend='italic'>lib. 3. cap. 2.</hi></p>
<p>27. Monumentis quoque illustribus res constat: Ipse Carolus M. imperii sui pogulos recensens,
<pb id='s017' n='17'/>
separat Gallos a Francis. <hi rend='italic'>Capitul. lib. 6. cap. 281. ib. Franci, Alemanni, etc. Galli.</hi> Idem exantiqua charta provinciali, et inventâ tabulâ lapideâ aliisque monumentis praeclare demonstrat Pontan. <hi rend='italic'>lib. 2. Orig. Franc. cap. 6.</hi> Add. Naucler. <hi rend='italic'>Vol. 2. Gen. 13. et 27.</hi></p>
<p>28. Gertum itaque est Francos, cum primum hoc nomine cogniti sunt, Germanos fuisse et in Germania consedisse: quod vero in eam e Gallia aut aliunde advenerint nulla fide coustat: Itaque hoc somnium suum Bodinus, et qui praeterea id contendunt, probent oportet</p>
<p>29. Quidam Gallorum ajunt, Francos esse quidem originarios Germanos, sed inter eos etiam fuisse, qui Tarquinio regnante ad Hercynios saltus e Gallia pervenêre: Berthaud. <hi rend='italic'>in Flor. Franc.</hi> et novissime Maimbourg <hi rend='italic'>de la decadence de l' Emp. l. 1. p. 4.</hi> Sed jam ostendimus <hi rend='italic'>sup. §. 16.</hi> hos Germanos fuisse non Gallos. Licet vero fuerint Galli, quis probet, praesertim in populis adeo ad migrandum pronis et expeditis, <hi rend='italic'>sup. §. 7.</hi> eos, qui 800. ante annis, quam Francorum nomen auditum fuit, in saltus Hercynios migrârunt, esse eundem populum, aut in eodem populo, qui post octo secula Franci dicti sunt, et Galliam occupârunt.</p>
<p>30. Esto vero, Gallos quosdam mixtos fuisse Francis Germanis, non tamen ideo ipsa gens universa desiit esse origine Germanica.
<pb id='s018' n='18'/>
Sed et esto, totam origine Gallicam fuisse, certum tamen est, eo tempore, quo Galliam occupavit, sedem domiciliumque regni in sola Germania fuisse, nec ullam, nisi vi et jure hujus regni sui, in media Germania siti, potestatem belli gerendi habuisse, adeoque quicquid ipsis quaesitum est bello aliove jure, id regno suo Germanico quaesitum fuisse.</p>
<p>31. Haec nimis forte prolixe. Sed praemitti haec visum fuit, tum ne seriem tractatus nimis interpellent, tum ne quis in his scrupulus remaneat.</p>
</div2>
<div2 id='CoPF.01.02' n='2' type='chapter'>
<pb id='s019' n='19'/>
<head>CAPUT I. <hi rend='italic'>De Jure Publico Romano Germanico in Genere.</hi></head>
<p>SUMMARIA.</p>
<p><hi rend='italic'>1. DEfinitio Furis publici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>2. An tractandum in Academiis? Dist.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>3. Divisiones.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>4. Lex. fundamentalis quid; et an mutari possit?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. Furis publici causa.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. Materia et forma.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>7. Effectus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>8. Finis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>9. Subjectum duplex.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>10. Provinciae quaedam principales quaedam acquisitae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>11. Quaenam jus civitatis Germanicae habeant?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>12. Hoc jus duplex est, personae vel provinciae.</hi></p>
<p>§. 1. JUs publicum R. G. est, qvod ad Statum rei Romano-Germanicae pertinet. <hi rend='italic'>l. 1. §. 2. ff. de Just. et Jur.</hi> Estque species et pars Jurisprudentiae, non Politices. Wurms. <hi rend='italic'>Exerc. 1. qv. 1.</hi></p>
<p>2. Tractandum id omnino est in Academiis, sed exponendo; non (1.) controversando de eo, qvod publica lege decisum est. <hi rend='italic'>Pac. Osnabr. art. 5. §. 50.</hi> Nedum (2.) arguendo vel taxando. <hi rend='italic'>l. 3. C. de Crim. Sacr.</hi> Nec (3.) prodendo Imperii arcana.
<pb id='s020' n='20'/>
Becker. <hi rend='italic'>de Jur. publ. in prooem. §. 1.</hi> Vel (4.) statuendo in ejus praejudicium. <hi rend='italic'>c. 36. X. de Sent. excomm.</hi></p>
<p>3. Dividitur I. in permissorium et decretorium: illo continetur, quid Princeps jure in rep. possit; hoc, ad quid teneatur. <hi rend='italic'>l. duobus. 237. ff. de V. S.</hi> II. in naturale, gentium, et civile; de quo <hi rend='italic'>t. t. Inst. de Jur. nat.</hi> III. In Scriptum, et non scriptum; de quo <hi rend='italic'>§. 3. §. 9. eod.</hi> Scriptum Jus continetur Aurea Bullâ, Recessibus Imperii, Capitulationibus, Tabulis Pacis etc. Horum omnia capita sunt et juris scripti. <hi rend='italic'>arg l. 2. §. 5. ff. de Orig. Jur.</hi> (Diss. D. Sinold. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>de J. publ. lib. 1. tit. 1. pos 4.</hi>) et, (praeter capita quaedam Recessuum) Juris publici. Diss. Sinold. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>d. l.</hi></p>
<p>4. Lex Imperii fundamentalis, quae vulgo dicitur, est lex de imperio ejusve parte ita lata, ut ipsum quoque summum Principem obliget. Eâ mutatâ non illico tollitur Imperii forma, nedum imperium. Talis est Aurea Bulla, (praeter pauca ejus capita) Capitulationes, Pax Westphalica, <hi rend='italic'>Pac. Osnabr. art. ult. §. ult.</hi> scil. quâ inter Imperii cives res agitur, non quâ cum Regibus extraneis: non aliae pacis et foederum
<pb id='s021' n='21'/>
tabulae: nedum omne jus publicum. Diss. Sinold. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>d. tit. 1. pos. 5.</hi></p>
<p>5. Causa Juris publici est (1.) Natura, unde Jus publicum gentium. <hi rend='italic'>l. 5. ff. de Just. et Jur.</hi> (2.) Civitas, vel cui in ea potestas haec competit, unde Jus, quod vocant, positivum: Idque sancitur vellege a summa potestate; vel conventione, quae intercedit vel inter Principem et populum, ut Capitulationes, vel cum extraneis, ut foedera. Inde partes obligantur ut ex pacto; subditi, ut ex lege. Unde quoque Collegium de rebus ad se unice pertinentibus Jus, etiam fundamentale, facere potest.</p>
<p>6. Materia est res Romano-Germanica. Forma consistit in juribus, quae territoriô Romano ac Germanico, vel in territorium illud, ejusque populo vel in populum competunt. Haec sunt vel ecclesiastica, circa <hi rend='italic'>sacra et sacerdotes:</hi> vel secularia, circa <hi rend='italic'>Magistratus. l. 1. §. 2. vers. Publicum. ff. de Just. et Jur.</hi></p>
<p>7. Effectus est vel potestas legitima, vel obligatio; sive inter parentes et imperantes; sive inter remp. et extraneum.</p>
<p>8. Finis proximus ac proprius est Justitia imperii ac reip. remotus et communis,
<pb id='s022' n='22'/>
securitas, pax et felicitas civilis.</p>
<p>9. Rei Romano-Germanicae subjectum est duplex, 1. Territorium Romanum ac Germanicum. 2. Utriusque territorii populus.</p>
<p>10. Utrumque teritorium est vel Principale, provinciae scil. in quibus primum ac primario imperium constitutum est; vel accessorium, ut terrae provinciaeque ei acquisitae.</p>
<p>11. Harum Provinciarum quaedam jus civitatis Germanicae habent; quaedam non habent; illae, quae vel originaria Germaniae membra, vel in jus civitatis Germanicae publica autoritate ita receptae atque unitae sunt, ut Comitiorum omniumque jurium publicorum, mediate vel immediate, participes fiant. Hae, quae subjectae quidem regno, at non incorporatae, eoque nec Comitiorum et dignitatum reip. capaces sunt.</p>
<p>12. Hoc jus civitatis vel Provinciae vel personae competit. Unde si Germanus fiat, rex Boemiae non tamen Boemiae rex vel regnum jus civitatis Germanicae consequitur; at consequitur illud Boemus Hispanus etc. si rite rex Germaniae fiat. <hi rend='italic'>Spec. Sax. l. 3. art. 54. in f.</hi></p>
</div2>
<div2 id='CoPF.01.03' n='3' type='chapter'>
<pb id='s023' n='23'/>
<head>CAPUT II. <hi rend='italic'>De Diversitate Territorii Romani ac Germanici, et hujus finibus.</hi></head>
<p>SUMMARIA.</p>
<p><hi rend='italic'>1. TErritorium imperii Romani et regni Germanici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>2. Germaniae limes Borealis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>3. Orientalis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>4. Australis, et quis versus Helvetios?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. Occidentalis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. Illtra limites hos habitârunt semper populi Germaniae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>7. Qui in boreali?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>8. Qui in Orientali?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>9. Qui in Australi?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>10. Qui in Occidentali?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>11. 12. In Orientali populi liberi fuêre; in australi et occidentali provinciae Romanae: et quaenam?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>13. 14. Germaniam intra hos fines publica confessione Romanorum semper fuisse liberrimam.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>15. Quis limes versus Rheni fontes.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>16. Quis versus ostia?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>17. De his variatio autorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>18. Et veterum quoque.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>19. Vera Rheni oftia non nisi duo.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>20. Vahalis antiqvus Galliae limes.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>21. Sed sensim productus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>22. Batavi et Frisii origine et post liminio Germani.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>23. Divisio antiqua Germaniae in 6. provincias.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>24. Recens in septem.</hi></p>
<pb id='s024' n='24'/>
<p>§. 1. ALiud est territorium Imperii Romani, aliud regni Germanici; Imperii territorium <hi rend='italic'>principale</hi> fuit olim Roma, et, quae ei initio imgerii jam cesserat, dudumque jure Quiritium utebatur, Italia. <hi rend='italic'>Accessorium</hi> erant provinciae ei per Africam, Asiam et Europam qvaesitae, nec iterum jure exemptae. De quorum finibus non est ut nunc quidem valde simus solliciti.</p>
<p>2. At Germanici Regni territorium <hi rend='italic'>principale,</hi> est ipsa Germania, quae aevo Romano his finibus descripta fuit: A septentrione Oceano.</p>
<p>Tac. <hi rend='italic'>de M.</hi> G. <hi rend='italic'>c. 1.</hi> Prolem. Geogr. <hi rend='italic'>lib. 2. c. 11. in princ.</hi> Mela. <hi rend='italic'>de Sit. orb. lib. 3. c. 3.</hi> Glarean. <hi rend='italic'>in descr. Eur. tit. de Germ.</hi> Atque ita <hi rend='italic'>Descriptio orbis Theodos.</hi> Diss. Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. c. 4. §. 5.</hi> qui Eidoram terminum facit.</p>
<p>3. Ab oriente Sarmatis et Dacis. Tac. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Plin. <hi rend='italic'>Hist. l. 4. c. 14.</hi> Mel. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Seu; Vistulâ et Sarmaticis Carpatoque montibus usque ad Pannonias. <hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Vid. Plin. <hi rend='italic'>d. l. 4. c. 12. et 13.</hi> Mel. <hi rend='italic'>d. l. 3. c. 4.</hi> Ptolem. <hi rend='italic'>d. c. 11 §.</hi> <gap lang='GR'/>. <hi rend='italic'>et lib. 3. c. 4. §.</hi> <gap lang='GR'/>. ubi ait, <hi rend='italic'>finiri eam lineâ inter caput Vistulae et montium Sarmaticorum, ipsisque</hi>
<pb id='s025' n='25'/>
<hi rend='italic'>montibus.</hi> Jornand. <hi rend='italic'>de Reb. Goth. in princ. Vistula fluvius Germaniam Scythiamque disterminans.</hi> Et deinde: <hi rend='italic'>Scythia ab Occidente habet Germanos et flumen Vistulam.</hi> Et praedicta <hi rend='italic'>descriptio Theod.</hi> testatur, Germaniam finiri <hi rend='italic'>ob oriente flumine Huistia.</hi> Diss. Agripp. apud Plin, <hi rend='italic'>l. 4. c. 13. in fin.</hi> qui ultra Vistulam profert. et Cluver. <hi rend='italic'>Antiq. Germ. lib. 3. c. 42.</hi> qui terminum facit lineâ ab urbe Hungariae Vacia, ad fontes fluviornm Grani et Wagii, ductâ. Contra Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. d. c. 4.</hi> censet, Vistulam contra Polonos ne quidem esse terminum, cum cis Vistulam sint, nec nisi sero imperio paruerint. Sed cur uterque a vero hic recessisse videatur, apparebit <hi rend='italic'>in seqq.</hi> Berosus denique finiri Tuisconum regnum Ponto et Tanai ait; sed eo Germaniae Regnum non intelligitur ut Romano aevo fuit.</p>
<p>4. A meridie Danubius, Tac. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Ptolem. <hi rend='italic'>d. c. 11.</hi> Glorean. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Diss. Mel. <hi rend='italic'>d. c. 3.</hi> qui fines hos ad Alpes usque extendit.</p>
<p>5. Ab occasu Rhenus. Tac. Mel. Ptotem <hi rend='italic'>dict. loc.</hi> Strab. <hi rend='italic'>Geogr. lib. 7. in pr.</hi> Caes. <hi rend='italic'>lib. 1. et pass. de Bell. Gall.</hi> Claud. <hi rend='italic'>de Bell. Get.</hi></p>
<p>6. His limitibus Germania circumscripta fuit, non populi Germaniae: nam ab omni memoria etiam trans limites illos habitârunt Germaniae populi.</p>
<pb id='s026' n='26'/>
<p>Exegesis.</p>
<p>7. Scil. a <hi rend='italic'>Septentrione</hi> in Scandinavia Sujonum gens ampla, aliique Germaniae populi sunt. Tac. <hi rend='italic'>de M.</hi> G. <hi rend='italic'>c. 44. 45.</hi></p>
<p>8. In limite <hi rend='italic'>Orientali</hi> trans Vistulam Basternae, Peucini, Aestii, Fenni, Tac. <hi rend='italic'>de M.</hi> G. <hi rend='italic'>c. pen. et ult.</hi> Postea Gothi, Alani, Gepidae ets. omnes Germanae gentes. <hi rend='italic'>Ita d. descript. Theodos.</hi> refert, <hi rend='italic'>Alanos et Gothos Huistiâ flumine ab occasu finiri.</hi> Et diserte Ptolem. <hi rend='italic'>Geogr. lib. 3. c. 5. §.</hi> <gap lang='GR'/>. <hi rend='italic'>Incolunt SARMATIAM Peucini et Bastarnae.</hi> Hi ergo Germaniae populi sunt, Plin. <hi rend='italic'>lib. 4. c. 14.</hi> sed trans Germaniae limitem, et in Sarmatia degêrunt.</p>
<p>9. In limite <hi rend='italic'>Meridionali,</hi> trans Istrum usque ad Alpes Narisci, Boji, Svevi, Gothi ets. Hinc ipse Livius <hi rend='italic'>l. 21. c. 38.</hi> gentes has vocat <hi rend='italic'>semigermanas, quibus ipsa Alpium itinera obsepta sint.</hi> Ursperg. <hi rend='italic'>ad ann. 1167.</hi> ait, <hi rend='italic'>Germaniae gentes resedisse, in partibus Rhaetiae, et non longe ab Alpibus Augustam Vindelicorum extruxisse.</hi> Idem commentatores in Strab. docere ait Cluv. <hi rend='italic'>Ant. lib. 1. c. 11.</hi> Add. Willich. <hi rend='italic'>in Tac. Germ. p. 2. c. 2.</hi> Avent. <hi rend='italic'>Ann. Boj. lib. 3.</hi></p>
<p>10. In limine <hi rend='italic'>Occidentali</hi> Rheni Germanos fuisse constat. Inde enim totus ille tractus ripae Gallicae ab ipsis Romanis dictus est Germania cis-Rhenana, et divisus in Germaniam primam et secundam. <hi rend='italic'>§. seq.</hi> adeo ut Germaniae nomen in ea primum coeperit. <hi rend='italic'>Sup. prol.</hi></p>
<pb id='s027' n='27'/>
<p>§. 7. In Paneg. <hi rend='italic'>ad Constantin.</hi> dicitur <hi rend='italic'>superior et inferior Germaniae limes.</hi> Et de his populis Germanis in ripa Gallica crebro agit Caes. <hi rend='italic'>lib. 1. et pass. de B.</hi> G. Ita et Plin. <hi rend='italic'>l. 4. c. 13. in f. Oceanum omnem usque ad Sealdim accolunt gentes Germanicae.</hi> Tacitus <hi rend='italic'>de M.</hi> G. <hi rend='italic'>c. 28. Ipsam Rheni ripam haut dubie Germanorum populi colunt, Vangiones, Trebocei, Nemetes.</hi> Ita Belgas fuisse <hi rend='italic'>Cattorum quondam populum</hi> Tacitus <hi rend='italic'>d. l. c. 29.</hi> et ipsi se e <hi rend='italic'>Germanis ortos et Rhenum antiquitus traductos esse,</hi> testantur apud Caes. <hi rend='italic'>lib. 2. in pr. de B.</hi> G. Et nihilominus tamen Rhenus Germaniae fuit limes. Quae non discrevit Cluv. <hi rend='italic'>Antiq. lib. 1. c. 11. et lib. 3. c. 42.</hi></p>
<p>11. Gentes hae Germanae in limite Orientali, scil. Sarmatiae, liberae fuere; in Australi et occidentali, provinciae Romanae.</p>
<p>In Australi trans Istrum (1.) Duae Rhetiae a fontibus Rheni et Istri usque ad confluentem Aeni: Ptolem. <hi rend='italic'>l. 2. c. 12.</hi> comprehensâ, inde a Lyco fluvio, Vindeliciâ, Vinidorum gente. Velser. <hi rend='italic'>Rer. Aug. lib. 1.</hi> (2.) Noricum duplex Ripense et Mediterraneum, usque ad Pannonias. Beat. Rhen. <hi rend='italic'>Rer. Germ. lib. 1. rubr. Noricum.</hi> (3.) Huic vicinum Illyricum; cujus sunt, Istria et Dalmatia usque ad mare Adriaticum: latius vero accepto etiam Noricum et Pannoniae, quin octo provinciae eo comprehensae fuêre. Avent. <hi rend='italic'>Ann. Boj. lib. 2. f. 51.</hi></p>
<pb id='s028' n='28'/>
<p>12. In Occidentali Rheni limite, quem Drusus, et deinde Valentinianus totum castellis muniverunt, Flor. <hi rend='italic'>l. 4. c. 12.</hi> Ammian. <hi rend='italic'>l. 28. c. 2.</hi> post maximam Sequanorum est Germania superior et inferior, seu prima et secunda, Abrinco, seu Mosella fluvio <hi rend='italic'>(Diss. Cluv. 1. Ant. c. 40.)</hi> divisae. Tac. <hi rend='italic'>l. 1. Ann. 31. Suet. in Vitell. c. 7. et in Domic. c. 6.</hi> Ptol. <hi rend='italic'>lib. 2. c. 9.</hi> Ammian. <hi rend='italic'>lib. 15. c. 11.</hi> Panegyr. <hi rend='italic'>ad Constantin.</hi> Dion. <hi rend='italic'>lib. 53.</hi> Illius metropolis Moguntia; hujus, Colonia. De caeteris hujus limitis civitatibus, praesidiis, ducibus etc. vid. Lehm. <hi rend='italic'>Chron. Spir. lib. 1. c. 9.</hi> Reliquum Galliae Belgicae itidem divisum fuit in Belgicam primam et secundam: Ammian. <hi rend='italic'>l. 15. c. 11.</hi> de cujus civitatibus Avent. <hi rend='italic'>l. 2. fol. 51.</hi></p>
<p>13. Adeo itaque agnoverunt Romani in hoc gemino et quasi fatali limite substitisse imperium Romanum: Unde evidens est, hanc Germaniam nunquam a P. R. nedum ab ullo alio, exceptis quae Slavi fere vacua tenuerunt, occupatam, sed omni tempore plenissime sui juris ac liberrimam fuisse; quod, si Scythica deserta exceperis, de nulla alia orbis cogniti terra dici potest.</p>
<p>Exegesis.</p>
<p>14. Saepe equidem Germani in patriae suae
<pb id='s029' n='29'/>
visceribus, armorum legionumque Romanarum, at nunquam imperii vim sensere. Unde Flor. non fuisse lacessitos optat, <hi rend='italic'>lib. 4. cap. 12. Germaniam</hi> inquiens, <hi rend='italic'>utinam vincere tanti non putâssent.</hi> Nec quicquam obstat, quod subjicit: <hi rend='italic'>Magis turpiter amissa est, quam gloriose quaesita.</hi> Quin ipse mox addit; <hi rend='italic'>Hac clade</hi> (Vari) <hi rend='italic'>factum, ut imperium in ripa Rheni staret.</hi> Sic et Tacitus <hi rend='italic'>de M.</hi> G. <hi rend='italic'>c. 37.</hi> dolet, bellum cum Germanis 200. annos gestum esse ancipiti semper fortuna, et necdum finitum. <hi rend='italic'>Tamdiu,</hi> ait, <hi rend='italic'>Germania vincitur;</hi> (non victa est, ut sequitur) <hi rend='italic'>medio spatio multa INVICEM damna: nec unquam IMPUNE perculsos: quin Romanos quoque in Galliis postea aggressos sed pulsos, et triumphatos magis, quam victos esse.</hi> Et Claudianus suo tempore, quo ultimi Romanorum conatus in Germanos fuêre, adhuc haesisse imperium in margine Istri et Rheni ita fatetur: <hi rend='italic'>de Bell. Get.</hi></p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Utraque Romuleo praetendens flumina regno.</hi> </l>
</lg>
<p>Et <hi rend='italic'>in 4. Consul. Honor.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Post otia Galli limitis.</hi></p>
<p>15. Extrema vero hujus limitis occidentalis non carent scrupulo. Verum in superiore parte versus Helvetios, non Danubius, et linea ab ejus fonte ad Rhenum producta, sed Rhenus usque ad montem Adulam limes est. Caes. <hi rend='italic'>de B. G. lib. 1.</hi>
<pb id='s030' n='30'/>
Ptol. <hi rend='italic'>lib. 2. cap. 10. in pr.</hi> Tac. <hi rend='italic'>de M G. c. 1. verb. Rhaetiisque.</hi></p>
<p>16. In inferiore, cum Rheni 4. sint alvei, Vahalis, Lecca, Rhenus et Isala, proprius quidem Galliae terminus est Vahalis, sed accessêre Batavi usque ad Rhenum; et demum sactâ Drusi fossa Frisii usque ad Isalam: qui deinde liberati, postliminio accessêre iterum Germaniae.</p>
<p>17. Magna hac de re cum varietas est inter veteres, tum disputatio inter Junium <hi rend='italic'>in Batav. c. 5.</hi> et Cluverum, <hi rend='italic'>l. 2. Antiq. c. 34.</hi> Ille novam suam Bataviam Germaniae vendicat; Hic, ut et Pontanus <hi rend='italic'>l. 1. Orig. Franc. c. 4.</hi> omnem Galliae. Junio itaque Germaniae terminus erit Vahalis Mosae mixtus. Cluverus vero Rhenum limitem facit; <hi rend='italic'>d. l. 2. cap. 30. 31. 32. et 35.</hi> Pontanus Isalam <hi rend='italic'>d. c. 4.</hi></p>
<p>18. Veteres quoque mirum quam varient. Caesar Morinos cis VAHALIM habitantes totius Galliae ultimos esse docet, adeoque Galliam VAHALI terminat. <hi rend='italic'>de Bell. Gall. l. 3. in fin.</hi> Tacitus RHENO. <hi rend='italic'>l. 2. Ann. 6. Rhenus servat nomen et violentiam cursus, quâ Germaniam praetervehitur, donec Oceano misceatur.</hi> Et <hi rend='italic'>l. 5. Hist. cap. 19. Sic velut abacto amne,</hi> (Rheno, qui in Leccam effusus tenuem tamen alveum nomenque retinuit) <hi rend='italic'>tenuis alveus insulam inter Germanosque, continentium terrarum speciem fecerat.</hi> Plinius
<pb id='s031' n='31'/>
ISALA. <hi rend='italic'>lib. 4. Hist. c. 15. In Helium et Flevum,</hi> (quae sunt ostia Vahalis et Isalae) <hi rend='italic'>effusus Rhenus ab Septentrione in lacus, ab Occidente in amnem Mosam se spargit, medio inter haec ore modicum nomini suo custodit alpeum.</hi> Etipse Tacitus de M. G. c. 34. <hi rend='italic'>Utraeque nationes</hi> (Frisiorum) <hi rend='italic'>usque ad Oceanum Rheno praetexuntur,</hi> quod de solo Isalae alveo verum est. Quin Mela tantum agnoscere videtur Rhenum et Isalam, <hi rend='italic'>l. 3. c. 2. in f. Ad sinistram amnis etiam tum, et donec effluat, Rhenus; ad dexteram primo angustus et sui similis, pôst ripis longe ac late recedentibus jam non amnis sed ingens lacus, ubi campos implevit, Flevus dicitur. etc.</hi></p>
<p>19. Dicimus I. Rheni duos tantum alveos naturales fuisse, Vahalim et Rhenum; qui Insulam Bataviam efficiunt. Caes. <hi rend='italic'>de B. G. l. 4.</hi> Unde Virg. <hi rend='italic'>l. 8. Aen. in f. Rhenusque BICORNIS.</hi> Et Paneg. <hi rend='italic'>ad Constantium Const. fil. Cum flumine BICORNI mersantur.</hi> Claud. de Bell. Get.</p>
<p><hi rend='italic'>Divisum BIFIDO consumit, Rhene, meatu.</hi> Idem <hi rend='italic'>Paneg. 1. ad Stilic.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Ad BIFIDOS tractus etc.</hi></p>
<p>Lecca vero is alveus est, in quem Civilis mole ad Durstedium disjecta Rhenum immisit, Tac. 5. <hi rend='italic'>Hist. 19.</hi> et creditur fossa Corbulonis, contra ac Cluv. Isala vero plane alius est a Rheno fluvius, nec ullibi ei mixtus; sed a Druso fossâ Drusiana manu ductâ pars ac alveus
<pb id='s032' n='32'/>
Rheni factus, quod tamen negare videtur Grot. <hi rend='italic'>Introd. l. 2. c. 28.</hi></p>
<p>20. II. Galliae terminus primum Vahalis, nec ultra occupata illa fuit, tum quia Morini qui cis habitârunt, ultimus Galliae populus fuit, Caesar. <hi rend='italic'>l. 4. de Bell Gall. in fin. Omni Galliâ pacata Morini supererant,</hi> Virgilio. <hi rend='italic'>8. Aeneid. in f. Extremique hominum Morini.</hi></p>
<p>Et Melae <hi rend='italic'>lib. 3. c. 2. in f. Ultimos Gallicarum gentium Morinos.</hi> Tum quia ne ripa quidem Vahalis nedum insula Batavia occupata, sed vacua fuit. Tac. <hi rend='italic'>d. 4. Hist. 12.</hi> de Batavis: <hi rend='italic'>Extrema Gallicae orae VACUA cultoribus, simulque insulam inter vada sitam occupavêre.</hi> Cum itaque Batavi Cattorum et Germaniae populus fuerint, Tac. <hi rend='italic'>de M. G. cap. 29.</hi> certum est cessisse Bataviam vacuam Germanis occupantibus.</p>
<p>21. III. Postea victia Romanis Batavi Gallicae provinciae accensiti, et Rhenus, sive alter Rheni alveus, Galliae terminus esse caepit. Tac. <hi rend='italic'>d. c.</hi> Et eodem modo Frisiis deinde usque ad Isalam subactis Isala, spurius Rheni alveus, limes factus et Rhenus dictus est. Tac. 1. <hi rend='italic'>Ann. 63.</hi> Plin. et Mela <hi rend='italic'>d. l.</hi> Unde veterum varietas, non dissensio.</p>
<p>22. Hinc sequitur, Batavos et Frisios origine Germanos, a Romanorum potestate liberatos, postliminio rediisse ad limites Germaniae.</p>
<pb id='s033' n='33'/>
<p>23. Haec Germania (cujus ut immutati fines sint, in divisione filiorum Ludovici I. <hi rend='italic'>c. 5.</hi> docebitur) ab omni memoria in VI. magnas provincias seu populos divisa fuit: nam primum V. ejus populos, qui antiquitus fuêre, recenset Plin. 4. <hi rend='italic'>Hist. 14.</hi> scil. 1. Vandilorum. 2. Istaevonum. 3. Ingaevonum. 4. Hermionum. 5. Bastarnarum: quibus 6. accedunt Marcomanni; quos inter majores Germaniae gentes referunt Strab. <hi rend='italic'>l. 7. Geogr.</hi> et Tac. <hi rend='italic'>de M. G c. 42.</hi> Plinius vero eos omittit, quia jam tum in potestate Romanorum erant. Tac. <hi rend='italic'>d. c. 42.</hi> Vellej. Pat. <hi rend='italic'>lib. 2. Hist.</hi> De his <hi rend='italic'>c. seq. sect. 4.</hi></p>
<p>24. His nominibus dudum fere abolitis, eodem tamen numero provinciae fuêre, 1. Vandalia, et 2. Moravia, (utraque a Venedis occupata, Moraviae pars Boemia fuit.) 3. Saxonia, cujus pars Turingia. 4. Francia. 5. Svevia. 6. Bojoaria. His Francorum operâ accessit 7ma trans Rhenum provincia, scil. utraque Germania cis-Rhenana: quae et a Germanis ante habitata est, et in eandem cum Germania civitatem prorsus denuo coaluit. <hi rend='italic'>cap. seq. sect. 6.</hi></p>
</div2>
<div2 id='CoPF.01.04' n='4' type='chapter'>
<pb id='s034' n='34'/>
<head>CAPUT III.</head>
<p>SUMMARIUM</p>
<p><hi rend='italic'>1. Historia VII. Provinciarum Germaniae 6. Sectionibus distincta.</hi></p>
<p>I. HAnc divisionem et numerum quasi sacrum populorum Germaniae, fontem et basin esse Juris publici Germanici existimo, et in progressu patebit. Ut igitur horum Germaniae populorum historia, (quae rerum et fabularum mole vasta, at eorum, quae juri publico conducant, prope sterilis est) et inprimis, quâ ratione ex paucis his Provinciis earumque Ducibus tot hodie Principes Statusque diversi juris orti sint, appareat, ejus quod et certum est et instituto huic expedit, conspectum breviter dare e re videbitur.</p>
<div3 id='CoPF.01.04.01' n='1' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sectio I. de Bavaria.</hi></head>
<p>Summaria.</p>
<p><hi rend='italic'>2. 3. 4. Bojorum origo, et sedes antiquae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. Rex factus vincitur a Clodovaeo.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. Formula subjectionis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>7. Bavariae primus in Germania Ducatus proprii juris fuit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>8. Ab Henrico I. priori formulae restituta.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>9. 10. 11. Successiones usque ad Henricum Leonem.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>12. Ex quo in varias partes distracta est, et Palatinae familiae cessit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>13. Status hodiernus Bav. et Austriae.</hi></p>
<pb id='s035' n='35'/>
<p>2. Boji origine Germani, et tota Bojoaria Germanici juris provincia est.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Vid. <hi rend='italic'>Prol. §. 16.</hi> Bojorum primas sedes in Bojohemia fuisse tradit et vel nomine probat Tac. <hi rend='italic'>de M. G. c. 28.</hi> Inde a Marcomannis pulsi, Tac. <hi rend='italic'>ib. c. 42.</hi> vestigia earum Germaniae gentium secuti sunt, quas sub Tarquinio Italiam invasisse <hi rend='italic'>in Prol. §. 17.</hi> diximus. Liv. <hi rend='italic'>lib. 5. c. 35.</hi> ubi cum Ducibus Romanis diu ac varie conflixêre. Liv. <hi rend='italic'>lib. 32. 33. 34. et 36.</hi></p>
<p>3. Fugati tandem et post 400. annos ex Italia reduces in Norico inter Danubium et Dravum sedes sixêre. Avent. <hi rend='italic'>Ann. Boj. lib. 1. f. 30.</hi> Quorum quidam Helvetiis in Galliam, incensis pagis suis, migrare tentantibus juncti, sed a Julio Caesare rejecti, ob virtutem tamen, Aeduis petentibus, in horum finibus collocati sunt. Caes. <hi rend='italic'>de Bell. Gall. lib. 1.</hi></p>
<p>4. Caeteri Boji in Norico, provincia ac limite Romano relicti, effusis mox in eam vicinasque Illyrici aliasque provincias Dacis, Moravis, Herulis, Hunnis, Venedis, omnique prope barbarie, cum perpetuo haec eadem et bellorum et Bojorum sedes, et inter hos Barbarorum et Romanorum concursus vastitatesque illi medii essent, fere pessumdati, varieque dispersi ac Barbaris mixti fuêre, adeo ut vix nominis memoria, nisi a cladibus (unde loca
<pb id='s036' n='36'/>
haec BOJORUM DESERTA dicta et facta sunt,) nedum certae successionis notitia remanserit. Avent. <hi rend='italic'>d. lib. 1. in fin.</hi> Hinc Norici et Illyrici tam varia et inconstans possessio, mixtique in variis partibus Hunni, Slavi, Germani. Megis. <hi rend='italic'>Ann. Car. lib. 1. c. 1.</hi></p>
<p>5. Plurimi vero Istrum transgressi ad Herciniam Sylvam, in veteri patria, habitârunt, et defervescente paulisper Hunnico furore, populis, qui tum in Norico supererant, sibi atque adeo Germaniae in unum corpus adjunctis, Regem Adalgerionem fecêre. Avent. <hi rend='italic'>Ann. Boj. lib. 3. in pr.</hi> Megis. <hi rend='italic'>lib. 5. c. 1.</hi> Hunc Clodovaeus M. Rex Franciae eodem quo Suevos, praelio Tolbiacensi vicit, Bavariamque regno Francico univit. Avent. <hi rend='italic'>d. l.</hi></p>
<p>6. Formula Bojoariae fuit, ut Bavari sub Duce, qui lege fidelitatis, id est feudi, a regibus Francorum Ducatum agnosceret, proprio Jure ac Magistratu uterentur, atque adeo regno mediate subessent.</p>
<p><hi rend='italic'>Demonstratio.</hi></p>
<p>Ita Crus. <hi rend='italic'>Ann. Suev. part. 1. lib. 8. c. 9. Conditiones,</hi> ait, <hi rend='italic'>hae fuêre: Ut Boji de corpore suo, ubi opus esset, Regibus Francorum autoribus Principem legerent, quem tamen non Regem sed Ducem appellarent; in bellis auxilio Francis essent, eosdem cum eis habendo pro hostibus et amicis: caeterum suis institutis is moribus libere viverent.</hi> Idem
<pb id='s037' n='37'/>
Megis. <hi rend='italic'>d l. 5. c. 1.</hi> et Avent. <hi rend='italic'>lib. 3. in princ.</hi> Qua lege et Thassilo accepit a Pipino, et deinde a Carolo M. nam praestito jurej. effectus dicitur <hi rend='italic'>regis</hi> VASSUS, <hi rend='italic'>Fragm. Ann. Franc. ad Ann. 787. et regis</hi> VASSATICUS, <hi rend='italic'>Continuat. Aimon. ad Ann. 757.</hi> Item SUUS, apud Rhegin. <hi rend='italic'>in ann. 756. et 888.</hi> Atque hinc in legib. Bajuvar. antiquis a Lindenbr. editis disponitur de iis qui sunt de genere Ducali, <hi rend='italic'>tit. 2. cap. 20. pr. et</hi> quod Dux soleat et debeat esse <hi rend='italic'>de genere Agilolfing orum, qui fidelis esset regi. d. c. 20. §. 3.</hi> Meib. <hi rend='italic'>R. G. t 3. f. 191.</hi></p>
<p>7. In Germania ergo prima omnium Bavaria in ducatum ita erecta fuit, ut Dux proprio jure feudi praeesset, et Vasallus regis fieret. Unde et Thassilo, cum impetratâ semel a Rege rebellionis veniâ, iterum in eum insurgeret, in conventu Procerum, ceu curia Parium, cum filio damnatus, et Carolo M. Ducatus apertus fuit; qui tum Praesidem ei praefecit: atque in eo statu sub Carolingis duravit. Avent. <hi rend='italic'>Annal. lib. 3. in fin. et lib. 4. f. 195.</hi></p>
<p>8. Bavariae itaque accessio fuit Noricum, sc. Austria (olim pars Pannoniae) Stiria, Carinthia, (quibus tum tribus regni ab ea parte limitibus tres Marchiones praefuêre. Avent. <hi rend='italic'>lib. 6. fol. 385. f. 392. et f. 397.</hi>) Carniola, Tyrolis, Salisburgum. Megis. <hi rend='italic'>lib. 1. c. 1. f. 3.</hi> Carolus M. Illyricum et Pannonias adjecit: de quo <hi rend='italic'>c. 5.</hi></p>
<p>9. Deficientibus in Germania Carolingis, Bavariae
<pb id='s038' n='38'/>
populi Arnolfum regem sibi creârunt. Avent. <hi rend='italic'>lib. 4. Ann. f. 290.</hi> qui adversatus Conrado I. Augusto, at pace cum Henrico I. facta, pristino jure feudi ab eo ducatum cum omnibus praedictis populis re cepit, quos recenset Avent. <hi rend='italic'>lib. 4. f. 292.</hi> Megis. <hi rend='italic'>lib. 6. c. 79.</hi> Arnolfi filios, Bavariam cum regio titulo et injussu Ottonis I. affectantes, hic ejecit, et ducatum fratri suo Henrico dedit, additis Veronâ et Foro Julio. Avent. <hi rend='italic'>lib. 5. f. 301.</hi> Regin. <hi rend='italic'>in ann. 952.</hi> Frising. <hi rend='italic'>Chron. l. 6. c. 19.</hi> Sigon. <hi rend='italic'>de Regn. It. lib. 6. in ann. 952.</hi> cui surrogatus est filius, deinde nepos Henricus Bavarus, qui postea Imperator factus dedit eum uxoris Chunigundae fratri, Henrico Hezeloni. Avent. <hi rend='italic'>d. l. 1. f. 310.</hi></p>
<p>10. Post Saxones Conradus Salicus seu Francus ducatum filio suo Henrico III. hic, Imperator factus, Conrado dedit, deinde ipse Henricus IV. successit, qui postea ducatum Matri Agneti, haec Ottoni e Saxonia oriundo permisit, quo proscripto, feudoque aperto Guelphica familia, quae jam Carinthiae praerat, successit: ut pluripus Avent. <hi rend='italic'>lib. 5.</hi></p>
<p>11. Guelfos e Suevia a Comitibus Altdorfii ortos constat. Frising. <hi rend='italic'>de Gest. Frid. I. lib. 2. c. 2.</hi> Ex ea fuit Juditha Ludoici Pii uxor; et post plures Carinthiae Dynastas, Chunigundis, quae Azoni, Marchioni Estensi, nupsit, unde natus Guelpho, quem Henricus IV. ducem Bavariae
<pb id='s039' n='39'/>
fecit, et deinceps proscriptum restituit. Huic duo filii, Guelfo (Illustris illius Mathildis maritus) et Henricus; huic filius Henricus Superbus, deinde nepos Henricus Leo successit. Superbus a Conrado III. (substitutis Luitpoldo, et deinde Henrico Austriae Praefecto) Leo a Friderico I. ex sententia Principum Imperii proscripti sunt: quam rem pluribus referunt Frising. <hi rend='italic'>Chron. lib. 7. c. 23.</hi> Otto de S. Blas. <hi rend='italic'>in App. c. 24.</hi> Avent. <hi rend='italic'>Ann. Boj. lib. 6.</hi></p>
<p>12. Sub Leone Ducatui huic Austria caeteraeque ditiones detractae et in varios duces statusque divisae, ipsa Bavaria vero Ottoni Illustri data est.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Austriam in ducatum a Frider. I. erectam retinuit Henricus Austriae praefectus, reliquo ducatu Leoni privigno cesso: Gold. <hi rend='italic'>tom. 1. Const. ad ann. 1166.</hi> Ott. de S. Blas. <hi rend='italic'>cap. 6.</hi> At proscripto Leone Stiria, Carinthia, Carniola, Dalmatia, Merania (unde comites Tirolii) proprios Duces, et Ratisbona, metropolis, libertatem nactae sunt. Avent. <hi rend='italic'>lib. 6. Ann. in fin.</hi> Rudolfus I. victo Ottocaro, anno 1278. Austriam, anno 1282. Stiriam, Carinthiam, portum Naonis, Carniolam, filio Alberto dedit: a quo gloriosiss. familia Austriaca: cui sensim omne fere Noricum et Illyricum cessit. De ejus origine, Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 5. cap. 2. pr.</hi> acquisitionibus et incrementis. <hi rend='italic'>d. c. 2. n. 10. -- 27.</hi>
<pb id='s040' n='40'/>
Privilegiis. <hi rend='italic'>d. c. 2. n. 27 -- 40.</hi> Infignibus. <hi rend='italic'>d. c. 2. n. 41. etc.</hi> Controversiis Sin. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>l. 1. c. 8. pos. 1. in fin.</hi> Generis serie <hi rend='italic'>Tab. General. Tubing. 3.</hi></p>
<p>13. Ipsa Bavaria sola Ottoni Illustri data; Avent. <hi rend='italic'>l. 6. in f. et l. 7. in pr.</hi> cujus nepotes fuêre Rudolfus Palatinus, et Ludovicus Bavarus, a quo descendunt Duces Bavariae, et linea Wilhelmina, de qua <hi rend='italic'>Pac. Osn. art. 4. §. 5. et pass.</hi> Ex ea hodie supersunt Serenissimi fratres, alter Elector Bavariae, alter Coloniensis etc. Bavariae anno 1638. datum est privilegium de non appellando. De aliis privilegiis, et controversiis Sin. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>d. c. 8. pos. 2. n. 2.</hi> possessionibus et suffragiis. Spreng. <hi rend='italic'>de J. P. l. 3. c. 14.</hi> Insignibus Hopping. <hi rend='italic'>de Jure Ins. p. 1. c. 6. §. 2.</hi> Generis serie <hi rend='italic'>Tab. Tub. Gen. 11.</hi></p>
</div3>
<div3 id='CoPF.01.04.02' n='2' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sectio II. de Svevia.</hi></head>
<p>Summaria.</p>
<p><hi rend='italic'>14. SVevi iidem qui Alemanni, et cujus juris.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>15. Nomen Suevorum dupliciter acceptum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>16. Divisio.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>17. Senones Galli sunt Suevi.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>18. Eorum sedes antiquae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>19. Novae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>20. Rex a Clodov. M. victus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>21. Formula subjectionis</hi></p>
<p><hi rend='italic'>22. 23. 24. 25. Successiones usque ad Conradinum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>26. Hoc occiso desiit ducatus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>27. Status hodiernus: de Wurtenbergiis et Badensibus.</hi></p>
<pb id='s041' n='41'/>
<p>14. Suevia eadem est, quae Alemannia, et tota juris originisque Germanicae.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Suevi et Alemanni promiscue vocantur. P. Diac. <hi rend='italic'>in vit. Maurit. Iste ex Suevorum, hoc est, Alemannorum gente oriundus inter Longobardos creverat.</hi> Walafrid. Abb. Aug. <hi rend='italic'>de vita S. Gall. in. prol. Pars Alemanniae vel Sueviae etc. Rhetia dicitur:</hi> Et mox: <hi rend='italic'>Alemanniam vel Sueviam nominamus.</hi></p>
<p>15. Hoc Suevorum nomen commune fuit pluribus Germaniae gentibus, et omne latus Orientale a mari Balthico, quod inde Suevicum dictum est, occupavit. Tac. <hi rend='italic'>de M. G. c. 38.</hi> Singulariter vero qui dicti sunt Suevi, initio sedes habuêre ad Albim Bojis vicini, eorumque olim perpetui fere socii in expeditione in Noricum, Italiam et Galliam. Aventin. <hi rend='italic'>Ann. Boj. lib. 3.</hi> quod et ex progressu patebit.</p>
<p>16, Horum fuêre alii Longobardi alii Semnones, Tac. 2. <hi rend='italic'>Ann. 45. et de M. G. c. 39. et 40.</hi> seu Senones: Flor. <hi rend='italic'>lib. 4. c. 3.</hi> Vell. Pat. <hi rend='italic'>lib. 2. Hist.</hi> quicquid inter hos distinguat Cluv. <hi rend='italic'>l. 3. Antiq. c. 25.</hi></p>
<p>17. Hi sunt Senones illi Galli, qui associatis sibi aliis Germaniae Galliaeque populis in Italiam delati Romam occupârunt, sed a Camillo victi ac prope deleti sunt. Liv. <hi rend='italic'>lib. 5. pass.</hi> Avent. <hi rend='italic'>l. 1. f. 17.</hi> Chytr. <hi rend='italic'>Sax. l. 1. f. 38.</hi> Crus. <hi rend='italic'>part. 1. l. 2.</hi>
<pb id='s042' n='42'/>
<hi rend='italic'>c. 1. 2. 3. 4.</hi> Megis. <hi rend='italic'>lib. 1. c. 1. f. 5.</hi> vid. <hi rend='italic'>Prol. §. 17.</hi></p>
<p>18. Reliqui in Germania Suevi versus Rhenum in Usipetes, Tenchteros et Ubios moverunt, et hos sibi tributarios fecêre, illos expulêre. Caes. <hi rend='italic'>de Bell. Gall. lib. 4.</hi> Inde â Sequanis in Galliam contra Aeduos accersiti, rege Ariovisto transiêre Rhenum, sed a Caesare victi pulsique sunt. Caes. <hi rend='italic'>de Bell. Gall. lib. pag. 17. et in f.</hi></p>
<p>19. Deinceps trans Moenum progressi ad Nicrum, Danubium ac Rhenum consedêre; demumque transmisso Danubio Rhaetiae Helvetiaeque partem tenuêre. Crus. <hi rend='italic'>Ann. Suev. p. 1. lib. 4. c. 11. et lib. 8 c. 5.</hi> Unde frequens in Gallias irruptio, et cum Romanis conflictus, aliaque variâ fortunâ egregieque gesta. vid. Crus. <hi rend='italic'>d. p. 1. lib. 5. et 6. pass.</hi> nam et Hermerico rege conditum in Hispania regnum Galliciae 176. annos tenuêre, et Attilae contra Romanos adfuêre. etc. Crus. <hi rend='italic'>d. p. 1. lib. 7. c. 7. 8. 9. 10. et lib. 8. c. 5.</hi></p>
<p>20. Reges continuârunt usque ad Alaricum, quem Clodovaeus M. famoso ad Tolbiacum praelio occidit, et Sueviam Helvetiamque Germaniae univit <hi rend='italic'>sup. §. 6,</hi></p>
<p>21. Formula Sueviae fuit, ne, ut Bavaria, proprio jure magistratuque uteretur, sed fisco regio immediate adscripta esset. <hi rend='italic'>Demonstratio.</hi></p>
<p>Ita Eckard. Jun. <hi rend='italic'>de Casib. S. Gall. cap. 1.</hi> diserte:
<pb id='s043' n='43'/>
<hi rend='italic'>Nondum adhuc illo tempore Suevia in ducatum erat redacta, sed fisco regio peculiariter parebat, sicut hodie et Francia: procurabant ambas Camerae, quos sic vocant, nuncii etc.</hi> Et in Gest. Franc. Epit. <hi rend='italic'>cap. 15. in Corp. Hist. Franc. Alemannos sub jugo tributarios fecit.</hi> Ita et Crus. <hi rend='italic'>Suev. Ann. part. 1. lib. 8. cap. 9. Suevia miserrimam a Francis impositam servitutem subiit: ingensdeinde tributum impositum, leges durae latae, magistratus graves ab irato victore instituti etc.</hi></p>
<p>22. Jugum hoc excutere tentârunt Luidfrido duce, sed a Carolo Mar ello perdomiti, Crus. <hi rend='italic'>d. p. 1. lib. 11. c. 1.</hi> in eo statu sub Carolingis mansêre, et Carolo Ludoici Germanici filio minori, Suevia in portionem data est. Frising. <hi rend='italic'>lib. 6. Chron. cap. 6.</hi> Viterb. <hi rend='italic'>part. 17. ad 886.</hi></p>
<p>23. Post Carolingos Conradus I. cum Berchtoldus et Erchingerus fratres, Camerae regiae in Suevia nuncii seu praefecti, saevitiam suam contumaciamque supplicio luissent, Ducem assensu Suevorum Burchardum Suevum constituit; Eckard. Jun. <hi rend='italic'>d. cap. 1.</hi> quem deinde ipsi Conrado et Henrico I. regibus rebellem Henricus domuit, sed ducatum eo jure, quo et ipsi Saxones in suo ducatutum utebantur, tenere facile passus est.</p>
<p>24. Burchardo, post Hermannum Hassiae et Franconiae Landgravium, Otto I. Caesar filium
<pb id='s044' n='44'/>
suum Luithulfum surrogavit, cui Burchardi filius Burchardus; huic Luithulfi filius Otto; huic Conradus; deinde duo ordine Hermanni; tum tres Austrii, scil. duo Ernesti, pater et filius, et hujus frater Hermannus substituti sunt. Crus. <hi rend='italic'>p. 2. lib. 3. c. c. 8.</hi></p>
<p>25. Hinc Conradus Salicus Imp. fratri Henrico Sueviam concessit, cui ordine Otto de Witlisbach, tum Otto Marchio de Schvveinfurt, porro Rudolfus, Comes Rheinfeldensis, idemque Dux Burgundiae et Henrico IV. deinde oppositus, successit, qui cum Berchtoldo Zäringensi Sueviâ cedere vellet, Caesar pulso illo ducatum Friderico de Hohenstaufen, Barbarossae patri, dedit, Avent. <hi rend='italic'>Ann. Boj. lib. 5. fol. 354. et pass.</hi> in qua inlustri et heroica familia, (quae arcem quoque Zäringensem et Tigurum urbem eripuit Berchtoldo, Avent. <hi rend='italic'>d. l.</hi>) usque ad Conradinum perstitit.</p>
<p>26. Occiso nefarie Conradino desiit Ducatus Sueviae, et totus in plurimos Status nunc divisus est.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Horum enim, succedente interregno, firmata sunt jura. Unde, etsi Rudolfus I. filium Joannem Ducem Sueviae fecerit, non tamen is veterum Ducum jura habuit, nec diu continuavit.</p>
<p>27. Duo ejus Comitatus nunc Principum Jure utuntur; Wurtembergicus a Maxim. I.
<pb id='s045' n='45'/>
anno 1494. in Ducatum erectus: et Badensis in Marchionatum, quî et quando, non extat. De Illius terris, jure immediato, Privilegiis, Controversiis, suffragiis, insignibus. Limn. Enucl. <hi rend='italic'>lib. 3. c. 26.</hi> Spreng. <hi rend='italic'>de. J. P. lib. 3. c. 19.</hi> Generis serie. <hi rend='italic'>Tab. Tub. Gen. 14.</hi> De Hujus terris, Juribus, suffragiis, Spreng. <hi rend='italic'>d. l. 3. c. 21.</hi> Genere, Limn. <hi rend='italic'>de J. P. l. 5. c. 5.</hi> Besold. <hi rend='italic'>Thesaur. voc.</hi> <foreign lang='GE'>Baden Marg-Graffschafft.</foreign> Wurtembergicae familiae supersunt: 1. Stutgardiana. 2. Neostadiensis. 3. Montispeliardica. 4. Silesica, ubi <foreign lang='GE'>Dels</foreign> improles, <foreign lang='GE'>Bernstatt</foreign> et <foreign lang='GE'>Julius Burg.</foreign> 5. Weiltingica. Badenses: 1. Badensis. 2. Durlacensis. Antiquior origo valde variat. Crus. <hi rend='italic'>p. 2. lib. 10. c. 12.</hi> Helvetia postmodum regno Arelatensi cessit: hodie plane libera est. <hi rend='italic'>Pac. Osn. art. 6. in f.</hi> De insignibus Sueviae Crus. <hi rend='italic'>p. 2. lib. 3. cap. 8. et lib. 7. cap. 1.</hi></p>
</div3>
<div3 id='CoPF.01.04.03' n='3' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sectio III. de Saxonia.</hi></head>
<p>Summaria.</p>
<p><hi rend='italic'>28. SAxones et Frisii ejusdem gentis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>29, 30. Eorum sedes.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>31. Saxones Turingis successêre.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>32. Eorum expeditiones illustres.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>33. Frisiorum trans Isalam progressus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>34. Potens regnum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>35. Saxonia duplex, Ost: et Westvalia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>36. Status ejus popularis fuit, et qualis?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>37. Formula Saxoniae devicta a Car. M.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>38. Saxonia ante Henr. I. non habuit duces cum</hi>
<pb id='s046' n='46'/>
<hi rend='italic'>propria potestate. cont. Knich. et Meib.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>39. Id demonstratur.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>40. Respondetur contrariis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>41. Status Westvaliae remiss.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>42. Successio Witichindea, Billingia, Lotharii, Guelfica.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>43. Post Henricum Leonem, Ascania et Misnica.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>44. Pulso Leone Saxonia in plures Status divulsa.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>45. Terrae inde detractae: 1. Hassia. 2. Holsatia. 3. Terrae Anhaltinae et Lauenburgicae. 4. Lubeca, Westvalia etc. ubi de horum omnium juribus etc.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>46. (5) Ducatus Brunsv. et Lüneb. (6) Misnia et Turingia; et de horum Juribus etc.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>47. Hinc Saxoniae ducatus adeo hodie minutus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>48. Status hodiernus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>49. De Dania, remiss.</hi></p>
<p>28. Saxonia Turingis successit, et Frisiam Westvaliamque continet, ac itidem tota jure ac origine Germanica est.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Saxones et Frisios ejusdem gentis fuisse Annales Frisici fatentur; Furmer. <hi rend='italic'>Ann. Fris. lib. 2. cap. 9.</hi> Kemp. <hi rend='italic'>de Origin. Fris. lib. 1. c. 9.</hi> qui etsi fabulosas origines sequantur, hujus tamen rei fides vel inde fit, quod promiscue olim nuncupati, et ipsi Saxones, qui Angliam occupârunt, Frisii dicti sint a Procop. <hi rend='italic'>lib. 4. de Bell. Goth.</hi> <gap lang='GR'/>. <hi rend='italic'>Britanniam Insulam tres gentes incolunt, Angili, Frisones, et Brittones insulae cognomines.</hi>
<pb id='s047' n='47'/>
Quo sensu quoque <hi rend='italic'>Frisiam habitatam a Saxonum gente</hi> dixit Ethelvverdus, vetus autor, apud Cambden. <hi rend='italic'>Britt. tit. Anglo. Sax. p. 100.</hi> Et Saxoniam illam antiquam, in qua Carolus M. 4. Episcopatus et 4. Comitatus erexit, <hi rend='italic'>Frisiam</hi> vocavit Wolter. <hi rend='italic'>in Chron. Brem. in princ. apud Meib. tom 2 script. Germ.</hi></p>
<p>29. Sedes utriusque populi fuêre in littore Oceani a Rheno usque ad confinia Danorum. Cambden. <hi rend='italic'>ex Ethelw. d. l.</hi> Frisii in occasum, Saxones Boream versus. Furmer. <hi rend='italic'>d. c. 1.</hi> Unde Frisiorum nomen ob viciniam Romanis citius, jamque Tacito et sub Tiberio, Tac. 4. <hi rend='italic'>Ann. 74.</hi> Saxonum vero sub M. Antonino memorari coepit. Fabric. <hi rend='italic'>Orig. Sax. lib. 1.</hi> Ptolomaeo vero <hi rend='italic'>l. 2. c. 11.</hi> et Straboni <hi rend='italic'>lib. 2.</hi> utrumque innotuit. Apud Lucan. vero Axônes legendum Cambd. <hi rend='italic'>ib. pag. 98.</hi></p>
<p>30. Frisii, qui Trans-Rhenani dicuntur, Tac. <hi rend='italic'>4. Hist. 15. et l. 4. Ann. 72.</hi> primum inter Amisum et Isalam consedêre, inde colonia trans Isalam usque ad veterem Rheni alveum; Furm. <hi rend='italic'>Ann. Lris. l. b. 1 c. 3.</hi> Illi majores dicti, hi minores. Tac. <hi rend='italic'>de M. G. c. 34.</hi> Romanorum deinde provincia facta, et Castellum, nomine Flevum, ad os Isalae extructum fuit. Tac. <hi rend='italic'>d. cap. 72.</hi></p>
<p>31. Saxoniam olim late tenuêre Turingi, Siegfr. Presb. <hi rend='italic'>lib. 1. Erat Turingiae terra tunc spaciosa,</hi>
<pb id='s048' n='48'/>
<hi rend='italic'>quae a natione Francorum protendebatur usque ad Oceanum contra Septentrionem.</hi> Adeo ut in tria regna divisi fuerint. P. Aemil. <hi rend='italic'>de Reb. Gest. Franc. lib. 1. in Childeb. I.</hi> Verum caeso ultimo eorum rege Herminfrido, in bello, quod Theodericus Franciae rex, Saxonum praesertim ope, cum eo gessit, hi universam provinciam occupârunt, parte modica victis Turingis relictâ. Sigfr. Presb. <hi rend='italic'>d. l. Deinde in reliqvum vulgus Turingorum saevientes</hi> (Saxones) <hi rend='italic'>quicquid masculini sexus inter fluvios Albim et Ungestrutae, prostraverunt, et sic illas partes Turingiae usque in hodiernum diem possederunt.</hi> Idem referunt Witech. <hi rend='italic'>Annal. lib. 1.</hi> Ursperg. <hi rend='italic'>Chron. tit. de Orig. Sax. f. 148.</hi></p>
<p>32. In primis autem triplex Saxonum (quo nomine comprehensi quoque sunt Angli, et Vitae seu Juthae. Bed <hi rend='italic'>l. 1. c. 1.</hi> Cambd. <hi rend='italic'>d. l p. 100.</hi> Locc. <hi rend='italic'>Hist. Suec. l. 1. p. 7.</hi>) expeditio celebratur; (I.) In Britanniam sub Hengisto et Horso, ann. 449. Cambd. <hi rend='italic'>d. l. p. 96.</hi> Furmer. <hi rend='italic'>Ann. Fris. lib. 3. cap. 1. etc. (2.)</hi> In Thuringiam, anno <hi rend='italic'>524. de qua §. praec. (3.)</hi> In Italiam cum Albuino et Longobardis, anno 568. P. Diac. <hi rend='italic'>de Gest. Longob. lib. 2. c. 6.</hi> Aimon. <hi rend='italic'>de Gest. Franc. lib. 3. c. 7.</hi> Gobel. <hi rend='italic'>Cosmodr. aet. 6. c. 27.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Sax. lib. 1. c. 29. et. 30.</hi> Fabric. <hi rend='italic'>Orig. Sax. lib. 1.</hi></p>
<p>33. His migrationibus valde exhaustas Saxonum sedes tum Frisiitrans Visurgim occupârunt,
<pb id='s049' n='49'/>
respectu reliquorum Orientales dicti; tum ab utraque Albis ripa Suevi, â quibus et Saxones, qui ex Italia reduces repetebant pristinas sedes, victi deletique sunt. Gobel. <hi rend='italic'>d. aet. 6. cap. 29.</hi></p>
<p>34. Hinc extitit potens Frisiorum regnum, et quod omnem oram maritimam ab Eidora usque ad Rheni ostia, quin omnem Bataviam Noviomagum usque occupavit. Cambd. <hi rend='italic'>d. Tract. p. 100.</hi> Sed a Carolo M. victo Ratbodo, ultimo rege, domiti, Germaniaeque postliminio iterum uniti passim in bellis Caesarum operas debitas exhibuêre. Gobel. <hi rend='italic'>Cosmodr. aet. 6. cap. 20. et aet. 5. c. 19.</hi></p>
<p>35. Divisa fuit Saxonia in Orientalem et Occidentalem, seu Ost-et Westvaliam, (in qua et Angria fuit) ab equo, antiquissimo Saxonum insigni, ut bene Chytr. <hi rend='italic'>in Sax. lib. 3. pr.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>in Sax. lib. 2. c. 2. et cap. 24.</hi> Cluver. <hi rend='italic'>l. 1. Antiq. c. 3.</hi> etsi id rideat Albin. <hi rend='italic'>Chron. Misn. lib. 1.</hi> ac Bodinus more suo a Gallis, alii aliunde nomen ducant.</p>
<p>36. Status Saxoniae semper fuit popularis, sed administratio penes primores, et inter hos aequalitas ac <gap lang='GR'/>: ut late probat Knichen. <hi rend='italic'>de Subl. terr. jur. c. 1. n. 17.</hi> Impendente v. bello ex primoribus illis Dux eligitur et manet durante bello, quo finito redit res ad <gap lang='GR'/>. Testis gravissimus est Beda, (qui aetate Caroli
<pb id='s050' n='50'/>
Martelli circa ann. 700. floruit, et <hi rend='italic'>lib. 1. Hist. eccles. cap. 11.</hi> ait: <hi rend='italic'>Saxones regem non habent, sed Satrapas plurimos suae genti praepositos, qvi ingruente belli articulo mittunt aequaliter sortes, et quemcunque sors ostenderit, hunc tempore belli ducem omnes sequuntur; peracto autem bello rursus aequalis potentiae fiunt omnes Satrapae.</hi> Ita et Witech. <hi rend='italic'>Ann. l. 1.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Saxon. lib. 2. c. 22.</hi> Knichen. <hi rend='italic'>d. c. 1. n. 19.</hi> idque Witekindo quoque accidisse, non autem finito bello eum ducem Saxoniae fuisse, sed Angriam duntaxat gubernasse certum est. Conring. Exerc. <hi rend='italic'>Acad. 4. th. 11.</hi> Chron. <hi rend='italic'>Schauenb. ad ann. 1106.</hi></p>
<p>37. Subactam itaque Saxoniam, et Christi praeceptis imbutam, Carolus M. non in Ducatum erexit, uti Bavariam; sed in pristinum statum, ex populari lilibertate et Optimatum administratione mixtum, restituit; hac formula: <hi rend='italic'>ut populus Saxonicus unus cum Francis esset populus, sed suis legibus viveret.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Demonstratio.</hi></p>
<p>38. Hoc ut pateat, ostendendum simul est, Saxoniam ante Hermannum Billingium non habuisse duces cum propria potestate praeter Caesares, etsi nequicquam post Knichen, <hi rend='italic'>d. c. 1. n. 1.</hi> contradicat Meibomius <hi rend='italic'>integrâ dissert. in tom. 3. Rer. Germ. fol. 45.</hi></p>
<p>39. Id vero docet [1.] Ipse Carolus M. in diplomate
<pb id='s051' n='51'/>
suo apud Ad. Bremens. <hi rend='italic'>Hist. Eccl. lib. 1. c. 10.</hi> ubi ait; <hi rend='italic'>Saxones PRISTINAE LIBERTATI donatos et omni debito censu solutos a se fuisse.</hi> Pristinae vero libertatis status fuit popularis cum Aristocratica administratione, non vero Ducatus. <hi rend='italic'>sup. §. 31.</hi> [2] Eginhardus <hi rend='italic'>in vita Carol. M.</hi> ubi hanc formulam fuisse testatur, <hi rend='italic'>ut Saxones Francis adunati unus cum eis populus efficerentur:</hi> quod verum non esset, si Saxones praeter Caesarem habuissent Ducem cum propria potestate. [3.] Poeta antiquus vitae Carolinae Scriptor; qui hanc formulam affert:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Tum sub judicibus, quos Rex imponeret ipsis,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Legatisque suis, permissi LEGIBUS uti</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Saxônes PATRIIS et LIBERTATIS honore.</hi></l>
</lg>
<p>[4.] Idem demonstrant, qui de Henrico I. tradunt; <hi rend='italic'>Quod primus libera potestate regnaverit in Saxonia;</hi> uti uno ore testantur Witechind. <hi rend='italic'>lib. 1. Annal.</hi> Ursperg. <hi rend='italic'>Chron. post Hist. Conrad I. f. 149.</hi> et Stadens. <hi rend='italic'>post ann. 917.</hi> [5.] Quin Adamus Brem. <hi rend='italic'>lib. 2. Hist. c. 4.</hi> Helmoldus <hi rend='italic'>Chron. Slav. lib. 1. c. 10.</hi> [quorum ille sub Henr. IV. hic sub Conr. III. et Frid I. vixit, et uterque optimus eorum temporum autor habetur] Albertus Stad. <hi rend='italic'>ad ann. 961.</hi> Crantzius Sax. <hi rend='italic'>lib. 4. c. 8.</hi> omnes iisdem, verbis dicunt: <hi rend='italic'>Nondum post tempora Caroli Saxonia Ducem accepit, nisi Caesarem.</hi> Item [6.] <hi rend='italic'>Saxoniam in provinciam redactam esse,</hi> autor est Helm. <hi rend='italic'>d. l. 1. c. 3.</hi> et alii, quod vero dici non potest
<pb id='s052' n='52'/>
de populo qui proprium Ducem cum libera potestate habet. [7] Sed et ratio temporum id probat: constat enim, quod Caroli nepos Ludoicus Germaniae, quin ejus alter filius Ludoicus, Saxoniae, uterque jure Regio, uterque immediate, aeque ac eorum fratres suis regnis, praefuerint; neque unquam casus accidit, quo Saxonia iis aperta suerit, ut Bavaria per feloniam Tassilonis. [8] Denique nullo idoneo autore doceri aliud potest, nam et Crantzius <hi rend='italic'>Sax. lib. 2. cap. 22.</hi> testatur, <hi rend='italic'>mirum esse de eo silentium.</hi></p>
<p>40. Tam certae annalium rationumque fidei nihil opponit Meibomius, quam loca in quibus mentio fit Ducum Saxoniae. Constat vero eo tempore Ducum vocabulo appellatos adhuc vulgo fuisse Duces belli, <foreign lang='GE'>Heertzogen/</foreign> vel qui mero officio provinciis praeessent, quales etiam ante Carolum M. quin ante Tacitum jam fuêre in Saxonia. Tac. <hi rend='italic'>de M. G. c. 7.</hi> Deinde mentio fit Ludolfi, ejusque filii Brunonis, qui contra Normannorum irruptiones electi erant belli Duces; Ad. Brem. <hi rend='italic'>l. 1. c. 34.</hi> quae bella usque ad Henrici I. qui Luidolfi nepos fuit, tempora durârunt. Ut mirum, qua fronte vel verecundiâ dici possit, qui aliter sentiunt, eos cum ratione insanire.</p>
<p>41. Etsi autem Saxonia veteri libertati reddita fuerit a Carolo M. ipso tamen facto exceptam fuisse Westvaliam, quin et partem Ostfaliae, ostendetur <hi rend='italic'>cap. 9.</hi></p>
<pb id='s053' n='53'/>
<p>42. Ludolfus praedictus Dux Sax. pronepos fuit Witechindi (de ordine tamen variant, vid. Crantz. <hi rend='italic'>Sax. lib. 20. c. 29.</hi>) et Avus Henrici I. (seriem vid. apud Alb. Stad. <hi rend='italic'>ad ann. 124.</hi>) qui Caesar creatus, uti reliquis permisit late et cum libera potestate regnare in Ducatibus suis, ita et ipse eâdem latissime usus, et quicquid unquam Saxonici nominis fuit, usque ad limites Germaniae, eoque Saxoniam, Turingiam, Hassiam, Westfaliam, Angriam, Frisiam, Wetteraviam, Ducatu complexus est. Dress. <hi rend='italic'>Isag. Hist. millen. 5. ad ann. 919.</hi> Ei Otto I. successit, qui in Italiam abiturus Saxoniam primo in tutelam saltem Hermanno Billingio dedit; Adam. Brem. <hi rend='italic'>lib. 2. cap. 4.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Sax. l. 4. c. 8. et 9.</hi> deinde stetit Ducatus in familia ejus, quae defecit in Magno: (seriem vid. apud Alb. Stad. <hi rend='italic'>ad ann. 1152.</hi>) quo enecato Henricus V. Ducatum dedit Lothario, Comiti Supplinburgio seu de Quernvord, duci exercitus sui: Crantz. <hi rend='italic'>Sax. lib. 5. c. 25.</hi> hic deinde, Imperator factus, genero suo Henrico Superbo Duci Bavariae, qui de ea contendit cum Alberto Urso Brandenburgico, cum uterque esset Magni ex filiabus nepos.</p>
<p>43. Henricus, ut et ipsius filius Henricus Leo, eadem in hoc Ducatu, quae in Bavarico fata experti, eoque ille a Conrado III. hic a Friderico I. ex decreto Principum privati sunt,
<pb id='s054' n='54'/>
<hi rend='italic'>sup. sect. 1.</hi> Et ipse Ducatus quidem Saxoniae Bernhardo Ascanio ejusque familiae usque ad Albertum cessit: quo mortuo Sigismundus Imp. eum Friderico Bellicoso, Sereniss. Ducum hodiernorum parenti, Marchioni Misniae et Landgravio Thuringiae concessit. Crantz. <hi rend='italic'>Sax. lib. 11. c. 15.</hi></p>
<p>44. Proscripto Henrico Leone Saxonia in plures Status divulsa, et reliqui ejus Principes ac Status proprio jure usi sunt. <hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>45. Exemptae enim tum sunt Ducatui Saxoniae et jure proprio usae I. HASSIA: inter quam et Saxoniam ac Marchiam hodie reciproca successio est. Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 4. c. 8. n. 25. 161. 172.</hi> De caeteris Juribus, terris, controversiis, insignibus, suffragiis etc. Limn. enucl. <hi rend='italic'>lib. 3. cap. 11.</hi> Spreng. <hi rend='italic'>d. J. P. lib. 3. c. 20.</hi> Generis serie, <hi rend='italic'>Tab. Tub. Gen. 8.</hi> Supersunt duae familiae regentes; vid. Sprinsf. <hi rend='italic'>de Apenn. cap. 5. et 6.</hi> (1.) Cassellana; in qua duo Sereniss. fratres, et Rheinfelsii. (2) Darmstadina, in qua itidem Sereniss. fratres et Homburgii. Add. <hi rend='italic'>Pac. Osn. art. 15.</hi> II. HOLSATIA; quae Comitatus et indubia Saxoniae pars, quin matrix, Ducibus ejus certo jure subjecta fuit. Deinde anno 1474. a Frider. III. in Ducatum regni erecta est; Vid. Tabb. apud Meib. <hi rend='italic'>Rer. Germ. tom. 3. fol. 213.</hi> atjus Comitiorum anno 1570. demum nacta dicitur,
<pb id='s055' n='55'/>
Sin. <foreign lang='GE'>Schutz.</foreign> <hi rend='italic'>d. J. P. lib. 1. t. 8. pos. 2. §. 11.</hi> Lis fuit ejus Comiti cum Henrico Leone de Wagria; Crantz. <hi rend='italic'>Vandal. lib. 3. c. 40. lib. 6. et 7. pass.</hi> Chron. Schauenb. <hi rend='italic'>pass.</hi> Ducibus et Imperio cum Danis de Holsatia; Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. l. 1. cap 16.</hi> et Slesvicensi ducatu. Limn. En. <hi rend='italic'>lib. 3. c 12.</hi> Conring. <hi rend='italic'>d. l. 1. c. 15.</hi> (quam regni olim Marchiam, Ad. Brem <hi rend='italic'>l. 1. c. 48.</hi> Duces ante a Danis tenebant, nunc jure libero, i. a regno Daniae non dependente.) De lite cum Hamburgensibus, Limn. <hi rend='italic'>de J. P. c. 23.</hi> Reink. <hi rend='italic'>l. 1. cl. 4. cap. 20.</hi> De Juribus, Insignibus etc. Limn. Enucl. <hi rend='italic'>l. 3. c. 12.</hi> Generis serie, <hi rend='italic'>Tab. Tüb. Gen. 7.</hi> Reges Daniae et Duces Holsatiae a Comitibus Oldenb. et Delm. sati, et praeter Comites ipsos duae lineae sunt, Regia a Christiano III. et Ducalis, ab ejus fratre Adolpho: Ex illa supersunt 1. <foreign lang='GE'>Sunderburg.</foreign> 2. <foreign lang='GE'>Nordburg.</foreign> 3. <foreign lang='GE'>Glücksburg.</foreign> 4. <foreign lang='GE'>Plön.</foreign> Ex hac Dux Gottorfii cum fratre Episcopo Lubecensi, et Patruele. III. Terrae Comitum Ascaniae, sc. ANHALTINA et castrum LAUENBURG; Helmold. <hi rend='italic'>Chron. Slav. lib. 3. c. 2.</hi> Cranz. <hi rend='italic'>Vand. l. 6. c. 29.</hi> Unde sub Frid. I. duo Principatus facti, quos Bernardi Ascanii, Electoris, stirps, divisa in Anhaltinam et Lauenburgicam nuper extinctam, inde tenuit. Ex priore supersunt familiae 1. Dessavica. 2 Bernburgica. 3. Hatzgerodia. 4. Plötzkensis. 5. Servestana. 6. Cöthensis. De
<pb id='s056' n='27'/>
jure Ascaniae, insignibus etc. Limn. En. <hi rend='italic'>l. 3. c. 3.</hi> Generis serie <hi rend='italic'>Tab. Tüb. Gen. 1.</hi> Add. <hi rend='italic'>Pac. Osn. art. 13.</hi> IV. LUBECA; imperio servata. Episcopi, novis terris tum quaesitis, sensim secularem quoque potestatem inde exclusêre. De WESTVALIA, et Wetteravia, <hi rend='italic'>vid. c. 9.</hi></p>
<p>46. Henricus Leo quoque recepit tandem bona propria, BRUNSVICUM et LUNAEBURGUM, eaque reliquit tribus filiis suis, Henrico Palatino Rheni, Ottoni IV. postea Caesari, et Wilhelmo. Hujus Filius, Otto de Lüneburg, solus superavit, totamque hereditatem crevit, cujus favore Fridericus II. civitatem Brunsvicum et castrum Luneburg cum accessionibus in Ducatum erexit, ann. 1235. Meib. <hi rend='italic'>in Hist. erect. Duc. Brunsv.</hi> unde hodierni Sereniss. Duces Brunsv. et Luneb. Crevitque eo potentiae Ducatus, coemptis aliove jure quaesitis agris ac territoriis, ut saepe in 4. pluresque Ducatus satis validos dividi potuerit. De ejus Juribus, litibus, insignibus etc. Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 5. c. 6. et 9.</hi> Suffragiis, Sin. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>d. J. P. lib. 1. t. 8. pos. 2. §. 4.</hi> Generis serie <hi rend='italic'>Tab. Tub. Gen. 6.</hi> Florent adhuc familiae 1. Guelpherbytana. 2. Cellensis, improles. 3. Hannoverana, hodie nova Electoralis. VI. MISNIA et THURINGIA, quae nunc Electoratui Saxoniae cohaerent. <hi rend='italic'>inf. §. 48.</hi></p>
<p>47. Hinc apparet, cur angustis adeo finibus
<pb id='s057' n='57'/>
conclusus nunc sit Ducatus Saxoniae; quippe qui post Witichindeos, Billingios, Lotharium, Guelphos, tot terris truncatus ad Ascanios pervenit.</p>
<p>48. Hodie adhuc felicissime praeest, q. postliminio, rei Saxonicae Illustrissima familia Misnica seu Thüringica: quae a Witichindea duci solet, sed variant. In ea superest linea Albertina, quae Electoralis est, etsi minor, translato quippe Ducatu in Mauritium. II. Ernestina. In illa 1. Serenissimus Elector, Fridericus Augustus. 2. <foreign lang='GE'>Weißenfels.</foreign> 3. <foreign lang='GE'>Mersburg.</foreign> 4. <foreign lang='GE'>Zeitz.</foreign> (Hi tres stipites pluribus singuli familiis florent, uti proxima Weissenfelsiae Corbiensis etc.) Haec 1. Altenburgica; sed quae anno 1672. morte Friderici Wilh. et cum eo lis ingens cum Vinariense, de qua Gold. <hi rend='italic'>de Majorat.</hi> et Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 5. c 15. n. 3.</hi> extincta est. 2. Vinariensis 3. Eisenacensis. 4. Gothana; (ex qua sequentes) 5. Coburgica. 6. Meinungensis. 7. Römhildia. 8. Eisenbergica. 9. Hilprechtshusia. 10. Saalfeldica. De terris, Juribus, litibus, insignibus etc. Limn. En. <hi rend='italic'>lib. 3. c. 23.</hi> Generis serie, <hi rend='italic'>Tab. Tub. Gen.</hi> 12.</p>
<p>49. Danos quoque, qui in solo Germanico sunt, a Sueonibus ortos, Loccen. <hi rend='italic'>Hist. Suec. lib. 1. pag. 7.</hi> hujus provinciae partem fuisse vel inde constat, quod Jütae, eorum extremi, pars
<pb id='s058' n='58'/>
Anglo-Saxonum fuerint, qui Angliam invaserunt. <hi rend='italic'>sup. §. 33.</hi> De iis vid. <hi rend='italic'>§. 54. et seq. inf.</hi> Seriem regum tradit Chytr. <hi rend='italic'>Sax. lib. 4.</hi></p>
</div3>
<div3 id='CoPF.01.04.04' n='4' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sectio IV. de Moravia; et in genere de Slavis.</hi></head>
<p>Summaria.</p>
<p><hi rend='italic'>50. SLavi duas Germaniae provincias prope vacuas occupârunt, regnum Moraviae et Vandaliam: Illi Orientales, hi Boreales.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>51. Sedes veteres Moravorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>52. Vandalorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>53. Utrosque, ut et Danos agnovisse Imperium.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>54. Demonstratur idin genere.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>55. In specie de Dania.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>56. Boemia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>57. Polonia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>58. Formula Slavicae nationis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>59. Gentis jura.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>60. Sacra Christiana remiss.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>61. Regnum Moravicum Graecis paruit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>62. A Carolo M. et Successoribus recuperatum Germaniae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>63. De Regibus Poloniae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>64. Et Boemiae, in quam jus Regni Moravici translatum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>65. De Silesiis et Moravis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>66. Status Boemiae hodiernus remiss.</hi></p>
<p>50. Slavi seu Venedi, Sarmatiae populi duas desertas prope Germaniae provincias occupârunt: 1. Regnum Moraviae, in
<pb id='s059' n='59'/>
quo Moravia, Boemia, Silesia, Polonia etc. 2. Vandaliam: cum Lusatia quae Vandaliae, seu Sueviae veteris, et Misnia, quae Saxoniae magis portio videtur: Illi Orientales, hi Boreales. Helmold. <hi rend='italic'>Chron. Slav. l. 1. c. 1. et 2.</hi></p>
<p>Sabell. Ennead. <hi rend='italic'>8. lib. 2. Occupârunt,</hi> (Slavi) <hi rend='italic'>RELICTAS a Vandalis sedes Hispaniam petentibus.</hi> Birkheim <hi rend='italic'>in descr. Germ. Licet Slavorum gentes â Vandalis DERELICTAM occupaverint terram.</hi> Idem Avent <hi rend='italic'>Ann. lib. 3. princ. etc.</hi> Et Thuan. <hi rend='italic'>Hist. lib. 56. Slavi,</hi> ait, <hi rend='italic'>circa Attilae tempora vacuas Vandalorum sedes occupâsse memorantur.</hi> Cum enim maximis illis expeditionibus Suevorum, Bojorum, Vandalorum etc. terrae istae vel incolis vel bellatoribus saltem tum exhaustae essent, Slavi vero jam dudum in vicina Thracia, quin et in Illyrico, seu Slavonia, Croatia etc. consedissent, primum Syrbi Lusatiam, alii Misniam, Moraviam et Silesias, Vendi Vandaliam; denique fratres Zechus et Lechus, Croati, ille Boemiam, hic Poloniam occupârunt. Dubrav. <hi rend='italic'>Hist. Boh. lib. 1. et lib. 4. in princ.</hi> Aen. Sylv. <hi rend='italic'>Hist. Boh. c. 3. et 4.</hi> Albin. <hi rend='italic'>Chron. Misn. tit. 6.</hi> Sabell. <hi rend='italic'>d. l.</hi></p>
<p>51. MORAVI seu Marcomanni, sub quibus et Quadi, Germaniae populi, olim pulsis Bojis Bohemiam et inde finitimos occupârunt: Tac. <hi rend='italic'>de M. G. c. 42.</hi> Vell. Patere. <hi rend='italic'>Hist. lib. 2. in Tiber.</hi> sed
<pb id='s060' n='60'/>
Rege Maroboduo, qui et cum Arminio bella gessit, Tac. <hi rend='italic'>l. 2. Ann. 44. 45. 46.</hi> a Romanis victo, provincia in potestatem Romanorum pervenit; et ab iis reges quoque accepit. Tac. <hi rend='italic'>d. c. 42.</hi></p>
<p>52. VANDALI, quorum pars Burgundi, <hi rend='italic'>Plin. lib. 4. c. 14. Strab. Geogr. lib 7.</hi> certus Germaniae populus, <hi rend='italic'>Plin. d. c. 14.</hi> linguâ Gothicâ usi, <hi rend='italic'>Procop. lib. 1. de Bell. Vand.</hi> quae Germanica fuit, <hi rend='italic'>Loccen. de Antiq. Sueo-Goth. l. 1. c. 1.</hi> sedes ad littora maris Balthici, ubi deinde Venedi, habuêre. Carion. <hi rend='italic'>Chron. lib. 4.</hi> Chytr. <hi rend='italic'>Sax. lib. 1. princ.</hi> Helmold. <hi rend='italic'>Chron. Slav. lib. 1. c 2.</hi> Indedigressi in Scythiam immigrârunt; in Hispania consensu Honorii regnum Vandalusiae, <hi rend='italic'>Procop. d. lib. 1. Sigon. de Imp. Occ. lib. 11. in ann. 415.</hi> et in Gallia Burgundiae condiderunt. Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 2. cap. 6. et seq.</hi> Africam denique occupârunt, <hi rend='italic'>Procop. d. l. 1.</hi> et ex ea Romam. <hi rend='italic'>Frising. Chron. lib. 5. c. 28. Sigon. de Imp. Occ. lib. 14. P. Aemil. de Reb. Gest. Franc. lib. 1. in Maerovaeo.</hi></p>
<p>53. His sedibus qui successere Slavi, agnoverunt imperium Germanicum; quemadmodum et Dani.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Magna hîc dissensio inter horum populorum et Germanorum annales. Sed, cum illi tum temporis, quin ante receptionem Christianismi ne literas quidem (quas ab Episcopis
<pb id='s061' n='61'/>
acceperunt, fatente ipso Saxone, <hi rend='italic'>Hist. Dan. in praef.</hi>) nedum annales habuerint, et Saxo totus fabulis scateat; <hi rend='italic'>Prol. §. 1.</hi> minus utique fidei illis, quam Germanorum annalibus coaevis haberi potest. Salvâ vero suâ cuique sententiâ, rem (in qua et Danos jungimus, quia etsi non Slavi, communis tamen causa est,) rationibus quoque breviter indagabimus.</p>
<p>54. Patet itaque id 1. quia in solo Germanico sunt, in quo proinde fundata est intentio, ut ajunt, imperii Germanici: Praesertim 2. in haec loca vacua transgressi, <hi rend='italic'>sup. §. 50.</hi> in quibus fierent pars Imperii Germanici: ut de Cattis in re simili asserit Tac. <hi rend='italic'>de M. G. c. 29.</hi> Quin 3. quod summum imperii est, reges a Germanis accepêre. Ita Danorum Duci Petro Fridericum I. <hi rend='italic'>regia stemmata dedisse</hi> ait Bodin. <hi rend='italic'>de Rep. lib. 1. c. 9. p. 144.</hi> Bohemis Uratislaum Henricus IV. <hi rend='italic'>Aen-Sylv. Hist. Boh. c. 22.</hi> Uladislaum Fridericus I. <hi rend='italic'>Aen. Sylv. cap. 24. Ursperg. in Frid I. fol. 217.</hi> Ott. <hi rend='italic'>de S. Blas. c. 28.</hi> Poloniae Boleslaum Otto III. ut fatentur, reges dedêre. Joach. Past. <hi rend='italic'>Hist. Pol. l. 2. c. 1. §. 1.</hi> Et 4. Eginhartus <hi rend='italic'>in vit. Car. M.</hi> cui coaevus fuit, suum veri studium sancte testatus, ait: <hi rend='italic'>Omnes barbaras et feras nationes, quae NB. inter Rhenum et Vistulam fluvios, Oceanumque et Danubium,</hi> (fines Germaniae) <hi rend='italic'>positae, Germaniam incolunt, ita perdomuit,</hi> (Carolus M.) <hi rend='italic'>ut eas tributarias effecerit.</hi></p>
<pb id='s062' n='62'/>
<p>55. Specialiter de Dania, Luitprand, <hi rend='italic'>lib. 3. c. 3. et 5.</hi> Aen. Piccol. Cardin. <hi rend='italic'>de Stat. Eur. sub Frid. III. Dania,</hi> ait, <hi rend='italic'>Germaniae portio est etc.</hi> Ipse Saxo Gramm. <hi rend='italic'>Hist. Dan. lib. 13. f. 219.</hi> referens, ut Lotharius Magnum, Danum, obsederit; <hi rend='italic'>Pactum,</hi> addit, <hi rend='italic'>habuit, ut ipse obsidioni parceret, Magnusque Imperii Romani militem ageret. Qui cupide conditione usus supplex Lotharium veneratus est:</hi> deinde refert, ac laudat, ut ille fidem datam fefellerit. Consentiunt quoque annales <gap lang='GR'/>, Witech. <hi rend='italic'>Ann. lib. 1.</hi> Ad. Brem. <hi rend='italic'>l. 1. cap. 28.</hi> (ubi testatur, se id veraciter ex ore Episcopi Dani referre: et <hi rend='italic'>lib. 2. c. 2.</hi> ex tabb. Ottonis I. probat, quibus Ille Episcopatus quoque in Dania donavit) <hi rend='italic'>l. 2. c. 27.</hi> Frising. <hi rend='italic'>Chron. l. 7. c. 19.</hi> (ubi <hi rend='italic'>regem Daniae Lothario in signum subjectionis gladium sub Corona praetulisse</hi> refert) <hi rend='italic'>et lib. 5. c. 30. verb. Danis Nortmannis.</hi> Gunther. <hi rend='italic'>Ligur. lib. 1.</hi> Ott. de S. Blas. <hi rend='italic'>c. 28.</hi> Radev. <hi rend='italic'>de Gest. Frider. l. 2. c. 24.</hi> Alb. Stad. <hi rend='italic'>in ann. 948. et 1103.</hi> Conr. <hi rend='italic'>de fin. Imp. l. 1. c. 14.</hi> ubi affert tabb. Ott. et invehitur in figmenta Saxonis. Ita et R. I. 1542. §. 125. dicitur: <foreign lang='GE'>Dennenmarck/als zum Theil</foreign> (sc. pro parte in Germanico solo sita) <foreign lang='GE'>des H. Reichs Mitglied.</foreign></p>
<p>56. De Bohemia constat, cum Rex sit Regni Princeps, Archi-Officialis et Elector; et Jura ac leges a Regibus Germ. data sint regno Bohemiae. A. B. <hi rend='italic'>tit. 8. 9. 10. 11.</hi> Constit. <hi rend='italic'>de Regn. Boh. apud</hi>
<pb id='s063' n='63'/>
<hi rend='italic'>Gold.</hi> <foreign lang='GE'>Reichs. Satz.</foreign> <hi rend='italic'>part. 1. ad ann. 1212. et 1290. f. 30. 31. et ad ann. 1355. f. 150. et part. 2. ad ann. 1347. et 1348. f. 36. et 39. etc.</hi></p>
<p>57. De Polonia fatentur Caesarem causam de regno inter fratres audivisse, et Boleslaum servitia 300. equitum hastatorum Friderico I. submisisse. Pastor. <hi rend='italic'>Hist. Pol. lib. 2. cap. 8. §. 1.</hi> Carolus IV. testatur, <hi rend='italic'>Duces Poloniae et Silesiae sibi et patri suo jurâsse fidelitatem et solvisse censum:</hi> Gold. <foreign lang='GE'>Reichs S.</foreign> <hi rend='italic'>part. 2. ad ann. 1355. fol. 44.</hi> Quin et Poloniae leges datas refert Gold. <hi rend='italic'>d. l. fol. 44. 45. et part. 1. ad ann. 1212. §. 8.</hi> Testantur id coaevi annales; Dithm. <hi rend='italic'>Chron. lib. 2. pag.. 25. et lib. 4. l. 5. l. 7. pass.</hi> Frising. <hi rend='italic'>Chron. l. 7. c. 19</hi> Radev. <hi rend='italic'>de Gest. Frid. l. 1 c. 2. et seqq.</hi> Helmold. <hi rend='italic'>Chron. Slav. l. 1. c. 1.</hi> et Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. lib. 1. cap. 18.</hi> Carpz. <hi rend='italic'>de L. reg. cap. 7. Sect. 11.</hi></p>
<p>58. Formula Slavicarum gentium communis fuit, ut sub suis ducibus, et suo jure viverent; non tamen jus civitatis Germanicae habent.</p>
<p>Ita Aen. Sylv, <hi rend='italic'>Hist. Boh. cap. 13.</hi> ait: <hi rend='italic'>Hungari, Bohemi, Russani, Polonique Moravorum Principi paruerunt, Princeps ipse Romano Imperio.</hi> Helmold. <hi rend='italic'>Chron. Slav. lib. 1. c. 1. Polonia</hi> ait, <hi rend='italic'>servit, et ipsa, sicut Bohemia, sub tributo Imperatoriae Majestati.</hi> Et Autores, §. 55. et 57. allati, aliique passim has gentes tributa censumque debuisse memorant.</p>
<pb id='s064' n='64'/>
<p>59. Slavorum vero jure hodieque utuntur sex eorum civitates, Vandalicae dictae; Lubeca, Wismaria, Rostochium, Stralsundia, Griphiswaldia: [pro qua aliis Lunaeburgum. Chytr. <hi rend='italic'>Sax lib. 1. Megalop.</hi>] eodemque jure Hamburgum in Saxonia uti dicitur: Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 1. c. 1.</hi> vocaturque id a metropoli Jus Lubecense.</p>
<p>60. Sacra Christianorum Slavi sero, nec pariter receperunt; saepius relapsi. De quo Ad. Brem. <hi rend='italic'>l. 3. c. 21. et seq. l. 4. c. 11. 12.</hi> Helmold. <hi rend='italic'>Chron. Slav. pass.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 2. 3. 4.</hi> Chytr. <hi rend='italic'>Sax. lib. 1. in Boh.</hi></p>
<p>61. Haec de Slavis in genere. Orientales seu Moravici [de quibus hîc] diviso Imperio paruêre Graecis Imperatoribus. Dubr. <hi rend='italic'>Hist. Boh. lib. 4. princ.</hi> adeoque Praetorio Orientis et Illyrici <hi rend='italic'>rubr. C. de off. Praef. Praet. Or. et Ill.</hi> et autore Constantino Pogonato expeditionem in Pannoniam moliti, cum regem habere vellent, Moraviae Principem elegêre; Dubr. <hi rend='italic'>d. l.</hi> qui regno suo Moravico Bohemos, Polonos, Silesios, Russos et Hungaros, [quod de illa parte quam Slavi tenent, ut Slavonia etc. intelligendum vid Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 2. c. 18.</hi>] complexus dicitur. Aen. Sylv. <hi rend='italic'>Hist. Boh. c. 13. Hungari,</hi> ait, <hi rend='italic'>Bohemi, Russani, Polonique Moravorum Principi paruerunt.</hi></p>
<p>62. At Carolus M. totum regnum Moravicum,
<pb id='s065' n='65'/>
in solo Germanico situm, Germaniae postliminio vindicavit, et tributarium fecit: Eginh. <hi rend='italic'>in vit. Car. sup. §. 54.</hi> Dubr. <hi rend='italic'>lib. 3. pag. 98.</hi> deinde ejus nepos Ludoicus Germanicus vicit. Regin. <hi rend='italic'>Chron in ann. 860. f. 41 Plurima,</hi> ait, <hi rend='italic'>bella gessit adversus Slavorum gentes: siquidem Morabensium regna ingressus armis cuncta perdomuit, eorum Principe Rastitz. etc.</hi> Postea, cum Rex Moraviae Zuentipolcus in Graecorum fide persistere vellet, filiusque ipsius <gap lang='GR'/> bello cum Arnolfo Imp. confligeret, caeso eo et profligatis Moravis regnum Moraviae sublatum, Dubr. <hi rend='italic'>lib. 4. p. 108.</hi> Aen. Sylv. <hi rend='italic'>cap. 13.</hi> ac tum Boemi et Poloni inter se divisi propriosque Duces nacti, Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 2. cap. 27. in fin.</hi> et inter se et cum Imperio varia bella gessêre; perdomiti inprimis ab Henrico I. <hi rend='italic'>Albin. Chron. Misn. tit. 8. pag. 196.</hi> Ottone III. <hi rend='italic'>Ad. Brem. lib. 2. cap. 30.</hi> Conrado II. <hi rend='italic'>Id. l. 2. c. 39.</hi> et aliis, <hi rend='italic'>Crantz. Vand. l. 6. c. 6.</hi> varieque eorum motus compressi. Ditm. <hi rend='italic'>Chron. March. lib. 5. 6. 7. Dubr. lib. 7.</hi> Helm. <hi rend='italic'>pass.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>d. l. 2. cap. 28. 29.</hi></p>
<p>63. Regis Poloniae nomen Boleslaus ab Ottone III. primus accepit, Boleslai II. posteri omisêre; Premislaus anno 1194 recepit. Pastor. <hi rend='italic'>Hist. Pol. lib. 2. c. 1 et c. 15.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 2. cap 36. 37.</hi> De Regum et Ducum serie. Georg. Sab. <hi rend='italic'>in Peplo Sarm. et Tab. Gen. Richt.</hi> De Insignibus Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 6. cap. 6. num 39. ex Cromer.</hi></p>
<pb id='s066' n='66'/>
<p>64. Boemiae Ducibus Caesares saepius regium nomen dedêre, terrâ ipsâ tamen in regnum non erectâ, usque ad Frider I. qui Uladislaum et successores Reges fecit. Aen. Sylv. <hi rend='italic'>Hist. Boh. Cap. 24.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 6. cap. 6.</hi> Ursp. <hi rend='italic'>Chron. in Frid. I. fol. 217.</hi> Ott. de S. Blas. <hi rend='italic'>cap. 28.</hi> Henricus IV. vero omne jus vasti illius regni Moravici in Boemiam transtulit, et anno 1085. in Comitiis Moguntinis Uratislaum Boemiae et Poloniae Regem fecit. Aen. Sylv. <hi rend='italic'>cap. 22.</hi> Gold. <hi rend='italic'>tom. 1. Const. ad ann. 1085.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 3. cap. 11.</hi> Sed separatis rursus Polonis lis inter eos coepit, et, cum Dux Poloniae ad Comitia vocatus esset, indigne id tulêre Boemi: Dubr. <hi rend='italic'>Hist. Boh. lib. 11.</hi> Carolus IV. denique jungere iterum terras frustra conatus est. Gold <foreign lang='GE'>Reichs S.</foreign> <hi rend='italic'>p. 2. f. 43. ad ann. 1355.</hi></p>
<p>65. Uladislaus Polonus a fratre Boleslao pulsus, accepit autore Frid. I. Silesiam jure perpetuo; unde Duces Silesii. Pastor. <hi rend='italic'>Hist. Pol. lib. 2. c. 8. §. 1</hi> Caeterum, ut Silesiorum Duces Polonis, ita Moravorum Marchiones Boemis adhaesêre; donec Jagellone electo et praeterita stirpe regia Lignicensi et Bregensi, sub Joanne Caroli IV. patre, Silesii quoque Boemis insertae sunt. Past. <hi rend='italic'>d. §. 1.</hi> Carion. <hi rend='italic'>Chron. lib. 4. pag. 481.</hi> Lusatia autem et Misnia [olim a Dalemincis et Sorbis Slavis habitata] Slavicae itidem terrae sunt, Moravico olim regno
<pb id='s067' n='67'/>
junctae; unde et Orientalibus Slavis eos accenset Helm. <hi rend='italic'>Chron. Slav. l. 1. c. 1.</hi> quodammodo tamen medii, et plerumque sub propriis Ducibus vixisse videntur. Equidem Henricus I. peculiari eos bello aggressus est, victisque suum singulis Marchionem dedit: et etiamnum Marchionatus sunt. Albin. <hi rend='italic'>Chr. Misn. tit. 8. pass.</hi></p>
<p>64. Hodie Augusta domus Austriaca ut magnae orbis parti, et prope Orbi, ita et Bohemiae auspicatissimo praeest, regnoque parent Silesii et Moravi et Lusati, quorum pars Pace Prag. cessa est Seren. Electori Sax. At Misnia in Saxonicae provinciae solo sita est. vid. <hi rend='italic'>sect. 2. in fin.</hi> De Regni Bohemiae insignibus Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 6. c. 6.</hi> Aen. Sylv. <hi rend='italic'>c. 24.</hi> Dubr. <hi rend='italic'>lib. 12. inf.</hi> Gold. <hi rend='italic'>de regn. Boh. l. 3. c. 14. n. 33.</hi> Series regum et Ducum praemissa est Dubr. <hi rend='italic'>Hist. Boh.</hi> Coeterum hodieque omnes regni Moravici partes Slavici juris habentur, nec hact. in jus civitatis Germanicae assumtae sunt. Unde Bohemia, Silesia, Moravia, Lusatia, et (quod magis mirum) Misnia quoque, nec hodie Comitiis regni intersunt. Sin. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>de J. P. lib. 1. tit. 8. pos. 4.</hi> Ad onera tamen tenentur, de quibus <hi rend='italic'>inf.</hi></p>
</div3>
<div3 id='CoPF.01.04.05' n='5' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sect. V. de Vandalia seu Marchica.</hi></head>
<p>Summaria.</p>
<p><hi rend='italic'>65. SLavi Boreales non sunt Vandali.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>66. Eorum sedes.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>67. Paruêrunt imperio</hi>
<pb id='s068' n='68'/>
<hi rend='italic'>Franciae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>68. Marchia Brandeburgica ut constituta.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>69. Est in solo Vandalico.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>70. Juris Originisque Germanicae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>71. Formula Marchiae, quam Slavi Boreales agnoverunt primarium provinciae ducatum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>72. 73. Successiones.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>74. Hodierna gloriosiss. familia, ejusque admiranda incrementa.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>75. Status hodiernus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>76. Reliquum provinciae in Pomeranos et Megapolitanos divisum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'><corr sic='75.' resp='printer'>77.</corr> Status Megapolit anorum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>78. Pomerania pactis iteratis Marchiae quaesita, sed Pace Osn. de ea transactum.</hi></p>
<p>65. Venedi, seu Slavi Boreales paruerunt imperio Francorum.</p>
<p>Illos esse Vandalos errat ipsum Spec. Sax. <hi rend='italic'>l. 3. art. 62.</hi> et perpetuo Crantz. <hi rend='italic'>in Vandal.</hi> quem refutat Albin. <hi rend='italic'>Chron. Misn. tit. 4. p. 114. et seqq.</hi> ex ipso Cromer. <hi rend='italic'>Rer. Pol. lib. 1. c. 2. et 5.</hi> et Spangenb. <hi rend='italic'>Chron. Mansf. cap. 14.</hi> et vel ex lingua, Beat. Rhen. <hi rend='italic'>Rer. Germ. lib. 3.</hi> Opitz. <hi rend='italic'>in Hercin.</hi> Birckh. <hi rend='italic'>in descr. Germ.</hi> Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. lib. 1. cap. 16. §. 1. et 11.</hi> etsi vulgo Vandali, quia Vandaliam incolunt, dicantur. Chytr. <hi rend='italic'>Sax. lib. 1. princ.</hi></p>
<p>66. Tenuêre omnem prope oram maritimam inter Vistulam et Albim, Helm. <hi rend='italic'>Chr. Slav. lib. 1. cap. 1.</hi> quin per Magdeburgum, Halberstadium etc. Visurgim usque, ut tradit Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 2. cap. 21.</hi> et Wagria seu Holsatia, Slavica
<pb id='s069' n='69'/>
provincia fuit. Helm. <hi rend='italic'>d. c. 2.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>d. l. 2. c. 20. inf.</hi> Ad. Brem. <hi rend='italic'>lib. 2. cap. 10.</hi></p>
<p>67. Adeo enim agnoverunt imperium Francorum Slavi, ut Carolus M. illis, <hi rend='italic'>ceu antiquissimis Francorum sociis,</hi> Saxonum expulsorum sedes donaverit; Avent. <hi rend='italic'>Ann. lib. 4. fol 206.</hi> et duo fratres causam principatus ad Ludovicum I. detulerint. Crantz. <hi rend='italic'>d. lib. 2. cap. 24.</hi> Wilzos tamen, qui cis Viadrum littus colebant, <hi rend='italic'>Helm. lib. 1. cap. 2. Ad. Brem. de sit. Dan. cap. 221.</hi> et cum Danis perpetua fere bella gessêre, <hi rend='italic'>Sax. Gramm. Hist. Dan. lib. 14. Crantz. Vand. l. 2. c. 23. Ad. Brem. lib. 2. Hist. cap. 12.</hi> Carolus M. armis domuit. Eginh. <hi rend='italic'>invit. Car.</hi> Ad. Brem. <hi rend='italic'>d. l. 2. c. 9.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>d. c. 23.</hi> Deinde vero Slavi ab Henrico I. <hi rend='italic'>Witech Ann. lib. 1.</hi> Ottone I. <hi rend='italic'>Helm. l. 1. c. 9.</hi> Ottone III. <hi rend='italic'>Ad. Brem. d. l. 2. c. 3.</hi> Conrado II. <hi rend='italic'>Ad. Brem. d. l. 2. c. 39.</hi> aliisque domiti, quin tandem prope ejecti, Germanaeque coloniae substitutae sunt.</p>
<p>68. In provincia Vandalica Henricus I. Marchiam Brandeburgicam constituit, quae adeo origine Juris Germanici est.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Slavis sc. internecione caesis, et expugnata e fluvio congelato ejus metropoli, Brenni arce, vulgo tum BRENNABURG. Ita Witech. <gap lang='GR'/> <hi rend='italic'>Annal. lib. 1. circa fin. Repente irruit</hi> [Henricus I.] <hi rend='italic'>super Slavos, et demum hieme asperrima, castris super glaciem positis, cepit urbem, quae dicitur</hi>
<pb id='s070' n='70'/>
<hi rend='italic'>BRENNABURG fame, ferro, frigore: cumque illa urbe potitus et omni regione, signa vertit etc.</hi> Vid. Crantz. <hi rend='italic'>Sax. l. 3. c. 15. 16.</hi> Munst. <hi rend='italic'>Cosm. l. 5. c. 424.</hi></p>
<p>69. Marchiam in solo Vandalico positam esse patet, cum ea Venedorum sedes fuerit; <hi rend='italic'>sect, 4.</hi> idque saepe docet Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 2. c. 27. et l. 3. c. 15. et in Sax. l. 3. c. 9.</hi> Unde vero non sequitur, eam esse partem Saxoniae, ut Crantz. infert, sed contra, esse provinciam peculiarem, <hi rend='italic'>cap. 2. §. ult.</hi> a Saxonia Albi divisam: Sic enim exerte Adam. Br. <hi rend='italic'>lib. 2. cap. 13.</hi> Helmold <hi rend='italic'>Chr. Slav. lib. 1. cap. 2.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 2. c. 19, Albis,</hi> ajunt, <hi rend='italic'>medio cursu paganos</hi> [Slavos] <hi rend='italic'>a Saxonia dirimit,</hi> Nec Turingi quibus succcessêre Saxones, mixtam, cum Vandalis, nedum eandem provinciam habuêre. Cur autem terrae ejus circulo Saxonico adscriptae sint, vid. <hi rend='italic'>c. seq.</hi></p>
<p>70. Ex quibus causa apparet, cur Marchia Brandeb. juris originisque Germanicae censeatur, cum Misnia et Lusatia, duae Marchiae, manserint juris Slavici; eoque nunquam locum et suffragium in Comitiis habuerint. Nam Marchio tum nudi officii nomen fuit, uti vox Comitis, quo non mutatur status, nedum origo civitatis; cum haec officia tantum ad extrinsecam ejus administrationem et modum, non ad formam et statum pertineant: cum igitur Marchione constituto nec origo gentium mutata, nec hact. illae in civitatis Germanicae jus receptae
<pb id='s071' n='71'/>
sint, mansêre juris Slavici: At Marchia Brandeburgica justusducatus est, qui jure proprio, tanquam a Duce Provinciae tenetur; <hi rend='italic'>per §. seq.</hi> quo proinde nova civitatis forma constituta et inducta est. Hic igitur novus Ducatus et nova quaedam civitas, eaque tota Germanica est: quia, expulsis maximam partem Slavis, ex coloniis Germanis, Germano Duce, et in solo Germanico conditus est.</p>
<p>71. Formula Marchiae fuit; ut illa, tanquam Ducatus provinciae, proprio jure et potestate uteretur, adeoque regno mediate subesset. <hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Nam eo tempore omnes provinciarum Duces non nudi officii jure, sed cum propria potestate, ut ipse Henricus I. provinciis suis praeerant: ut ex dictis patet. Notabilis itaque ea differentia est hujus et aliorum Marchionum, qui tum adhuc nomen officii, et sub Ducibus provinciarum erant. <hi rend='italic'>inf. cap. 15.</hi> Brennaburgicus autem, cum in sua provincia alium superiorem praeter regem non haberet, suae provinciae Dux fuit; <hi rend='italic'>vid. c. 15. §. 15.</hi> Nam et metropolin Vandalicam, Brennaburg, tenuit, et tuendae asserendaeque provinciae constitutus fuit. Unde in monumento Geronis, Marchionis II. (de quo <hi rend='italic'>§. seq.</hi>) legitur: <hi rend='italic'>Obiit Illustriss. DUX et Marchio Gero.</hi> apud Meib. <hi rend='italic'>Rer. Germ. tom. 1. fol. 703.</hi> Neque est Marchia sola, sed
<pb id='s072' n='72'/>
Ducatus pluribus, et nunc 4. Marchiis constans. Unde et reliqui Slavorum Principes Sereniss. Marchionem Brand. ut primarium Provinciae hujus Ducem agnoverunt, adeo ut officii causâ in ejus Aula Electorali inter Aulicos esse consueverint, ut refert et exemplo probat Crantz. <hi rend='italic'>Vandal. lib. 7. c. 35.</hi></p>
<p>72. Primum itaque Ducem Henricus I. fecit Sigfridum, Augustae fratrem, e Comitibus Wethinensium Witichindei generis. Chytr. <hi rend='italic'>Sax. lib. 1. fol. 40.</hi> Carion. <hi rend='italic'>Chron. lib. 4. fol. 563.</hi> Albin. <hi rend='italic'>Chron. Misn. tit. 8. pag. 197.</hi> Cui successit Gero praedictus: Albin. <hi rend='italic'>d. l.</hi> (de cujus vita et laudibus, Witechind. <hi rend='italic'>Ann. lib. 3.</hi> et ibi Meib. <hi rend='italic'>tom. 1. f. 702. 703.</hi>) huic filius Brumito, et nepos Hugo, Ottonis III. affinis, Hetruriae Praefectus. Chytr. <hi rend='italic'>Sax. d. fol. 40.</hi> Cui fratris Sighardi filius Theodoricus, qui a Mistevojo Slavorum Duce, quem <hi rend='italic'>Canem</hi> dixerat, pulsus et tota Marchia cum arce Brenni deperdita fuit. Adam. Brem. <hi rend='italic'>l. 2. c. 30.</hi> Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 2. c. 41. 42.</hi> Chytr. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Tum fecuta est altera familia Comitum Stadensium, et ex ea memorantur Sigfridus, <hi rend='italic'>Alb. Stadens. in ann. 998.</hi> (frater Theodorici, cui ducatum hic cessisse dicitur; Chytr. <hi rend='italic'>d. l.</hi>) ejusque filius ac nepos, duo Udones, (de quibus Vid. Alb. Stad. <hi rend='italic'>in ann 1112.</hi> Crantz <hi rend='italic'>Vand. lib. 3. c. 17.</hi>) quorum cum ille Slavos ejecisset, hic jussu ipsius Henrici IV. cui adversabatur, ab iis rursus ejectus dicitur. Chytr. <hi rend='italic'>d. l.</hi></p>
<pb id='s073' n='73'/>
<p>73. Henricus V. vero novae familiae, scil. Ottoni e Comitibus Ascaniae et Ballensted, genero Magni, Saxoniae Ducis, insignia Marchiae contulit, ejusque filius Albertus Ursus, perdomitis Slavis, Ducatum denique ipsum cum arce Brenni recuperavit: cujus duo filii, Bernardus <hi rend='italic'>(de quo sect. 3)</hi> et Otto, ille Saxoniae, Otto Marchiae Duces longa serie propagârunt, perstititque Ducatus in Ascaniorum familia usque ad Woldemarum II. quo sine liberis mortuo Ludoicus Bavarus vacantem Marchiam filiis suis, Ludoico, et Ludoico Romano, dedit, cui Otto, (sive Romani frater, <hi rend='italic'>Chytr. d. l.</hi> sive ignotus, <hi rend='italic'>Crantz. Saxon. lib. 9. cap. 34.</hi>) successit: cum interim fictus quidam Woldemarus, <hi rend='italic'>Joannes Reebock,</hi> Marchias misere afflixisset. Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 8. cap. 19. cap. 28. eap. 33.</hi> Aventin. <hi rend='italic'>lib. 7. fol 487.</hi> Horn <hi rend='italic'>Orb. Imp. pag. 60.</hi> Ab Ottone eam redemit Carolus IV. (unde nova familia) et ann. 1376. arcem Tangermundae, ubi et commoratus dicitur, extruxit: tum secuti sunt Wenceslaus et Sigismundus, qui Marchias Jodoco Moravo, hic Wilhelmo Misniensi cessisse dicitur, Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 9. c. 31.</hi></p>
<p>74. At idem Sigismundus Caesar factus receptas Marchias contulit Friderico, Burggravio Norico: cujus gloriosissima denique familia [quam, communi cum Columniis origine, a gente
<pb id='s074' n='74'/>
Guelphica ortam praeclare demonstrat Doctiss. Reineccius <hi rend='italic'>de Orig. Stirp. Brand. et ex Peucero</hi> Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 5. c. 7. n. 1. et seqq.</hi>] hodieque felicissime rerum potitur, Marchiâ tam immensis auctibus auctâ, ut utrumque Germaniae limitem, Orientis et Occidentis, Vistulam scil. et Rhenum, non modo continente prope Imperio jungat, sed et late transeat. Lusatia utraque Marchiae fuit, ejusque Boemis redditae particula cum Episcopatu Lebusiano hodienum eiparet. De Clivensi successione jure filiae natu majoris res publice nota et acta est. Caetera incrementa singula eorumque causas late persequitur Limn. <hi rend='italic'>d. lib. 5. cap. 7.</hi> et Limn. <hi rend='italic'>en. lib 3. cap. 8.</hi> et Leuting. <hi rend='italic'>in Comment. de March. p. 7.</hi> Quibus plures adhuc Principatus integri accessêre ex Pac. Osnab. <hi rend='italic'>art. 11.</hi> De Borussia <hi rend='italic'>vid cap. 5.</hi></p>
<p>75. De Insignibus, aliisque Marchiae Juribus et Privilegiis Limn. <hi rend='italic'>d. c. 7. n. 127. et seqq.</hi> De serie Generis <hi rend='italic'>Tab. Tub. Gen. 5.</hi> Hodie vivit, floretque Friderici Wilhelmi Magni, qui ad summum gloriae verticem Marchiam suam evexit, Augusta proles, et inprimis tantae familiae Augustum caput, FRIDERICUS III. cujus nunc exercitus ad Orientem et Occidentem in Germani Christianique nominis hostes magna cum gloria pugnant. Florent item heroicae indolis Principibus, et Principatus Franciae
<pb id='s075' n='75'/>
tenent familia [1.] Bareithica, [2.] Culmbacensis. [3.] Anspachica. Aeternent aeternumque augescant Marchiae decora!</p>
<p>76. Qui reliqui fuerunt in hac provincia Slavi, olim in plures populos Ducesque distincti, <hi rend='italic'>Helm. l. 1. c. 2. c. 6. et alibi.</hi> sensim coivêre prope omnes, pars in Pomeraniae, pars in Obotritorum nomen, quorum sedes Meckelburgum. Adam. Br. <hi rend='italic'>l. 4. c. 12.</hi> Equidem trans Albim quoque Wagria, Slavorum terra et limes fuit; Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 2. cap. 30.</hi> sed ea Saxoniae pars est, ejusque Duci paruit. Crantz. <hi rend='italic'>ibid. l. 4. c. ult.</hi></p>
<p>77. Canutum Danum Lotharius Imp. Obotritorum Regem precio fecisse dicitur. Alb. Stad. <hi rend='italic'>Chron. in ann. 1133.</hi> Unde Crantzius <hi rend='italic'>Vand. l. 3. c. 30.</hi> Daniae Regibus titulum Wendorum accessisse ait, quod negat Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. l. 1 c. 16.</hi> Sed mox, occiso Canuto indubie cum eo extinstum est, quicquid juris ejus personae concessum fuerat, ut probat Conring. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Albertus vero Ursus cum Henrico Leone hos Slavos caesos Poloniam versus rejecit, terramque Germanis implevit. Crantz. <hi rend='italic'>Vand. l. 2. c. 41. 42.</hi> Hinc cum geminus in his Obotritorum, hodie Meckelburgensium, terris esset populus, Germani et Venedi, eorum Principes dicti sunt Duces Meckelburgi et Principes Wendorum, et a Carolo IV. anno 1348. terrâ in Ducatum erectâ, inter Principes
<pb id='s076' n='76'/>
Imperii et Germaniae, indeque ad Comitia recepti sunt: Limn. <hi rend='italic'>de Jur. Publ. lib. 5. cap. 12.</hi> additusque vi Pac. Osnab. <hi rend='italic'>art. 12.</hi> Principatus Sverinensis ex gemino Episcopatu factus. Insignia (de quibus Munst. <hi rend='italic'>Cosm. lib. 3. cap. 439.</hi>) antiquorum Cimbrorum habent, caput scil. tauri, olim a Catulo captum. Plut. <hi rend='italic'>in Mar. c. 38.</hi> Hodie sunt duae familiae Regentes 1. Suerinensis, 2. Gustroviensis: agnatos haec absque mascula prole, in illa habet patruelem minorem, et majoris tres filios. De litibus Limn. <hi rend='italic'>in add. 1. ad l. 5. c. 12.</hi> De reliquis juribus Spreng. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 3. c. 21.</hi> Myl. <hi rend='italic'>ad Rum. p. 2. diss. 2. th. 8.</hi> De Generis serie <hi rend='italic'>Tab. Tub. Gen. 10.</hi></p>
<p>78. De Pomeraniâ vero, jam a Frid. I. in Ducatum erectâ, et juri Germanico adscriptâ, Crantz. <hi rend='italic'>Vand. lib. 6. cap. 14.</hi> convenit anno 1338. inter Ludoicum Marchionem et Barnimum III. ut hujus mascula prole extinctâ cederet Sereniss. Marchionibus in Electoratu succedenribus. Extitit casus Ottone III. Duce Pomerano sine liberis mortuo; investitur Fridericus Marchio a Frider. III. Imp. iterumque Erico Duci in feudum dat ann. 1472. sed cum acriter resisteret Bogislaus Slavus, repetita est prior transactio, additumque, ut interim Sereniss. Electores titulo ejus uterentur. Chytr. <hi rend='italic'>Saxon. l. 1. in Marchia.</hi> Conditio extitit durante bello tricennali, certumque
<pb id='s077' n='77'/>
Jus Marchiae quaesitum: sed transactione Pac. Osn. <hi rend='italic'>art. 11.</hi> aliae terrae principatusque substituta sunt. De Juribus et Ducum Genere Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 5. c. 19.</hi> De insignibus, Crantz. <hi rend='italic'>d. l. c. 14.</hi> De lite cum Marchia, Leuting. <hi rend='italic'>d. l.</hi></p>
<p>NOT. Itaque omnes Slavi Boreales in jus Germanicum assumti sunt; <hi rend='italic'>§. 77. 78.</hi> Orientales non item. <hi rend='italic'>sect. 4.</hi></p>
</div3>
<div3 id='CoPF.01.04.06' n='6' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sectio VI. de Francia. Et VII. de Provincia Rhenensi.</hi></head>
<p>Summaria.</p>
<p><hi rend='italic'>79. FRancorum nomen. 80. Sedes et status antiquus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>81. Francia regnum fuit, antequam excesserit fines Germaniae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>82. Provincia Rhenensis Franciae et Germaniae juncta.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>83. Tum his duabus provinciis regnum Franciae constitit, regnique sedes Aquisgranum fuit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>84. Fata varia Regni Francici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>85. Duae familiae Francicae capitali odio dissidentes.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>86. Post Carolingos Conrado Francico regnum delatum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>87. Odium capitale Francicae ac Saxonicae familiae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>88 Sala est Palatium seu Curia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>89. Conventus regni in terra Rhenensi.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>90. Etiam in campo, ubi</hi> <foreign lang='GE'>Königstuhl.</foreign></p>
<p><hi rend='italic'>91. Salicum idem quod Francicum.</hi></p>
<pb id='s078' n='78'/>
<p><hi rend='italic'>92. Comes Palatinus Rheni idem qui Dux ejus provinciae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>93. Provincia haec continet utramque Rheni ripam.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>94. Varia olim ejus fata.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>95. Francica familia et Palatini a Saxonibus pulsi.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>96. Extorres diu latit ârunt trans Rhenum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>97. Refloruerunt sub Conrado II.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>98. Successiones Palatinorum Rheni, et status hodiernus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>99. Franciae Ducatus desiit: Ejus insignia.</hi></p>
<p>79. Franciae (provinciae Germanicae, <hi rend='italic'>Proleg. §. 19.</hi>) regnum ante constitutum fuit, quam Franci Germaniae fines Rhenumque transiverunt. <hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Francorum nulla apud veteres, prima in Gallieno, in quem eos excitavit Postumus, fit mentio apud Aur. Vict. <hi rend='italic'>de Caes. in Gallien.</hi> Treb. Poll. in <hi rend='italic'>Gallien. c. 7. pr. etc. 8 inf.</hi> Eutrop. <hi rend='italic'>lib. 9. in Dioclet.</hi> Ammian. <hi rend='italic'>pass. etc.</hi> Nam apud Cic. <hi rend='italic'>l. 14. ad Att. ep. 11.</hi> et Strab. <hi rend='italic'>l. 4. in fin.</hi> vitiosam lectionem esse, probant Beat. Rhen. <hi rend='italic'>Rer. Germ. lib. 2.</hi> et Pontan. <hi rend='italic'>Orig. Franc. l. 2. c. 4. et 7.</hi> Alii fuêre Ansibarii, <hi rend='italic'>Ammian. l. 20. cap. 2. Tac. 13. Ann. 55.</hi> Alii Salii. <hi rend='italic'>§. 88.</hi> Flor. <hi rend='italic'>lib. 3. cap. 2.</hi> Nomen non est gentis sed studii, ut Frisiorum; Hottom. <hi rend='italic'>Franco G. cap. 5.</hi> Diss. Pontan. <hi rend='italic'>de Orig. Franc. l. 3. c. 1.</hi> Perperam vero putat Crantz. <hi rend='italic'>Saxon. l. 2. c. 1. etc. 29.</hi> Franciae nomen huic terrae nunc detractum et in Franconiam mutatum esse, cum idem utrumque nomen sit. <hi rend='italic'>Proleg. §. 19.</hi></p>
<pb id='s079' n='79'/>
<p>80. Francos sedes suas habuisse in Franconia, inter Suevos et Saxones, et semper in Germania, certum; in Sicambris vero et Caucis antequam nomen id innotuerat, maxime probabile est. <hi rend='italic'>Proleg. §. 19. et seqq.</hi> Vixêre sub Ducibus, quorum unus, qui praefuit, Dux Major, Major domus, vel praefectus Palatio dictus fuit; Eginh. <hi rend='italic'>in vit. Car. M. Nam et opes et potentia regni penes Palatii Praefectos, qui majores Domus dicebantur, et ad quos summa imperii pertinebat.</hi> item Comes Palatii. Aimon. <hi rend='italic'>de Gest. Franc. pass.</hi> Conf. Greg. Tur. <hi rend='italic'>Hist. Franc. lib. 9. cap. 30.</hi></p>
<p>81. Sed anno 417. Regem in se elegerunt Pharamundum Salicum, Onuphr. <hi rend='italic'>de Reg. Franc.</hi> idque antequam ullam agri partem in Gallia vel extra Germaniam possiderent. Sed et Reges eorum etsi tentârunt transire Rhenum, tamen fere repulsi sunt. <corr sic=' ' resp='printer'><hi rend='italic'>Pontan. Or. Franc. l. 4. c. 11. et 12.</hi></corr></p>
<p>82. Sub Childerico demum, regis Merovaei filio, coeperunt incolere Gallias, Onuphr. <hi rend='italic'>d. l</hi> et occupatam utramque Belgicam ac Germaniam cis Rhenanam Franciae Germanicae ita univerunt, ut semper Germaniae accensita ejusque pars et vera Germaniae provincia habita fuerit: cum enim populi ejus genuini Germani essent, <hi rend='italic'>c. 2. §. 10.</hi> et terra Franciae Germanicae unita, ea plenissime juris Germanici facta est, ut et ex processu apparebit.</p>
<pb id='s080' n='80'/>
<p>83. Tum constitit regnum duabus provinciis unitis: 1. Francia; 2. Ejus accessione, se terrâ Rhenensi. Hujus regni sedes perpetua fuit Aquisgranum trans Rhenum.</p>
<p>Inde dicitur hodieque <foreign lang='GE'>der Königliche Stuhl zu Aachen/</foreign> et caput ac sedes regni Teutonici. <hi rend='italic'>Const. Carol. M. et Frid I. apud Gold. tom. 2. Const. Imp. fol. 8. et in Confirm. priv. Aqvisg. Car. V</hi> Ita Wippo <hi rend='italic'>in Conr. Sal tit. de Itin. Reg. Aquisgranum,</hi> ait, <hi rend='italic'>ubi publicus thronus regalis ab antiquis Regibus et â Carolo praecipue locatus, totius Regni ARCHI-SOLIUM habetur.</hi> Frising. <hi rend='italic'>Chron. lib. 6. cap. 35. Sedem regni Francorum Palatium Aquisgrani habet.</hi> Eginhard. <hi rend='italic'>in Car. M. Aquense Palatium</hi> vocat, <hi rend='italic'>et Carolum M. extremis vitae annis usque ad obitum perpetim ibi habitâsse</hi> ait. Unde in divisione <hi rend='italic'>Imperator</hi> dicitur <hi rend='italic'>sortitus Palatium Aquis. Frising. d. l. 6. c. 4.</hi> et Ludoicus Germanicus <hi rend='italic'>Aquisgrani Palatium occupâsse. Viterb. part. 17. in ann. 874.</hi> Lotharius quoque <hi rend='italic'>Aquisgranum, plenam Majestatis urbem petivisse. P. Aemil. lib. 3. in Lud. I. in fin.</hi> Add. Fragm. Hist. <hi rend='italic'>apud Urstis. tom. 2. fol. 78.</hi></p>
<p>84. Fuêre igitur tum regni Francici, antequam ulla reliquae Germaniae pars occupata esset, duae provinciae unitae, [1.] Rhenensis, seu utraque Germania Belgicaque; et [2] Francia: sed divisione filiorum Ludoici Pii iterum separatae sunt, et Rhenensis, in qua sedes regni,
<pb id='s081' n='81'/>
data filio majori, Lothario Imperatori, cum utraque Belgica, factumque inde regnum Lotharingicum. Rhegin. <hi rend='italic'>Chron. lib. 2. in ann. 842.</hi> Frising. <hi rend='italic'>d. l.</hi> Lothario vero filioque ejus brevi deficientibus, hanc terram Rhenensem Ludoicus, Rex Germaniae, ex divisione cum fratre, Rege Galliae, inita recepit. <hi rend='italic'>de quo cap. 5.</hi></p>
<p>85. Franciam interim prope desertam procurabant Praefecti fisco regio, <hi rend='italic'>Camerae Nuncii</hi> dicti. Eckard. Jun. <hi rend='italic'>de Cas. S. Gall. lib. 1.</hi> In qua sub finem Carolingorum duae praecipuae et nobilissimae familiae floruêre, BAMBERGENSIS, Alberti, et HERBIPOLENSIS seu FRANCICA, Conradi, invicem infestissimae. Hic Comes Franciae et Wedroviae dictus est; Meib. <hi rend='italic'>Rer. Germ. tom. 1. fol. 674.</hi> Illi, Bambergensi, adhaerebant Saxoniae Principes. Conradum Albertus, hunc Ludoicus Rex operâ et perfidiâ Hattonis Episcopi Moguntini occîdit, qui Henrici quoque, postea Augusti, vitae dolo, sed frustra insidiatus est. Witechind. <hi rend='italic'>Chron. lib. 1.</hi> Ursperg. <hi rend='italic'>in Conr. I. fol. 194.</hi> Alb. Stad. <hi rend='italic'>in ann. 919.</hi> Herm. Contract. <hi rend='italic'>in ann. 906.</hi> Frising. <hi rend='italic'>Chron. lib. 6. cap. 15.</hi> Seriem utriusque familiae vid. apud Meibom. <hi rend='italic'>Rer. Germ. tom. 1. f. 673. et seq.</hi></p>
<p>86. Deficientibus Carolingis in Germania visum fuit Franciae deberi regnum, electusque adeo est Conradus Francicus seu Herbipolensis,
<pb id='s082' n='82'/>
Conradi occisi filius. Hic vir Sapiens, sed desertâ fere Franciâ viribus impar, moriens regnum adversario suo Henrico I. Saxoniae Principi potentissimo reliquit.</p>
<p>87. Tum implacabili bello conflixêre porro Saxones cum Eberhardo Franco Conradi fratre, et Giselberto Lothariae seu terrae Rhenensis Duce: quo hi potentiae Saxonicae impares prorsus profligati, caesi, et Francica prosapia prope deleta est.</p>
<p>88. SAALA est Palatium seu locus, ubi publici conventus regni habentur; <foreign lang='GE'>Saal/ Daltz/</foreign> vel <foreign lang='GE'>Dalatz.</foreign> 2. <hi rend='italic'>F. 27.</hi></p>
<p>Unde <foreign lang='GE'>Saal-Leute/ Saal-Bücher/ Saal-Rechte.</foreign> <hi rend='italic'>R. I. Erf. 1567. §. 23. 26. Avent. Ann. lib. 4. princ. Besold. Thesaur. voc.</hi> <foreign lang='GE'>Saal-Recht/</foreign> <hi rend='italic'>in add.</hi> Item <foreign lang='GE'>Saal-Gericht.</foreign> <hi rend='italic'>Wehner. voc.</hi> <foreign lang='GE'>Gericht.</foreign> Atque hic locus accipitur pro ipso conventu regni; et hinc in textu latino A. B. CURIA regni; in Germ. <foreign lang='GE'>Käyserl. Hoff.</foreign> dicitur. <hi rend='italic'>A. B. tit. 3. 4. 5. 6. 11. et pass.</hi> Inde et <hi rend='italic'>Salici</hi> iidem qui <hi rend='italic'>Palatini,</hi> scil. Proceres regni: et Leges <hi rend='italic'>Salicae</hi> dicuntur <hi rend='italic'>Palatinae.</hi> Schafnab. <hi rend='italic'>Chron. in ann. 1075. fol. 509.</hi> Idem <hi rend='italic'>fol. 529. et 536.</hi> Freh. <hi rend='italic'>Orig. Pal. part. 1. cap. 16. in fin.</hi> Gold. <hi rend='italic'>tom. 2. ad ann. 855. c. 21.</hi></p>
<p>89. Regni Curiae plerumque habitae sunt in provincia Rhenensi.</p>
<p>Habentur enim fere Curiae et conventus Regni, ubi Regis vel Regni sedes est; quae in haec terra Rhenensi fuit. <hi rend='italic'>sup. §. 83.</hi> Hinc in
<pb id='s083' n='83'/>
cunctis prope hujus Provinciae urbibus antiquis extant tales curiae seu domus publicae, quae hodieque dicuntur <foreign lang='GE'>die Daltz/oder der Saal;</foreign> uti inprimis Wormatiae, Spirae, Treviris, Aquisgrani etc.</p>
<p>90. Quin, cum Curiae istae saepe in campo haberi soleant, Contin. Aimon. <hi rend='italic'>in ann. 767. Pipinus conventum MORE MAJORUM in campo egit.</hi> locus adhuc est ad id destinatus in hac ipsa provincia, qui dicitur RHEINSE: de quo ipsi Electores in literis ad Papam Bened. XII. <hi rend='italic'>ann. 1338.</hi> datis ita referunt; <hi rend='italic'>Die XV. mensis Julii anni 38. in Rheinse super alveo Rheni, ubi Principes Electores super negotiis Imperii tractandis convenire consueverunt ab antiquo cum aliis omnibus Principibus etc. in unum congregati fuimus etc.</hi> Gold. <hi rend='italic'>Constit. tom. un. ad ann. 1338.</hi> Albert. Argent. <hi rend='italic'>Chron. in ann. 1337. Interim convenientes in villa Rhens super Rhenum Imperator et Principes etc.</hi> Ejus descriptionem luculentam ex Hedione exhibet Lehm. <foreign lang='GE'>Zwischen Rheins und den Flecken</foreign> Capel <foreign lang='GE'>lieget ein schöner Baum-Garten/ darinn ist ein alt Gebäu unter 7. grossen Nuß-Bäumen/ der Königs-Stuhl genant/</foreign> etc. Lehm. <hi rend='italic'>Chron. Spir. l. 2. c. 17.</hi> Freh. <hi rend='italic'>Orig. Pal. part. 2. c. 2.</hi> Chron. Belg. <hi rend='italic'>fol. 296. edit. Pistor.</hi></p>
<p>91. Hinc SALICI iidem sunt qui FRANCI; <hi rend='italic'>Francicum</hi> idem quod <hi rend='italic'>Salicum:</hi> adeo, ut ipsa Francorum gens, terra, lex, etc. SALICA dicatur.</p>
<pb id='s084' n='84'/>
<p>Cum enim Saala seu Palatium sit Curia Regni, nim. Franciae; quae Franciae regnum repraesentat, et Salici iidem qui Palatini, sc. Curiae ejus Proceres; hinc accipiuntur Salici pro Francis, qvos repraesentant. Atque hoc ex sequentibus liquet: Ammian. <hi rend='italic'>Hist. lib. 17. cap. 8.</hi> ait: <hi rend='italic'>Petit FRANCOS, quos consvetudo SALIOS appellavit.</hi> Frising. <hi rend='italic'>Chron. lib. 4. cap. 32. Nobilissimi FRANCORUM SALICI dicuntur.</hi> Vadian. <hi rend='italic'>de Colleg. Germ. lib. 2. apud Gold. Rer. Alem. tom. 3. fol. 60. Praecipui FRANCORUM SALII fuêre.</hi> Sigon. <hi rend='italic'>de Regn. Ital. lib. 4 princ. Erat SALICA idem quod FRANCIA.</hi> Ursperg. <hi rend='italic'>Chron. in Loth. II. fol. 209.</hi> et Chron. vet. <hi rend='italic'>apud Lindebr. Glossar. voc. Salicae legis: Uxorem duxit de Gente SALICA,</hi> id est, de gente <hi rend='italic'>FRANCICA.</hi> Capit. <hi rend='italic'>Leg. Sal. Ludov. I. cap. 3. Partem FRANCICI SALICI etc.</hi> Capit. <hi rend='italic'>Car. et Lud. lib. 4. tit. 75. SALICI FRANCI.</hi> Cujac. <hi rend='italic'>ad lib. 1. de Feud. tit. 1. §. Et quia vidimus. Dux FRANCORUM Orientalium, qui SALII dicti sunt.</hi> Vadian. <hi rend='italic'>d. l.</hi> SALICA <hi rend='italic'>lex, hoc est,</hi> FRANCICA. Ita leges <hi rend='italic'>Francorum,</hi> leges SALICAE dicuntur, quae a Francis et de Francis latae sunt, ut liquet <hi rend='italic'>ex gemino earum prologo, apud Lindenbr. Leg. Ant. fol. 313. et in ipsis LL. pass.</hi> quae cum disponunt de terra suâ FRANCICA, eam terram SALICAM dicunt: <hi rend='italic'>tit. 62. de Alode. §. fin.</hi> quod et usu ac interpretatione olim ita obtinuit. P. Aemil.
<pb id='s085' n='85'/>
<hi rend='italic'>de Gest. Franc. lib. 8. in Rege 46. et 47. fol. 263. et 268.</hi> Conf. Hypomn. feud <hi rend='italic'>praef.</hi> §. 2. et Orat. Inaug. <hi rend='italic'>de Leg. Sal.</hi></p>
<p>92. Hinc Dux Provinciae Rhenensis hujus Palatii, quod regni Francici Palatium erat, Comes, et ideo <hi rend='italic'>Comes Palatinus Rheni</hi> specialiter dictus fuit.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Cum enim hoc Palatium regni in ipsius Provincia Rhenensi fuerit, non aeqvum fuit, alium illi Palatio praefici quam ipsum Provinciae Ducem: caeteroqvin alius, ceu Comes Palatii Regni, cum majore imperio et potestate in ista Provincia fuisset, quam ipse Dux Provinciae, cujus proxima Regi potestas in ea fuit. <hi rend='italic'>tit. 15.</hi> Hic proinde ille Dux est, qui olim Major domûs etc. dicebatur. <hi rend='italic'>sup. §. 80.</hi> de quo plenius <hi rend='italic'>in tit. 16.</hi></p>
<p>93. Haec provincia utramque Rheni ripam complexa est: Conring. <hi rend='italic'>de Judic. Imp. Germ. ap. Limn enucl. l. 4. c. 73. fol. 276.</hi> Sed et Duces seu Majores Domûs in hoc Regno, quod Austrasia deinde dictum est, plures sibi terras quasi, patrimoniales acquisivere; uti Pipinus Brabantiam vicinasque terras: Thom. Leod. <hi rend='italic'>in vit. Frid. II. l. 1. p. 7.</hi> qui et Dux Agrippinensis ac Trevirensis dictus est. Freher. <hi rend='italic'>Orig. Pal. part 1. cap. 2.</hi> Et vastus ille Arduennae silvae tractus adhuc dicitur <foreign lang='GE'>die alte Pfaltz;</foreign> Thom. Leod.
<pb id='s086' n='86'/>
(cui ibi patria fuit) <hi rend='italic'>d. lib. 1. p 11.</hi> ac feuda terrae Juliacensis etiamnum sunt Comitum Palatii ad Rhenum, quibus et caduca aperiuntur; idque expresse reservatum est in <hi rend='italic'>Pac. Osn. art. 4. §. 11.</hi> Sic comitatus <foreign lang='GE'>Viernenberg/ Wyd/ Sain/ Manderscheid/</foreign> inter feuda Palatina: Thom. Leod. <hi rend='italic'>d. l. p. 11. et 13.</hi> de aliis, quae Duces hi ab utraque Rheni ripa habuêre dominia vid. Freher. <hi rend='italic'>d. part. 1. c. 11.</hi></p>
<p>94. Palatii Comites sub Maerovingis qui suerint usque ad Pipinum, referunt Annales Franc. Coeterum Carolus ut reliquarum, sic hujus quoque Provinciae Ducem sustulit, Comitesque substituit. <hi rend='italic'>ut inf.</hi> Quin mox tota fere provincia in divisione filiorum Ludovici Pii avulsa Germaniae fuit, et partem Lotharingici regni fecit: mox restituta quidem Germaniae, ut dictum <hi rend='italic'>§. 184.</hi> sed non ducibus suis. Quin erectus deinde Lotharingiae ducatus totam fere absorbuit.</p>
<p>95. Post Carolingos itaque, cum Giselbertus Lotharingiae Dux partes provinciae Rhenanae aliquatenus sustineret, <hi rend='italic'>de quo inf.</hi> adeoque ipse et Eberardus Princeps Franciae, junctim totum illud regnum Franciae primaevum, <hi rend='italic'>de quo §. 83.</hi> tenerent, noluerunt duo hi Principes regno cedere; sed invicta Saxonicorum Caesarum virtute pulsi, misere tandem periêre.</p>
<p>96. Inde cum Saxones infensae sibi adeo familiae
<pb id='s087' n='87'/>
Francicae reliquias acriter persequerentur, desiit fere ejus memoria quamdiu Saxones rerum potiti sunt; et Franciae saltem Landgravius vel alius Pro lubitu Magistratus praefectus: Crus <hi rend='italic'>Ann. Suev. p. 2. l. 3. c. 8.</hi> terra vero Rhenana in varios itidem dominos divulsa est. Latuit tamen interim vel exulavit quasi familia Francica in terris suis trans Rhenum: nam castrum <foreign lang='GE'>Limburg/</foreign> in agro Spirensi, ipsorum et ab ipsis extructum fuit, ubi et morati et usque ad Conradum II. sepulti sunt. Lehm. <hi rend='italic'>Chron. Spir. lib. 5. c. 19. et lib. 2. c. 16.</hi> Brusch. <hi rend='italic'>de Episc. Germ. cap. 6. n. 24. et 25.</hi> Ditm. <hi rend='italic'>lib. 1. p. 5.</hi> Witech. <hi rend='italic'>Ann. lib. 1 apud Meib. tom. 1. fol. 636.</hi> Ursp. <hi rend='italic'>Chron. fol. 150.</hi> Add. Frising. <hi rend='italic'>de Gest. Frid. lib. 1. c. 14.</hi></p>
<p>97. Conradus demum Salicus, i. Francicus, <hi rend='italic'>sup. §. 88.</hi> inde ad Regni fastigium evectus, illud ad familiam suam, tres ordine Henricos, transtulit. Illi cum Duces Franciae essent, effloruit iterum tum Ducatus ille, tum Comitatus Palatii, assertaeque ei quae supererant terrae ab utraque Rheni ripa.</p>
<p>98. Hinc enim sub Henrico III. Henricus Dominus de Lacu; Th. Leod. <hi rend='italic'>d. lib. 1. p. 11.</hi> huic sub Henrico IV. successêre Sigefridus (de quo fabula apud Freher. <hi rend='italic'>Orig. part. 1. pag. 16. edit. noviss.</hi>) et Fridericus: Th. Leod. <hi rend='italic'>d. l. p. 12.</hi> Inde sub eodem et filio Henrico V. Gotefridus, de quo Chron. Laurisham. <hi rend='italic'>in vita Bennon. apud</hi>
<pb id='s088' n='88'/>
<hi rend='italic'>Freh. in tom. 1. Script. Germ. fol. 88.</hi> et in Const. Henrici V. apud Gold. <hi rend='italic'>tom. 1. ad ann. 1111. et 1112.</hi> Deinde Hermannus, de quo Gunt. in Ligur.</p>
<p><hi rend='italic'>- - Hermannusque sacrae Comes inclitus aula,</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Cujus erat tumido tellus circumflua Rheno.</hi></p>
<p>Ei Fridericus I. substituit fratrem Conradum, Radevic. <hi rend='italic'>de Gest. Frid. lib. 1. c. 25. et 34.</hi> Kyriand. <hi rend='italic'>ap. Freh. Orig. p. 1. c. 11.</hi> ubi et diploma ejus de ann. 1190. Hujus filiâ ductâ successit Henricus Saxo, Leonis filius. Alb. Stadens. <hi rend='italic'>in ann. 1194.</hi> Freher. <hi rend='italic'>d. c. 11.</hi> cujus filia nupsit Ottoni Illustri, Parenti hodiernorum Sereniss. Comitum Palatii et Ducum Bavariae, de quo Rythm. ap. Freher. <hi rend='italic'>d. c. 11.</hi> De eorum Insignibus Freher. <hi rend='italic'>d. p. 1. cap. 13.</hi> Generis serie <hi rend='italic'>Tab. Tüb. Gen. 11.</hi> Extinctâ familiâ Simmerensi supersunt 1. Neoburgica, hodie Electoralis. 2. Sultzbachica. 3. Bipontina, hodie Suecica, Regis ejusque Patruelium. 4. Birckenfeldia. 5. Veldentia seu Lützelsteinia; ultima, sed quae de ipso Electoratu acriter contendebat; nuperrime vero extincta est.</p>
<p>99. At Francica familia tota extincta est cum Henrico V. cessitque Franciae Ducatus Suevorum Ducibus; quibus itidem cum Conradino deficientibus, ille quoque Ducatus desiit, et in varia dominia distractus. est. Insignia Franciae fuêre Lilia, olim promiscua, deinde
<pb id='s089' n='89'/>
tria: Nunc eis utuntur Reges Galliae. Masson. <hi rend='italic'>Ann. Franc. lib. 3. in Phil. Aug. pag. 305.</hi> ut et in bellis flammulâ, <hi rend='italic'>l' Auriflamme,</hi> quod Vexillum S. Dionysio sacrum. Limn. <hi rend='italic'>Add. 1. ad l. 1. c. 14. n. 33.</hi> Masson. <hi rend='italic'>d. l.</hi> ubi ait, <hi rend='italic'>in praelio Bovinensi praeter l' Oriflamme etiam lilia regi praelata fuisse.</hi></p>
<p>Haec de VII. Provinciis Germaniae, eorumque origine, formulis, Juribus etc. De finibus vid. Tab.</p>
</div3>
</div2>
<div2 id='CoPF.01.05' n='5' type='chapter'>
<head>CAPUT IV. <hi rend='italic'>De Juribus Provinciarum Germaniae, seu de Circulis hodiernis.</hi></head>
<p>SUMMARIA.</p>
<p><hi rend='italic'>1. UNde VI Provinciae <foreign lang='GE'>Kräyse/</foreign> juris Germanici?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>2. Eas retulit Maxim. I. non condidit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>3. Cur omissus Vandalicus seu Marchicus, Borussicus, Bohemicus?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>4. VI Circuli ut mutati in X.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. Cur? et singulorum Status, remiss.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. 7. Quando hodieque VI circulorum ratio habeatur.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>8. Tres sunt gubernandi regnipartes:</hi></p>
<p><hi rend='italic'>9. Quae tribus legibus a Maxim. formatae;</hi></p>
<p><hi rend='italic'>10. Et per circulos expediendae sunt,</hi></p>
<p><hi rend='italic'>11. In I. parte, Regiminis, quae sint jura Provinciarum?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>12. Quae in II. sc. rei Judiciariae?</hi></p>
<pb id='s090' n='90'/>
<p><hi rend='italic'>13. Quae in III. sc. rei militaris?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>14. Quae communia?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>15. De Directore circuli, et Praefecto militiae. Hic ut fiat.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>16. Ejus IV Adjuncti.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>17. Si duo Directores, alter Clericus est. Et qui sint. remiss.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>18. Director et Praefectus ut differant?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>19. Ut obligent?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>20. An iis competat Jurisdictio?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>21. An Status quidam extra circulos; et an omnia membra Status sint.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>22. An circulorum ordo? et num alii circulo committi executio possit?</hi></p>
<p>§. 1. HArum VII. Germaniae provincirum duae fuerunt juris Slavici, Moravica sc. (seu Boemica) et Vandalica; reliquae V. Juris Germanici. Cum vero Westvalia jam dudum inde a temporibus Caroli M. a Saxonia re et nomine separata, eoque Saxonia in duas provincias secta fuerit; adhuc VI. provinciae concurrebant in gubernanda re Germanica, quae <foreign lang='GE'>Kräyse/</foreign> <hi rend='italic'>circuli,</hi> vulgo dicuntur; et sunt (1) Bavaricus. (2) Suevicus. (3) Saxonicus. (4) Westvalicus. (5) Francicus. (6) Rhenanus. vid. <foreign lang='GE'>Ordn. des Regim.</foreign> 1500 <hi rend='italic'>tit.</hi> <foreign lang='GE'>Wie 6. Räthe.</foreign> etc. etc. <foreign lang='GE'>aus den 6. KRUDSER solten genommen werden.</foreign></p>
<pb id='s091' n='91'/>
<p>2. Sunt itaque isti VI circuli ipsa antiqua provinciarum Germanici juris divisio; quam non secit Maxim. <hi rend='italic'>d. tit.</hi> sed dudum receptam ex vetustissimo usu recensuit; ut patuit <hi rend='italic'>ex cap. 3.</hi></p>
<p>3. Cur autem omissus est circulus Vandalicus seu Marchicus, cum omnes Vandalicae provinciae terrae Germanici nunc juris, et Pomeraniae Meckelburgique Duces inter imperii Principes receptisint? Resp. Id ideo, quia administratio regni penes provincias esse coepit sub Henrico I. cum Vandalia tota adhuc Slavici juris esset. Deinde vero partes ejus, prout sensim accessêre regno, cum singulae non facerent provinciam peculiarem, more antiquo vicinae Provinciae, Saxoniae scil. adscriptae sunt. ut in <hi rend='italic'>pac. Osn. art. 12.</hi> Quod jus semel ita per partes constitutum, duravit, licet tota deinceps provincia successive Germanici juris facta fuerit. <hi rend='italic'>cap. 3. sect. 5.</hi> Boemicus seu Moravicus, cum juris Slavici sit, non numeratur. <hi rend='italic'>cap. 3. sect. 4.</hi> Nec Borussicus, qui extra Germaniae limites est: <hi rend='italic'>cap. 2.</hi> (ut vel hinc appareat, non posse ob defectum gemini hujus circuli hanc divisionem circulorum imperfectionis argui, ut vulgo fit, Limn. <hi rend='italic'>Add. 1. ad l. 1. c. n. 26.</hi> Sin. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>lib. 1. tit. 1. pos. 12.</hi> Reink. <hi rend='italic'>lib. 1. class. 4. c. 2. in fin.</hi>) Rhenensis
<pb id='s092' n='92'/>
vero pars Franciae facta est. <hi rend='italic'>cap. 3. sect. 6.</hi></p>
<p>4. Postea tamen ex his VI provinciis seu circulis facti sunt X. qvippe terris quibusdam inde exemptis et in IV peculiares circulos rejectis; qui sunt (1) Quatuor Electorum ad Rhenum. (2) Saxonicus superior, Electorum Saxoniae et Brandenburgi. (3) Austriacus. (4) Burgundicus. <hi rend='italic'>Rec. Imp. 1512. § 11. et 12.</hi> <foreign lang='GE'>Erklärung des Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>1522. § 2.</hi> Munst <hi rend='italic'>Cosm. l. 5. c. 23.</hi></p>
<p>5. Id vero Sereniss. Electores seculares optima ratione flagitârunt: cum enim ipsi antea essent Provinciarum seu circulorum Duces, tunc, imminutis terris, comprehendi provin ciis et aliquatenus Circulorum Principibus subesse coeperant. Horum jus etiam Ecclesiasticis, ceu paribus, tribui debuit. Austriacum vero, qui sub Bavarico, et Burgundicum, qui partim sub Suevico partim sub Rhenano comprehensus, partim novus erat, inde separari vel proportio provinciarum jussit. Quinam vero sint cujusque circuli status, vid. Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 1. c. 7. n. 26. et seqq.</hi> Sin. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>de J. P. lib. 1. tit 1. pos. 12.</hi> et in matricula apud Reink. <hi rend='italic'>lib. 1. class. 4. c. 1.</hi></p>
<p>6. Mansit tamen sex Provinciarum ratio in praesentatione Adsessorum Camerae. <hi rend='italic'>R. I. 1530. §. 76. O. C. p. 1. t. 1 et 2. Rec. Imp. 1566. §. 74. 75. R. I. 1570. §. 51. 52.</hi> Denais <hi rend='italic'>de</hi>
<pb id='s093' n='93'/>
<hi rend='italic'>Jur. Cam. tit. 12.</hi> Nec hodieque illa per X circulos fit. <hi rend='italic'>Diss. Schutz. d. pos. 12.</hi></p>
<p>Nam Austria et Burgundia jus praesentandi habent ex singulari privilegio, non jure circuli; (cum jam ante haberent id jus, quam circuli peculiares facti sunt. <hi rend='italic'>O. C. 1521. tit. 4. §. 1.</hi>) et hodie per Pac. Osn. <hi rend='italic'>art. 5. in fin.</hi> septem tantum circuli (Saxonico nim. in duos iterum diviso, ut aequari posset ex utraque religione praesentandorum numerus) pleno circuli jure praesentant: Austria vero et Burgundia singulae duos tantum, Rhenanus inferior nullum. Bluhm. <hi rend='italic'>de Proc. Cam. tit. 7. §. 9. 10. 11. ubi tamen ratio addita falsa est.</hi></p>
<p>7. Porro, si in Comitiis circulariter quid deliberandum, id quoque per VI circulos adhuc fieri tradunt Wehn. <hi rend='italic'>Obs. Pract. voc.</hi> <foreign lang='GE'>Stand des Reichs.</foreign> Reink. <hi rend='italic'>l. 1. class. 4. c. 2. n. 4.</hi> Bes. <hi rend='italic'>de J. P. l. 1. p. 5. c. 6. n. 28.</hi> Hoc Limn. <hi rend='italic'>de J. P. lib. 1. c. 7. n. 25.</hi> et Schütz. <hi rend='italic'>d. pos. 12.</hi> tum admittunt, cum Austriacus et Burgundicus non adsunt. Quod si verum est, eadem ratio erit in Saxonico superiore et Rhenano inferiore: qui et ipsi exclusi essent. Nos his rejectis credimus hodie hoc casu concurrere X circulos. <hi rend='italic'>per R. I. Erfurt. 1567.</hi></p>
<p>8. Omnis v. gubernandi regni ratio ad unum juris tuendi caput refertur, et versatur 1. In negotiis publicis. 2. In causis
<pb id='s094' n='94'/>
privatorum. 3. In re militari. adeoque triplex est: <foreign lang='GE'>Regiment/ Gericht und</foreign> militz.</p>
<p>9. Hae tres partes ante interregnum, turbante inprimis Italiâ, minus definitae, a Maxim. I. constitutâ pace publica, <hi rend='italic'>vid.</hi> <foreign lang='GE'>Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>de ann. 1495.</hi> triplici certa lege publica anno 1495. et 1500. constitutae sunt. Prima scil. Ordinatione Regimenti, quâ certus Senatus et res publicas tractandi modus, qui <hi rend='italic'>Regimentum</hi> dicebatur definitus est - <foreign lang='GE'>Ordnung des</foreign> <hi rend='italic'>Regim. de ann. 1500.</hi> Altera, Ordinatione Camerae. <foreign lang='GE'>Cammer-Gerichts-Ordn.</foreign> <hi rend='italic'>de ann. 1500.</hi> Tertia Constitutione et declaratione pacis publicae <foreign lang='GE'>Erkl. des Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>de ann. 1500.</hi></p>
<p>10. Omnes istae tres gubernandi partes, per provincias, <foreign lang='GE'>Kräyse/</foreign> earumque sententias, vires et opes expediuntur. <hi rend='italic'>R. I. Erford. 1567.</hi></p>
<p>11. Ad primam partem, <hi rend='italic'>Regimen publicum</hi> sc. pertinent haec:</p>
<p>Cujusque provinciae est I. delegare dicto Regimento consiliarium, qui provinciam repraesentat. Ord. Reg. <hi rend='italic'>§. 1500. tit.</hi> <foreign lang='GE'>Wie VI Räthe aus den VI Kräysen:</foreign> Sed illud mox in desuetudinem abiit. <hi rend='italic'>tit. de Comit.</hi> II. Explorare monetam,
<pb id='s095' n='95'/>
ejusque curam habere, et edicta exequi. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1559. §. 69. 74.</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1566. § 156. et 157.</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1570. §. 127. et seqq.</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1594. §. 101. et seqq.</hi> Denais. <hi rend='italic'>de Jur. Cam. tit. monetarium edictum.</hi> III. Inquirere in vectigalia nova vel aucta, eaque deferre ad Comitia. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1576. §. 118.</hi> IV. Moderari onera publica Statuum provinciae. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1548. §. 76. 77. 82. et seq.</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1566. §. 128. et seqq.</hi> V. Curam habere integrandae imperii matriculae, juxta modum. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1594. §. 106. et seqq.</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1566. §. 125.</hi> contra exemtiones; quae sunt vel de Provinciis, vel de Imperio: illa, cum Status circuli immediatus circulo; haec, cum Status Imperii Imperio subducitur. VI. Leges dare exportationi lanae, corii ets. easque exequi. <hi rend='italic'>Ord. Pol. 1577. tit. 22. §. 2. 3.</hi> Item inspectores Aromatum facere. <hi rend='italic'>d. Ord. Pol. tit. 24. in fin.</hi> Intertia et quinta specie circulis jus exequendi non est. At quaestio, <foreign lang='GE'>Ob von Bewilligung der Reichs-Anlagen auch auff Cräyß-Tägen zu handeln/</foreign> nec hodie decisa est. <foreign lang='GE'>Grundv.</foreign> <hi rend='italic'>part. 3. c. 7.</hi></p>
<p>12. Altera pars, <hi rend='italic'>res Judiciaria</hi> sc. per provincias expeditur: et quidem</p>
<p>I. Singulae praesentant Assessores Camerae, qui ipsas referunt. <hi rend='italic'>Ord. Cam. p. 1. tit. 2. Pac. Osn. art. 5. in fin.</hi> II. Exeqvuntur summorum tribunalium judicata, si id a Magistratu ordinario fieri neqveat. <hi rend='italic'>Ord. Cam. P. 3. tit. 48.</hi> <foreign lang='GE'>Erkl. des Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>1522. tit. 1.</hi></p>
<pb id='s096' n='96'/>
<p><corr sic='12.' resp='printer'>13.</corr> Tertia pars, minus qvidem principalis, sed unde effectus rei accipitur, <hi rend='italic'>arg. l. 2. §. 13. ff. de Or. Jur.</hi> est <hi rend='italic'>res militaris,</hi> seu <hi rend='italic'>securitas publica:</hi> cujus vi incumbit cuique provinciae</p>
<p>I. Tueri pacem, et cum suum, tum vicinos circulos a vi; juxta modum praescriptum <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1555. §. 54. et seqq. §. 62. et seqq.</hi> Denais. <hi rend='italic'>de Jur. Cam. tit. Pacis publicae conservatio.</hi> II. <foreign lang='GE'>Tar-Ordnung für Soldaten machen/ R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1582. §. 32.</hi> III. <foreign lang='GE'>Eigen Geschütz/</foreign> munition <foreign lang='GE'>und</foreign> artiglerie. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1570. §. 22. etc.</hi> IV. Cura <foreign lang='GE'>der Durchzüg und Einqvartirungen;</foreign> qvae consensu circuli fiunt. <hi rend='italic'>Capit. Ferd. III. §. 29.</hi> Diss. <foreign lang='GE'>Schütz</foreign> <hi rend='italic'>de Jur. Pub. l. 1. tit. 1. pos. 12. per</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1641. §. 22. et 43.</hi> Haec pars dicitur <foreign lang='GE'>Kräiß-Verfassung/</foreign> res saluberrima, sed qvae nimium nunc langvet. Actum de ea reparanda in superioribus Comitiis, sed nihil peractum. <foreign lang='GE'>Grund V.</foreign> <hi rend='italic'>part. 3. cap. 6.</hi></p>
<p><corr sic='12.' resp='printer'>14.</corr> Communia omnibus partibus Jura provinciarum sunt:</p>
<p>I. Conventus circulares habere, <foreign lang='GE'>Kräyß-Täge/</foreign> saltem qvotannis: <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1566. §. 132. et seqq.</hi> in re monetaria, Probations-<foreign lang='GE'>Täge/</foreign> bis in anno, scil. Kal. Maj. et Kal. Oct. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1570. §. 137.</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1576. §. 69.</hi> Conventus hi sunt vel communes, qvos solus Dux circuli cogit, <foreign lang='GE'>gemeine;</foreign> vel particulares, <foreign lang='GE'>ängere Kräyß-Täge.</foreign> II. Jus Archivi, et III. Fisci Provincialis, <foreign lang='GE'>Kräyß-</foreign> Cassa. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1654.</hi>
<pb id='s097' n='97'/>
<hi rend='italic'>§. 10.</hi> IV. In genere curam habere eorum, quae non unius Status territoriique potestate conclusa sunt, sed ad publicam Imperii vel circuli rem pertinent.</p>
<p><corr sic='14.' resp='printer'>15.</corr> Circulis praefecti sunt [1] Princeps seu Director circuli, <foreign lang='GE'>Kräyß ausschreibender Fürst/</foreign> [2.] Praefectus militiae, <foreign lang='GE'>Kräiß Hauptmann/ oder Kräiß-Obrister.</foreign></p>
<p>Hic eligitur a Statibus circuli, <foreign lang='GE'>den Kräyßständen/</foreign> etiam ex alio circulo, sed minimum Baro: <hi rend='italic'>Rec. Imp. 1555. §. 56.</hi> non ecclesiasticus. <foreign lang='GE'>Erkl. des Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>tit. 3. princ.</hi> Diss. <hi rend='italic'>Schütz. d. pos. 12.</hi> Electus recipere cogitur [at non ultra annum. <hi rend='italic'>d. Rec. Imp. 1555. §. 74. 75.</hi>] idque gratis, si de Provincia seu circulo sit. <hi rend='italic'>d. Rec. Imp. 1555. §. 57.</hi> Potest tamen et per alium idoneum rem gerere. <hi rend='italic'>d. R. I. §. 58.</hi> Jurat circulo, sed, si Princeps sit, relinquitur formulae, <foreign lang='GE'>bey Fürstlichen Worten.</foreign> <hi rend='italic'>d. §. 58.</hi> Nemine electo Princeps circuli vices has gerit, qui et ipse eligi potest. <hi rend='italic'>R. I. 1555. §. 73.</hi></p>
<p><corr sic='15.' resp='printer'>16.</corr> Eligi praeterea debent cosiliarii 4. vel plures itidem jurati, sed Laici, <foreign lang='GE'>Zugeordnete. Erklär. des Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>d. tit. 3.</hi> quorum unus in subsidium, quasi Praefecti Vicarius eligetur, <foreign lang='GE'>nachgeordneter.</foreign> <hi rend='italic'>R. Imp. 1555. §. 76. R. I. 1570. §. 22.</hi> Hodie numero utriusque religionis pari, sed arbitrario. <hi rend='italic'>Schütz. d. Pos. 12.</hi> Omnes vero solvuntur omni vinculo, qvo in causis circularibus alii quam Regi adstricti sunt. <hi rend='italic'>R. I. 1555. §. 79.</hi></p>
<p><corr sic='16.' resp='printer'>17.</corr> Ubi duo Principes circuli sunt, alter Clericus
<pb id='s098' n='98'/>
esse solet; et directorium utrique commune est. Ita decisum in circulo Francon. <foreign lang='GE'>zu Augspurg/</foreign> 12. Aug. 1559. In Saxonico inferiore est Dux Luneburgicus, et Dux Magdeburgensis vel Bremensis, qui alternant. <hi rend='italic'>Pac. Osnab. art. 10.</hi> De caeteris vid. Limn. <hi rend='italic'>in add. 1. ad l. 1. c. 7. n. 32.</hi></p>
<p><corr sic='17.' resp='printer'>18.</corr> Princeps negotiis provinciae moderandis; Praefectus executioni, ubi opus est, militari, et quae eo pertinent, praeest. <hi rend='italic'>R. I. 1555. §. 57. R I. 1582. §. 40. Schütz. de J. P. lib. 1. t. 1. pos. 12. ubi singulae officii partes.</hi> Limn. <hi rend='italic'>enucl. l. 1. cap. 5. § 12.</hi> Illius officium perpetuum est, et territorio cohaeret; hujus, personae. Ille conventus indicit, hic non item. <hi rend='italic'>Schütz. d. pos. 12.</hi></p>
<p><corr sic='18.' resp='printer'>19.</corr> Quae in praedictis causis statuta vel a praefectis rite facta sunt, iis obligantur omnes qui degunt in provincia, etiam Status immediati Imperii. <hi rend='italic'>Ord. Pol. 1577. tit. 22. §. 2. R. I. 1555. §. 60. et 63.</hi> Neque in his causis Camera impedire eos potest.</p>
<p><corr sic='19.' resp='printer'>20.</corr> Nec Director tamen, nec praefectus ullam Jurisdictionem vel superioritatem in Status circuli consequitur. <hi rend='italic'>R. I. 1555. § 73. Diss. Myler. ad Rum. part. 2. Dissert. 3. th. 26.</hi></p>
<p><corr sic='20.' resp='printer'>21.</corr> Intra fines regni Germanici quidem nulli Status jure extra circulos sunt. <foreign lang='GE'>Erkl. des Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>1522. tit. 2. rubr. verb.</hi> <foreign lang='GE'>ins gantze Reich.</foreign> <hi rend='italic'>Myler. d. diss. 3. th. 27. Carpz. d. L. Reg. cap. 5. sect. 11. num. 3.</hi> <foreign lang='GE'>Schütz.</foreign> <hi rend='italic'>de J. Publ. lib. 1. tit. 1. pos. 12. pag. 41.</hi> Aliunde
<pb id='s099' n='99'/>
unde vero <corr sic='cooptati' resp='printer'>si sint cooptati</corr> in Statum, et immunes ab omni onere, uti Sabaudus, negligitur quandoque eos accenseri circulo. <hi rend='italic'>Myl.</hi> et <foreign lang='GE'>Schütz.</foreign> <hi rend='italic'>d. l.</hi> Non tamen necessario omnia circuli membra sunt Status Imperii. <hi rend='italic'>Limn. de J. P. lib. 1. cap. 7. n. 36.</hi> Diss. <hi rend='italic'>Reink. lib. 1. class. 4. c. 2.</hi> <foreign lang='GE'>Schütz.</foreign> <hi rend='italic'>d. l.</hi> Etsi Nobiles immediati ad conventus circulares non Vocentur. <foreign lang='GE'>Schütz.</foreign> <hi rend='italic'>d. l. 1. tit. 10. pos. 2. in fin.</hi></p>
<p><corr sic='21.' resp='printer'>22.</corr> De ordine circulorum lis est, quam in medio relinquimus, vid. <hi rend='italic'>Limn. Add. 2. ad. l. 1. c. 7. n. 29. p. 102. intom. 5.</hi> <foreign lang='GE'>Schütz.</foreign> <hi rend='italic'>d. t. 1. pos. 12. p. 40.</hi> Sed si plures circuli congregantur, praesidet qui evocavit. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1555. §. 78.</hi> Satis vero ex dictis apparet, executionem invito circulo alterius circuli Praefecto absque autoritate Statuum committi non posse. <hi rend='italic'>Pac. Osn. art. 14. §. 2.</hi></p>
</div2>
<div2 id='CoPF.01.06' n='6' type='chapter'>
<head>CAPUT V.</head>
<div3 id='CoPF.01.06.01' n='1' type='section'>
<head>Sectio I. <hi rend='italic'>De Terris Franciae Germanicae quaesitis.</hi></head>
<p>SUMMARIA.</p>
<p><hi rend='italic'>1. REgni Francici matrix Franconia: sedes deinde regia fuit Duisburgum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>2. Hinc trans Rhenum occupata provincia trans-Rhenana, et regia fuit Aquisgranum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>3. Hujus regni opibus unita primum est utraque Germaniae,</hi>
<pb id='s100' n='100'/>
<hi rend='italic'>quae territorium principale est.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>4. Ei accessit I. Gallia omnis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. II. Terrae trans-Danubianae, et utraque Hungaria.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. Hujus historia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>7. Jura Germaniae ineam.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>8. Successiones.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>9. Regna varia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>10. An adhuc paruerit sub Ferd. I.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>11. III Terrae trans-Vistulanae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>12. Omnium Acquisitionum complexus ex Eginh.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>13. Formula accessionum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>14. 15. Quaenam nunc exemta.</hi></p>
<p>§. 1. REgni Francici initium et matrix fuit unica Francia seu Franconia, media Germaniae provincia, <hi rend='italic'>Praefat. §. 20. et cap. 3. §. 81.</hi> Ex qua occupata primum est dextra Rheni inferioris ripa usque ad Vahalim, et <hi rend='italic'>Duisburgum</hi> sedes regni facta.</p>
<p><hi rend='italic'>Ita</hi> Aimoin. <hi rend='italic'>de Gest. Franc. lib. 1. cap. 4. Franci,</hi> ait, <hi rend='italic'>Thoringorum fines</hi> [ad Rhenum usque tunc extensos. <hi rend='italic'>cap. 3. §. 31.</hi>] <hi rend='italic'>depopulantes castellum quoddam Dysbargum nomine occupant, in quo Rex Clodio sedem sui constituit regni. et cap. 5.</hi> Greg. Tur. <hi rend='italic'>Hist. lib. 2. cap. 9. in fin,</hi> de eodem ait: <hi rend='italic'>Qui</hi> [Chlogio Rex Francorum] <hi rend='italic'>apud Dyspargum castrum habitabat, quod est in termino Thoringorum.</hi> Add. Pont. <hi rend='italic'>Orig. Franc. lib. 4. cap. 10. et 11.</hi> Conring, <hi rend='italic'>de fin. Imp. cap. 2.</hi></p>
<pb id='s101' n='101'/>
<p>2. Deinde trajecto Rheno pleraque utriusque Germaniae et Belgicae, aliaque Joca capta, et sedes regni hujus, geminâ provinciâ comprehensi, <hi rend='italic'>Aquisgranum</hi> fuit.</p>
<p>Regnum itaque hoc tum constitit geminâ Provinciâ, Francicâ et trans - Rhenanâ, vid. <hi rend='italic'>cap. 13. §. 82. et seqq.</hi> Saepe quidem antea Franci tentârunt Galliam, sed semper repulsi sunt; Sub Meroveo demum retinuêre, et sub filio ejus Childerico sedes in ea certas fixêre. P. Aemil. <hi rend='italic'>de Reb. Franc. lib. 1. fol. 3.</hi> Mafon. <hi rend='italic'>Annal. lib. 1. in Merov.</hi></p>
<p>3. Hujus solius regni opibus Clodovaeus ejusque posteri et Germaniam armis univêre et sensim imperium Occidentis ei adjecêre.</p>
<p>Ipse enim anno 499. praelio Tolbiacensi addidit huic regno Bavariam et Sueviam: <hi rend='italic'>d. c. 3. sect. 1. et 2.</hi> Posteri ejus, et maxime Carolus M. regnum Frisiae, Saxoniam, Vandaliam, regnum Moravicum, denique Daniam. <hi rend='italic'>d. c. 3. sect. 3. 4. 5.</hi> Sic tota Germania, cis-et trans-Rhenana, armis unita magis quam victa fuit. Estque illa intra hos fines territorium illud principale in 7 populos seu provincias ab omni aevo fere distinctum, quod exposuimus <hi rend='italic'>cap. 3.</hi> et de cujus nunc accessionibus quaeritur.</p>
<p>4. Accessit ei I. trans Rhenum Galliae regnum universum.</p>
<pb id='s102' n='102'/>
<p>Partem adhuc extra Germaniam et Belgicam adjecit Clodovaeus ipse, Aimoin. <hi rend='italic'>d. lib. 1. c. 12.</hi> at liberi ejus totam Burgundiam, Gundemaro Burgundo; et Galliam Narbonensem, Almarico Visigotho victis. P. Aemil. <hi rend='italic'>d. lib. 1. in Childebert.</hi> Mason. <hi rend='italic'>d. lib. 1. in eod.</hi> De hac occupatione, quâ Franci e Germania subjugârunt Galliam, ita Ivo, Epise. Carnot. <hi rend='italic'>Chron. in fin. Non fas est,</hi> ait, <hi rend='italic'>praeterire penitus tantae gentis</hi> [de Francis Germanis loquitur] <hi rend='italic'>virtutem, que Gallorum gentem asperam etc. suis armis subigere, et suo sensu sibi potuit retinere.</hi> Et mox: <hi rend='italic'>Has tres Galliae provincias</hi> [Belgicam, Lugdunensem et Aquitanicam] <hi rend='italic'>dum Francioccupavissent etc.</hi> Atque eam Galliae possesionem GERMANIS perpetuo confirmâsse Justinianum ait Procop. <hi rend='italic'>l. 3. de Bell. Coth.</hi></p>
<p>5. II. Trans Istrum terrae omnes usque ad Alpes, et versus Ortum Australem totum Illyricum usque ad littora maris Adriatici; utraque denique Hungaria.</p>
<p>Eginhart. <hi rend='italic'>in vit. Car. M. vid. §. 12.</hi></p>
<p>6. Hungariam seu utramque Pannoniam, Romanorum olim provinciam, occupârunt Hunni; deinde Attila mortuo, Ostro-Gothi; tum Longobardi; utrisque in Italiam migrantibus iterum Hunni sub Ducibus; qui eas quoque Illyrici partes, quas Slavi tum tenebant, vi cepêre. Postea juncti Thassiloni Bojo contra Carolum M. et ab hoc victi, ac Austria seu
<pb id='s103' n='103'/>
Pannonia superior aliaque ipsis erepta et Bavariae adjecta sunt. <hi rend='italic'>sup. c. 3. sect. 1.</hi> Tum deinde ut anno 919. ab Henrico I. anno 937. ab Ottone I. et deinceps varie ingentibus cladibus domiti fuerint, notum est.</p>
<p>7. Post Ottones ut subjecta ea Germaniae fuerit, multi referunt: Wippo, <hi rend='italic'>in vita Conr. Sal. Rubr. de Convent. Princ. Hungariam,</hi> ait, <hi rend='italic'>Rex Henricus III. nobili atque admirabili victoriâ domuit, et post victoriam sapientissimo consilio sibi et Successoribus suis stabilivit.</hi> Sigeb. Gemblac. <hi rend='italic'>Henricus Imp. Petrum Hungarorum regem Regno restituit, et Hungariam sibi tributariam fecit.</hi> Herm. Contr. in ann. 1045. <hi rend='italic'>Petrus ei</hi> [Henrico III.] <hi rend='italic'>regnum Pannoniarum, Principibus Hungarorum fidelitatem illi et successoribus ejus juramento firmantibus, reddidit.</hi> Aventinus <hi rend='italic'>Annal. lib. 5. f. 321.</hi> late refert, ut <hi rend='italic'>ann. 1043. 4. Non. Jul. Imp. Albam regiam regni sedem, victor intraverit, Ungari ipsum Regem salutaverint, ille eos jure Bojorum donaverit etc.</hi> Deinde ait: <hi rend='italic'>Petrus regnum cum hasta aurata reddidit; Fasces regni ad pedes Caesaris deponit etc.</hi> Et mox: <hi rend='italic'>fol 323. Ita more majorum ex consilii decreto regnum rursus in fidem Petro tradidit, Ungros sacramenta redintegrare imperat, eos non alium regem praeter Petrum et filium ejus recepturos; coeterum post horum fata in potestate Caesarum fore persancte dejerare ritu solenni sancire praecepit.</hi> Porro, <hi rend='italic'>fol. 325. et seqq.</hi> recenset, ut Andreas
<pb id='s104' n='104'/>
pulso Petro regnum a gratia Caesaris crebris legationibus petietit, Caesar vero offensus initio renuerit, demum vero pacem cum eo fecerit. Etsi vero Bela deinde obsisteret, quin et Pontifex eam tentaret, tamen Frid. II. pulsis inde Tartaris, jus Germaniae in Hungariam firmavit, ut ex Matthaeo Parisiense, <gap lang='GR'/> aliisque late ostendit Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. cap. 17.</hi></p>
<p>8. Primus post Attilam rex ab Ottone III, factus est S. Stephanus, Geyzae ultimi Ducis e familia Chabae, et primi Christiani filius. <hi rend='italic'>Horn. Orb. Imp. de regn. Hung. period. 3.</hi> In hujus posteris duravit successio usque ad Mariam Sigismundo nuptam, cujus gener, Albertus Austriacus, ipsique filius postumus successit; at non perstitit in ejus familia, sed intercessit regia Polonica et Hunniadum. Et, licet a Matthia rege successionem, si sine liberis decessisset, et interim titulum Regis Hungariae etc. pactus fuerit Frider. III. non tamen id valuit, sed Maximiliano I. iterante pactum cum Uladislao, Ferdinandus I. demum, ductâ hujus filiâ, successit: <hi rend='italic'>Joh. Nadanyi in Flor. Hung. l. 3. c. 13. et l. 4. c. 1.</hi> ex quo iidem fuêre Caesares et Hungariae Reges. Titulo tamen Hungariae ex pacto jam ante usi sunt Fridericus III. in diplom. <hi rend='italic'>ap. Meib. tom. 3. f. 213.</hi> Maximilianus I. et Carolus V. ut ex <hi rend='italic'>Reces sib. Imp. patet.</hi></p>
<pb id='s105' n='105'/>
<p>9. Tenebant autem Hungari plura quoque in Illyrico regna, et in titulis inveniuntur regna Dalmatiae, Croatiae, Rasciae, Serviae, Galaciae, Bulgariae, Comaniae, quin et Clodomirae, Bosniae, Slavoniae: quae partim nunc aliis cessêre; pleraque Slavorum olim, at ab Hungaris occupata vel quaesita fuerunt. Unde Gloriosiss. Impp. Austriaci horum quoque regnorum quaedam titulis suis adjiciunt: <hi rend='italic'>ut in Rec. Imp.</hi></p>
<p>10. Hungariam sub Ferdinando I. adhuc Germaniae paruisse ex eo notat Carpz. <hi rend='italic'>de Leg. Reg. c. 7. sect. 9. n. 5.</hi> quod rex Matthias vocatus in Comitiis comparuit; et Ferdin. I. tum ut Rex Hungariae et Boemiae, tum in specie <foreign lang='GE'>Abschiedsweise/</foreign> id est per modum decreti, vocatus dicitur <hi rend='italic'>in Rec. Imp. Norimb. 1522. §. 1.</hi> Refertur tamen in <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1566. §. 69.</hi> quasi ab ordinibus allegatum, <foreign lang='GE'>daß solche Landschafft dem H. Reich Tentscher</foreign> nation <foreign lang='GE'>in nichts verwand oder zugethan.</foreign></p>
<p>11. III. Trans Vistulam Lithuania Poloniae, Borussia vero omnis et Livonia operâ Equitum Teutonicorum Imperio accessit.</p>
<p>Lithuaniam primum Dux ejus Jagello, deinde mox iterum separatam Alexander ann. 1501. Poloniae adjecit. Horn. <hi rend='italic'>Orb. Imp. de Regn. Pol. per. 2. can. 2.</hi> Ordo cruciferorum, anno 1226. arcessitus hoc pacto â Conrado Duce Masoviae,
<pb id='s106' n='106'/>
Lesci Fratre, Borussiam; et anno 1311. appellatus ab Uladislao Loctico, Dantiscum, postea et Pomerelliam, ac Samogitiam: Ordo deinde ensiserorum alteri aggregatus Livoniam (quae jam a Carolo M. armis quaesita fuerat. <hi rend='italic'>Eginh. in vit. Car.</hi>) Germaniae junxerunt. Bellis deinde cum Regibus Poloniae variâ fortunâ gestis, et pace anno 1469. factâ, superior Borussia Poloniae, inferior Ordini ea lege cessit, ut ejus Magister in clientela regis, et regni senator ac Princeps esset. Joach. Past. <hi rend='italic'>Hist. Pol. l. 2. c. 12. in f. etc. 18. §. 1. et l. 3. cap. 3. §. 4.</hi> Horn. <hi rend='italic'>d. l. Period. 3.</hi> Etsi vero contradiceret Maxim. I. <hi rend='italic'>R. I. 1500 tit.</hi> <foreign lang='GE'>vom Hochmeister aus Preußen.</foreign> cum tamen Ordo defendi aliter non posset, ejus summus Magister Albertus III. Marchio Brandeb. anno 1525. pace cum Sigismundo Poloniae Rege facta, eam feudi lege et Ducis titulo; deinde Joachimus II. hereditario; et denique Sereniss. Fridericus Wilhelmus M. b. m. supremo jure accepit. Quo exemplo etiam Livoniae Magister ann. 1561. Curlandiam et Semigalliam Ducis nomine nactus est, Horn. <hi rend='italic'>d. l.</hi> invito quoque imperio. <hi rend='italic'>R. I. Erford. 1567. §. 60.</hi></p>
<p>12. Caeterum omnia hactenus recensita Eginhardus, praemissa solenni hac protestatione: <hi rend='italic'>(quando mihi conscius eram, nullum ea veracius qvam me scribere posse, quibus ipse interfui, quae praesens oculat a fide cognovi:)</hi> uno conspectu ita exhibet; <hi rend='italic'>Ipse</hi>
<pb id='s107' n='107'/>
(Carolus M.) <hi rend='italic'>per bella memorata primo Aquitaniam et Vasconiam, totumque Pyrenei montis jugum, et usque ad Hiberum amnem; deinde Italiam totam, qva ab Augusta Praetoria usque in Calabriam inferiorem porrigitur, tum Saxoniam: post quam utramque Pannoniam, et oppositam in alter a Danubii ripa Daciam; Histriam quoque et Liburniam atque Dalmatiam, exceptis maritimis civitatibus (quas ob amicitiam et junctum cum eo foedus Constantino politanum Imp. habere permisit) deinde NB. omnes barbaras ac feras nationes, quae inter Rhenum ac Vistulam fluvios, Oceanumque et Danubium positae Germaniam incolunt, it a perdomuit, ut eas tributarias effecerit, etc.</hi> Eginnard. <hi rend='italic'>in vit. Car. M.</hi> Paria refert Frising. <hi rend='italic'>l. 5. chron. c. 30. Carolus,</hi> ait, <hi rend='italic'>victoriosis simus jam subjugatis sibi Bojoariis, Aquitanis, Saxonibus, Danis, Nortmannis, Britannis,</hi> [minoribus nempe, seu Galliae. Rhegin. <hi rend='italic'>Chron. l. 2. in ann. 799] Pannoniis multisque aliis provinciis, regnum Francorum plurimum dilataverat.</hi></p>
<p>13. Formula omnium fere accessionum in genere est, ut suo juri relictae essent sub lege tributi.</p>
<p>Patet id <hi rend='italic'>ex §. 7. sup.</hi> nisi aliqua recepta fuisset in jus Statumque Germaniae, ut Sabaudia etc. vid. <hi rend='italic'>c. 19. §. 5. §. 12. §. 35.</hi> Borussia vero et Livonia, et utriusque Magisteria, item Archiepiscopatus Rigensis, ut Principatus ecclesiastici, Status Imperii fuêre. Thuan. <hi rend='italic'>Hist. lib. 2. princ.</hi>
<pb id='s108' n='108'/>
Et inde Riga ab Imper. dicitur, <foreign lang='GE'>Unsere und des Heil. Reichs Stadt Riga.</foreign> <hi rend='italic'>R. I. Erfurt. 1567. §. 60.</hi> vid. <hi rend='italic'>cap. 18. §. 37.</hi></p>
<p>14. Actu nunc non parent Germaniae Hungaria, Polonia, Dania, cum Marchia Slesvicensi. De jure nihil definimus cum Carpzov. <hi rend='italic'>de L. Reg. cap. 7. sect. 11. n. 13. 16. et seqq.</hi> Hungariae reductionem a Caesare postulâsse Principes <hi rend='italic'>in</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1566. §. 69.</hi> ait <hi rend='italic'>Autor Comitiol. part. 4. n. 81.</hi> qua vero lege, ubi illa emersisset, annuerit, Imp. vid. <hi rend='italic'>d. R. I. §. 70. Reink. lib. 1. class. 2. cap. 9. num. 48.</hi></p>
<p>15. Borussia et Livonia quoque exemtae sunt; sed de illis ita inter summos utriusque Magistros, et Reges Poloniae, cum horum armis fere occupatae essent, nec aliter defendi possent, pace transactum fuit; quod quidem exparte Magistrorum jure gentium licuit. Caeterum Regi Sueciae quae datae sunt provinciae <hi rend='italic'>per Pac. Osn. art. 10.</hi> indubie agnoscunt Imperium. De Gallia vid. <hi rend='italic'>sect. seq.</hi></p>
</div3>
<div3 id='CoPF.01.06.02' n='2' type='section'>
<head>Sectio II. <hi rend='italic'>De Divisione regni Francici; et novis accessionibus Germaniae.</hi></head>
<p>SUMMARIA.</p>
<p><hi rend='italic'>16. Divisio Franciae in tria regna.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>17. Qualiter Rhenus pro termino habendus?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>18. Formula cujusque regni.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>19. Germanico regno accessit I. Media Lotharingici.</hi></p>
<pb id='s109' n='109'/>
<p><hi rend='italic'>20. Ejus formula.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>21. Germanici regni divisio in tria Regna.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>22. II. Tota Lotharingia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>23. 24. III. Regnum Arelatense seu Burgundicum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>25. 26. 27. Demonstratur jus Germaniae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>28. Arelatense et Burgundicum regnum proprie idem non sunt.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>29. Pars regni Lotharingici extra Burgundicum in varia dominia distincta.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>30. Regni Burgundici partest.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>31. Ingentes opes domus Burpundicae.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>32. Utrumque regnum Maximiliano novo titulo quaesitum.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>33. Formula Lotharingici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>34. Formula Burgundici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>35. De circulo Burgundico, Sabaudia, Alsatia, Helvetia.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>36. Exemtiones regni Lotharingici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>37. Transactio de Episcopatu non continet dioecesin.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>38. Exemtiones Burgundici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>39. Landgraviatum Alsatiae esse instar</hi> <foreign lang='GE'>der Land-Gerichte in Schwaben und Francken.</foreign></p>
<p>16. Totum Francici regni corpus anno 842. a filiis Ludoici Pii in tria regna divisum est, Gallicum, Germanicum et Lotharingicum. <hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Minimo CAROLO Calvo, cessit Gallia, inde mari Britannico; hinc Scalde, Mosa, Arare et Rhodano clausa. <hi rend='italic'>P. Aemil. l. 3. in Car. Calv. fol. 82. Convenit,</hi> ait, <hi rend='italic'>ut Franciae Rex Carolus diceretur. eaque Arare,</hi> (le Saone) <hi rend='italic'>Rhodano, Scalde, Mosâ, Oceano et</hi>
<pb id='s110' n='110'/>
<hi rend='italic'>Pyrenaeo saltu contineretur. Thuan. hist. l. 11. in ann. 1552.</hi></p>
<p>Medio, LUDOICO, Germania, et quicquid ei cis Rhenum accesserat, ut Hungaria etc. <hi rend='italic'>P. Aemil. d. l. Medio Germania Hunniaque cederet:</hi> item nonnullae civitates cum pagis trans Rhenum, sc. Moguntia, Spira et Wormatia. <hi rend='italic'>Regin. in ann. 842. Sigeb. in d. ann.</hi></p>
<p>Majori et Caesari, LOTHARIO, terra inter utriusque fratris fines media; quae tota Italiam usque ab eo regnum Lotharingicum; postea, diviso eo inter ipsius filios, pars, quae filio minori cognomini extra Burgundiam cessit, Lotharingia dicta est, in qua sedes regni fuit. <hi rend='italic'>Witichind. Ann. l. 1. in med. Regin. et Sigeb. d. l. Frising. Chron. l. 5. c. 25. P. Aemil. d. l. f. 83. Thuan. Hist. l. 11. sub ann. 1552.</hi></p>
<p>17. In hac divisione Rhenus, terminus Germaniae, inferiore sui parte Isala fuit, Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. l. 1. c. 3.</hi> superiore Ursam [<foreign lang='GE'>die Ruß</foreign>] fuisse censet Conr. <hi rend='italic'>d. c. 3. cum Guillim.</hi> sed non satis probat, cum omnes Rhenum dicant.</p>
<p>18. Certum vero est, totum Regnum Francicum, et tria illa regna, in quae divisum fuit, plane libera, nec ullam eorum partem Romano occidentis Imperio, sed contrâ hoc illis bello subjectum esse. Ita ipse Carolus M. in testamento, (cujus summa extat apud Trithem. <hi rend='italic'>in Annal.</hi> et Lehmann. <hi rend='italic'>Chron. lib. 3. c. 26] Regnum,</hi> inqvit, <hi rend='italic'>Francorum Germaniae perpetuo per se habeat proprium Regem, nulli penitus mortalium, neque</hi>
<pb id='s111' n='111'/>
<hi rend='italic'>Romano quidem Imperio subjectum, sed pristina Francorum consuetudine liberrimum. Regnum quoque Francorum Gallorum simili modo Regem proprium habeat, liberum etc. Manifestum est enim, quod Franci ab origine semper fuerint liberrimi, et neque Romanis, neque alteri cuivis genti unquam servierint; qvin potius ipsi destruxêre Imperium, sibique fecêre subjectum.</hi> Idem ostensum <hi rend='italic'>cap. 2. §. 13. 14.</hi></p>
<p>19. Germanico regno ita constituto accessit I. Media pars Lotharingici cum certo optimoque jure, tum ex divisione ipsius Caroli Calvi.</p>
<p>Lothario juniore, Lotharii Caesaris filio mortuo, Calvus VI. Id. Aug. 870. cumfratre Ludoico Germanico regnum Lotharingicum, (quod totum, Lotharii Caesaris deinde stirpe extincta, Germano, quippe majori fratri, jure gentium, successionis, originis, victoriae debebatur) ita divisit secundum latitudinem, ut ipsi pars, quae Galliae; huic, quae Germaniae finitima esset, cederet. Hoc liquet accurate ex ipsis divisionis tabulis, quas ex Aimoini appendice, Pithaeo, Sirmondo, Miraeo edidit Conring. <hi rend='italic'>de fin. Imp. cap. 7.</hi> Idem refert P. Aemil. <hi rend='italic'>d. l. 3. fol. 83. Calvus, ait, Ludovicum in partem foedere icto recipit: divisa Lotharingia alteraque Burgundia, ut quis cuique locus opportunior erat.</hi> Et deinde <hi rend='italic'>fol. 84. Nuper foedus ictum inter Francos Germanosque.</hi>
<pb id='s112' n='112'/>
Ipse Thuan. <hi rend='italic'>Hist. d. lib. 11. sub ann. 1552. Regnum,</hi> ait, <hi rend='italic'>ita divisum fuit, ut parsea, quae trans Mosam ad Rhenum pertinet, Ludovico Germaniae Regicederet, quae citra Mosam ad Scaldim usque porrigitur, Caroli esset.</hi> Ut proinde quicquid postea Calvus et Galli contra hoc foedus solenne moliti sunt, non nisi summâ injuriâ perfidiâqve factum videri potuerit; et in primis Thuanus, Vir summus, dum <hi rend='italic'>d. loc.</hi> Metim, quin et Argentoratum, Basileam, Spiram, Coloniam Agrippinae, Helvetias, Alsatiam, caeteraque loca trans-Rhenana, quae ex hac divisione summoque jure, quin partim ex prima divisione, de qua <hi rend='italic'>§. 16.</hi> Germaniae cesserant, Galliae vindicare, et superioris seculi invasiones Gallicas, quasi haec loca ex altera demum cessione filiorum Calvi ad Germanos pervenerint, defendere conatur nimium a solita sua aequitate et accuratione degenerare videatur.</p>
<p>20. Haec media Lotharingici regni portio indubie jus civitatis Germanicae habuit; nam et illa Germaniae ita incorporata est, ut altera Galliae; et est ipsa provincia Rhenana, postliminio sic Germaniae suae restituta et unita. <hi rend='italic'>c. 3. sect. 6.</hi> Inde est, quod urbes quoque ejus (nedum territoria reliqua) adhuc sint Imperiales, et in Comitiis ut Status comparuerint, hodieque compareant, nisi quae invasionibus Galliae turbata sunt. vid. <hi rend='italic'>c. 19. §. 6. etc. 17. §. 9.</hi></p>
<pb id='s113' n='113'/>
<p>21. Cum hac sua accessione Germania anno 876. inter filios Ludovici Germanici rursus in tria regna divisa est; quae tamen filiorum minimus, Carolus Crassus, postea Imp. iterum univit. Quaetum cujusque et totius regni partes fuerint, sic recenset Regin. <hi rend='italic'>Chron. lib. 2. in ann. 876.</hi> Carolomannus <hi rend='italic'>sortitus est Bajoariam, Pannoniam et Carnutum, quod corrupte et Carantanum dicitur, nec non et regna Slavorum, Beheimensium, et Morabensium.</hi> Ludoivus <hi rend='italic'>Orientalem Franciam Turingiam, Saxoniam, Fresiam, et partem regni Lotharii.</hi> Carolus <hi rend='italic'>Alemanniam et aliquas civitates ex regno Lotharii.</hi> Pariter Frising. <hi rend='italic'>Chron. l. 6. c. 6.</hi> Carolomannus <hi rend='italic'>Baivariam, Pannoniam, Carenthanum, Boemiam, Moraviam.</hi> Ludoicus <hi rend='italic'>Franciam Orientalem, Thuringiam, Saxoniam, Frisiam, Lotharingiam.</hi> Carolus <hi rend='italic'>Alemanniam et quasdam civitates Lotharingiae propter vini copiam accepit.</hi> Eadem refert Viterb. <hi rend='italic'>Chron. part. 17. in ann. 874.</hi> Item Avent. <hi rend='italic'>l. 4. Ann. f. 240.</hi></p>
<p>22. II. Accessit tota Lotharingia reliqua, armis et saepe firmato juratove foedere.</p>
<p>Cum enim Calvus, neglectâ icti foederis religione, Germanos et fratris Ludovici Germani filios totâ fere terrâ trans-Rhenanâ pelleret, aliis tum bellis districtos; ac summam illam aequitatem Ludovici fratris, qui partem suam Lotharingiae superstiti adhuc Augusto reddiderat, in ejus odium detorqueret, Germani missis primum
<pb id='s114' n='114'/>
legatis; deinde, pace domi restituta, armis rem repetiêre, ingentique victoriâ potiti sunt. Ita rem narrat ipse P. Aemil. <hi rend='italic'>d. l. 3 fol. 84. Mox, ait, Germani Oratores affuerunt, ut quae Ludovicus Augustus in Galliis regna habuisset, logibus jureque, non Martis judicio dividerentur.</hi> Et mox: <hi rend='italic'>Cum Germani NB. nihil aequi se verbis impetrare posse crederent, Francos ad judicium candentis laminae provocârunt: et sunt</hi> [anilis fabula!] <hi rend='italic'>qui eos illaesos discessisse scribant: Constat Germanos tandem compositis domesticis rebus exercitum Rhenum traduxisse; Calvum, ut eum repente opprimeret, sera nocte movisse; sed. Germanum suos ad pugnam praeparâsse, eosque recentes Francum fessum vigiliis etc. oppressisse, fug am foedam fuisse, caedem minorem quam pro tantâ victoria. Capti Nobilis simus quisque</hi> etc. Deinde iterum ereptam anno 912. vel 915, Lotharingiam Carolus simplex, Galliae Rex, Henrico I. gemino pacto anno 922. vel 925. reddidit: <hi rend='italic'>P. Aemil. lib. 3. in Car. simpl. f. 90. 91.</hi> Regin. <hi rend='italic'>lib. 2. in ann. 924. et 925. Frising, l. 6. chron. c 18.</hi> eandemque Lotharius Ottoni I. pace facta denuo cesit; P. <hi rend='italic'>Aemil. d. l. 3. in Ludov. IV. f. 92. Mason. ann. lib. 2. in Lothar. Frising. Chron. l. 6. c. 19.</hi> quin solenni foedere apud Charumfluv. eam abjuravit. <hi rend='italic'>Sigeb. in ann. 980. Joh, Til. Chron. in ann. eod. lare Conring. de fin. Imp. l. 1. c. 6.</hi> Inde constans possessio: nam Henricus I. Giselberto genero suo, et Otto I. fratri suo Brunoni Archiepiscopo
<pb id='s115' n='115'/>
Colon. ducatum Loth. dedit: P. <hi rend='italic'>Aemil. l. 3. in Lud. IV. Mason. Ann. lib. 2. in Lothar.</hi> Otto I. Rex Lothariensium et Francigenûm dictus est; <hi rend='italic'>Conring. de fin. Imp. c. 6. in fin.</hi> ac ductâ fossâ Othingâ, i. Scalde, eam limitem esse voluit. <hi rend='italic'>Jac. Marchant. Comm. de Flandr. lib. 2. in Arnulf. I.</hi> ubi et refert, hunc Arnolfum a Lothario Marchionem regni sui dictum. Atque hinc Antvverpia hodieque S. R. Imperii Marchia dicitur.</p>
<p>23. III. Accessit regnum Arelatense seu Burgundicum, itidem iterato saepe jure.</p>
<p>Regno causam dedit, quod Carolus Calvus Bossonem affinem Provinciae regem fecit, <hi rend='italic'>P. Aemil. l. 3. in Car. Calv.</hi> qui Calvo mortuo regnum totius Burgundiae affectavit, irrito tum quidem consilio, etsi ejus filio Arnolfus Imp. Provinciam firmaverit: <hi rend='italic'>Ann. Franc. Fuld. in ann. 887. apud Freher. tom. 1. Script. Germ.</hi> at deinde, cum solutis, fractis et effoetis Carolingorum viribus, plures novi reges, Berengarius et Guido in Italia, Odo in Gallia, fierent, etiam Rudolfus occupatâ Provinciâ regem se dicit Burgundiamque tentat. Regin. <hi rend='italic'>l. 2. in ann. 888.</hi> Arnolfus Imp. bello eum petit; et Rudolfo locis inaccessis abdito defensoque, Burgundiam capit, atque, ut Herm. Contr. <hi rend='italic'>in ann. 894.</hi> ait, <hi rend='italic'>Italiam Burgundiamque suo regno subjicit.</hi> At mox, cum Rudolfus ultro ad eum
<pb id='s116' n='116'/>
Ratisbonam venisset, rem transegêre, ac Rudolfus Rex esse permissus est: ita enim Ann. Franc. Fuld. <gap lang='GR'/> <hi rend='italic'>in Anno 888. REX,</hi> ajunt, <hi rend='italic'>cum pace PERMISSUS, sicuti venit, ad sua remeavit.</hi> Cum vero Hugo partem Provinciae adhuc teneret, et de regno Italiae quoque contentio esset, ille Rudolfo omni jure in Provinciam, hic illi Italiâ cessit; et ita hic regnum Burgundicum coudidit, ut rem obscuram peraccurate evolvit Conr. <hi rend='italic'>de fin. Imp cap. 12.</hi></p>
<p>24. Eo mortuo, et relicto filio impubere, cum Ludovicus IV. Gallus regnum invadere vellet, Otto I. id occupavit, et interim Henrico fratri commisit. Rudolsus vero Regum ultimus, prole carens, regnum sororis filio, Henrico II. Imp. eoqve praemortuo, Conrado II. ejusque filio Henrico III. sacramento firmavit. Qvod et accepit Conradus ann. 1032. ejus vero coronam anno seqv. et Odonem inde ejecit: uti refert, qvi tum vixit, <hi rend='italic'>Wipp. in Conr. Sal. apud. Pistor. fol. 438.</hi> atqve haec ita gesta esse ex <hi rend='italic'>P. Aemil. l. 3. in Henr. III. f. 98.</hi> et ejus temporis Annalibus, <hi rend='italic'>Dithm. Merso. lib. 7. p. 199. et lib. 8. p. 236. Wippon. in. Conr. Sal. ap. Pist. f. 431. et 435. Sigeb. in ann. 1032. Frising. Chron. l. 6. c. 30. Gunt. Ligur. lib. 5.</hi> abunde ostendit Conr. <hi rend='italic'>d. c. 12.</hi> Idemqve testantur Theod. Niem. <hi rend='italic'>in vit. Joh. 21. ap. Meib. Rer. Germ. t. 1. f. 46.</hi> et Petav. <hi rend='italic'>in Ration. part. 1. l. 8. p. 485. etc.</hi></p>
<p>25. Hinc constat de Jure Germaniae in hoc
<pb id='s117' n='117'/>
Regnum; nam et ex divisione illa, de qua <hi rend='italic'>§. 27.</hi> maxima pars ei jam cesserat: et Arnolfi armis subactum, <hi rend='italic'>§. 27.</hi> ejus beneficio Rudolfo datum; <hi rend='italic'>d. §. 27.</hi> ab Ottone I. rursus assertum; a Regibus tot pactis sacramentisque firmatum, <hi rend='italic'>§. 28.</hi> et denique nemine prohibente a Conrado II. et posteris ejus occupatum possessumque fuit. Et, licet potentes illi Comites Sabaudiae et Burgundici, qui sub Henr. V. vel paulo post extitêre, fere excusserint Imperii reverentiam, Fridericus I. tamen, qvi Burgundiae Comitis filiam duxit, strenue jus regni vindicavit, salvumqve id fuit etiam post interregnum, ut consentiunt ejus temporis annales, Frising. <hi rend='italic'>de Frid. I. lib. 2. cap. 29.</hi> Radev. <hi rend='italic'>l. 1. c. 11.</hi> Gunt. <hi rend='italic'>lib. 6. Ligur.</hi> et alli exteri qvoqve ap. <hi rend='italic'>Conr. de fin. Imper. cap. 13.</hi> Qvin rescripta Impp Friderici I. et Henrici VI. ad Duces Burgundiae extant apud Gold. <hi rend='italic'>tom. 1. ad ann. 1161. n. 19. fol. 282. et tom. 3. ad ann. 1190. et 1193. et 1434.</hi></p>
<p>26. Sed et Galli ipsi fatentur, fuisse regnum hoc Juris Germanici; Thuan. <hi rend='italic'>Hist. l. 2. in pr. Regnum,</hi> ait, <hi rend='italic'>Arelatense antequam in potestatem Regum nostrorum veniret, sub Imperio fuit.</hi> Bodinus <hi rend='italic'>l. 1. de Rep. c. 9. p. 164.</hi> late demonstrat, <hi rend='italic'>Lotharingiam. et regnum Arelatense adeo in potestate Germanorum fuisse, ut Carolus IV. qvoque perpetuum illi regno vicarium, Carolum VI. Delfinum dederit. p. 167.</hi> qvi et publicationi partis Aureae bullae <hi rend='italic'>tit. 24.</hi> interfuit.
<pb id='s118' n='118'/>
Et Nic. Vignier. Gallus, <hi rend='italic'>Bibl. histor. part. 3. ap. Conr. d. c. 24.</hi> ait: <hi rend='italic'>Les Rois de France n'ont jamais cherche aucun droit sur les autres provinces du Roiaume d'Arles.</hi> Qvin nec Gallos ipsos aliud tumjus sibi asseruisse, qvam fiduciarium, Gallicis qvoqve monumentis probat Conring. <hi rend='italic'>d. tr. cap. 24.</hi> Adde, qvod olim et hodie hujus regni Archi-Cancellarius in Germania constitutus est; ejusdemqve Vicarius Delfinus, publicationi <hi rend='italic'>tit. 24.</hi> Aureae bullae interfuit; et Rupertus Rex ei regno filium suum vicarium dedit publico diplomate, qvod extat ap. Goldast, <hi rend='italic'>Const. tom 1. ad ann. 1401.</hi> et Freher. <hi rend='italic'>Orig. Pal. l. 1. cap. 16.</hi> Deniqve qvo alio, qvam regni Burgundici jure, Sabaudia hucusqve, et Helvetia usqve ad Pac. Osn. <hi rend='italic'>art. 6.</hi> Germaniae membra fuêre?</p>
<p>27. Si itaqve jure, non vi contenditur, certum est, jus Germaniae, qvod semel fuit, integrum esse, donec ostendatur, qvo titulo id ademtum, et ad Gallos translatum fuerit. Alii ab Alberto I. alii a Carolo IV. donatum; Bodinus <hi rend='italic'>d. lib. 1. cap. 9. p. 168.</hi> ab Henrico V. (septimus innui videtur) venditum, seqve tabulas vidisse, solus ait; Verum hic secum, caeteri invicem mirum qvam pugnent, similisqve prorsus Constantinianae donationi fabula est. Vid. Conr. <hi rend='italic'>d. cap. 24.</hi> Fatetur qvoque Bodin. <hi rend='italic'>d. cap. 9. p. 167.</hi> Comites Provinciae Narbonensis, cujus sedes
<pb id='s119' n='119'/>
Arelatum,) seipsos exemisse, (qvod late ipse ibidem probat jure fieri non potuisse,) et deinde Renatum Comitem eam Regi Galliae donâsse: idemque refert Guicciard. <hi rend='italic'>Hist. lib. 1 p. 24.</hi> Ex qvo proinde Regi Galliae non potuit saltem plus juris acqviri, qvam ipse Comes habuit; scil. fiduciarium. <hi rend='italic'>§. 26.</hi></p>
<p>28. Atque hanc Provinciam vocant alii regnum Arelatense; Nic. Vign. <hi rend='italic'>d. l.</hi> deregno Arelatensi agens, <hi rend='italic'>J'entends,</hi> ait, <hi rend='italic'>encor cedroit sur la PROVENCE seulement; car les Rois de France n'ont jamais cherche aucun droit sur les autres provinces du rojaume d' Arles.</hi> quod proinde pessime confunditur cum toto regno Burgundico, etsi pars ejus Provincia fuerit. vid. <hi rend='italic'>sup. §. 23. 24.</hi></p>
<p>29. Hodie regnum Burgundicum, et reliqvum Lotharingici in varia distractum est dominia.</p>
<p>Burgundicum regnum enatum est in Lotharingico, ejusque partem superiorem inter Rhenum et Rhodanum ac Ararem, et in Gallia trans Ararem, Ducatum Burgundiae occupavit: quo facto reliqvum Lotharingici vix certum nomen commune retinuit, sed in varios Ducatus et Comitatusque distinctum fuit, qui sensim quoque sui juris facti, eoque a Ducatu Lotharingiae separati, atque is adeo angustis finibus conclusus est. In hac itaque parte regni Lotharingici extra Burgundicum, sunt inprimis
<pb id='s120' n='120'/>
ipse Ducatus Lotharingiae; cujus partem esse Barrum Ducis, eoque et Clari montis dominium, licet trans-Mosanum, perspicue probat Conring <hi rend='italic'>de fin. Imp. cap. 27.</hi> Deinde Episcopatus Trevirensis, Coloniensis et Leodiensis: Ducatus Brabantiae et Limburgi: Comitatus Lucemburgi, Juliaci, Bergae et Geldriae; quorum prior a Carolo IV. anno 1354. <hi rend='italic'>Meibom. Rer. Germ. tom. 3. fol. 212.</hi> tres reliqui a Lud. IV. anno 1339 in Ducatus erecti sunt: <hi rend='italic'>Chron. Belg. apud Pistor. fol. 248. Autor Paralip. ad Ursperg. in ann. 1339 fol. 271.</hi> Item pars Cliviae, quae et ipsa a Sigismundo Ducatus facta est: <hi rend='italic'>Chron. Belg. fol. 356.</hi> Item Comitatus Namurci, Hollandiae etc.</p>
<p>30. Burgundici regni partes fuêre, utraque Burgundia; Provincia; Delphinatus; duo Comitatus Pontificii, Venusinus et Avenionensis; Arausio, [Aurange] Sabaudia, a Sigismundo in ducatum erecta; <hi rend='italic'>Chron. Belg. d. fol. 356.</hi> Helvetia usque ad Ursam; <hi rend='italic'>Suicer, Chron. Helv. princ.</hi> et tota fere Alsatia; de quibus vid. <hi rend='italic'>Conring. de fin. Imp. cap. 27.</hi></p>
<p>31. Jus utriusque regni novo titulo munitum et acquisitum fuit a Maximiliano I. per nuptias Mariae Burgundicae.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Utrumque enim regnum fere tenuit Carolus Burgundus. Duplex scil. Burgundia est,
<pb id='s121' n='121'/>
inferior et superior: illa Duces habuit, haec Comites, nuptiis Philippi anno 1369. unitae. Sed huic domui Burgundicae accrevit anno 1433. nuptiis et cessione Jacobae, Hollandia, Zelandia, Frisia etc. <hi rend='italic'>Grot. de Ant. reip. Bat. cap. 5. Chron. Belg. fol 365.</hi> anno 1446. jure belli Lucemburgum; <hi rend='italic'>P. Aemil. lib. 10. in Ludov. XI. f. 341. Chron. Belg. fol. 367.</hi> deinde in Philippo, Caroli audacis patre, ingens Principatuum cumulus, tum ex reliquo regno Lotharingico, tum ex ipsa Gallia. Ita Chron. Belg. <hi rend='italic'>in Brabantin. ad ann. 1432. fol. 372. apud Pist.</hi> ait: <hi rend='italic'>In istum</hi> (Philippum) <hi rend='italic'>concurrebant et jure heredit ario devolvebantur sucessu temporis fere omnes principatus avorum suorum ex utroque parente. Nam pacifice fuit Burgundiae, Lotharingiae, Brabantiae, Limburgiae et Luzenburgiae Dux; Flandriae, Arthesii, Burgundiae, inferioris Palatinatus</hi> [in Leodiensi principatu] <hi rend='italic'>Hannoniae, Hollandiae, Zelandiae et Boloniae Comes; Frisiae, Salinarii et Mechliniae Dominus et Princeps, S. J. Marchio. etc.</hi></p>
<p>32. Tot validas gentes possedit Carolus Burgundus, adjecitque iis Geldriam ex testamento Arnoldi Ducis, Comin. <hi rend='italic'>Comment. lib. 5.</hi> Huic Maximilianus I. ductâ ejus filiâ unicâ, successit, qui idem fuit dominus directus. Sed Gallus maximam partem vi eripuit: atque hanc causam juris sui allegant Galli: Mason. <hi rend='italic'>Annal. lib. 4. in Lud,</hi> XI. sed et Guicciard. <hi rend='italic'>Hist. lib. 1. in</hi>
<pb id='s122' n='122'/>
<hi rend='italic'>ann. 1493. pag. 25. et 43. tum demum Galliae accessisse Provinciam Burgundiamque</hi> tradit. Atqui Carolus perpetuum cum Ludovico XI. bellum gessit, et pacis, belii, foederum, ac legatorum juribus invicem usi sunt, nec unquam ut cum subdito actum est; adeo ut, cum Rex missis legatis peteret dedi sibi Olivarium, ob injuriam factam; responderit Caroli Pater: <hi rend='italic'>Eum esse Burgundum, et unum e suis Praefectis, nec adeo ulla ratione subjectum Regis Imperio.</hi> P. Aemil. <hi rend='italic'>d. l. 10. fol 340.</hi> Comin. <hi rend='italic'>lib. 1. in princ.</hi> Quin idem Comin. <hi rend='italic'>lib. 8. pag. 411</hi> ait: <hi rend='italic'>Nullum jus regem habere in eas terras;</hi> prout id ostensum quoque est <hi rend='italic'>§. 25. 26. 27.</hi></p>
<p>33. Tota Lotharingici regni portio Germaniae quaesita, usque ad Mosam, ei incorporata et juris Germanici facta est.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Non est dubitandum de portione ex prima divisione quaesita, <hi rend='italic'>de qua §. 20.</hi> sed de altera, quae postea armis et foedere quaesita usque ad Scaldim <hi rend='italic'>juxta §. 22.</hi> quaeri posset. Verum omnem terram usque ad Mosam plene juris Germanici esse apparet ex eo, quod Tullum et Virodunum, praecipuae ejus urbes, quin et territoria ipsa in Statuum numerum recepta sint, et jus Comitiorum habuerint. vid. <hi rend='italic'>cap. 19. §. 6. et seqq.</hi> Lis quidem fuit cum Ducibus Lotharingiae, qui, fatente et non probante Thuvenino, patrono eorum,
<pb id='s123' n='123'/>
nimis id egerunt, ut se penitus eximerent. <hi rend='italic'>Vid. Conring. de fin. Imp. cap. 27. §. 16.</hi> Sed transactum est anno 1542. sub Ferd. I. ut salva immunitate Status Imperii esset: vid. <hi rend='italic'>Limn. de J. P. lib. 5. cap. 11. n. 3.</hi> comparuitque in Comitiis. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1570. 1576. 1582. 1603. Carpzov. d. L. Reg. c. 7. sect. 9. n. 27. et seqq.</hi> Diff. <hi rend='italic'>Gold. de Boh. l. 4. c. 5. in fin.</hi> Idque merito, cum terminus juris Germanici trans Rhenum habita semper fuerit Mosa; ut patet ex Thuan. <hi rend='italic'>in loco sup. §. 19. allato,</hi> et ex Blondell. <hi rend='italic'>in Barr. Camp. Franc. apud Conr. d. cap. 27.</hi> ubi de iis quae in Regno Lotharingico juris Germanici sunt, contra Chiflet. agens, Mosam terminum facit, et ad diplomata provocat. Unde et ad Mosam usque extenditur Germaniae circulus Westvalicus: <hi rend='italic'>Ord. Reg. 1500. tit.</hi> <foreign lang='GE'>der 5te Rath.</foreign> <hi rend='italic'>O. C. 1507. tit. 24. Ord. Reg. 1521. §. 25.</hi> <foreign lang='GE'>Land-Fr.</foreign> <hi rend='italic'>1522. tit. 2. § 9. ubi semper verba:</hi><hi rend='italic'>bitz an die maetz.</hi> Et quidem ipsa Lotharingia, [uti et Electoratus Rhenenses] circuli Rhenensis; reliquae terrae, Westvalicipars sunt. <hi rend='italic'>Ord. Reg. 1521. §. 24. 25.</hi> Carolus V. vero Geldriam, Zutphaniam et Trajectum ad Burgundicum transtulit. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1548. §. 67.</hi></p>
<p>34. Regnum vero Burgundicum liberum quidem et sui juris, in clientela tamen Germaniae semper fuit: etsi quaedam membra ejus Juris Germanici facta sint. vid. <hi rend='italic'>l. 7. ff. de Capt. et postl. Add. Reink. l. 1. cl. 2. cap. 9. n. 115.</hi> Etsi enim
<pb id='s124' n='124'/>
perpetuo quidem jure ex pacto et foedere jurato junctum sit Germaniae, cum tamen inproprii regni formam separatum fuerit, saltem non magis quam coetera regna Germaniae, quin minus quoque pro parte civitatis Germanicae, de cujus forma et juribus propriis nunc agimus, haberi poterit. vid <hi rend='italic'>c. 7. §. 5.</hi> Unde nec ipsum, nec memlbra illius immediata, v g. Aquitania etc. jus Comitiorum unquam habuerunt.</p>
<p>35. Verum Maximilianus I. cum succederet Carolo Burgundo, speciali transactione effecit, ut terrae illae in circulum Burgundicum [quitamen hodie nihil nisi Burgundiae Comitatum continet. <foreign lang='GE'>Schütz.</foreign> <hi rend='italic'>de J. P. lib. 1. tit. 1. pos. 12. pag. 36.]</hi> jungerentur, et jus Comitiorum haberent, jurisque adeo Germanici essent: quae extat apud <hi rend='italic'>Limn. de J. P. lib. 5. cap. 2. n. 50.</hi> Idque ita expressa lege, cum Hispanis cederetur, reservatum est <hi rend='italic'>Pac. Mon. §. 3. ut hic circulus sit et maneat membrum Imperii.</hi> Ita et Sabaudia, ex quo in Ducatum Imperii erecta est, membrum et Status Imperii esse coepit: et comparuit in Comitiis. <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1541.</hi> <foreign lang='GE'>R. A.</foreign> <hi rend='italic'>1542. etc. in subscript.</hi> etsi hodie non amplius compareat. <foreign lang='GE'>Schütz.</foreign> <hi rend='italic'>d. pos. 12. pag. 41.</hi> Sed et Alsatia, dum ipsi Landgravius, et urbibus ejus praesectus ab Imperio datus est, <hi rend='italic'>Pac. Mon. §. 73.</hi> indubie pro immediato Imperii membro ac Statu habita fuit. vid.
<pb id='s125' n='125'/>
<hi rend='italic'>cap. 19.</hi> Non item Helvetia, nam ea pars Burgundici regni non apparet ullibi in Statum recepta. Eodemque jure usi sunt Tigurini, etsi eo regno non comprehensi. <hi rend='italic'>Suitzer. Chron. Helv. pr.</hi></p>
<p>36. E reliqua parte Lotharingici regni jure exemta est I. Foederata Belgica, quae bello et vi pacis, Monasterii d. 30. Jan. 1648. publice conclusae, plenam libertatem nacta est. <hi rend='italic'>Brachel. Hist. lib. 8. c. 1.</hi> II. Episcopatus, <foreign lang='GE'>Metz/ Tull</foreign> et <foreign lang='GE'>Verdün/</foreign> Galliae regno cessi. <hi rend='italic'>Pac. Mon. art. 70.</hi> III. Jus praesidii in castro <foreign lang='GE'>Philipsburg.</foreign> <hi rend='italic'>Pac. Mon. §. 76.</hi> qoud pro Friburgo remissum est. <hi rend='italic'>Pac. Noviom. Caes. Gall. art. 4. et seqq.</hi> sed de eo hact. adhuc armis disceptatur. IV. Cum vero et <hi rend='italic'>Pac. Noviom. Hisp. Gall. d. 17. Sept. 1678. conclusâ,</hi> plurima loca Galliae Belgicae cessa sint Gallis, illa quidem, quae in Flandria, Artesia, Hannonia cessa sunt, ad jus Germaniae nihil pertinent, ultra Scaldim quippe sita, et Domui Austriae unice per Mariam Burgundicam quaesita. Sed de iis, quae in terra Imperii, qualis est Lutzemburgica, cessa sunt, videntur partes de suo solum jure transegisse, et salvum jus Imperii esse, cum quo et de quo actum non fuit. Sed de ea re nos nihil decidimus.</p>
<p>57. Caeterum <hi rend='italic'>in d. §. 70.</hi> trium Episcopatuum territorium tantum cessum esse, non dioecesin, adeoque nec Hattonis castrum, aliaque dioeceseos, non territorii loca, recte tradit Conr. <hi rend='italic'>d. c.</hi>
<pb id='s126' n='126'/>
<hi rend='italic'>27. §. 14.</hi> Nam res inter seculares Principes acta est, qui de secularibiis Juribiis transigunt, non de secclesiasticis; cum et haec ad se non pertinere profiteantur, neque de iis litigaverint. Sed et cessi dicuntur soli districtus, sive ditiones et territoria, quae diversa sunt a dioecesi. <hi rend='italic'>Pac. osn art. 5. §. 48.</hi> Quin exerte in <hi rend='italic'>d. §. 70.</hi> de superioritate similibusque juribus agitur; non de ecclesiasticis.</p>
<p>38. E Burgundico seu Arelatensi regno jure exemta est I. Universa Helvetia, adeoque et quae trans Ursam, quin et cis Rhenum in Imperio est, ut Schafhusia et Basilea. <hi rend='italic'>per Pac. Osn. art. 6. et Mon. §. 61.</hi> II. Brisacum. III. Landgraviatus utriusque Alsatiae et Suntgoviae: IV. Praefectura provincialis 10 civitatum Alsatiae. <hi rend='italic'>Pac. Mon. §. 73. 74.</hi> V. Pinarolum, <hi rend='italic'>ib. §. 72.</hi> quod tamen extra hos fines est. VI. Sed et <hi rend='italic'>Pac. Noviom. Gall. Hisp. art. 11.</hi> ipse quoque Burgundicus Comitatus, adeoque Imperii circulus Galliae cessus est, de quo an jus Imperii quoque alienatum sit, eadem quaestio est, ut <hi rend='italic'>in §. 36.</hi> quâ nos pariter abstinemus. At Sabaudia agnoscit imperium, <hi rend='italic'>Pac. Mon. §. 95. et seqq. Cap. Leop. et Fos. §. 4.</hi> cujus Dux Sereniss. ejus est per Italiam Vicarius. <hi rend='italic'>d. §. 4. in fin. Carpzov. de Leg. Reg. cap. 7. sect. 7.</hi> Reliquae regni hujus provinciae fere non parent, a Gallis exemtae: sed id jure factum negant Germaniae Reges, eoque
<pb id='s127' n='127'/>
adhuc ejus regni sui constitutum habent Archi-Cancellarium.</p>
<p>39. Landgraviatus vero Alsatiae, qui <hi rend='italic'>d. §. 70.</hi> cessus est, nudum nomen judicii est, <foreign lang='GE'>Land-Gericht/</foreign> uti reliqua in terris immediatis [qualis et Alsatia est] judicia regni provincialia, <foreign lang='GE'>die Käyserl. Land Gerichte in Schwaben/Francken </foreign> rc. quae et ipsa <hi rend='italic'>Landgraviatus</hi> dicuntur: <hi rend='italic'>cap ult. §. 41.</hi> etsi enim Landgraviatus in terris mediatis in veros principatus jam olim erecti sint, in immediatis tamen mansêre judicii et jurisdictionis nomina. <hi rend='italic'>d. §. 41. et in add. vid. et cap. 8.</hi> Cum itaque hic Landgraviatus, qui tum erat Augustae domus Austriacae, sit jus ac nomen a summo Imperio distinctum, illo solo cesso hoc cessum intelligi nequit. Et, quae <hi rend='italic'>in d. §. 70.</hi> recensentur, illius non hujus sunt regalia et accessiones. Merito tamen Imperii consensu opus fuit, sine quo nec Judicium Imperii alienari potuit; nec transire jus, quod Imperio ex judicio competiit, uti constituere judicem et praefectos, etc. quibus tamen non absolvitur summum Imperium.</p>
<p>De exemtionibus vid. late Paurmeist. <hi rend='italic'>de Jurisd. lib. 2. c. 4. §. 26. et seqq</hi> Reink. <hi rend='italic'>lib. 1 class. 2. c. 9. per tot.</hi> Carpz. <hi rend='italic'>de Leg. Reg cap. 7. per. tot.</hi> Aut. Comitiol. <hi rend='italic'>part. 4. pag. 220.</hi> qui ab Interregno 200 amplius Status exemtos ait. De iis reducendis deliberatum est anxie <hi rend='italic'>R. I. 1570. §. 105.</hi> tandem <hi rend='italic'>Pac. Osn. art. 8.</hi> remissum id ad Comitia; et de eo cautum <hi rend='italic'>Cap. Leop. et Jos. art, 12.</hi></p>
</div3>
</div2>
<div2 id='CoPF.01.07' n='7' type='chapter'>
<pb id='s128' n='128'/>
<head>CAPUT VI. <hi rend='italic'>De Regno Italiae et Imp. Romano.</hi></head>
<p>SUMMARIA.</p>
<p><hi rend='italic'>1. CArolus M. 26 annis ante fuit Rex Italiae quam imperator.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>2. Successores ejus regni.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>3. Otto I. quoque diu ante Rex Italiae quam Imperator fuit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>4. Regnum Italiae separatum quid est ab imperio Romdno.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>5. It aliae duae partes, Longobardia et Exarchatus: in quo Roma.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>6. Exarchatus a Longobardis expugnatus; regno Caroli usque ad Calabriam accessit.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>7. Caroli M. dominium in ürbem Romam.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>8. Urbs Roma tempore Caroli M. jam a 400 retro annis exciderat libertate, nedum Imperio Occidentis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>9. 10. 11. Demonstratio ejus.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>12. Roma itaque non potuit Carolo M. dare Imperium Occidentis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>13. Imperium, quod Carolus M. et Otto M. victo Occidente acquisiverunt, re fuisse Germanicum, et tale condi potuisse.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>14. 15. 16. Utrumque vero regem tria ingentia beneficia Romae de disse: qvod I. Hostilem urbem jugo eripere: II. Imperium suum, quod armis acquisiverant, Romanum dici: III. Illud, cum in nullo solo consisteret, immensis donationibus, et Advocatiâ inprimis regni Italici munire voluerunt.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>17. Imperium itaque hoc solis Regibus Germaniae competit et hact. jure delatum est.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>18. Frons eorum, qui beneficium Romanum id dicunt.</hi></p>
<pb id='s129' n='129'/>
<p><hi rend='italic'>19. Donationes omnes factas fuisse salvo jure Imperii.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>20. Formula regni Italici.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>21. Accessit denique Regnum Siciliae et Neapolis.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>22. Historia utriusque.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>23. Exemtiones.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>24. An Venetiae exemtae?</hi></p>
<p><hi rend='italic'>25. An recensitae hactenus accessiones jure sint quaesitae?</hi></p>
<p>§ 1.</p>
<p>ACcessit Germaniae porro regnum Italiae; quod Carolus M. 26 ante annis quaesitum habuit, quam Romae Imperator salutatus est.</p>
<p><hi rend='italic'>Exegesis.</hi></p>
<p>Imperator enim factus est A. C. 800. die Natali Christi, <hi rend='italic'>Onuphr. Rom. Princ. lib. 3. cap. 1.</hi> sed regnum Italiae acquisivit anno 774. victo ejus Rege Desiderio: Sigon. <hi rend='italic'>Victo,</hi> ait, <hi rend='italic'>captoque Rege Desiderio, et Longobardis omnibus in fidem ac deditionem acceptis, Carolus regnum Italicum sibi jure Victoriae vindicavit. Sig. de Regn. It. l. 4. princ. sub ann. 774. Onuphr. d. c. 1.</hi> dictusque inde est Rex Francorum et Longobardorum. Gold. <hi rend='italic'>tom. 1. Const. ad ann. 794. et tom. 3. ad ann. 779. ann. 787. ann. 790. ann. 796. ann. 798. et ann. 802. et tom. un. Const. ad ann. 794. ann. 802. et ann. 964.</hi> ac numeratur a Sigon. Rex Italiae XXIV. <hi rend='italic'>Sig. d. l.</hi></p>