-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 4
/
Fuerstenberg_poemata.xml
10532 lines (10516 loc) · 643 KB
/
Fuerstenberg_poemata.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version='1.0' encoding='ISO-8859-1'?>
<!DOCTYPE TEI.2 SYSTEM 'http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenatools/DTD/teixlite.dtd'>
<TEI.2>
<teiHeader type='text'>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Poemata. Accedunt Adoptivorum carminum libri II. - Editio altera priori auctior.</title>
<title type='sub'>Machine-readable text</title>
<title type='short'>Fürstenberg, Ferdinand von: Poemata. - Amsterdam, 1671.</title>
<author n='Fürstenberg'>Fürstenberg, Ferdinand von</author>
<editor>Fürstenberg, Ferdinand von</editor>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition>XML version, markup prototype, December 1999</edition>
<respStmt><name>Rüdiger Niehl</name><resp>markup</resp></respStmt>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<publisher>Camena</publisher>
<address>
<addrLine><anchor n='?' type='href' id='fuerst1'/></addrLine>
</address>
</publicationStmt>
<notesStmt>
<note type='href'>http://www.uni-mannheim.de/mateo/camena/</note>
<note type='pathname'>fuerst1</note>
<note type='filename'>Fuerstenberg_poemata.html</note>
<note type='titleimage'>s003.html</note>
<note type='srcfile'>Fuerstenberg_poemata.xml</note>
<note type='imgpath'>fuerst1/jpg</note>
<note type='imgtype'>html</note>
</notesStmt>
<sourceDesc>
<bibl>Amsterdam: Daniel Elzevir, 1671.</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<editorialDecl>
<p>Regeln fuer die Texterfassung 03/2001</p>
</editorialDecl>
<refsDecl>
<p>not necessary</p>
</refsDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc>
<change>
<date>Juni 2002</date>
<respStmt>
<name>Rüdiger Niehl</name>
<resp></resp>
</respStmt>
<item>TEI header added, structural corrections, lines, searchlinks
Editorial description: typed text - structural tagging complete - semantic tagging complete - manual spell-check</item>
</change>
<change>
<date>07/2010</date>
<respStmt>
<name>Reinhard Gruhl</name>
<resp></resp>
</respStmt>
<item>some corrections inserted (especially markup)</item>
</change>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text>
<front>
<pb id='s003'/>
<titlePage><titlePart>
POEMATA
FERDINANDI
LIBERI BARONIS
DE
FURSTENBERG.
</titlePart></titlePage>
<pb id='s004'/>
<titlePage><titlePart>
POEMATA
FERDINANDI LIB. BARONIS DE FURSTENBERG
Accedunt
Adoptivorum Carminum Libri II.
Editio altera priori auctior.
Amstelodami
Apud Danielem Elzevirium.
MDCLXXI.
<gap desc='illustration (motto: SUAVITER FORTITER; artists: I. G. Rudolphi delin. Th. Matham sculp.)' resp='sampling'/>
</titlePart></titlePage>
<pb id='s005'/>
<div type='dedication'>
<head>Reverendissimo et
illustrissimo viro,
<rs type='person'>Wilhelmo
libero Baroni
de Furstenberg</rs>,
Praeposito <rs type='place'>Monasteriensi</rs>,
Chorepiscopo <rs type='place'>Treverensi</rs>,
Canonico <rs type='place'>Salisburgensi</rs>
et <rs type='place'>Paderbornensi</rs>,
Praeposito collegiorum in
<rs type='place'>Busdorff</rs> et <rs type='place'>Meschede</rs>,
Priori <rs type='place'>S. Mariae de Campeio
in Alpibus Tridentinis</rs>,
Consiliario intimo <rs type='place'>Monasteriensi</rs>,
avunculo suo
<abbr expan='Salutem Plurimam Dicit'> S. P. D.</abbr>
<rs type='person'>Christianus Theodorus
de Plettenberg ex Lenhausen</rs>, Canonicus <rs type='place'>Hildesheimensis</rs>.</head>
<p>Si quis ea aetate, qua Populus <rs type='nation'>Romanus</rs>, toto propemodum orbe terrarum, omnia armis domita in suam potestatem redegerat, et
paribus Imperio suo florebat ingeniis, Poeticam nobilitati
<pb id='s006'/>
indecoram esse non dubitasset affirmare, is profecto furoris et insaniae compertus, in <rs type='place'>Anticyram</rs> insulam relegatus fuisset. Iam vero in <rs type='place'>Germania</rs> nostra, quae adhuc <rs type='nation'>Romanorum</rs> Imperatori paret, et <rs type='nation'>Romani</rs> Imperii nomen retinet, eoque vocabulo ab aliis regnis provinciisque distinguitur, tantopere perniciosus ille error increbruit, ut contra disputare et falsissimam istam opinionem omni studio et contentione refellere, cum omnibus popularibus nostris, tum nobilibus maxime iuvenibus, una mecum in aetatis flexu, ac velut bivio quodam constitutis, aut lubricum iuventae nondum egressis, non utile tantum, sed etiam necessarium esse videatur. Ita enim ratiocinantur passim homines nobiles, qui alios ea volunt ignorare, quae ipsi vel hebetudine mentis, vel inertia, aut voluptatum cupidine non didicerunt, ut eos, qui carminibus pangendis inesse sibi ingenium atque doctrinam ostendunt, ludo potius ac ferulae, quam rei publicae bene gerendae natos esse affirment, et in solitudines atque caenobia sese abdere iubeant; eos vero qui ad eximiam atque natalibus suis dignam claritudinem
<milestone unit='pagebreak'/>
pervenire, atque vel ipsi populos imperio regere, vel dominantibus assistere cupiunt, longe alia ad gloriam via grassari, aliis artibus ac studiis omnem operam atque industriam impendere; carmina vero, ut ludicra et inania ac prope puerilia, vel nescire prorsus, vel certe contemnere oportere contendant. Qui quidem sermones tantam hoc aevo apud nobiles iuvenes fidem invenerunt, ut etiam sacerdotiis ornati, et aris templisque destinati, pugilatum potius, aut regimen equorum exercere, aut venando peragrare saltus, aut conviviis et compotationibus bonum otium conterere, quam dulces ante omnia <rs type='myth'>Musas</rs>, et amoenissima bonarum artium studia sectari, sibi suisque familiis honorificum esse arbitrentur. Hi autem primum omnium docendi sunt, Poeticam non esse rem sordidam et abiectam, sed excelsam prorsus atque divinam, et ab ipso mundi exordio generis humani consensu laudatam. Quia enim non perinde ac aliae pleraeque disciplinae et artes, a quibuslibet ingeniis improbo tandem labore et assidua exercitatione paratur, sed paucis iisdemque praestantissimis
<pb id='s007'/>
mentibus singulari quodam divini Numinis afflatu contingit, vetustissimis Poetarum tantus honos est habitus, ut Diis geniti, eorumque interpretes atque convivae crediti sint, neque Deos ipsos aliter loqui suavitate carminum obstupefacti homines existimaverint. Insequentibus autem aetatibus, et multo elegantissimi Poetae sunt exorti, et summi Philosophi ac sapientes, <rs type='person'>Plato</rs> et <rs type='person'>Aristoteles</rs>, <rs type='person'>Solon</rs> et <rs type='person'>Thales</rs>, aliique doctrinae famam sibi absque Poesi quaerendam non esse iudicaverunt, et maximi Reges, atque clarissimi Imperatores egregios vates, eorumque Poemata veris pretiis aestimaverunt. Quorum sine dubio princeps <rs type='person'>Alexander Magnus</rs> tanti Poeticam fecit, ut <rs type='place'>Thebis</rs> expugnatis atque incensis, <rs type='person'>Pindari</rs> aedibus atque familiae pepercerit, et <rs type='person'>Homeri</rs> <title>Iliadi</title>, una cum gladio illo invicto ac domitore orbis terrarum, suo pulvinari suppositae semper indormire, eamque in pretiosissimo <rs type='person'>Darii</rs> scrinio collocatam circumferre voluerit, eoque maxime felicem praedicaverit <rs type='person'>Achillem</rs>, quod talem tantumque virtutis suae praeconem nactus fuisset. Nec
<milestone unit='pagebreak'/>
solum <rs type='nation'>Graeci</rs> liberalibus disciplinis exculti, sed etiam barbari Septentrionis populi maximum Poetis honorem habuerunt. Cuius sane illustre exemplum <rs type='place'>Dania</rs> olim praebuit, quando neminem Poeta digniorem regno iudicavit. Id quod <rs type='person'>Saxo Grammaticus</rs> <bibl> l. 6. Hist. Danicae</bibl> his verbis testatur
<q who='Saxo Grammaticus'>Defuncto <rs type='person'>Frothone</rs></q>
, inquit,
<q who='Saxo Grammaticus'> <rs type='nation'>Dani</rs> <rs type='person'>Fridlevum</rs> qui apud <rs type='place'>Rusciam</rs> educabatur, falso exstinctum rati, cum iam Regnum Regis inopia claudicare, nec in Regia gente continuari posse videretur, hunc sceptro dignissimum arbitrati sunt, qui illustrandi <rs type='person'>Frothonis</rs> gratia, recenti eius tumulo plenum laudis carmen affigeret, famamque exstincti Regis specioso posteris titulo commendaret: Tunc quidam <rs type='person'>Hiarnus</rs> <rs type='nation'>Danicae</rs> admodum Poesis peritus, ut claritatem viri insigni dictorum monumento prosequeretur, praemii magnitudine concitatus, more suo barbarum condidit metrum, etc. Quo carmine edito auctorem <rs type='nation'>Dani</rs> diademate remunerati sunt. Ita ab iis epitaphium
<pb id='s008'/>
Regno repensum, Imperiique pondus paucarum literarum contextui donatum est. </q>
<rs type='nation'>Romana</rs> vero Res publica uti ceteras gentes rerum praeclare gestarum gloria, et Imperii magnitudine superavit, ita et litterarum atque imprimis Poeseos amore longe antecelluit: nobilissimi enim ac potentissimi quique <rs type='nation'>Romanorum</rs> <rs type='myth'>Musas</rs> mirifice coluerunt; inter quos <rs type='person'>Scipio Africanus</rs> <rs type='person'>Ennium</rs> Poetam sibi familiarissimum, atque in omnibus expeditionibus assiduum comitem ascivit, eumque et vivum et mortuum magno honore honestavit. Inde certatim Senatores, Consules, Imperatores, Dictatores et Principes, <rs type='person'>L. Sulla</rs>, <rs type='person'>Hortensius</rs>, <rs type='person'>Cicero</rs>, <rs type='person'>Sulpicius</rs>, <rs type='person'>Varro</rs>, <rs type='person'>Torquatus</rs>, <rs type='person'>Messala</rs>, <rs type='person'>Brutus</rs>, et alii cum eloquentiae laude, et amplissimis honoribus atque triumphis <rs type='myth'>Apollinarem</rs> lauream coniunxere. Maxime vero in hoc genere admirabilis fuit <rs type='person'>C. Iulius Caesar</rs>, qui etsi modis omnibus incitata militum celeritate tam brevi tempore vicerit orbem terrarum, ut vix tabellarius quisquam velocius eum percursare potuisse videretur, nihilominus in tanta festinatione
<milestone unit='pagebreak'/>
ac mole curarum versus facere, et itinera sua atque res gestas in carmen conferre non omisit. Mox felicissimus omnium ac potentissimus Imperator <rs type='person'>Augustus</rs>, et ipse luculenta carmina factitavit, et summorum Poetarum ingenia, quibus ea potissimum aetas effloruit, insigni benevolentia ac humanitate complexus est, et Populus <rs type='nation'>Romanus</rs> ad exemplum Principis sui compositus,
<q who='Quintilianus'>auditis in theatro versibus Virgilii, surrexit universus, et praesentem forte spectantem Virgilium sic, quasi Augustum est veneratus</q> <note><rs type='person'>Quintilianus</rs> in <bibl>dialogo de oratoribus</bibl></note>
. Exin <rs type='person'>Tiberius</rs>, etsi tristi arrogantia atque superbia, et immani crudelitate intestabilis, <rs type='myth'>Musis</rs> tamen se facilem ac benignum praebuit, et Lyricum carmen ac Graeca Poemata reliquit. <rs type='person'>Germanicus</rs> autem Caesar, quo nihil maius meliusque fata <rs type='nation'>Romanis</rs> ostendisse mihi videntur, ut omnes ante se duces bellica gloria aequavit, comitate et continentia, ceterisque virtutibus vicit, ita et Poetica laude superavit. Sed et <rs type='person'>Claudius</rs> Imperator hac arte non caruit, et <rs type='person'>Nero</rs>
<pb id='s009'/>
carmina libenter ac sine labore composuit, quod adeo non improbavit <rs type='person'>Seneca</rs>, ut maiori quam antea studio Poesin complexus, tragoediis scribendis facundiam exercuerit: neque id ei fuit impedimento, quo minus <note><bibl><rs type='person'>Tacit.</rs> annal. Lib. XV.</bibl></note> Imperio Populi <rs type='nation'>Romani</rs> unus omnium dignissimus esse crederetur. At <rs type='person'>Domitianus</rs>, quamvis crudelissimus tyrannus, Poeseos tamen pulchritudine ita captus, atque mollitus est, ut et ipse Poemata scripserit, ac recitaverit, et erga <rs type='person'>Statium</rs> atque <rs type='person'>Martialem</rs> beneficum se et liberalem ostenderit. <rs type='person'>Titus</rs> autem Imperator, et <rs type='person'>Nerva</rs>, generis humani deliciae, omnes, quibus excelluere, virtutes carminum suavitate condierunt; et <rs type='person'>Hadrianus</rs>, <rs type='person'>Aelius Verus</rs>, <rs type='person'>Alexander Severus</rs>, <rs type='person'>Balbinus</rs>, <rs type='person'>Gordianus</rs>, <rs type='person'>Albinus</rs>, <rs type='person'>Macrinus</rs>, <rs type='person'>Gallienus</rs>, <rs type='person'>Numerianus</rs>, <rs type='person'>Iulianus</rs>, <rs type='person'>Gratianus</rs>, <rs type='person'>Theodosius</rs>, Imperatoriam virtutem esse Poesin suo exemplo docuere. Proximos autem Imperatoribus honores iis quoque tempestatibus eximii Poetae sunt adepti, cuius rei testes sunt <rs type='person'>Silius Italicus</rs>, <rs type='person'>Plinius iunior</rs>, <rs type='person'>Ausonius</rs>, <rs type='person'>Boethius</rs> Consules,
<milestone unit='pagebreak'/>
<rs type='person'>Lucanus</rs> Augur, aliique amplissimae dignationis insignibus ornati; in quibus fuere <rs type='person'>Claudianus</rs> atque <rs type='person'>Sidonius Apollinaris</rs>, quorum illi <rs type='person'>Arcadius</rs> et <rs type='person'>Honorius</rs>, huic <rs type='person'>Leo</rs> et <rs type='person'>Maiorianus</rs> <abbr>A. A.</abbr> ob praeclara Poemata statuas in <rs type='place'>foro Traiani</rs>, flagitante Senatu, erigi collocarique iusserunt: <rs type='person'>Apollinaris</rs> autem tantae apud
<rs type='person'>Maiorianum</rs> fuit auctoritatis, ut eo consiliante cum <rs type='person'>Theodorico</rs>
<rs type='nation'>Gothorum</rs> Rege pax facta, et ipse mensae Augustae admotus, atque Comitis titulo sit honestatus; qui postea <rs type='place'>Arvernensium</rs> Episcopus creatus, hoc munere praeclare gesto caelo receptus est, et Sanctorum catalogo adscriptus in <rs type='nation'>Romano</rs> Martyrologio reperitur. Posthaec everso a barbaris Imperio <rs type='nation'>Romano</rs>, concidit quoque Poetica facultas; attamen reliquiae eius et rudera tanti a <abbr expan='Domino'> D.</abbr> <rs type='person'>Carolo Magno</rs>, eiusque vestigia secutis Imperatoribus sunt aestimata, ut quivis facile possit intellegere, quanto vigentis atque florentis Poeseos amore fuissent arsuri, qui mortuae pridem ac sepultae umbram et simulacrum tali benevolentia sunt complexi. Iam vero cum ante ducentos circiter annos illustrium virorum
<pb id='s010'/>
opera, velut e caelo delapsa, redierit in orbem terrarum, et a summis Pontificibus, Imperatoribus, Regibus atque Principibus non solum per <rs type='place'>Italiam</rs>, tanti boni originem, aliasque praecipuas <rs type='place'>Europae</rs> provincias, sed etiam <rs type='place'>Germaniam</rs>, ipsomet Augustissimo Caesare <rs type='person'>Maximiliano I.</rs> Poetices cultore, et <rs type='person'>Mauritio</rs> <rs type='place'>Hassiae</rs> Lantgravio egregio Poeta gloriantem, ac <rs type='place'>Westphaliam</rs> nostram, a viris genere ac virtute praeclaris <rs type='person'>Rudolpho Langio</rs>, Canonico <rs type='place'>Monasteriensis</rs> Ecclesiae,(
<q who='Alexander Hegius'> <l>Primus <rs type='myth'>Melpomenen</rs> qui rura in <rs type='place'>Westphala</rs> duxit,</l> </q>
<note><rs type='person'>Alexander Hegius</rs> in <bibl>epigram.</bibl> </note>
immo qui primus <rs type='nation'>Germanorum</rs>, post restitutas litteras, eruditum carmen scribere coepit) et <rs type='person'>Hermanno Buschio</rs>, atque <rs type='person'>Alexandro Hegio</rs>, id temporis illustratam, honorificentissime sit excepta, quid, obsecro, causae est, cur hac tempestate nobiles <rs type='nation'>Germani</rs>, quamquam ita geniti, atque ab ipsa natura formati, ut altissima quaeque ac praestantissima cupiant, humilia vero atque plebeia aspernentur, nobilissimam illam artem indignis modis
<milestone unit='pagebreak'/>
despiciant, atque traducant? Verum enimvero si cum <rs type='nation'>Gothis</rs> potius et <rs type='nation'>Wandalis</rs>, <rs type='nation'>Hunnis</rs> ac <rs type='nation'>Longobardis</rs> eam proterere atque conculcare, quam cum Imperatoribus ac Regibus, aliisque summis viris complecti animis obstinaverint; numquid et omnipotentis DEI oracula despicient, quibus ea, quae in laudem Poeseos diximus, perspicue comprobantur? Si <rs type='myth'>Linum</rs> et <rs type='myth'>Amphionem</rs>, <rs type='myth'>Orpheum</rs> atque <rs type='myth'>Ariona</rs>, tractasque carminibus silvas, et saxa, ferasque, et animalia maris cicurata derident, quamquam hisce fabulis homines barbari, ac ferarum et piscium more vagantes, dulcedine carminum ad civilem societatem traducti significentur; numquid verissimis maximisque miraculis illustrem Vatem, Deo Optimo Maximo familiarissimum, Sacerdotum, Ducum, et Prophetarum facile Principem, <rs type='person'>Moysen</rs> <note><bibl><rs type='person'>Iosephus</rs> lib. 11. de antiquitat. <rs type='nation'>Iudaeorum</rs>.</bibl> </note> ignorare se aut ludibrio habere profitebuntur? Si omnibus rem publicam capessentibus, aut gubernantibus Poesin indecoram, ac noxiam esse contendunt, num <rs type='person'>Davidem</rs> <note> <bibl>Idem Iosephus lib. 7. et S. Hieronymus praefat. in Chron. Eusebii.</bibl></note> quoque maximum Regem
<pb id='s011'/>
et Vatem detrectare audebunt, cuius versibus in hodiernum usque diem, et in omne tempus Deum Optimum Maximum gaudere, nobisque propitiari credimus atque confidimus? Si versus facere et insanire contigua esse atque finitima iaciunt, an <rs type='person'>Salomonem</rs> quoque deliramenta locutum esse praedicabunt, omnesque sacrosanctos Prophetas explodent, qui divino Spiritu instincti fudere carmina, et caelestia quae videbant arcane cecinere? Longe alia mens fuit sanctissimis atque disertissimis viris, <rs type='person'>Cypriano</rs>, <rs type='person'>Paulino</rs>, <rs type='person'>Hilario</rs>, <rs type='person'>Ambrosio</rs>, <rs type='person'>Fulgentio</rs>, et <rs type='person'>Gregorio Nazianzeno</rs>, qui Christianam disciplinam non soluta tantum oratione, sed etiam versibus mirabiliter illustrarunt, ac veluti Patres et Praeceptores ab Ecclesia Catholica ubique coluntur. Nec inferius maiestate sua ratus est idem studium summus Pontifex <rs type='person'>S. Damasus</rs>, eumque secuti multis post aetatibus rerum gestarum gloria clarissimi Principes, <rs type='person'>Pius Secundus</rs>, <rs type='person'>Leo Decimus</rs>, et hoc aevo <rs type='person'>Urbanus Octavus</rs>, cui potissimum a nobis immortales gratiae debentur, quod ab eo in hasce regiones cum imperio missus est
<milestone unit='pagebreak'/>
<rs type='person'>Fabius Chisius</rs>, Episcopus <rs type='place'>Neritonensis</rs>, flos <rs type='place'>Italicae</rs> nobilitatis, et bonarum artium decus et columen, qui sua cohortatione atque exemplo nos docuit, artem Poeticam non esse vulgarem ac tenuem, et imi tantum subsellii viris convenientem, sed hominibus veteris prosapiae ac multarum imaginum maxime decoram; cumque familiam <rs type='person'>Furstenbergicam</rs> hac opinione pridem imbutam, et communis inscitiae ac errore expertem, atque duobus praecipue laudatissimis viris, et Poeticae cultoribus, <rs type='person'>Theodoro</rs> Episcopo et Principe <rs type='place'>Paderbornensi</rs>, eiusque germano fratre <rs type='person'>Casparo Furstenbergio</rs>, <rs type='place'>Westphaliae</rs> et <rs type='place'>Angariae</rs> summo cum imperio olim Praefecto, avo tuo, celebrem atque illustrem comperisset, eximia eam caritate diligere coepit, Teque inprimis, Vir Illustrissime, et fratrem tuum <rs type='person'>Ferdinandum</rs>, quos et ingenii bonitate et domesticis incitatos exemplis, maximos in omni politiori litteratura videbat facere progressus, in sinu ac deliciis habuit, suasque
<q who='Ferdinandus Furstenbergius'>Musas iuveniles</q>
a vobis potissimum typis evulgari permisit. Cardinalis factus, quamquam immensis occupationibus
<pb id='s012'/>
prope obrueretur, nihilo tamen minus, quod aliquando dixit <rs type='person'>Antiphanes</rs> apud <rs type='person'>Athenaeum</rs>,
<q who='Athenaeus'>Musas inter et literas versatus assidue, quoties agebatur sapientiae negotium,</q>
frequens cum eodem <rs type='person'>Ferdinando</rs> suavissime de <rs type='myth'>Musis</rs> sermocinari solitus est, ac biduo ante, quam Pontifex Maximus crearetur, venustissimo carmine hexametro comitia <rs type='place'>Vaticana</rs> descripsit, ac <rs type='person'>Ferdinandum</rs> suum eo munere impertivit. Rerum potitus eundem confestim secretum Cubicularium creavit, et inter intimos amicorum tenuit, ac ferme quotidie, complures a prandio horas, tam de re publica, quam de liberalibus disciplinis cum eo colloqui, atque in hunc modum intervalla negotiorum elegantissime dispungere consuevit. Quemadmodum autem huic Pontifici vere Maximo purpuram inprimis, dein Summum Pontificatum invidia nequiquam praepedire conixa est, et instar araneae ex amoenissimi eius ingenii floribus venenum exsugens, rei Poeticae scientiam ei vitio vertit, ita et <rs type='person'>Ferdinandum</rs> simili modo allatravit, ac illud <rs type='person'>Martialis</rs> ei obiectare visa est.
<milestone unit='pagebreak'/>
<q who='Martialis'> <l> Lingua doctus utraque, cuius unum est
Sed magnum vitium, quod est Poeta.</l> </q>
Verumtamen hisce obtrectationibus nihil aliud quam sibi dedecus, illi gloriam peperit. Nam <rs type='person'>Alexander</rs> <abbr expan='Pontifex Optimus Maximus'>Pont. Opt. Max.</abbr> paucis post annis eum Episcopum et Principem <rs type='place'>Paderbornensem</rs> rite electum, tota Urbe, ac re publica litteraria, bonisque omnibus applaudentibus confirmavit, et ubi ductu atque auspicio suo rem optime gerere, et sicuti Poeseos amore cultuque, certis numeris ac legibus, et exactae atque concinnae verborum ordinationi insueverat, ita et in administratione rei publicae, nihil agere confuse, ac perturbate, sed omnia apud eum disposita, moderata, tranquilla, priscam gravitatem ac maiestatem ordinis ac dignitatis Pontificiae retinere comperit, ampliori dignum ratus imperio, <rs type='place'>Monasteriensis</rs> infulae <rs type='place'>Paderbornensi</rs> coniungendae potestatem ei et copiam fecit. Atque utinam proelium illud insigne, quo copiis omnibus in aciem eductis, valida factio cum <rs type='person'>Ferdinando</rs> conflixit, ac male pugnavit, hoc est, comitia <rs type='place'>Monasteriensia</rs>, totumque de futura in locum
<pb id='s013'/>
eius Episcopi successione certamen, et alumni sui gloriosissimam victoriam atque triumphum vidisset, quae paulo ante rebus humanis exemptus e caelo prospexit! Verumtamen quod ea <rs type='person'>Clemente IX.</rs> imperitante sunt gesta, ad laudem quoque Poeseos ac gloriam pertinet, cuius hic Pontifex fuit eximius cultor, teste viro eloquentissimo <rs type='person'>Augustino Favorito</rs>, qui die funeris eum pro contione laudavit,
<q who='Augustinus Favoritus'>ita ut Urbanus VIII. cum ab immensa curarum mole aliquam remissionem animi quaereret, nulla in re magis quam in familiari Clementis consuetudine eam inveniret, delectatus praesertim mira illius ad sacram Poesin dexteritate, in qua se <rs type='person'>Gregorii</rs> Theologi, aliorumque veterum Patrum exemplo aliquando exercebat, tanta cum <rs type='nation'>Romani</rs> theatri atque universae <rs type='nation'>Italiae</rs> approbatione, ut in ea facultate saeculi sui facile princeps esset et haberetur.</q>
Hic itaque sanctissimus atque doctissimus Pontifex <rs type='person'>Clemens IX.</rs> in tuenda atque ornanda familia <rs type='person'>Furstenbergica</rs> decessorem suum
<milestone unit='pagebreak'/>
egregie imitatus, in celeberrimo illo, quod dixi, de re <rs type='place'>Monasteriensi</rs> certamine victorem pronuntiavit Principem <rs type='person'>Ferdinandum</rs>, illamque provinciam longe amplissimam ei decrevit, ita ut aliquando a confluentibus <rs type='place'>Visurgis</rs> et <rs type='place'>Dimolae</rs> usque ad <rs type='place'>Oceanum</rs> sit imperaturus. Te autem, Vir Illustrissime, ab <rs type='person'>Alexandro VII.</rs> fratri tuo Episcopo et Principi creato suffectum, et amplissimis sacerdotiis ornatum, atque ad Caesarem, et omnes Catholicos Electores et Principes, augustissimum <rs type='place'>Ratisbonae</rs> concilium habentes, ablegatum, post illius excessum, idem <rs type='person'>Clemens IX.</rs> e <rs type='place'>Germania</rs> in Palatium ac secretum cubiculum revocavit. Quod et hic Pontifex <rs type='person'>Clemens X.</rs> se praestiturum fuisse testatus est, nisi tu post fata <rs type='person'>Clementis IX.</rs> praepropero ab urbe discessu, <rs type='nation'>Germanicum</rs> tibi iam caelum <rs type='nation'>Italico</rs> magis placere ostendisses. Quo saepius mihi libet mirari, ac detestari etiam incredibilem quorundam hominum perversitatem, qui nobiles viros ludo et alea, luxuque et comissationibus, aliorumque vitiorum similitudine benevolentiam
<pb id='s014'/>
Principum adeptos collaudant, Vos autem sanctissimis atque innocentissimis moribus, et optimarum artium studiis in regia totius orbis Christiani gratiam, dignitatem, honorem consecutos cavillantur. Quid enim per Deum immortalem nobilitati totique nationi <rs type='nation'>Germanicae</rs> magis honorificum ac utile potest esse, quam nobilissimos atque doctissimos gentis nostrae viros, a Summis Pontificibus honorari, amari atque in intimam familiaritatem admitti? eorum opera ac patrocinio sacerdotia, atque omnis generis beneficia, optimis atque dignissimis contingere; ab his consilia Rei publicae salutaria suggeri; Germanos in urbe commorantes ad Pontificem, et eminentissimos rei publicae Christianae Proceres, aliosque ornatissimos atque optimos viros deduci, atque in hunc modum arceri a vitiis, et ad virtutem ac gloriam inflammari? Quae quidem omnia Vos cumulatissime praestitisse Urbs <rs type='place'>Roma</rs>, ac forte paucis invidentibus exceptis, universa <rs type='place'>Germania</rs> testatur. Quapropter omnes vestros propinquos, amicos, clientes, meque inprimis, qui et Vos et avum
<milestone unit='pagebreak'/>
vestrum, meumque proavum <rs type='person'>Casparum Furstenbergium</rs> imitari, ac Iurisprudentiam cum humanioribus litteris coniungere decrevi, summa ope niti decet, ut <rs type='person'>Furstenbergicae</rs> virtutis ac gloriae comes invidia, saepe iam fracta ac debilitata, magis magisque contabescat. Quod equidem pro mea virili non aliter efficere posse mihi sum visus, quam si omnia Poemata, quae Princeps <rs type='person'>Ferdinandus</rs> vel ipsemet fecit, vel ab aliis sibi dicata habuit in suis, et quodammodo adoptavit; postremo quae ab avo eius paulo ante memorato <rs type='person'>Casparo Furstenbergio</rs> scripta, et huic, et Episcopo ac Principi <rs type='person'>Theodoro</rs>, ac <rs type='person'>Furstenbergicae</rs> familiae ab egregiis viris oblata sunt, studiose sublegerem atque emitterem, ut eximia eorum elegantia ac nitore oculos invidiae perstringerem, ac everberarem. Hoc autem opus ea, quam dixi, ratione tripartitum, et priori quidem <rs type='person'>Ferdinandi</rs> Poematum editione longe auctius, Tibi, Vir Illustrissime, dedicandum esse censui, quem profecto non minus germani fratris, quam <bibl>Philomathis Musae</bibl> diligunt, et in tuos amplexus venire gestiunt. Suscipe
<pb id='s015'/>
igitur eo, quo fratrem inclutum complecteris, amore monumentum hoc aere perennius virtutis eius atque doctrinae, ac testificationem pietatis et observantiae erga te meae, quam non alia tibi ratione melius mihi videor posse declarare, quam hoc munere, quo fratrem Principem, quem populi ei subiecti dolent esse mortalem, ingenii sui fetibus immortalem Tibi sisto. Vale.
<rs type='place'>Paderbornae</rs> <date value='1671-05-01'>Kal. Maii. M.DC.LXXI.</date>
<gap desc='illustration' resp='sampling'/></p>
</div>
</front>
<body>
<milestone unit='pagebreak'/>
<div1 id='FuPA.01' n='?' type='book'>
<div2 id='FuPA.01.01' n='?' type='poem'>
<head>Daphnis, sive Fredericus Furstenbergius, parens, Bilstenii et Waldenburgi Dynasta; Advocatus hereditarius in Graffschaft; Schnellenbergae, Watterlappiae, Furstenbergae, et Herdringae Toparche; Satrapa Fredeburgensis; Westphaliae et Angariae Archisatrapa, et Serenissimo Ferdinando Electori Coloniensi ab intimis Consiliis, anno MDCXLVI V. Idus Augusti Bonnae defunctus.</head>
<lg met='hexa'>
<l><corr sic='Amisii' resp='transcriber'><rs type='place'>Amisi</rs></corr> virides umbrat qua plurima ripas</l>
<l>Fronde salix glauca, <rs type='person'>Lycidas</rs> hinc, <rs type='person'>Tityrus</rs> illinc, </l>
<l>Alter oves, alter pascebat forte capellas.</l>
<l><rs type='person'>Tityrus</rs>, ut semper, pellebat taedia cantu.</l>
<l>Carmina dum <rs type='person'>Veledae</rs> memorat, dum proelia <rs type='person'>Vari</rs>:</l>
<l><rs type='person'>Varus</rs> ut his olim nomen memorabile terris</l>
<l>Fecerit: ut sparsi legionum sanguine campi:</l>
<l>Aurem illi vellit <rs type='person'>Lycidas</rs>: Neque talia tempus</l>
<l>Carmina poscit, ait: <rs type='person'>Daphnis</rs> tibi, <rs type='person'>Tityre</rs>, <rs type='person'>Daphnis</rs></l>
<l>Lugendus: <rs type='person'>Daphnin</rs>, si nescis, fata tulere.</l>
<l><rs type='person'>Tityrus</rs> ingemuit casu perculsus acerbo:</l>
<l>Fistula lapsa manu est: fugit sensusque colorque.</l>
<l>Ut mens, ut rediit puero vox: Occidis, inquit,</l>
<l>Carum, <rs type='person'>Daphni</rs>, caput; spes, <rs type='person'>Daphni</rs>, decusque tuorum!</l>
<pb id='s016'/>
<l>Ab dulci patria procul, amplexuque tuorum</l>
<l>Occidis! Hoc fuerat, quod summae culmine villae</l>
<l>Tristia signa daret ferali carmine bubo;</l>
<l>Flebilibus quod sponte modis mea nuper harundo</l>
<l>(Hanc mihi tu, dederat <rs type='person'>Corydon</rs> tibi, <rs type='person'>Daphni</rs>,) sonaret,</l>
<l>Nunc sileat, ramoque infelix pendeat illo.</l>
<l>Vos etiam sine me (quamvis mihi vos quoque <rs type='person'>Daphnis</rs></l>
<l>Tradidit, atque abiens, Has, inquit, <rs type='person'>Tityre</rs>, pasce)</l>
<l>Ite tamen sine me, quoquo lubet, ite capellae.</l>
<l>Amnis, et umbrosae salices, et rura valete:</l>
<l>Usque ego per silvas errans desertaque solus</l>
<l>Triste querar. Gemit erepta sibi matre iuvencus,</l>
<l>Nec minus amisso mater dolet orba iuvenco:</l>
<l>Mella queruntur apes cellis subducta, peremptos</l>
<l>Feta canis catulos, demptos avis arbore pullos;</l>
<l><rs type='person'>Daphnin</rs> ego, tristi sublatum funere <rs type='person'>Daphnin</rs>.</l>
<l>Supremas saltem voces morientis ab ore</l>
<l>Excipere, affari extremum, et spectare iacentem,</l>
<l>Atque oculos nostra licuisset condere dextra!</l>
<l>Vulneribus nonnulla meis solacia saltem</l>
<l>Haec ferret pietas: solus de <rs type='person'>Daphnide</rs> luctus</l>
<l>Nunc superest. Pecudes illo quis pascat adempto,</l>
<l>Avertatque luem, curamque impendat et artem?</l>
<l>Daphnide non melior quisquam depellere venis</l>
<l>Implicitam pestem, et membris agere atra venena.</l>
<l><rs type='person'>Daphnis</rs> et insidias stabulis praedasque cavebat.</l>
<l>A gelidas quoties hiemes perpessus et imbres,</l>
<l>Pervigil exegit brumali sidere noctem,</l>
<l>Incustoditum fera ne vastaret ovile,</l>
<l>Ne lac subtraherent pecori, ne vellera fures!</l>
<l>A quoties humeris per devia sustulit ipse</l>
<l>Rupe parens nuda quos nixa reliquerat haedos!</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l><rs type='place'>Angarides</rs> <rs type='myth'>Nymphae</rs> testes, quas saepe laborum <corr resp='transcriber'>laborem</corr></l>
<l>Miratas dixisse ferunt: Mortalia non sunt</l>
<l>Quae tolerat: saxo certe riget ille vel aere,</l>
<l>Quem neque ventorum rabies, pluviaeque, nivesque,</l>
<l>Non caelum inclemens, non ulla iniuria frangit.</l>
<l><rs type='myth'>Nymphae</rs>, non saxo <rs type='person'>Daphnis</rs> neque constitit aere.</l>
<l>Occidit heu! et nos pariter, terrasque reliquit.</l>
<l>Nequiquam roseum spargis iubar, auree <rs type='myth'>Titan</rs>:</l>
<l>Gratius exstinctum nobis in <rs type='person'>Daphnide</rs> lumen.</l>
<l><rs type='person'>Daphnidis</rs> adventu tellus ridebat et aether,</l>
<l>Frondebant silvae, spirabant floribus arva,</l>
<l>Ipsi laetitia montes plausuque fremebant:</l>
<l><rs type='person'>Daphnidis</rs> interitu tellus lugebit et aether,</l>
<l>Squalebunt silvae, stabunt sine floribus arva,</l>
<l>Intonsi montes gemitus ad sidera tollent.</l>
<l>Ergo nil proavum series, regnataque late</l>
<l>Rura iuvant, centumque greges, armentaque centum,</l>
<l>Nil labor, et studium pulchrae virtutis, et artes?</l>
<l>Ergo cinis, formaque carens et triste cadaver</l>
<l>Nunc iacet ille omnes nuper pulcherrimus inter</l>
<l>Pastores! nec siderea fulgentia luce</l>
<l>Lumina, nec vultum, quem finxerat ipsa venustas,</l>
<l>Cernere erit posthac? At non, quae sustulit illum</l>
<l>Mors, etiam famam tollet. Sint tempora <rs type='myth'>Musis</rs></l>
<l>Non inimica meis, volitabis <rs type='person'>Daphni</rs> per ora.</l>
<l>Ipse ego virtutesque tuas, tuaque incluta facta,</l>
<l>Invictamque fidem, et sanctae pietatis amorem</l>
<l>Ferre <rs type='place'>Syracosio</rs> temptabo ad sidera versu.</l>
<l>In partem veniet <rs type='myth'>Phoebo</rs> dilectus <rs type='myth'>Amyntas</rs>,</l>
<l>Et mecum teneris passim tua nomina fagis</l>
<l>Inscribet: crescent illae, tua nomina crescent.</l>
<l>Quin etiam niveo tumulum de marmore <rs type='person'>Damon</rs></l>
<pb id='s017'/>
<l>Exstruet, et tali signabit carmine marmor:</l>
<l><hi rend='italic'>Hic situs est <rs type='person'>Daphnis</rs>. Quod erat mortale, sepulchro</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Intulit atra dies: vivet per saecula nomen.</hi></l>
<l>Ad tumulum venient, instaurabuntque quotannis</l>
<l>Pastores tibi cum donis funebria iusta.</l>
<l>Vina dabunt alii, purum lac adferet <rs type='person'>Aegon</rs>,</l>
<l>Et, Tibi, suspirans, puro mage candida lacte</l>
<l>Pectora, dicet, erant, et fraudis nescia, <rs type='person'>Daphni</rs>.</l>
<l>Ipse apium, ipse hederas, et nostris lilia spargam </l>
<l>Umida de lacrimis, teque ad tua sacra vocabo.</l>
<l>Talia iactantem supremo lumine vesper</l>
<l>Occupat, et primo conspexit Lucifer ortu.</l>
</lg>
</div2>
<div2 id='FuPA.01.02' n='?' type='poem'>
<head>
Ad
<rs type='person'>Alexandrum VII.</rs>
<abbr expan='Pontifex Optimus Maximus'>Pont. Opt. Max.</abbr>
<date value='1655-04-07'>Anno MDCLV. VII. Id Aprilis</date> renuntiatum. </head>
<lg met='dist'>
<l>HUnc cecinisse diem, venturi praescius aevi</l>
<l rend='indent'>Dicitur <rs type='place'>Aonias</rs> inter <rs type='myth'>Apollo</rs> Deas.</l>
<l>Hunc fore, neglectas quo gloria tolleret artes,</l>
<l rend='indent'>Et faceret doctis vatibus ingenium.</l>
<l>Verba fides sequitur: rerum molitur habenas</l>
<l rend='indent'>Orbis <rs type='person'>Alexander</rs> natus ad imperium.</l>
<l>Ac velut exactae post tristia frigora brumae,</l>
<l rend='indent'>Cum ver iucundum floridus annus agit,</l>
<l>Ridet humus, ridet Zephyris spirantibus aether</l>
<l rend='indent'>Purus, et argutae dulce queruntur aves:</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Exsultare novo sic Principe vidimus Urbem,</l>
<l rend='indent'>Et quot regna vagus circuit <rs type='place'>Oceanus</rs>.</l>
<l>Vidimus excitas <rs type='place'>Parnassi</rs> monte sorores</l>
<l rend='indent'>Aurea desuetae tendere fila lyrae.</l>
<l>Vidimus <rs type='nation'>Ausonios</rs>, genus immortale, poetas</l>
<l rend='indent'>Praecingi sacra, quam meruere, coma.</l>
<l>Laetitiam et Pacem (miseris vix cognita terris</l>
<l rend='indent'>Numina, quas luctus semper et horror habet)</l>
<l>Ter <rs type='place'>Vaticani</rs> circum delubra volantes</l>
<l rend='indent'>Audiimus reditus signa dedisse sui.</l>
<l>Audiimus: laetas voces plaususque canentum</l>
<l rend='indent'>Vocibus et plausu <rs type='place'>Roma</rs> secuta suo est.</l>
<l>O mihi si populi sensus aequare canendo</l>
<l rend='indent'>Fas foret, et causa digna dieque loqui!</l>
<l>O mihi si <rs type='myth'>Phoebus</rs> vacuis dictaret in hortis</l>
<l rend='indent'>Grandia <rs type='nation'>Romani</rs> carmina <rs type='person'>Callimachi</rs>!</l>
<l>Non ego, Magne Pater, celebrarem facta tuorum,</l>
<l rend='indent'>Non fultam titulis divitiisque domum;</l>
<l>Non maris <rs type='place'>Etrusci</rs> portus et litora, quondam</l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Hercule</rs>, nunc proavis, incluta regna tuis;</l>
<l>Non belli claros studiis heroas, et altis</l>
<l rend='indent'>Adscriptos Superum sedibus indigetes;</l>
<l>Nec quae porticibus miramur nixa superbis</l>
<l rend='indent'>Atria, pressa Ducum Pontificumque pede;</l>
<l>Nec quas maiorum pietas caelestibus aras</l>
<l rend='indent'>Struxit <rs type='person'>Apelleis</rs> conspicuas tabulis:</l>
<l>Sed te, qui titulos tantum praecedis avitos,</l>
<l rend='indent'>Quantum nocturnas <rs type='myth'>Cynthia</rs> plena faces;</l>
<l>Et tua non humili memorarem nomina cantu</l>
<l rend='indent'>Extremas ultra solis itura vias,</l>
<l>Qua levat <rs type='myth'>Eoo</rs> rutilantem gurgite currum,</l>
<l rend='indent'>Et qua poscentes otia solvit equos.</l>
<pb id='s018'/>
<l>At non intacti mores, et quas rudis aetas</l>
<l rend='indent'>Virtutes teneris duxit ab uberibus,</l>
<l>Et data <rs type='place'>Pieriis</rs> iuvenilia tempora sacris,</l>
<l rend='indent'>Carminis, ut quondam, res foret una mei.</l>
<l>Maior equis pulsanda patet nunc area nostris,</l>
<l rend='indent'>Qua <rs type='place'>Padus</rs> obiectis aestuat aggeribus,</l>
<l>Qua centum populos centum <rs type='place'>Ferraria</rs> <note><rs type='person'>Alexander VII</rs>, <rs type='place'>Ferrariae</rs> Prolegatus Pontificius dificillimis temporibus belli, pestilentiae, artioris annonae, et exundationis fluminum.</note> sospes</l>
<l rend='indent'>Debet consiliis oppida salva tuis:</l>
<l>Seu circum fremerent irati Caesaris arma,</l>
<l rend='indent'>Nec non adversos <rs type='place'>Mantua</rs> passa Deos:</l>
<l>Seu propiora movens <rs type='nation'>Venetus</rs> discrimina miles</l>
<l rend='indent'>Verteret <rs type='place'>Hadriacas</rs> ad nova bella rates:</l>
<l>Seu late grassata lues, et turpis egestas</l>
<l rend='indent'>Inferrent miseris urbibus excidium:</l>
<l>Seu Pater <rs type='place'>Eridanus</rs> campis undaret apertis,</l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Deucalioneae</rs> damna minatus aquae.</l>
<l>Ille idem assiduis <rs type='myth'>Cycni</rs> plangoribus, idem</l>
<l rend='indent'>Certavit maestis <rs type='myth'>Heliadum</rs> lacrimis,</l>
<l>Cum patriae fines et rectas legibus urbes</l>
<l rend='indent'>Linquentem ripis vidit abire suis,</l>
<l>Et <rs type='nation'>Libycos</rs> temptare <note>Melitae Inquisitor.</note> sinus, ubi classibus audax</l>
<l rend='indent'>Insula <rs type='place'>Threicias</rs> depopulatur opes,</l>
<l><rs type='place'>Europeaeque</rs> suae custos delecta iuventus</l>
<l rend='indent'>Tutatur medii credita claustra maris.</l>
<l>Non secus <rs type='place'>Italiae</rs> <rs type='nation'>Cimbro</rs> natura minanti</l>
<l rend='indent'><rs type='place'>Alpinas</rs> visa est opposuisse nives.</l>
<l>Non secus occiduis inhiantem finibus <rs type='nation'>Afrum</rs></l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Herculis</rs> obiectis meta coercet aquis.</l>
<l>O quoties <rs type='place'>Melitae</rs> fortes hortatus alumnos</l>
<l rend='indent'>Iussisti propera vellere signa manu!</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>O quoties <rs type='person'>Solymen</rs>, <rs type='place'>Asiaeque</rs> reposcere regna, </l>
<l rend='indent'>Sceptraque <rs type='place'>Bistoniae</rs> frangere barbariae!</l>
<l>Testis <rs type='myth'>Neptunus</rs>, <rs type='myth'>Tethys</rs> mihi testis, et omnis</l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Tritonum</rs> suboles, <rs type='myth'>Nereidumque</rs> chorus.</l>
<l>Illis cura fuit partos cantare triumphos,</l>
<l rend='indent'>Et tua cognatis facta referre Deis.</l>
<l>Me decet Arctoo spumantem sanguine <rs type='place'>Rhenum</rs></l>
<l rend='indent'>Dicere, nec patriae bella silere meae.</l>
<l>Infelix tellus, <rs type='nation'>Romana</rs> clade tumentis</l>
<l rend='indent'><rs type='person'>Arminii</rs> quondam signa secuta ducis!</l>
<l>Ei mihi, nunc ducibus nihilo melioribus usa</l>
<l rend='indent'>Scinderis in partes, et nova sacra colis.</l>
<l>At magno commissa luis. Quae flumina belli</l>
<l rend='indent'>Nescia? quaeve tuo terra cruore caret?</l>
<l>Forsitan et Divos nondum sibi sentiet aequos,</l>
<l rend='indent'>Et mala cum tulerit plurima, plura feret.</l>
<l>I celer, instantem capiti defende ruinam:</l>
<l rend='indent'>I celer, et longae vince pericla viae.</l>
<l>Non te <rs type='place'>Sicanii</rs> tardent fera murmura ponti,</l>
<l rend='indent'>Non formidatae navibus insidiae;</l>
<l>Non rigor <rs type='place'>Alpinus</rs>, non frigore saxa perenni</l>
<l rend='indent'>Horrida, non duro flumina vincta gelu.</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg> <rs type='nation'>Ubios</rs> <note>Nuntius Pontificius <rs type='place'>Coloniam</rs>, inde <rs type='place'>Monasterium</rs> pacis conciliandae gratia missus.</note>, domina deductos Urbe colonos,</l>
<l rend='indent'>Et flavos vises impiger <rs type='nation'>Usipios</rs>.</l>
<l>Tum dextram tendes populis, quos <rs type='place'>Luppia</rs> <note resp='transcriber'>Standardform: 'Lupia' mit kurzem u!</note> nostris</l>
<l rend='indent'>Caedibus infecta decolor ambit aqua,</l>
<l>Et quos bellipotens olim dicione premebat</l>
<l>Accola vicini <rs type='nation'>Bructerus</rs> <note><q who='Tacitus'><rs type='nation'>Bructeri</rs> <rs type='place'>Germaniae</rs> populi ad <rs type='place'>Amisium</rs> <note resp='transcriber'>Standardform 'Amisus'</note> fluvium.</q> <bibl><rs type='person'>Tacitus</rs> lib. 1. Ann. et alibi.</bibl> </note> <rs type='place'>Amisii</rs>:</l>
<l>Nunc ubi conventu mundi coiere vocato</l>
<l rend='indent'>Discordes studiis consiliisque Patres.</l>
<pb id='s019'/>
<l>Discordes, i, iunge animos: <rs type='place'>Europa</rs>, Deusque</l>
<l rend='indent'>Imponunt humeris publica vota tuis.</l>
<l>Auspiciis pax freta bonis frondentis olivae</l>
<l rend='indent'>Praetendit capiti mitia serta tuo.</l>
<l>Visa quieturis demum promittere terris</l>
<l rend='indent'>Aurea compositis saecula dissidiis.</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg> etiam <rs type='person'>Veledam</rs><bibl><rs type='person'>Statius</rs> lib. 1. Silv. in Soter. pro <rs type='person'>Rutilio Gallico</rs>:</bibl> <q who='Statius'> Non vacat Arctoas acies, <rs type='place'>Rhenumque</rs> rebellem, Captivaeque preces <rs type='person'>Veledae</rs>, etc. </q> <q who='Tacitus'>Ea virgo nationis Bructerae late imperitabat, quam coram adire alloquique negatum. Arcebantur aspectu, quo venerationis plus inesset. Ipsa edita in turre: dilectus e propinquis consulta responsaque, ut internuntius numinis, portabat.</q> <bibl> <rs type='person'>Tacitus</rs> Hist. lib. 4.</bibl>, qua nec <rs type='place'>Cumaea</rs> sacerdos,</l>
<l>Nec divina fuit clarior <rs type='myth'>Herophile</rs>,</l>
<l>Te veniente, ferunt iterum de turre locutam</l>
<l>Fatidico tales ore dedisse sonos:</l>
<l>Laetus ades, rerum spes et tutela mearum,</l>
<l>Sospite quo nobis vita salusque redit.</l>
<l> Laetus ades, coetus nec dedigneris amicos,</l>
<l>Et mea securo visere regna pede.</l>
<l>Non iterum clades <note><q who='Suetonius'>Clades <rs type='person'>Variana</rs> paene exitiabilis, tribus legionibus, cum duce, legatisque, et auxiliis omnibus, caesis.</q> <bibl><rs type='person'>Sueton.</rs> in Octav. cap. 23.</bibl> (Kurs.) <q who='Velleius Paterculus'>Qua nulla post <rs type='person'>Crassi</rs> in <rs type='nation'>Parthis</rs> damnum, in externis gentibus, gravior <rs type='nation'>Romanis</rs> fuit.</q> <bibl><rs type='person'>Paterc.</rs> Hist. lib. 2.</bibl> </note> animo versamus, et iras,</l>
<l>Armaque <rs type='person'>Quintilios</rs> vincere docta tuos.</l>
<l>Qualis ad <rs type='nation'>Assyrias</rs> immani funere <rs type='place'>Carras</rs></l>
<l rend='indent'><rs type='nation'>Romanus</rs> <rs type='nation'>Partho</rs> fusus ab hoste iacet.</l>
<l>Nulla salus bello, pacem deposcimus omnes:</l>
<l>Pax veniat populis saepe vocata meis.</l>
<l>Sed, nisi me <rs type='myth'>Phoebi</rs> ludunt oracula, quondam</l>
<l>Quae cecinit nostro conscius ore Deus,</l>
<l>Pax erit: at sacris tam detestanda <rs type='nation'>Latinis</rs>,</l>
<l>Quam male mercata pax coitura fide.</l>
<l>Non ideo curasque tuas vigilesque labores</l>
<l>Excipient meritis fata sinistra tuis.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Purpura virtutis pretium tibi cedet, et inde</l>
<l>Quo nihil haec maius, quod tibi donet, habet.</l>
<l>Scilicet et terris, caeloque, <rs type='myth'>Ereboque</rs> verendum</l>
<l>Te solio accipiet maxima <rs type='place'>Roma</rs> suo.</l>
<l>Tum pia laturus sacratis oscula plantis</l>
<l>Orbis adoratos procidet ante pedes.</l>
<l>Tum Septem imperio quae nunc <rs type='person'>Christina</rs> triones</l>
<l>Frenat, et Arctoas ducit in arma manus,</l>
<l>Adveniet supplex, et <rs type='place'>Vaticana</rs> tenentem</l>
<l>Regna colet prono devenerata genu.</l>
<l>Tum consanguinei longo post tempore Reges</l>
<l>Arbitrio ponent impia bella tuo.</l>
<l>Et pacti stabilem iurato foedere pacem</l>
<l rend='indent'>Damnabunt pugnas, et grave <rs type='myth'>Martis</rs> opus.</l>
<l>Arvaque laeta <rs type='myth'>Ceres</rs>, et pleno <rs type='myth'>Copia</rs> cornu</l>
<l rend='indent'>Dona ferens, niveis oppida viset equis.</l>
<l>Mox ubi iam fessas recrearint debita gentes</l>
<l rend='indent'>Otia, signa dabunt ad sacra bella tubae.</l>
<l>Bella recrudescent <rs type='place'>Naupacti</rs>, et barbara <rs type='nation'>Thracum</rs></l>
<l rend='indent'>Gaza per <rs type='place'>Ionias</rs> sparsa natabit aquas.</l>
<l>Quas ego nunc acies video! quos aequora remos</l>
<l rend='indent'>Verrere! quam laetis vela tumere Notis!</l>
<l>Quantus adest sudor populis! quot in arma volentes</l>
<l rend='indent'>Creta viros tota concitat <rs type='place'>Italia</rs>!</l>
<l>Ut <rs type='person'>Solyme</rs> poscit reduces in proelia <rs type='nation'>Gallos</rs>!</l>
<l rend='indent'>Ut tremit <rs type='nation'>Austriacas</rs> pallidus <rs type='place'>Hister</rs> opes!</l>
<l>An te etiam <note> <bibl>Philomathis Musae iuveniles poemate 83.</bibl> <q who='Philomathis Musae'><l>Huc ego, seu sit opus Neptuni fluctibus, alta Puppe sedens; seu terrestri certare duello, Vectus equo veniam.</l> </q> </note> auspiciis tollentem signa secundis,</l>
<l rend='indent'>Magne Pater, toto cernimus ire mari?</l>
<pb id='s020'/>
<l>Impiaque <rs type='place'>Odrysiae</rs> contundere cornua Lunae,</l>
<l rend='indent'>Victoremque sequi, qua praeit arma, Deum?</l>
<l>Sit satis armatas in proelia mittere classes:</l>
<l rend='indent'>Bella gerant alii: tu prece bella iuva.</l>
<l>Consiliis opibusque iuva, Zephyrosque faventes</l>
<l rend='indent'>Sollicita, et faciles ad pia coepta Deos.</l>
<l>Sic per te victo Reges Oriente superbi</l>
<l rend='indent'><rs type='nation'>Threiciis</rs> statuent parta tropaea iugis.</l>
<l>Et <rs type='place'>Vaticanis</rs> Victoria figet ad aras</l>
<l rend='indent'>Dereptas <rs type='nation'>Scythicis</rs> postibus exuvias.</l>
<l>Tunc aliquis vates, procerum de stirpe meorum,</l>
<l rend='indent'>Cantabit famae tot monumenta suae.</l>
<l>Bellaque signabit titulis: <hi rend='italic'>Haec <rs type='nation'>Thrace</rs> subacto</hi></l>
<l rend='indent'><hi rend='italic'>Victor <rs type='person'>Alexander</rs> rettulit arma Deo.</hi></l>
<l>Sic cecinit: partem, vates ne vana putetur,</l>
<l rend='indent'>Lapsa dedit, partem serior hora dabit.</l>
</lg>
</div2>
<div2 id='FuPA.01.03' n='?' type='poem'>
<head>Ad Imp. Caes.
<rs type='person'>FERDINANDUM III.</rs> AUG.
Cum eius auspiciis, et munificentia <rs type='person'>Athanasius Kircherus</rs> Oedipum Hieroglyphicum ederet. </head>
<lg met='dist'>
<l>Non genus <rs type='nation'>Austriadum</rs> demissum a sanguine Divum,</l>
<l rend='indent'>Non clausum mundi finibus imperium,</l>
<l>Non victos dicam populos, urbesque receptas,</l>
<l rend='indent'>Nec Boreae fractas saepe furentis opes.</l>
<l>Haec memorent, quorum sublimi <rs type='myth'>Musa</rs> cothurno</l>
<l rend='indent'>Surgit, et herois concinit arma modis.</l>
<l>Me mea <rs type='myth'>Musa</rs> vetat tantarum pondera rerum</l>
<l rend='indent'>Tangere: me, quae sint viribus aequa, iuvant.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Me studia et placidae sibi poscunt Caesaris artes:</l>
<l rend='indent'>Materies numeris convenit ista meis.</l>
<l>Vates ille pios, et vatum dona piorum</l>
<l rend='indent'>Excipit, et vatum carmine digna gerit.</l>
<l>Qua sceptrum gestat, qua ius et regna tuetur,</l>
<l rend='indent'>Hac etiam <rs type='myth'>Musas</rs> protegit ille manu.</l>
<l>Nec minor <rs type='person'>Augusto</rs> <note><q who='Suetonius'><rs type='person'>Augustus</rs> templum <rs type='myth'>Apollinis</rs> in <rs type='place'>Palatio</rs> exstruxit, addita porticu cum bibliotheca <rs type='nation'>Latina</rs> <rs type='nation'>Graecaque</rs>.</q> <bibl><rs type='person'>Suet.</rs> in Octav. cap. 29.</bibl> </note>, cuius successit habenis,</l>
<l rend='indent'>Fundat <rs type='myth'>Apollineis</rs> publica templa sacris.</l>
<l>Ardua <rs type='place'>Cecropiae</rs> quis nescit fana <rs type='myth'>Minervae</rs></l>
<l rend='indent'>Condita, et <rs type='place'>Aonio</rs> tecta sacrata Deo?</l>
<l>Miratur moles <rs type='place'>Viadrus</rs> <note><rs type='place'>Viadrus</rs> <rs type='place'>Germaniae</rs> fluvius, vulgo <rs type='place'>Odera</rs>.</note>, miratur et <rs type='place'>Ister</rs>,</l>
<l rend='indent'>In numerum pulsis et sibi plaudit aquis.</l>
<l>At quae Caesareo fulgentia limina sumptu</l>
<l rend='indent'><rs type='place'>Praga</rs> videt, certant <rs type='place'>Delphice</rs> <rs type='myth'>Phoebe</rs> tuis.</l>
<l>Qualis et armatas, post impia bella <rs type='myth'>Gigantum</rs>,</l>
<l rend='indent'>Exuit infesto <rs type='myth'>Iuppiter</rs> igne manus:</l>
<l>Qualis et, <rs type='myth'>Herculeis</rs> cum iam cervicibus axem</l>
<l rend='indent'>Credidit, excusso pondere cessat <rs type='myth'>Atlas</rs>:</l>
<l>Terrarum dominas sic fessus Caesar habenas</l>
<l rend='indent'>Laxat, et imperii grande reponit onus.</l>
<l>Tum vires, Natura, tuas, ac semina rerum</l>
<l rend='indent'>Scrutatur docto sedulus ingenio.</l>
<l>Quis tremor attonitas vertat cum civibus urbes:</l>
<l rend='indent'>Impellat refluas quis maris aestus aquas:</l>
<l>Quae vis divitias ima tellure repostas,</l>
<l rend='indent'>Donaque gemmiferi procreet <rs type='place'>Oceani</rs>:</l>
<l>Quam procul Arctoo concretus frigore <rs type='place'>Pontus</rs></l>
<l rend='indent'>Deprensis <rs type='place'>Nili</rs> distet originibus:</l>
<pb id='s021'/>
<l>Quam procul <rs type='place'>Hesperiis</rs> divisum <rs type='place'>Gadibus</rs> <rs type='nation'>Indum</rs></l>
<l rend='indent'>Hauriat Eoi <note><q who='Iustus Lipsius'>Latius olim <rs type='place'>Rubrum mare</rs> patuit, et paulo aliter, quam ut vulgo hodie, appellatum. Nam in <rs type='person'>Taciti</rs> et aliorum veterum verbis, in hoc nomen venit <rs type='place'>mare Indicum</rs>, vastum illud et magnum, quod ab extremo <rs type='place'>sinu Arabico</rs>, sive ab <rs type='place'>Africa</rs> ea, in <rs type='place'>Auream <rs type='person'>Ptolomaei</rs> Chersonesum</rs> se protendit. Itaque <rs type='person'>Pomponius Mela</rs> duos sinus in <rs type='place'>mari Rubro</rs> agnoscit, <rs type='place'>Arabicum</rs> et <rs type='place'>Persicum</rs>.</q> <bibl><rs type='person'>Lips.</rs> de magn. Rom. lib. 1. cap. 3.</bibl> </note>, quae rubet, unda freti:</l>
<l>Unde ea vis ventis: unde ardens <rs type='place'>Aetna</rs> favillas</l>
<l rend='indent'>Semper, et exesi viscera montis alat:</l>
<l>Unde <rs type='myth'>Amphitrites</rs> salsus liquor: unde teporem</l>
<l rend='indent'>Ducat <rs type='place'>Baianae</rs> vena salubris aquae.</l>
<l>Has ubi naturae partes accessit, in altum</l>
<l rend='indent'>Fertur ad aetheriae lucida signa domus.</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg> illi geminam virgo <rs type='place'>Marathonia</rs> Libram,</l>
<l rend='indent'>Et sua vicinus subicit astra Leo.</l>
<l>Armatusque auro gladium praetendit Orion</l>
<l rend='indent'>Debita Caesareae praemia militiae.</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg> Solis vestigat iter, causasque latentes,</l>
<l rend='indent'>Pallida cur fuscis Luna laboret equis:</l>
<l>Cur sitiant <rs type='nation'>Afri</rs>: cur Septem regna trionum</l>
<l rend='indent'>Urat Hyperboreo frigore iugis hiems:</l>
<l>Cur fugiant umbrae, Cancro torrente, <rs type='place'>Syenen</rs>:</l>
<l rend='indent'>Cur variet maior meta minorve diem.</l>
<l>Sed quota doctrinae pars est laudumque tuarum,</l>
<l rend='indent'><rs type='nation'>Austriade</rs>, magni sidera nosse poli?</l>
<l>Et circumfuso porrectas aequore terras,</l>
<l rend='indent'>Qua Sol Eoos lustrat et Hesperios?</l>
<l>Se tibi <rs type='place'>Niliacis</rs> etiam sapientia chartis</l>
<l rend='indent'>Eruta, et arcanas explicat historias.</l>
<l>Nec te sacra latent adytis seclusa verendis,</l>
<l rend='indent'>Nec lapides, sculptae marmoribusque ferae.</l>
<l>Scilicet <rs type='place'>Aegyptus</rs> doctrinam credere saxis</l>
<l rend='indent'>Orsa, peregrinas finxerat effigies,</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Ut solis arcana Deum mens cognita mystis</l>
<l rend='indent'>Falleret abstrusis vulgus imaginibus,</l>
<l>Seraque posteritas sensim labentibus annis</l>
<l rend='indent'>Non caperet prisci moris et artis opus.</l>
<l>O vanas hominum curas! O caeca futuri</l>
<l rend='indent'>Pectora! <rs type='myth'>Mars</rs> ultor nil sinit esse diu.</l>
<l>Barbarus <rs type='nation'>Armenii</rs> laceravit potor <rs type='place'>Araxis</rs> <note>Cambyses Persarum Rex Aegyptum foedissime vastavit.</note></l>
<l rend='indent'>Omnia, <rs type='place'>Niliacos</rs> depopulatus agros.</l>
<l>Tot moles, regum tumulos, tot stantia vertit</l>
<l rend='indent'>Culmina, regali suspicienda situ.</l>
<l>Et potuit fugiens, armis cessantibus, aetas</l>
<l rend='indent'>Servatas etiam vertere reliquias.</l>
<l>At non aeternos olim subducet honores</l>
<l rend='indent'>Longa dies meritis, incluta <rs type='place'>Roma</rs>, tuis.</l>
<l>Tu <rs type='place'>Pelusiacum</rs> spirantia rudera fastum</l>
<l rend='indent'>Colligis, et medio tollis ad astra foro.</l>
<l>Nec tua venturis, Caesar, delebitur annis</l>
<l rend='indent'>Fama, nec ingenium nox premet atra tuum.</l>
<l>Te duce, quis credat? post tot iam saecula scimus</l>
<l rend='indent'>Arcani quidquid <rs type='place'>Memphis</rs> et <rs type='myth'>Isis</rs> habet.</l>
<l>Quid velit <rs type='myth'>Inachiae</rs> facies ignota Iuvencae,</l>
<l rend='indent'>Quid Canis, et sacri mystica forma Bovis,</l>
<l>Et quae praeterea famosus monstra <rs type='place'>Canopus</rs></l>
<l rend='indent'>Prodidit, antiquis conspicienda notis.</l>
<l>Teque adeo titulosque tuos leget accola <rs type='place'>Nili</rs>,</l>
<l rend='indent'>Et referet laudes ad sua sistra tuas.</l>
<l>Iam <rs type='person'>Solyme</rs>, iam discet <rs type='person'>Arabs</rs>, iam clara loquentur</l>
<l rend='indent'>Marmora Caesarea munera sparsa manu.</l>
<l>Fallor? an <rs type='nation'>Austriacis</rs> addent quoque fata tropaeis</l>
<l rend='indent'>Sacra <rs type='place'>Paraetoniis</rs> signa revulsa tholis?</l>
<pb id='s022'/>
<l>An, <rs type='person'>Fernande</rs>, tuum iam nunc Victoria nomen</l>
<l rend='indent'>Laeta parat saxis scribere Pyramidum?</l>
<l>Gloria <rs type='place'>Pellaeis</rs> certe vocat aemula palmis</l>
<l rend='indent'><rs type='place'>Europae</rs> resides ad pia bella manus.</l>
</lg>
</div2>
<div2 id='FuPA.01.04' n='?' type='poem'>
<head>Ad <rs type='person'>FRANCISCUM van der VECKEN</rs>, E Societate Jesu, <abbr expan='Sanctissimae'>SS.</abbr> Theologiae Doctorem, et Professorem <rs type='place'>Coloniae Ubiorum</rs>, <date value='1654-01-01'>Anno MDCLIV.</date> De <rs type='myth'>Musis</rs> suis, et admirandis Urbis operibus, ac laudibus <rs type='person'>Fabii Chisii</rs> <abbr>S. R. E.</abbr>
Cardinalis.</head>
<lg met='dist'>
<l> Dum, <rs type='person'>Francisce</rs>, tuo <rs type='place'>Rhenus</rs> sermone tenetur,</l>
<l> In mediisque tibi plaudere gestit aquis;</l>
<l> Teque canit, curasque tuas, et numine plenum</l>
<l rend='indent'>Pectus, et ingenii pulchra reperta tui,</l>
<l>Dulcis amicitiae cultu fructuque carentem</l>
<l rend='indent'>Me procul a <rs type='place'>Rheno</rs> flumine <rs type='place'>Thybris</rs> habet.</l>
<l>Me tenet <rs type='place'>Iliacis</rs> felicius orta favillis</l>
<l rend='indent'><rs type='place'>Roma</rs>, <rs type='nation'>Phrygum</rs> profugis hospita terra Deis.</l>
<l>O quam te memorem terrarum maxima Princeps!</l>
<l rend='indent'>Non maiestatem vox capit ulla tuam.</l>
<l>Regibus est certo finitum limite regnum:</l>
<l rend='indent'>Sub regno latus est solis utrumque tuo.</l>
<l>Et terris dare iura parum est: nunc claudere caelum</l>
<l rend='indent'>Fas tibi, nunc dempta fas aperire sera.</l>
<l>Se tibi delegit propriam Sapientia sedem:</l>
<l rend='indent'>Quod Stoa, quod <rs type='place'>Memphis</rs> non docuere, doces.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Quae quondam gemino residebant vertice <rs type='myth'>Musae</rs>,</l>
<l rend='indent'>Tu septemgeminas das habitare iugis.</l>
<l>O terrae decus, o nostris domus hospita <rs type='myth'>Musis</rs>!</l>
<l rend='indent'>Utiliter dextro sis mihi tacta pede.</l>
<l>Quam mihi dulce tua meditatum carmen in umbra</l>
<l rend='indent'>Dicere, et <reg orig='hîc'>hic</reg> <rs type='myth'>Phoebo</rs> mens mihi mota calet?</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg>, qui me vatem faciat, lenissimus afflat</l>
<l rend='indent'>Spiritus: hae valles, haec iuga numen habent.</l>
<l>Forsitan <reg orig='hîc'>hic</reg> segetes, cantataque bella <rs type='person'>Maroni</rs>:</l>
<l rend='indent'>Triverat <reg orig='hîc'>hic</reg> calamos <rs type='person'>Tityrus</rs> ante suos.</l>
<l>Forsitan his lusit <rs type='person'>Naso</rs> leve carmen in hortis:</l>
<l rend='indent'>Materies illic <rs type='person'>Cynthia</rs> vatis erat.</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg> sevit vites, hic legit poma <rs type='person'>Tibullus</rs>,</l>
<l rend='indent'>Et lucente foco, quod satis esset, erat.</l>
<l>Hic multo <rs type='person'>Flaccus</rs> sale defricuisse <rs type='nation'>Quirites</rs></l>
<l rend='indent'>Creditur, aut Lyricis detinuisse modis.</l>
<l>Hic soccos, illic grandes induta cothurnos</l>
<l rend='indent'>Prodiit, et plausum culta <rs type='myth'>Thalia</rs> tulit.</l>
<l>Illustres salvete animae, salvete parentes</l>
<l rend='indent'>Eloquii, <rs type='myth'>Suadae</rs> <rs type='myth'>Pieridumque</rs> decus.</l>
<l>Vos ego, vos, fama noti super aethera vates,</l>
<l rend='indent'>Si quid id est, merito semper honore colam.</l>
<l>Vos sequor, et, quoniam spes unica laudis in illo est,</l>
<l rend='indent'>Vestrorum relego conscia signa pedum.</l>
<l>Vos celebres mecum coetus venerantur, amantque,</l>
<l rend='indent'>Ductus ab <rs type='place'>Aoniis</rs> quos rigat <hi rend='italic'><reg orig='Humor'>Umor</reg></hi> aquis.</l>
<l>Hos inter (neque enim his primum novus advena iungor</l>
<l rend='indent'>Coetibus) ut libuit, voce lyrave cano.</l>
<l>Inde ubi <rs type='myth'>Calliope</rs> lasso dedit otia plectro,</l>
<l rend='indent'>Et sacer aestivo languet ab igne calor,</l>
<l>Me iuvat antiquas Urbis spectare ruinas,</l>
<l rend='indent'>Qua septemgeminis eminet alta iugis.</l>
<pb id='s023'/>
<l><orig reg='Hic'>Hîc</orig> ego versarum stupefactus imagine rerum</l>
<l rend='indent'>Relliquias Magnae Matris et ossa lego.</l>
<l><reg orig='Hei'>Ei</reg> mihi! quae fuerat populis aeterna <rs type='nation'>Latinis</rs></l>
<l rend='indent'>Credita, nunc molis pondere victa iacet.</l>
<l>Qui sumptus operum, quanti periere labores?</l>
<l rend='indent'>Pestis in exitium non satis una fuit.</l>
<l>Longa dies, et <rs type='myth'>Mars</rs> gentis pater, insuper ipse</l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Mulciber</rs> has olim fregit et ussit opes.</l>
<l>Defensam vigili prospectans ansere rupem:</l>
<l rend='indent'>Maiestas, dixi, pristina rupis ubi es?</l>
<l>Pulsabat caelum moles: <rs type='myth'>Hyperionis</rs> ignem</l>
<l rend='indent'>Aequabant radiis aurea tecta suis.</l>
<l><rs type='myth'>Iuppiter</rs> hic stabat multo spectabilis auro,</l>
<l rend='indent'>Et trifida ex auro lamina fulmen erat.</l>
<l>Quae nunc hostiles paverunt omnia flammas:</l>
<l rend='indent'>Vix reliqua est magni parva favilla rogi.</l>
<l>Me quoque Caesarei tangit fortuna theatri,</l>
<l rend='indent'>Dignaque non ullo forma perire die.</l>
<l>Heu confusa loci facies! lacera omnia: nusquam</l>
<l rend='indent'>Forma prior: culmen caespes et herba tegit.</l>
<l>At cum stabat opus, quid erat speciosius illo?</l>
<l rend='indent'>Scena voluptatis, nec minus artis erat.</l>
<l>Milia quot numquam campis eduxit apertis,</l>
<l rend='indent'>His pariter vidit <rs type='place'>Roma</rs> sedere locis.</l>
<l>Quid, quod odoratis redolebant pulpita nimbis,</l>
<l rend='indent'>Et soles contra lutea byssus erat.</l>
<l>Nec semper similem referebat harena paratum:</l>
<l rend='indent'>Nunc silvae species, nunc erat illa maris.</l>
<l>Nec semper lex et ratio certaminis una:</l>
<l rend='indent'>Diversum pro re munus harena dabat.</l>
<l>Spectabat populus (populum <rs type='myth'>Mars</rs> ille iuvabat)</l>
<l rend='indent'>Saepe homines pugna, saepe coire feras.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Fama loci superest, et qualiacumque videmus</l>
<l rend='indent'>Disiectae molis fragmina nomen habent.</l>
<l>Et querimur, si nos morti debemur et umbris,</l>
<l rend='indent'>Cum rapiant ipsos haec quoque fata Deos?</l>
<l>At labor <rs type='person'>Agrippae</rs>, templum commune Deorum,</l>
<l rend='indent'>Splendoris retinet signa vetusta sui.</l>
<l>Corpus adhuc, quamvis spoliatum cultibus, exstat:</l>
<l rend='indent'>Nuda satis per se forma decoris habet.</l>
<l>Materiam superat quidquid manus addidit illi:</l>
<l rend='indent'>Credibile est omnes hic habitasse Deos.</l>
<l>Instar habet caeli: caelum quoque Maxima Mater</l>
<l rend='indent'>Nunc facit: <reg orig='hîc'>hic</reg> aris praesidet ipsa suis.</l>
<l>Cetera quid memorem veterum monumenta laborum,</l>
<l rend='indent'><reg orig='Queis'>Quis</reg> aetas pretium fecit, et artis amor?</l>
<l>Seu <rs type='person'>Traiane</rs> tuam, sive <rs type='person'>Antonine</rs> columnam,</l>
<l rend='indent'>Parta solo vobis praemia, parta mari:</l>
<l>Aut quas Pyramidas misit trans aequora <rs type='place'>Memphis</rs>,</l>
<l rend='indent'>Aut aevo tritas, <rs type='person'>Appia</rs> saxa, vias:</l>
<l>Aut quos <rs type='place'>Roma</rs> suis posuit victoribus arcus,</l>
<l rend='indent'>Sive <rs type='person'>Tito</rs>, meritis sive <rs type='person'>Severe</rs> tuis.</l>
<l>Flaviades medio conspexerat aere signum:</l>
<l rend='indent'>Signum, quod bello vinceret, omen erat.</l>
<l>Vicit, et undantem vidit <rs type='place'>pons Milvius</rs> amnem</l>
<l rend='indent'>Stragibus obstructo tardius ire vado.</l>
<l>Arcu etiam posito celebravit <rs type='place'>Roma</rs> triumphum,</l>
<l rend='indent'>Sed quid non vitiat, comminuitve dies?</l>
<l>Qui fulsit spoliis, spolium quoque temporis idem est,</l>
<l rend='indent'>Et leve quid, de quo fama loquatur, habet.</l>
<l>Haec audita tibi pridem, <rs type='person'>Francisce</rs>: sed aures,</l>
<l rend='indent'>Ut puto, nunc subeunt gratius illa tuas.</l>
<l>Olim oculos subitura tuos, quando Arbiter orbis</l>
<l rend='indent'>Praesentem rebus te volet esse suis.</l>
<pb id='s024'/>
<l>Tunc ego te viso, flamma propiore calescens,</l>
<l rend='indent'>Invadam vultum saepe, premamque tuum.</l>
<l>Apprensumque manu stringam, totamque per urbem</l>
<l rend='indent'>Laetabor nota ducere posse via.</l>
<l>Me iuvat interea, dum nos sperata morantur</l>
<l rend='indent'>Gaudia, carminibus visa referre meis.</l>
<l>Scilicet invitant aevi monumenta recentis,</l>
<l rend='indent'>Aspectuque rapit me nova <rs type='place'>Roma</rs> suo.</l>
<l>Quae, Divi! medias ingressa palatia nubes</l>
<l rend='indent'>Stant <rs type='place'>Vaticano</rs> suspicienda iugo!</l>
<l>Quae, <rs type='myth'>Iovis</rs> <rs type='place'>Elei</rs> nil concedentia fano</l>
<l rend='indent'>Templa! tholus caelum, qua decet arte, refert.</l>
<l>Quae sola! qui fornix! quae firmant tecta columnae!</l>
<l rend='indent'>Quam variae! nil par, qua patet orbis, habet.</l>
<l>Dein ubi me molli sensim iuga <rs type='place'>Caelia</rs> clivo</l>
<l rend='indent'>Accipiunt, <rs type='nation'>Tuscis</rs> trita, <rs type='person'>Vibene</rs>, tuis:</l>
<l>Ut me Pontificum sedes augusta priorum,</l>
<l rend='indent'>Ut <rs type='place'>Laterana</rs> tenet, <rs type='place'>Flaviadaeque</rs> domus!</l>
<l>Divinus templo decor est: laquearia fulgent</l>
<l rend='indent'>Aurea: marmoribus strata superbit humus.</l>
<l>Reliquias <rs type='nation'>Solymum</rs> monstrant ex aere columnae,</l>
<l rend='indent'>Cum fuit urbs vitio digna perire suo.</l>
<l>Hic, ubi Caesarei superant monumenta lavacri,</l>
<l rend='indent'>Quo spirant violae, spirat odore lapis?</l>
<l>Hic, ubi quinta sacrum designat Olympias annum,</l>
<l rend='indent'>Sancta ter impulso cardine porta patet.</l>
<l>Porta patet caeli pariter: ius namque per orbem</l>
<l rend='indent'>Servat idem Divum <rs type='nation'>Romulidumque</rs> domus.</l>
<l>Frontem alibi ferro Caesar redimitus et aere</l>
<l rend='indent'>Prodeat: <reg orig='hîc'>hic</reg> auro fulva corona datur.</l>
<l>Si lubet <rs type='place'>Esquilios</rs> spatiando visere colles,</l>
<l rend='indent'>Hic memor aestivae me tenet ara nivis.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Felix, quae posito descripta est area templo!</l>
<l rend='indent'>Conveniens Divae moribus illa fuit.</l>
<l>Nil nive candidius: nec, cui pulcherrima surgunt</l>
<l rend='indent'>Limina, non pura purior ipse nive est.</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg> me suppliciter pacem veniamque precantem</l>
<l rend='indent'>Audiat: haec votis aequa sit ara meis.</l>
<l>Hic <note>Hanc postmodum aedem delegimus, in qua Deo primum litaremus. <date value='1659-01-01'>Anno 1659</date>, nocte Christi nascentis.</note> (ita sim felix!) videat me Roma ferentem</l>
<l rend='indent'>Prima sacerdotem dona, Deumque Deo.</l>
<l>Inde <rs type='place'>Quirinalem</rs> cum me via duxit ad arcem,</l>
<l rend='indent'>Ante aditum quos hic <rs type='place'>Roma</rs> locavit equos!</l>
<l><rs type='nation'>Armenii</rs> donum regis, dignumque <rs type='person'>Nerone</rs>,</l>
<l rend='indent'><rs type='person'>Phidiaca</rs> sculptum <rs type='person'>Praxitelisque</rs> manu.</l>
<l>Ignescunt, quamvis rigido de marmore nares:</l>
<l rend='indent'>Hinnitum clare tollere paene putes.</l>
<l>Et, nisi sentirent <rs type='nation'>Macetae</rs> domitoris habenas,</l>
<l rend='indent'>Paene putes cursu vincere velle Notos.</l>
<l>Admorsis spumam credas albere lupatis,</l>
<l rend='indent'>Plausaque diffusas spargere colla iubas.</l>
<l>Tales, quos olim medios ruiturus in hostes</l>
<l rend='indent'>Ad biiuges currus <rs type='myth'>Mars</rs> sibi iunxit, erant.</l>
<l>Tales, quos <rs type='myth'>Zephyro</rs> <note><rs type='person'>Homerus</rs> de <rs type='myth'>Xantho</rs> et <rs type='myth'>Balio</rs> equis <rs type='myth'>Achillis</rs> <bibl>Iliad. <foreign lang='GR'>p.</foreign></bibl>
<l><foreign lang='GR'><q who='Homerus'>*tou\s e)/teke *zefu/rw| a)ne/mw| *a(/rpuia *poda/rgh.</q></foreign></l> <rs type='person'>Homerum</rs> sequitur <rs type='person'>Virgilius</rs>, neque, si <rs type='person'>Aristoteli</rs>, <rs type='person'>Varroni</rs>, <rs type='person'>Plinio</rs> credimus, fabulose. </note> genitos <rs type='myth'>Harpyia</rs> <rs type='myth'>Podarge</rs></l>
<l rend='indent'>Non leve <rs type='myth'>Pelidae</rs> munus habere dedit.</l>
<l>Hic mihi scribendi veniat si carminis ardor,</l>
<l rend='indent'>Nil morer alipedem <rs type='myth'>Bellerophontis</rs> equum.</l>
<l><rs type='place'>Monte Caballino</rs> faciet me <rs type='place'>Roma</rs> Poetam,</l>
<l rend='indent'>Quosque bibam fontes ungula pulsa dabit.</l>
<l>Non hic <rs type='myth'>Phaeacum</rs> silvas umbrasque requiro,</l>
<l rend='indent'>Non nemora, aut hortos, <rs type='place'>Thessalis</rs> ora, tuos.</l>
<pb id='s025'/>
<l>Hic <rs type='place'>Tempe</rs> mihi sunt, et quos fert <rs type='place'>India</rs> flores,</l>
<l rend='indent'>Quosque sibi segetes <rs type='nation'>Medus</rs> <rs type='nation'>Arabsque</rs> legunt.</l>
<l>Cum soles ardent, terraeque ardore dehiscunt,</l>
<l rend='indent'>Hic mihi dat frigus silva nemusque facit.</l>
<l>Si formam geniumque loci, si dicere pergam</l>
<l rend='indent'>Singula, dicendi quae mihi finis erit?</l>
<l>Tollitur aethereas frondens obeliscus in auras:</l>
<l rend='indent'>Ramorum simulat tonsilis umbra feras.</l>
<l>Armiger ipse <rs type='myth'>Iovis</rs> terras depressus in imas</l>
<l rend='indent'>Emicat, et viridi fulmine terret aves.</l>
<l><rs type='myth'>Aesoniden</rs> mediis <rs type='myth'>Argo</rs> (quis credat?) in hortis</l>
<l rend='indent'>Auratoque gravem vellere vectat ovem.</l>
<l>Prora viret, puppisque: virent pendentia malo</l>
<l rend='indent'>Vela: virent remi: transtra forique virent.</l>
<l>Qui fuit <rs type='myth'>Hesperidum</rs> vigil ad pomaria custos,</l>
<l rend='indent'>Has etiam custos excubat ante fores.</l>
<l>At nullum, quidquid lingua vibrante minetur,</l>
<l rend='indent'>Sauciat: innocuo corpore verrit humum.</l>
<l>Terga notant maculae: sed enim maculosus adumbrat</l>
<l rend='indent'>Terga frutex: cristam muscus et herba facit.</l>
<l>Quid tibi nunc amnes referam, fontesque, lacusque,</l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Naiadum</rs> gelidas, humida regna, domos?</l>
<l>Ingenium sacris irritent vina Poetis;</l>
<l rend='indent'>Ingenium nobis hic quoque lympha facit.</l>
<l>Ut puro calices hilarent convivia <rs type='myth'>Baccho</rs>,</l>
<l rend='indent'>Optima res purae vena perennis aquae.</l>
<l>Quid tibi sit <rs type='place'>Tepula</rs>, quid <rs type='person'>Agrippae</rs> gratius unda,</l>
<l rend='indent'>Aut quae <rs type='place'>Paelignos</rs> <rs type='myth'>Martia</rs> findit agros?</l>
<l>At neque iam <rs type='place'>Tepula</rs>, nec <rs type='person'>Agrippae</rs> ducimur unda,</l>
<l rend='indent'>Nec quae <rs type='place'>Paelignos</rs> <rs type='place'>Martia</rs> findit agros.</l>
<l>Nunc alias iniere vias, populoque <rs type='nation'>Quiritum</rs></l>
<l rend='indent'>Pontificum solae paene bibuntur aquae.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Tu me (tanta tuae laus est virtusque scatebrae)</l>
<l rend='indent'>Vel visu recreas, candida <rs type='place'>Virgo</rs>, tuo.</l>
<l>Tu dulcis frigensque sitim solaris et aestum,</l>
<l rend='indent'>Et melius medicis haustibus ora levas.</l>
<l>Tantum, <rs type='place'>Virgo</rs>, tuae namque id candore mereris)</l>
<l rend='indent'>Virginibus pateant, et sitiantur aquae.</l>
<l>Et me felicem (neque enim tibi nomen inane est)</l>
<l rend='indent'>Quae merito Felix diceris unda, facis.</l>
<l>Ubertas tecum fecundaque divite cornu</l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Copia</rs>, qua placido volveris amne, venit.</l>
<l>Quin etiam talos a vertice sanus ad imos,</l>
<l rend='indent'>Qui tua delibat munera, saepe redit.</l>
<l>Tu quoque <rs type='myth'>Romuleam</rs> <rs type='place'>Burghesia</rs> lympha per urbem</l>
<l rend='indent'>Labere, qua ducto fornice facta via est.</l>
<l>Labere, qua praestans varia testudine et arcu</l>
<l rend='indent'>Excipiet latices porticus alta tuos.</l>
<l>Ecce sua tibi se submittit <rs type='myth'>Ianus</rs> ab arce,</l>
<l rend='indent'>Et <rs type='myth'>Numa</rs> te tumulum gaudet obire suum.</l>
<l>Ut <rs type='place'>Vaticanas</rs> intraveris advena sedes,</l>
<l rend='indent'>Hic domus hospitiis apta futura tuis.</l>
<l>Candidus, et Pario structus de marmore crater</l>
<l rend='indent'>Te manet, unde tuas eiaculeris aquas.</l>
<l>Iam si <rs type='person'>Pamphiliae</rs> memorem molimina gentis,</l>
<l rend='indent'>Quas huc, quas misit <rs type='place'>Nilus</rs> et <rs type='myth'>Isis</rs> opes!</l>
<l>Ardua stat moles, et saxo fulta cavato</l>
<l rend='indent'>Pyramis audaci surgit in astra via,</l>
<l>Arcanis inscripta notis, quas discere praesens</l>
<l rend='indent'>Gavisa est aetas, discere sera volet.</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg>, <rs type='person'>Bernine</rs>, tui caeli labor inclutus, ima</l>
<l rend='indent'>Parte sedent, tantum suscipiuntque decus,</l>
<l>Et <rs type='place'>Tiberi</rs> <rs type='place'>Ganges</rs>, nec non Argenteus amnis,</l>
<l rend='indent'>Et famulas subdunt <rs type='place'>Nilus</rs> et <rs type='place'>Ister</rs> aquas.</l>
<pb id='s026'/>
<l>Candida rorantem commendant marmora vultum:</l>
<l rend='indent'>Candida submissum sustinet urna latus.</l>
<l><rs type='person'>Aelia</rs> <rs type='nation'>Romanae</rs> quid propugnacula pacis</l>
<l rend='indent'>Exsequar, et gyro moenia tuta suo?</l>
<l>Vallorumque minas, tormentaque fusa metallo,</l>
<l rend='indent'>Impulsu nil non frangere nata suo?</l>
<l><reg orig='Hîc'>Hic</reg> fragor audiri, qualis cum <rs type='myth'>Iuppiter</rs> atras</l>
<l rend='indent'>Increpitat nubes, et sua tela iacit.</l>
<l>Hic <rs type='myth'>Mavors</rs>, quamvis non omnis tempore cuiquam</l>
<l rend='indent'>Letifer, excusso plurimus igne furit.</l>
<l>Praecipue cum lux illi sacrata recurrit,</l>
<l rend='indent'>Cui debet solium maxima <rs type='place'>Roma</rs> suum:</l>
<l>Cui pater omnipotens uni dedit atria Divum</l>
<l rend='indent'>Pandere, et apposita claudere posse sera.</l>
<l>Venerat ille dies, et iam venientibus umbris</l>
<l rend='indent'>Cesserat, ac dubiae tempora lucis erant.</l>
<l>Tum vero caelum iactis ignescere telis,</l>
<l rend='indent'>Et scintillantes vidimus ire globos,</l>
<l>Et pluvio late conspergi tecta <rs type='nation'>Quiritum</rs></l>
<l rend='indent'><reg orig='Sulfure'>Sulpure</reg>, et horrificos aera ciere sonos.</l>
<l>Mox tenebras nigro propiores crescere fumo,</l>
<l rend='indent'>Et fumum volucres dissecuisse faces.</l>
<l>Quin etiam innocuo percussum fulmine <reg orig='Tibrim'>Thybrim</reg></l>
<l rend='indent'>Audiimus mediis exsiliisse vadis.</l>
<l>Ille diu strepitu flammisque exterritus haesit,</l>
<l rend='indent'>Expertae memorans tempora saevitiae:</l>
<l>Ut <rs type='person'>Nero</rs> flammata <rs type='myth'>Vulcanum</rs> sparserit urbe,</l>
<l rend='indent'>Et nova <rs type='place'>Troia</rs> novo luxerit usta rogo:</l>
<l>Ut coniuratos sociis amentibus ignes</l>
<l rend='indent'>Praetulerit patriae fax <rs type='person'>Catilina</rs> suae:</l>
<l>Ut fuerit <rs type='nation'>Geticis</rs> urbs, quanta est, mersa favillis,</l>
<l rend='indent'>Hauserit et <rs type='place'>Latias</rs> <rs type='nation'>Vandalus</rs> acer opes.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Hunc tibi laetitiae scenam, <rs type='nation'>Romane</rs>, quotannis</l>
<l rend='indent'>Exhibet illa tuo lux operata Patri.</l>
<l>Talia lustrantem plus me tamen afficit ingens</l>
<l rend='indent'><rs type='person'>Chisius</rs>, Etruscae gentis et orbis amor.</l>
<l>Cui <rs type='place'>Vaticani</rs> delata est purpura regni,</l>
<l rend='indent'>Utque reor, trinus tempora cinget apex:</l>
<l>Ut novus <rs type='myth'>Alcides</rs> fesso succedat <rs type='myth'>Atlanti</rs>,</l>
<l rend='indent'>Et molem immensi fulciat imperii.</l>
<l>Ille mihi facilem cantanti commodat aurem,</l>
<l rend='indent'>Plenaque felici fert mea vela Noto.</l>
<l>Et facit ingenium nobis, et iungit amicos,</l>
<l rend='indent'>Et tribuit gratam saepe benignus opem.</l>
<l>Hic, <rs type='person'>Albi</rs>, <rs type='person'>Messala</rs> tibi, si prisca tulissent</l>
<l rend='indent'>Saecula, <rs type='person'>Maecenas</rs> hic tibi, <rs type='person'>Flacce</rs>, foret.</l>
<l>Neutro laude minor, nostro nisi carmine, laudes</l>
<l rend='indent'>Qui canimus parvis et benefacta modis.</l>
<l>Non tamen exiles ideo vetat ille <rs type='myth'>Camenas</rs></l>
<l rend='indent'>Praesidio tutas delituisse suo;</l>
<l>Quin amat, et vultu non dedignatur amico,</l>
<l rend='indent'>Has aliquid nugas dum putat esse meas.</l>
<l>Et molles aditus toties concedit et horas,</l>
<l rend='indent'>Rara illi quamvis otia <rs type='place'>Roma</rs> facit.</l>
<l>Quid loquor? ipse suas, <hi rend='italic'>iuvenilia</hi> carmina, <rs type='myth'>Musas</rs> A me non blando sustinet ore legi.</l>
<l>Triste supercilium, frontemque, animumque severum</l>
<l rend='indent'>Exigit, usque adeo non placet ipse sibi.</l>
<l>Quod <rs type='myth'>Phoebus</rs>, quod <rs type='place'>Roma</rs> probat, quod sera probabunt</l>
<l rend='indent'>Saecula, quis credat? non probat auctor opus.</l>
<l>O bene, quod tandem caecis erepta latebris</l>
<l rend='indent'>Crediderit curae pignora cara meae.</l>
<l>Cumque sui pridem fetus abolerit amorem,</l>
<l rend='indent'>Me sinat huic vitam, quam fugit ipse, dare.</l>
<pb id='s027'/>
<l>Per me discetur, per me liber ibit in ora,</l>
<l rend='indent'>Per me deliciae posteritatis erit.</l>
<l>Quid memores fastos, lentaeque volumina pacis,</l>
<l rend='indent'>Et de <rs type='place'>Parrhasia</rs> persequar arte librum?</l>
<l>Nec non Caesareis certantia vultibus aera,</l>
<l rend='indent'>Et procerum vivis aemula signa notis?</l>
<l>Quid titulos, et opes, et priscae nomina gentis,</l>
<l rend='indent'>Et decora, et magnae splendida facta domus?</l>
<l>Quae facilis nostris obtutibus ille recludit</l>
<l rend='indent'>Omnia, vix aliis pervia luminibus.</l>
<l>Di mihi, Di tantum servent Heroa clienti,</l>
<l rend='indent'>Dulce decus <rs type='myth'>Musae</rs> praesidiumque meae.</l>
<l><rs type='person'>Chisia</rs> sic faveant mihi sidera, <rs type='person'>Chisia</rs> quercus</l>
<l>Me tegat, et senis stet mea <rs type='person'>Cyrrha</rs> iugis.</l>
</lg>
</div2>
<div2 id='FuPA.01.05' n='?' type='poem'>
<head>Ad
<rs type='person'>PHILOMATHEN</rs>
Nequiquam
Musarum iuvenilium
auctorem tegi. </head>
<lg met='dist'>
<l>Qualis, ubi <rs type='place'>Pharios</rs> exurit Sirius agros,</l>
<l rend='indent'>Frugibus optata Nilus inundat aqua,</l>
<l>Et super arentes fuso natat aequore <reg orig='glebas'>glaebas</reg>,</l>
<l rend='indent'>Et riguam laetis messibus ornat humum;</l>
<l>At longe positis idem cunabula terris</l>
<l rend='indent'>Et caput ignotis celat originibus:</l>
<l>Talis <rs type='place'>Maeonio</rs> quae certant carmina vati</l>
<l rend='indent'>Fundis, et ut magno <rs type='person'>Pindarus</rs> ore, ruis:</l>
<l>Et <rs type='place'>Latium</rs> sermone beas, et divite vena</l>
<l rend='indent'>Fecundas, Vatum Maxime, <rs type='place'>Castaliam</rs>.</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>At cur <rs type='place'>Perrhaebi</rs> bene cognitus incola <rs type='place'>Pindi</rs>,</l>
<l rend='indent'>Cor <rs type='myth'>Charitum</rs>, nostri spesque decusque chori,</l>
<l>Cur latitas, et lene sacrae caput occulis undae,</l>
<l rend='indent'>Quo veniunt <rs type='place'>Clario</rs> pocula digna Deo?</l>
<l>Cur tegis ambigua <hi rend='italic'>iuvenilis</hi> imagine <hi rend='italic'>Musae</hi></l>
<l rend='indent'>Ingenii cultum divitiasque tui?</l>
<l>Cur dubitas proprio dignari nomine fetum?</l>
<l rend='indent'>Cur dubitas famae pandere vela tuae?</l>
<l>Nequiquam, Vir Magne, lates: te nostra loquuntur</l>
<l rend='indent'>Tempora, te Vatem saecla futura canent.</l>
<l>Admirata tuos <rs type='myth'>Siren</rs> <rs type='place'>Acheloia</rs> cantus</l>
<l rend='indent'>Audiit, auditis cedere fassa suos.</l>
<l>Cum <rs type='myth'>Phaethonteae</rs> canerent tua carmina <rs type='myth'>Nymphae</rs>,</l>
<l rend='indent'>Suspenso <rs type='myth'>Cycnus</rs> plausit ab <rs type='place'>Eridano</rs>.</l>
<l>Constitit aurata captus testudine <rs type='place'><reg orig='Tybris'>Thybris</reg> </rs>,</l>
<l rend='indent'>Et iussit fluctus lentius ire suos.</l>
<l>Saepe tuos avidis <rs type='place'>Rhenus</rs> pater auribus hausit,</l>
<l rend='indent'>Saepe <rs type='place'>Mosella</rs> tuos, et piger <rs type='place'>Alpha</rs> modos.</l>
<l>Nequiquam, Vir Magne, lates: te fama latentem</l>
<l rend='indent'>Prodit, et <rs type='place'>Eois</rs> monstrat et <rs type='place'>Hesperiis</rs>.</l>
<l>Nec sinit indictum pietas, animusque periclis</l>
<l rend='indent'>Altior, et pacis, quem profiteris, amor.</l>
<l><rs type='place'>Sichemios</rs> colles, et collibus addita testor</l>
<l rend='indent'>Templa coronato suspicienda tholo.</l>
<l>Vos <rs type='nation'>Ubii</rs> testes, testis <rs type='place'>Mimigarda</rs> laborum,</l>
<l rend='indent'>Et septem geminis <rs type='place'>Roma</rs> superba iugis.</l>
<l>Eripe nunc ergo tenebris caput, eripe nocti,</l>
<l rend='indent'>Et larvam fictis detrahe nominibus.</l>
<l>Si minus occultum <rs type='place'>Scyros</rs> celavit <rs type='myth'>Achillem</rs>,</l>
<l rend='indent'>Agnitus <rs type='myth'>Aeolidae</rs> si fuit ille dolo:</l>
<l>Si, qui regna tenet late <rs type='place'>Parnassia</rs>, <rs type='myth'>Phoebum</rs></l>
<l rend='indent'>Ora latere vetant, et coma digna Deo:</l>
<pb id='s028'/>
<l>Si, licet obscura celetur nocte, pyropus</l>
<l rend='indent'>Nativo rutilum provocat igne diem:</l>
<l>An poterit diffusa tuae lux aurea <rs type='myth'>Musae</rs>,</l>
<l rend='indent'>An poterunt gentis signa latere tuae?</l>
<l>Sidera scintillant, sublimi vertice Quercus</l>
<l rend='indent'>Eminet, et senis Mons subit astra iugis.</l>
<l>Sed pudor, et castae divina modestia frontis</l>
<l rend='indent'>Nobilior <rs type='place'>Tyriis</rs> purpura muricibus,</l>
<l>Vatis <rs type='myth'>Apollinei</rs> titulos, nomenque recusat,</l>
<l rend='indent'><rs type='myth'>Phoebeaque</rs> vetat tempora fronde tegi.</l>
<l>Nec te grande sophos, nec famae cura moratur,</l>
<l rend='indent'>Nec fuco roseas gloria picta genas.</l>
<l>Virtuti satis est caelo se teste probari,</l>
<l rend='indent'>Et sese famae notitiaeque negat.</l>
<l>Ut neget, invitam curru sectatur eburno,</l>
<l rend='indent'>Et circumfuso lumine vestit Honor.</l>
<l>Sic radiant puro servata corallia vitro,</l>
<l rend='indent'>Sic lucent calathis lilia virgineis.</l>
<l>Sic adamas fundo mersus pellucet in imo,</l>
<l rend='indent'>Sic micat auriferi dives harena <rs type='place'>Tagi</rs>.</l>
</lg>
</div2>
<div2 id='FuPA.01.06' n='?' type='poem'>
<head>EPULUM
<rs type='person'>AUGUSTINI CHISII</rs>,
In porticu supra <rs type='place'>Tiberim</rs> pensili, <rs type='person'>Leoni X.</rs> <abbr expan='Pontifici Maximo'>Pont. Max.</abbr> et compluribus Cardinalibus datum. </head>
<lg met='dist'>
<l>Laudarunt alii convivia ditis <rs type='myth'><reg orig='Elisae'>Elissae</reg></rs>,</l>
<l rend='indent'>Et <rs type='person'>Luculleas</rs>, <rs type='myth'>Alcinoique</rs> dapes,</l>
<milestone unit='pagebreak'/>
<l>Et quas <rs type='nation'>Romano</rs> cenas <rs type='person'>Cleopatra</rs> marito</l>
<l rend='indent'>Instruxit <rs type='place'>Phariis</rs> perdita deliciis:</l>
<l>At mea sollemnes epulas, et Regibus aequas,</l>
<l rend='indent'><rs type='person'>Augustine</rs>, tuas <rs type='myth'>Musa</rs> loquatur opes.</l>
<l>Stat super impendens <rs type='place'>Tiberinae</rs> porticus undae</l>
<l rend='indent'><rs type='person'>Chisia</rs>, divitiis nobilis <rs type='person'>Attalicis</rs>;</l>
<l>Hospite nobilior, vultu dignata <rs type='person'>Leonis</rs>,</l>
<l rend='indent'>Quo posuit curas urbis, et orbis onus.</l>