-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 4
/
Borrichius_dissertationes.xml
3138 lines (3122 loc) · 476 KB
/
Borrichius_dissertationes.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version="1.0" encoding="ISO-8859-1"?>
<!DOCTYPE TEI.2 SYSTEM 'http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenatools/DTD/teixlite.dtd'>
<TEI.2>
<teiHeader type='text'>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Dissertationes Academicae De Poetis : Publicis Disputationibus in Regio Hafniensi Lyceo assertae, Ab Anno 1676. ad Annum 1681. - Nunc iterum evulgatae.</title>
<title type='short'>Borrichius, Olaus: Dissertationes academicae de poetis. - Købnhavn, 1683.</title>
<title type='sub'>Machine-readable text</title>
<author n='Borrichius'>Borrichius, Olaus (Ole Borch; Oluf Bork)</author>
<editor>Borrichius, Olaus</editor>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition>XML version, markup prototype, December 1999</edition>
<respStmt>
<name>Ruediger Niehl</name>
<resp>markup</resp>
</respStmt>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<publisher>Camena</publisher>
</publicationStmt>
<notesStmt>
<note type='href'>http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/borrichius/</note>
<note type='pathname'>borrichius1</note>
<note type='filename'>Borrichius_dissertationes.html</note>
<note type='titleimage'>as001.html</note>
<note type='srcfile'>Borrichius_dissertationes.xml</note>
<note type='imgpath'>borrichius1/jpg</note>
<note type='imgtype'>html</note>
</notesStmt>
<sourceDesc>
<bibl>[Købnhavn]; Frankfurt: Daniel Paulli; Johann Georg Drullmann, 1683.</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<editorialDecl>
<p>Regeln fuer die Texterfassung 03/2001</p>
</editorialDecl>
<refsDecl>
<p>not necessary</p>
</refsDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc>
<change>
<date>01/2011</date>
<respStmt>
<name>Reinhard Gruhl</name>
<resp>markup</resp>
</respStmt>
<item>text typed - structural tagging completed - no semantic tagging - no spell check - no orthographical standardization </item>
</change>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text>
<front>
<pb id='as001'/>
<titlePage><titlePart>
OLAI BORRICHII <lb/>
<hi rend='italic'>DISSERTATIONES <lb/>
ACADEMICAE</hi> <lb/>
<hi rend='italic'>DE</hi> <lb/>
POETIS, <lb/>
Publicis Disputationibus, in Regio <lb/>
Hafniensi Lyceo, assertae. <lb/>
<hi rend='italic'>Ab Anno 1676. ad Annum 1681. <lb/>
Nunc iterum evulgatae.</hi> <lb/>
<gap desc='illustration' resp='sampling'/> <lb/>
ANNO 1683. <lb/>
FRANCOFVRTI, <lb/>
Pro Sacrae Regiae Majestatis Daniae ac Norvagiae Librario <lb/>
DANIELE PAULLI <lb/>
Excudit <hi rend='italic'>Joann. Georgius Drullmann.</hi>
</titlePart></titlePage>
<pb id='as002'/>
<div type='imprimatur'>
<head>Censura.</head>
<p><hi rend='italic'>Dissertationes hae Academicae</hi> de Poetis, <hi rend='italic'>studio Nobilissimi Collegae,</hi> D. D. Olai Borrichii <hi rend='italic'>in piblicum emissae, ut nihil habent sanctionibus Legum adversum; ita plura, in lectione Poetarum sagaciter pervestigatae, diserte monita, ingenue expressa.</hi></p>
<p><hi rend='italic'>Hafnia 8. Maji, Anni M DC LXXXII.</hi></p>
<p>Bartolus Bartholin, Facult. Philos. Decanus.</p>
</div>
<pb id='as003'/>
<div type='dedication'>
<head>
<hi rend='italic'>Illustrissimo et Excellentissimo <lb/>
DOMINO,</hi> <lb/>
DN. FRIDERICO, <lb/>
COMITI AB AHLEFELD, <lb/>
Langeland et Rixingen, Baroni in <lb/>
Moersburg, Gravensteinii, utriusque Saegardiae, Balgardiae <lb/>
et Viltnussi Domino, Equiti Ordinis Elephantini, <lb/>
Sacras Reg. Majestat. Danias et Norvegiae <lb/>
Cancellario Magno, <lb/>
<hi rend='italic'>Consiliario intimo, in Collegio Status et an Cancellariae <lb/>
Praesidi, in Ducatibus Schlesvici et Holsatiae Regio Vicario, <lb/>
Gubernatori atque Praefecto Steinburgi atque Dithmarsiae <lb/>
Australis;</hi> <lb/>
Patrono Regiae Academiae Hafniensis gratiosissimo <lb/>
FELICITER.
<pb id='as004'/>
Illustrissime et Excellentissime DOMINE,</head>
<p><hi rend='italic'>PAtere facilis, quod ab omni aevo passae sunt magnae animae, praesentiam illustrium Poetarum: permitte, ut cum per diversa temporum, et locorum aliena virtutes tuas, et fulgentissimas animi Heroici dotes nequierint versu colere, et Poetarum coelo inferre, assistant hîc pulvinaribus Tuis venerabundi, geniique sui in Orbe terrarum adhuc florentis reliquias florentissimo nomini Ahlefeldino submisse devoveant. Gloriosum erit cineri eorundem, ab eruditionis omnigenae Principe (quanquam in virtutibus</hi>
<pb id='as005'/>
<hi rend='italic'>Tuis id minimum,) animari iterum, et cum Assyriis Phoenicibus nova sperare secula; gloriosum perennitati famae tuae, his etiam comitibus peragrare Orbem, quorum laudes tot aevis duravere, et durabunt. Africanus Scipio, ille Romani Imperii Stator, Ennio Poeta ita usus est familiariter, ut corpus quoque ejus ab obitu in sepulcrum Scipionum receperit, magno honoratae amicitiae argumento. Quanti fecerit Poetas Alexander Magnus, etiam ad tumulum Achillis suspirio declaravit. Sed haec ut exploratissima transco, et illacrymabilium illorum ante Agamemnona Heroum fortunam miseror, qui per injuriam temporum caruere hoc munere, quod tibi debent Arctoae Musae, ut henefico Maecenati, ut indefesso Atlanti, cujus humeris fata literarum nostrarum, AUGUSTI jussu, sustinentur, atque ut diutissime et prosperrime sustinentur, ex animo precor, desidero</hi></p>
<p>Florentissimo Nomini Ahlefeldino aeternum devotus</p>
<p><hi rend='italic'>Olaus Borrichius.</hi></p>
</div>
<pb id='as006'/>
<div type='poem'>
<head><hi rend='italic'>Conversio ad Poetas, quorum nomina in hoc scripto attinguntur.</hi></head>
<lg><l>ILlustres Musarum animae, queis scandere Pindum,</l>
<l>Ingeniumque metro pascere cura fuit;</l>
<l>Seu vos Elysius tenet inter jubila campus,</l>
<l>Seu Jovis in gremio nectaris unda rigat;</l>
<l>Seu peregrinanti nondum hoc exîstis ab Orbe,</l>
<l>Venaque adhuc venâ fervidiore micat;</l>
<l>Si vacat, huc oculos, huc paulum advertite mentes,</l>
<l>Et faciles, nisi jam diriguere, manus.</l>
<l>Parva mora est; speculum Vobis hîc sistitur, in quo</l>
<l>Vestra iterum facies conspicienda patet;</l>
<l>Non perfecta quidem, quis enim nisi Phoebus id ausit?</l>
<l>Umbra sed horridulo deproperata stylo;</l>
<l>Quâ tamen inspectâ, Vos internodcitis omnes,</l>
<l>Atque iterum in Scenam Spiritus ille redit:</l>
<l>Spiritus aethereum quo quondam hilarâstis Olympum,</l>
<l>Et Grajae et Latiae, quo caluere Deae;</l>
<pb id='as007'/>
<l>Quo super Atlantem, super aequora, transque supremum</l>
<l>Caucason aerium corripuistis iter:</l>
<l>Accipite ingenuam, me suspendente, tabellam,</l>
<l>Inque illâ Aonium dinumerate genus;</l>
<l>Et si quid mereor, mecum cognoscite dotes</l>
<l>Unius ingentis, Pallade teste, Viri,</l>
<l>Multa Sophocleo qui gessit digna cothurno,</l>
<l>Multaque Pindaricis enumeranda modis.</l>
<l>Ille est, excelsum cui primo in limine nomen</l>
<l>Additur, et cujus luce coruscat opus,</l>
<l>Ille est, qui dudum virtutibus altus avitis,</l>
<l>In patriam meritis altius ire parat.</l>
<l>Quod prius ad solium regnantis Osiridis Hermes,</l>
<l>Quod catus ad Trojae moenia Nestor erat;</l>
<l>Quod rebus dubiis Ithacensis Homericus olim;</l>
<l>Quod Gallo nuper Richeliana toga;</l>
<l>Illud in Heroâ florens Ahlefeldius Aulâ est,</l>
<l>Illoque Arctoum nomine fulcit ebur:</l>
<l>In proavis quondam redivivus Scipio castra</l>
<l>Rexit, et hostili sanguine tinxit agros,</l>
<pb id='as008'/>
<l>Ipse sed AEneae propior, regit agmina curis,</l>
<l>Et solio Domini nobile robur adest:</l>
<l>Prospicit in longum, quo sese inimica datura est</l>
<l>Machina, quo frangas Marte, diu ante monet,</l>
<l>Par moli, seu bella vocent, seu pacifer Orbis</l>
<l>Fel Mahumetano destinet omne gregi.</l>
<l>Hunc vestrum Antiqui Vates agnoscite Ulyssem,</l>
<l>Hunc Oxenstirnum, Richeliumque Novi:</l>
<l>Laudatis passim; um Parmenione Zamolxin,</l>
<l>Harpagus est aliis, Timoleonque labor.</l>
<l>Splendet Aristides Vos propter, et ipse Pericles,</l>
<l>Et suus est Curiis, Fabriciisque locus.</l>
<l>Nusquam grandis abest Fabius, nusquam Cato, nusquam</l>
<l>Narses, et grandi cum Stilicone Numa.</l>
<l>Et si quando oculos ad nostrum vertitis aevum.</l>
<l>Olivares plectris materia esse solet;</l>
<l>Nec manet intactus Vulsejus in Orbe Britanno,</l>
<l>Nec Granvellani nomina clara silent;</l>
<l>Sed quod in his magnum, quod in his supereminet, illud</l>
<l>Ecce! Ahlefeldino clauditur omne sinu.</l></lg>
</div>
<pb id='as009'/>
<div type='preface'>
<head><hi rend='italic'>Candide, et incorrupte Lector,</hi></head>
<p>SIstuntur hîc benevolo conspectui tuo <hi rend='italic'>Dissertationes quaedam Academicae,</hi> superioribus annis in Regio hoc Lyceo, in gratiam studiosae juventutis a me evulgatae; quas cum Sosii nostri identidem desiderarent, ut in unum collectae opusculum, aliorum quoque extra has provincias invitarent oculos, parui tandem ardenti eorundem desiderio, non spe ullâ laureolae in hoc mustaceo quaerendae, sed eo duntaxat consilio, ut quibus otium non est vastum illum Poetarum latifundium adeundi, censendique, hîc in parvâ velut imagine praecipuos intuerentur, et eorum merita mecum recognoscerent. Adjunxissem tum mea qualiacunque varii argumenti poemata, tum quoque <gap desc='Greek word(s)'/> de Carmine Epico, ex sententiâ <hi rend='italic'>Aristotelis,</hi> nisi Martio hoc seculo Chaoniis illis columbis tutius esset interquiescere. Non erit tamen ab re, pauca hîc ex iis decerpere, quae ante plures annos de epopoeiâ Aristotelicâ publice docui.</p>
<p>Equidem visus est pluribus doctis <hi rend='italic'>Stagirites</hi> in Poetice suâ vicisse se ipsum, et in caeteris quidem operibus egisse magnifice, in hac paene divine; neque id fortassis injuriâ, ita enim totum hoc negotium pervidit, et, quantum ex scripto ejus, quod adhuc durat, colligitur, animo complexus est, ut nihil judicio ejus aestimari soleat argutius, subtiliusque. Sed nimirum ita arctis limitibus jus Poeseos Epicae circumscripsit, ita circumcidit pennas liberrimi alioquim spiritus Vatum, ut appareat commentatio ejus similis illustri et specioso aedificio, sed in quo nemo propter con clavium angustias velit habitare. Enim vero hanc legem promulgat,
<pb id='as010'/>
<hi rend='italic'>id unice conandum germano Epico, ut imitetur; et imitetur duntaxat actionem unam, totam perfectam, illustrem, verisimilem, initio, medio, et fine constantem: Hoc epos ita contexendum monet, ut in animis lectorum admirationem relinquat dulcedine mixtam, quod <gap desc='Greek word(s)'/>. Metam operis constituit n docendis illustribus et Principibus Viris;</hi> ceu credibile est, ad magnificas, et laudabiles Heroum actiones imitandas. Reliquos poematis Epici colores in episodia conjicit, et quoties in arcto res est, Deum advocat e machinâ. Quae omnia si in genuino carmine Epico stricte observanda sint, vix in totâ Hellade aut Latio duo veri Epici numerabuntur. Et <hi rend='italic'>Homerus,</hi> opinor, quodammodo unus erit in Graeciâ, in Italiâ <hi rend='italic'>Maro</hi> unus; in <hi rend='italic'>Marone</hi> tamen asserendo frustra fortassis sudabitur.</p>
<p>Atque ut inde exordiamur, officium Poetae Epici, judice <hi rend='italic'>Aristotele,</hi> non est canere <hi rend='italic'>actionem,</hi> quae vere gesta sit, sed quae fieri, et quomodo fieri possit; docet enim Historicum narrare ea, quae facta sint, Poetam qualia fieri potuerint, ita tamen, ut semper custodiatur <hi rend='italic'>verisimile.</hi> Verum hoc pacto, nullum propemodum fidei Christianae caput, nullum, quod vere contigit, miraculum, Epici argumenti fuerit, nec illustris illa Samsonis historia, ut suo quoque verisimili, si judicium totius Orbis, etiam Ethnici requiratur, destituta: Licet enim ejusmodi in Orbe Christiano non tantum veritatem suam, sed et similitudinem veri tueantur, propter Majestatem dicentis, exemptis tamen nominibus, et personis, quod fieri postulat <hi rend='italic'>Aristoteles,</hi> in omni gente, etiam barbarâ, et a veri Numinis cultu alienâ, <hi rend='italic'>credibile</hi> illud <hi rend='italic'>suum</hi> non perinde conservaverint. Accedit, quod in vitâ communi infinita vere contingant, sed fortuito, infinita praeter spem omnem eveniant, quibus si consensum ex universo terrarum Orbe advoces, plerisque fabula fidei absona narrari existimabitur; adeoque nihil horum licebit, ex severâ <hi rend='italic'>Aristotelis</hi> lege in Epicum Carmen induere. Contra, omnes fabulae nuper vel olim confictae, quales hodie <hi rend='italic'>Romans</hi> appellant Galli, egregie
<pb id='as011'/>
convenient poemati Epico, dummodo credibili nexu actionem unius insignem volubiliter depingant. Vera enim sit, an falsa narratio, juxta aestimat <hi rend='italic'>Aristoteles,</hi> dummodo a verisimili suo non aberret; quam libertatem ut in homine semipagano, et coelestium inani toleres, certe hodie inter Christianos nec sana, et seria ratio, nec sacra religio aeque toleraverit. <hi rend='italic'>Obduces,</hi> actionem illam illustriorem Epici carminis, ex <hi rend='italic'>Aristotelis</hi> praecepto, non fingendam, sed tantum episodia: Verum enim vero, nusquam id praecipit <hi rend='italic'>Aristoteles,</hi> sed diserte cap. IX. <hi rend='italic'>Neutiquam, inquit, est in officio Poetae, ut ea, quae facta sunt, canat, nec ea, quae fieri, aut quî fieri possunt, nisi cum verisimili congruant.</hi></p>
<p>Et quis fidem suam interponet, primariam <hi rend='italic'>Iliados</hi> actionem, quam tantopere extollit, undiquaque veram esse? Quis nescit praecipuam <hi rend='italic'>AEneidos</hi> actionem in falsis numerari, cum tempora, ex fide Historiae, nequaquam conveniant?</p>
<p>Porro, dum <hi rend='italic'>Aristoteles</hi> in poemate Epico actionem unam illustrem, in exemplum Heroibus proponendam requirit, innumeros Poetas e censu Poetarum morose excludit, atque in illis eos, qui vel unius Principis, vel plurium facinora praeclara, sed varia simul enarrare instituerunt. Ita capite censi hîc erunt, qui <hi rend='italic'>Argonautica,</hi> qui <hi rend='italic'>Heracleidem, et Theseidem</hi> cecinere; quod et inculcat <hi rend='italic'>Stagirites; et Statius</hi> in Achilleide non erit Poeta, vel propter illa ejusdem</p>
<l>--- Nos ire per omnem,</l>
<l>Sic amor est, Heroa velis.</l>
<pb id='as012'/>
<p>Et quid fiet <hi rend='italic'>Silio,</hi> qui tot actiones illustres Hannibalis, et Romanorum variorum simul percensuit? Quid <hi rend='italic'>Lucano,</hi> qui tot actiones Pompeji et Caesaris, et quidem omnes veras heroico versu expressit? Quid tot recentioribus, qui parem sibi libertatem permisere, in <hi rend='italic'>Scanderbego,</hi> in <hi rend='italic'>Virgine Aurelianensi,</hi> in <hi rend='italic'>Alexandro - Magno?</hi> Ut taceam, nec <hi rend='italic'>Horatium,</hi> nec <hi rend='italic'>Catullum,</hi> nec <hi rend='italic'>juvenalem, Persium, Martialem,</hi> etc. in Poetis habendos, cum mille actiones secure miscuerint: Ut praeteream <hi rend='italic'>Nicandrum, Aratum, Oppianum, Virgilium</hi> in Georgicis; <hi rend='italic'>Gratium, Manilium, Lucretium,</hi> alios, qui in naturâ rerum adumbranda metrum epicum adhibuerunt; item epistolarum Poeticarum, et religiosi argumenti Scriptores, aliosque magno numero, eliminari. Immo, vix ullum reperias, qui hanc legem <hi rend='italic'>Aristotelis</hi> custodierit, nisi dicas, licere tradi varias unius actiones, sed omnes ad unam primariam, tanquam metam collineare. Verum hac ratione primaria illa actio saepe inter reliquas evanescet, aut certe difficulter internoscetur; nec raro splendore secundariarum offuscabitur. Intuebimur exempla: Argumentum Iliadis juxta actionem primariam hoc erit: <hi rend='italic'>Heroici spiritûs Princeps</hi> (Achilles) <hi rend='italic'>ab Imperatore</hi> (Agamemnone) <hi rend='italic'>indigne exceptus, arma sua in bello deponit, militare detrectat; quo cessante, exercitus Imperatoris varie ab hoste caeditur, fugaturque. Sed ille interea nec damno Exercitus, nec illo Patriae suae opprobrio, nec amicorum precibus, nec oblatis ab Imperatore praemiis movetur, donec visâ amici sui</hi> (Patrocli) <hi rend='italic'>ab hoste interempti coede, tandem cedit Imperatoris precibus, arma iterum capit, hostes male mulctat, et ipsum hostium ducem</hi> (Hectorem) <hi rend='italic'>in quo salus obsessae Urbis</hi> (Trojae) <hi rend='italic'>vertebatur, obtruncat.</hi></p>
<pb id='as013'/>
<p>Caeterum primaria haec actio ex multis actionibus iterum conflata est, quarum nonnullae vincuntur utilitate, et decoro actionum Hectoris, Ulyssis, aliorumque in eodem bello, nonnullae etiam Principe indignae sunt; quae inter illa vel maxima, deserere tot annis Patriae gloriam, immo salutem propter raptam unicam duntaxat formosulam Briseida.</p>
<p>Ut transeam, mortem Achillis, ab Homero veluti neglectam, haud parum officere actioni primariae, ut ex improvido consilio natam, quod itidem a virrute Principis alienum. Fac proinde, adesse hîc unam praecipuam actionem, dummodo simul agnoscatur, non adeo convenire Principi, ut eam imitetur, quam nihilomins Epici carminis metam unicam constituit <hi rend='italic'>Stagirites.</hi> Quod si et unitas actionis primariae spectanda in AEneide <hi rend='italic'>Maronis,</hi> haec fere erit: <hi rend='italic'>Vir nobilis</hi> (AEneas) <hi rend='italic'>post inffelix Patriae Vrbis incendium, cum aliquot civibus suis navigio in Provinciam aliam a Majoribus olim suis cultam</hi> (Italiam) <hi rend='italic'>cogitat, quo ubi post varios et graves terrâ, marique labores perventum, hospitaliter excipitur a Domino provinciae</hi> (Latino,) <hi rend='italic'>ejusque filiam</hi> (Laviniam) <hi rend='italic'>ducere parat uxorem. Id vero aegerrime fert alius Princeps juvenis</hi> (Turnus,) <hi rend='italic'>cui filia jam ante amata, et a matre promissa. Exoritur funestum bellum, in quo tandem exsul ille</hi> (AEneas) <hi rend='italic'>rivalem trucidat.</hi></p>
<p>Quod si una haec, et primaria actio est <hi rend='italic'>AEneidos,</hi> ut vere aestimatur, multas et ipsa actiones complectitur, nec omnes illustres, aut Principi in Exemplum magnopere commendandas; ut praeteream, totos hac ratione libros in episodiis collocari, quid enim aliud judicaveris de secundo, atque quarto AEneidos? Et tamen in in iis plus coloris Poetici est.</p>
<pb id='as014'/>
<p>Neque vero in ipsâ primariâ actione ubique decorum Principis satis observatum apparet, ita frequentissime e machina advocatur Deus, in auxilium AEneae, etiam tum, cum ordinaria viri sapientis prudentis expediundae difficultati sufficeret, contra monitum <hi rend='italic'>Aristotelis</hi> et Horatii, qui ita:</p>
<l>Nec Deus intersit, nisi dignus vindice nodus.</l>
<p>Sed et in ipso duello, ut nervo actionis primariae, quam parum Heroicigenii? AEneas invictis armis a Vulcano instruitur, Turnus non nisi fortuito Metisci, aurigae sui, gladio: AEneae e coelo secure promittitur victoria, Turnus e coelo metu panico turbatur, unde vox Turni ad AEneam:</p>
<l>--- Non me tua fervida terrent</l>
<l>Dicta ferox: Dii me terrent, et Jupiter hostis.</l>
<p>Talem scilicet vincere an Principi magnificum? Hoccine factum Heroicum gloria imitabile? Neque hoc dixerim, ut <hi rend='italic'>Virgilii</hi> manes inquietem, sed ut constet, ne illum quidem, utcunque Poetarum Latinorum Principem ita cavere sibi potuisse, ut leges <hi rend='italic'>Aristotelis</hi> in condendo poemate Epico severe imitaretur, memor liberi spiritus esse Poetam, et carceres austeros odisse.</p>
<p>Deinde, cur <hi rend='italic'>Aristoteles</hi> ab argumento Epici foeminas illustres excludit? Cur Heroinae gesta hoc versu non merentur consignari? Scilicet <gap desc='Greek word(s)'/> inquit <gap desc='Greek word(s)'/>.</p>
<p>Quidni? Virtus neminem respuit. Video quidem in argumentum Tragoediae placere faeminas, Medeam, Andromachen,
<pb id='as015'/>
Helenam, Iphigeniam, Troades, Bacchas, Electram: video in episodia Epicorum recipi Camillam, Penthesileam, Helenam, Didonem, et iis plerumque tristem exitum assignari; sed quod genus justitiae ab hac laude excludit Heroinas, et gloriose gestis immortales Viragines? Cur hîc vapulabit <hi rend='italic'>Adolphus a Dans,</hi> qui illustri carmine Epico <hi rend='italic'>Elisabethica</hi> prosecutus est? Cur <hi rend='italic'>Valerandus Varanius,</hi> qui Virginis Aurelianensis Heroica gesta Epico percensuit? Cur C. <hi rend='italic'>Erasmus Michaelius Laetus,</hi> qui Margarretica? Et nescara omittamus, quanto plus solidae laudis emeruit Jahel, Debora, Judith, Regina Austri, epico nobili exprimendum, quam in Odisseâ Ulysses, duum in ignavis illis Penelopes procis necandis per otium occupatur? Transeo alia, et quidem plura, in quibus <hi rend='italic'>Aristoteles</hi> Epicos cogere instituit, ut nimis anguste habitarent.</p>
<p>Imitetur tamen eum, qui volet; non liberiorem Epico campum permittendum existimamus, nec peccâsse credimus Viros doctos, qui in hoc Opusculo varii generis argumentta heroico versu argute prosecuti sunt. Vocentur illi ab <hi rend='italic'>Aristotele</hi> versificatores, non Poetae, dummodo tueri innocentiam suam queant magnorum Virorum exemplo, etiam antte <hi rend='italic'>Aristotelem. Orpheus</hi> enim, <hi rend='italic'>Tyrtaeus. Empedocles, Solon,</hi> alii, Poetae appellati sunt, nondum nato <hi rend='italic'>Stagiritâ. Aratum</hi> ipse actionem excellentis Herois metro complexus est, sed phaenomena coelestia. Quin <hi rend='italic'>Apollo,</hi> ipse olim Poetarum Dux et Praeses, non erit Poeta <hi rend='italic'>Aristoteli,</hi> sed tantum versificator, qui apud <hi rend='italic'>Pausaniam</hi> versu Heroico subinde vaticinatur. Huc nimirum tendunt dictatoriae ejus ieges, ut propemoduum neminem salutare liceat Poetam, nisi unum Homerum, si tamen et is excipi mereatur. Suspicari non alienum, leges has vel ostentandi ingenii gratiâ latas, vel proffectas ex invidia, ut Praeceptori <hi rend='italic'>Platoni</hi> adversaretur, qui
<pb id='as016'/>
omnes Poetas fabulatores, inque iis <hi rend='italic'>Homerum,</hi> ut impia de Diis temere effutientem, e Republ. suâ exegit. Et sane <hi rend='italic'>Pythagoras</hi> jam olim narravit <hi rend='italic'>Homeri</hi> animam, hanc ipsam ob causam apud inferos ex arbore suspensam, cinctamque serpentibus horribiliter cruciari. Quicquid id est, non injuria Epici ab hoc judice provocare possunt, et repetere identidem: <hi rend='italic'>Aristotelem non esse normam rerum, aut artium, sed illum ipsum ad normam quoque redigendum.</hi> Vale.</p>
</div>
</front>
<body>
<div1 id='BoDK.01' n='1' type='book'>
<pb id='s001' n='1'/>
<div2 id='BoDK.01.01' n='1' type='section'>
<head>OLAI BORRICHII DISSERTATIONES ACADEMICAE <hi rend='italic'>DE POETIS.</hi> DISSERTATIO I. I.</head>
<p>IN contemplatione <hi rend='italic'>Poetices</hi> versantibus non alienum fuerit ab artis incunabulis ducere primordia. Coepisse autem videtur illa propemodum cum nascentis mundi origine; quid enim credibilius quam Musicam Poeticam, quae nativae vocis ministerio expeditur, priorem fuisse artificiosa illa, quae organis et fidibus indiget? cujus auctorem prima viderunt secula <hi rend='italic'>Genes. IV.</hi> Utque ad conjecturas illa referas, id constat, in Divino <hi rend='italic'>Mose Hebraeo, et AEgyptia Iside</hi> vestigia ejus non dubia observari. Is cum mare rubrum exercitu incolumi transiisset, carmen cecinit in encomium liberatoris Dei <hi rend='italic'>Exod. XV.</hi> haec Poematis Musicam AEgypnorum distinxit. Clarissime <hi rend='italic'>Plato</hi> I. II. de Leg. <gap desc='Greek word(s)'/>. Cujus tamen artis ab Hermete fortallis
<pb id='s002' n='2'/>
didicerit initia, ut cui primam harmoniae vocum, lyraeque inventionem adscribit <hi rend='italic'>Diod. Siculus.</hi> I. I.</p>
<p>II. Sed ut ad sacra redeamus, <hi rend='italic'>hymni Davidici, Jobi, Jeremiae et Esaiae</hi> varia, <hi rend='italic'>Canticum Canticorum</hi> (quo pius tunc Salomon in hortis Engaddi fidelis animae cum coelesti sponso connubium emodulatus putatur,) numeris poeticis sui generis suavissime insurgunt. Neque est (quod multis creditur) usque adeo absonum illud <hi rend='italic'>Hieronymi</hi> in Praefat. Chronic. Euseb. <hi rend='italic'>Quid psalterio canorius? quod in morem nostri Flacci, et Graeci Pindari nunc jambo currit, nunc alcaico personat, nunc sapphico tumet, nunc semipede ingreditur. Quid Deuteronomii, et Esaiae cantico pulchrius? quid Salomone gravius? quid perfetius Jobo? quae omnia hexametris et pentametris versibus apud suos composita decurrunt.</hi> Enim vero non solus <hi rend='italic'>Hieronymus</hi> metra in sacris fontibus deprehendit, sed et <hi rend='italic'>Theodaretus, Isidorus Hispalensis,</hi> alii. <hi rend='italic'>Josephus</hi> Antiqu. I. II. c. ult. adstruit Mosen <gap desc='Greek word(s)'/> oden in laudes Dei composuisse.</p>
<p>III. AEstimanda tamen Hebraea Poesis non tam ad normam Graji, Latinive metri, ut cui potius leges definire potest, si velit, quam ex vocum symmetria, syllabarum numero, et accentuum ratione. Atque ita <hi rend='italic'>Hieronymus</hi> pro hexametris habuerit sententias Hebraeorum dodecasyllabas, pro sapphicis hendecasyllabas, pro jambicis octosyllabas, etc. Quod si uberiorem cum Graecis comparationem desideres, accedet augusta illa et a plebe submota dictio sacrorum Vatum, quam Poesis Graecanica imitatur, raro assequitur; accedent metra Hebraea parallelis <hi rend='italic'>Pindari et Sophoclis</hi> illustrata, de quibus suse <hi rend='italic'>Fr. Gomarus</hi> in Lyr. Davidis.</p>
<p>IV. Inter Graecos primus <hi rend='italic'>Apollo,</hi> seu <hi rend='italic'>Phoebus</hi> cum novem Musis suis poetatus est, si credimus fabulosae Helladis antiquitati. Sunt qui existiment a pastoribus Grajis circa Hippocrenen olim, Aganippen, Pyrenen, Heliconem, Parnassum, greges suos custo dientibus initia artis defluxisse; quod ut de crassioribus ejus lineamentis agnoscas, certe lucernam, limamque per <hi rend='italic'>Orphea</hi> AEgyptiis disciplinis imbutum in Hellada migrasse justa suspicio est.</p>
<p>V. Apud Latinos, a Graecis edocti primi carmina pepigere <hi rend='italic'>Salii</hi> Martis Sacerdotes. De quibus <hi rend='italic'>Quintilianus</hi> l. 1. c. X. <hi rend='italic'>Versus quoque Saliorum,</hi> inquit, <hi rend='italic'>habent carmen. et Tullius</hi> l. de Clar. Orator. <hi rend='italic'>Vtinam exstarent illa carmina, quae multis seculis ante aetatem suam in epulis cantata a singulis convivis fuisse de clarorum virorum laudibus in Originibus scriptum reliquit Cato.</hi> Sed primus apud Romanos, Anno V. C. D XIV. poeticam fabulam in scenam produxit <hi rend='italic'>Livius</hi> Apdronicus, <hi rend='italic'>ab saturis ausus primmus argumento fabulam serere, idem scilicet, id quod omnes tum erant, suorum carminum actor,</hi> quod <hi rend='italic'>Tit. Livius.</hi> 1. VII. VI. Nec
<pb id='s003' n='3'/>
temere ulla gens cultior vel olim reperta est, vel reperitur hodie, cui in delitiis non fuerit Poesis. Apud Gallos <hi rend='italic'>bardi</hi> olim celebres, quorum munus erat, Heroum suorum gesta carmine prosequi, de quo <hi rend='italic'>Lucanus et Marcellnus</hi> fidem fecerint. Quin et <hi rend='italic'>Livio</hi> Galli cum Manlio Consule pugnantes, a cantu et modulis praelium auspicati traduntur. <hi rend='italic'>Germani,</hi> docente <hi rend='italic'>Tacito</hi> in Germ, <hi rend='italic'>celebrant carminibus antiquis, (quod unum apud illos memoriae et annalium genus est) Tuisconem Deum terra editum, et filium Mannum, originem gentis, conditoresque.</hi> Et postea: <hi rend='italic'>Ituri in pralium Germani habent sua quoque carmina, quorum relatu, quem barditum vocant, accendunt animos.</hi> Lougum erit per exempla gentium omnium excurrere. Si vetustissimos Majores gen. tis nostrae interrogemus, de antiquis eorundem carminibus et <hi rend='italic'>Scialdri</hi> veteres testabuntur, et <hi rend='italic'>Hiarni</hi> purpura, et saxa literata.</p>
<p>VII. Sed parum profuerit antiquitas, si fructu caret. De eo ergo paucis. <hi rend='italic'>Horatius</hi> compendio se expedit 1. de Art. Poer.</p>
<l>Aut prodesse volunt, aut delestare Poetae,</l>
<l>Aut simul et jucunda, et idonea dicere vitae.</l>
<p> Nos de usu Poeseos paullo expressius. Igitur <hi rend='italic'>Poetae pietatem</hi> lectoribus suis <hi rend='italic'>instillant,</hi> ii nimirum qui in sacro versantur, ut solenne huic generi, argumento. In hanc rem <hi rend='italic'>Theocritus</hi> Idyll. XVI,</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Et de cerea in vitium juventute <hi rend='italic'>Horatius</hi> Epist. I. II.</p>
<l>Disceret unde preces, vatem ni Musa dedisset.</l>
<p>Ita sacra docuit <hi rend='italic'>Orpheus, Hesiodus, Callimachui, Nonnus Nazianzenus, Cyparianus Damasus, Sedulius, Prudentius, Aratus, Fortunatus, Juvencus, Prosper, Bartasius, Dornavius, Proba Falconia, Sannazarius, Eobanus Hessus, Andreas Ramseus, Janus Dousa, Carolus Malapertius, Theo d. Gransvvinchel, Fr. Wavvasseu.</hi> Quin et hymni Christianorum, quibus aeterni Numinis ira mitigatur, hodieque numeris Poeticis illigantur propemodum universi.</p>
<p>VIII. <hi rend='italic'>Docent Poetae</hi> historiam Naturae rerum. Ita de elementis quondam ceciuit <hi rend='italic'>Empedocles;</hi> de astrorum scientia <hi rend='italic'>Aratus, Manilius, Avienus</hi> de theriacis et alexipharmacis <hi rend='italic'>Nicander</hi> de halieuticis et cynegeticis <hi rend='italic'>Oppianus, Gratius, Darebius;</hi> de AEtnae incendio <hi rend='italic'>Corn. Severus;</hi> de Philosophia Epicuri <hi rend='italic'>Lucretius;</hi> de Botaniee <hi rend='italic'>Macer;</hi> de rebus Medicis <hi rend='italic'>Samonicus;</hi> de diaeta <hi rend='italic'>Magistri Salernitani;</hi> Phile de proprietate et natura animalium; <hi rend='italic'>Marbodaeus</hi> de viribus gemmarum et lapidum; de anatome <hi rend='italic'>David Kynalochus;</hi> de siphylide <hi rend='italic'>Fracastorius;</hi> de apum Repub, <hi rend='italic'>Hier, Vida;</hi> de Chemia secretiori <hi rend='italic'>Augurellus;</hi> de rerum
<pb id='s004' n='4'/>
principiis <hi rend='italic'>Scipio Capicius;</hi> de corporis humani harmonia <hi rend='italic'>Jo. Lygaeus;</hi> dere Accipitraria <hi rend='italic'>J. A. Thuanus;</hi> dephilosophia, ejusque partibus <hi rend='italic'>Gul. Xylanders;</hi> de rebus physicis <hi rend='italic'>P. Lopesius,</hi> de aliis alii.</p>
<p>IX, <hi rend='italic'>Poetae</hi> Principum et Nationum <hi rend='italic'>res vere gestas immortalitati consecrant.</hi> Sic <hi rend='italic'>Archias</hi> carmine reddidit bella Cimbrica; <hi rend='italic'>Cherilus</hi> victoriam Atheniensium de Xerxe reportatam; <hi rend='italic'>Simonides Maguesius</hi> res gestas Antiochi Magni; <hi rend='italic'>Soterichus Oasites</hi> Diocletiani acta metro percensuit; <hi rend='italic'>Naevius</hi> historiam belli Punici primi; <hi rend='italic'>Silius</hi> bellum Annibalicum; <hi rend='italic'>Theophanes Lesbius</hi> Mithridaticum; <hi rend='italic'>Lucanus</hi> Pharsalicum; <hi rend='italic'>Hostius</hi> Istricum; <hi rend='italic'>Dominus Marsus</hi> Amazonicum; <hi rend='italic'>Claudianus</hi> Gildonicum; <hi rend='italic'>Corippus Africanus</hi> laudes Justini minoris; <hi rend='italic'>Rhosvveida</hi> gesta Othonum; <hi rend='italic'>Guntherus</hi> Fr. Barbarossae; <hi rend='italic'>Phil. Gualterus</hi> Alexandra Magni; <hi rend='italic'>Mambrunus</hi> Constaminmi Magni; <hi rend='italic'>Al. Cortesitus</hi> bellicas laudes Matthiae Corvini, Hungariae Regis; <hi rend='italic'>Andreas Gravinus et Joach. Mynsingerus</hi> gesta familiae Austriacae; <hi rend='italic'>Erasmus Laetus</hi> victricia arma Margaritae Danorum Reginae; <hi rend='italic'>Adolphus a Dans</hi> victorias Elisabethae Reginae Angliae; <hi rend='italic'>Hadr. Turnebus</hi> Calisium captum; <hi rend='italic'>Dion. Petavius</hi> bellum Germanicum; <hi rend='italic'>Jo. Campanus</hi> historiam Imperatprum Turcicorum; <hi rend='italic'>Jac. Bidermannus</hi> infanticidium Herodis; <hi rend='italic'>Jo. de Bussieres</hi> vitam Scanderbegi; <hi rend='italic'>Thomas Metellanus</hi> Naupactiada; <hi rend='italic'>Al. Rossaeus</hi> exitum Judaeorum ex AEgypto; <hi rend='italic'>Laurentius Nyendalius</hi> devictum Scaldin; <hi rend='italic'>Hugo Grotius</hi> legationem Jonae; <hi rend='italic'>Jac, Eyndius</hi> bellum Flandricum, et c.</p>
<p>X. Quin ut in omni fere argumento regnant, ita praecipue <hi rend='italic'>morum pracepta tradunt</hi> feliciter. Id propositum fuisse videmus <hi rend='italic'>Soloni et Pythagorae</hi> (Si quidem genuina sunt eorundem fragmenta) id <hi rend='italic'>Theognidi, Phocylidi, Dionysio Catoni Publio Mimo, Phaedro;</hi> immo eo magnam partem dirigunt institutum suum Tragici, Comici, Satyrici.</p>
<p>XI. <hi rend='italic'>Docent fictis</hi> quidem, sed vero similibus <hi rend='italic'>fabulis,</hi> atque imitationibus <hi rend='italic'>quomodo Heroes personam suam magnifice tueri debeant;</hi> ita cum <hi rend='italic'>Orpheus, Apollonius, Varro Atacinus, Valerius Flaccus</hi> Argonautarum opera percensent, cum <hi rend='italic'>Homerus</hi> Ulyssis gosta metro exprimit, <hi rend='italic'>Virgilius</hi> AEneae, <hi rend='italic'>Statius</hi> Achillis, parum pensi habent, verane scribant, an falsa, dummodo similitudine veri irrepere queant in animos, et Principum mentes ad illustria ejusmodi gesta imitanda accendere. Et hoc solum germanorum Poetarum institutum esse <hi rend='italic'>Aristoteles</hi> toto de Poetic. libro diffuse probare nititur.</p>
<p>XII. <hi rend='italic'>Delectant Poetae boni,</hi> hoc est, qua scribunt, quae eloquuntur, cum dulcedine quadam inenarrabili, lectorum, auditorumque, sed intelligentum (quid enim alii ad hanc lyram?) pectoribus imprimunt; accedit quod tenacius etiam suas praeceptiones figant memoriae lectorum, quam solutae dictionis artifices.
<pb id='s005' n='5'/>
Testabuntur de illa et Suavitate et constantia, qui <hi rend='italic'>Virgilium</hi> olim, <hi rend='italic'>Ovidium, Catullum, Horatium etc.</hi> familiarius noverunt; quorum opera, si numeri Poetici solverentur, colorem, succumque propemodum omnem amitterent; nunc velut cantu quodam Sirenum aures demulcent, nec dimittunt lectorem facile, nisi hebetem, nisi aliis serio occupatum. Quin immo haerent adeo pertinaciter, ut quae didicere pueri, vix senes obliviscantur, id quoque prosae dictionis magistris inconcessum.</p>
<p>XIII. <hi rend='italic'>Repraesentant res ipsas</hi> melius, evidentiusque praesertim Epici) quam vel Historici, vel Oratores, et propemodum ex lectoribus et auditoribus efficiunt spectatores. Ardentem AEtnam describit <hi rend='italic'>Plinius</hi> satis apposite, sed <hi rend='italic'>Maro</hi> paene ad stuporem; quippe fumos, murmurque ruentium saxorum, et totam illam tonantis scenam quasi oculis una subjicit. Pestilentiam apparatius describit <hi rend='italic'>Thucydides,</hi> significantius <hi rend='italic'>Naso</hi> Metam, VII. Quo spectant tempestivae Poetarum comparationes, quibus res ipsis sensibus ingeritur; de his diffuse toto Critico <hi rend='italic'>Jul. Scaliger.</hi> Habet et hic quiddam prae caeteris admirabile <hi rend='italic'>Maro,</hi> quod rerum varietatem numerorum temperamento saepe adaequet. Cursum equorum velocium ita depingit AEneid. VIII. ut simul propemodum currere videatur ipse:</p>
<l>Quadrupedante putrem sonitu quatit ungula campum.</l>
<p> Idem in rapidissimo temporis fluxu figurando una prossuere videtur Georg. III.</p>
<l>Sed fugit inter ea, fugit irreparabile tempus</l>
<p> Quam celeri pede ad praelium properantes describit AEneid. V.</p>
<l>Inde ubi clara dedit sonitum tuba, finibus omnes,</l>
<l>Haud mora, prosiluere suis ferit aetbera clamor.</l>
<p> Sed ubi partim in promovendo requiritur celeritas, partim in exsequendo labor, illam rapide, hunc stabili spondeo graviter expedit, de mole equi Trojani AEneid. II.</p>
<l>Illa jubit, mediaeque minans illabitur urbi.</l>
<p>Contra res graves quam apposite spondei legibus subjicit? liquet id ex AEneid. XII.</p>
<l>Olli sedato respondit corde Latinus.</l>
<p>XIV. <hi rend='italic'>Serviunt Historicis et Oratoribus</hi> in dictione eorundem nitidius expingenda atque coloranda: addunt spiritum verbis eorundem, decusque personis. Et quidem poesis omnis, potissimum tamen <hi rend='italic'>heroica</hi> majestatem et ornamentum adjicit orationi: elegiae facilitatem et copiam verborum ministrant, affectuumque diversitatem mirifice exprimunt: <hi rend='italic'>epigrammata</hi> sales largiuntur et
<pb id='s006' n='6'/>
argurias: <hi rend='italic'>satyrae</hi> libertatem increpandi: <hi rend='italic'>lyrica</hi> diviniorem quendam animi impetum: <hi rend='italic'>tragoediae</hi> sententias graves, salutares, verba electa: <hi rend='italic'>comoediae</hi> nativum sermonis genium. His utitur orator, historicusque, sed probe digestis, et sobrie mutuatis, exemplo apum, quae mella undique legunt, Stipantque, sed spiritus sui proprietare in habitum alienum transformant.</p>
<p>XV. Tandem etiam <hi rend='italic'>Grammaticorum praeceptiones fulciunt,</hi> casus obliquos roborant, genera nominum certiora reddunt, orthographiam stabiliunt, praeteritis et supinis praestant securitatem, et quidem constantiorem, quam historici vel oratores. Dirigunt verborum pronunciationem; immo absque his esset, jam propemodum actum videremus de mora vocabulorum in pronunciando, et quaelibet natio Idiotismos linguae suae in eloquendo perperam sequeretur. Et haec quidem universa ideo a Poetis certius petuntur, quia, cum solutae dictionis scriptores ob libertatem sibi permissam varias hodie lectiones facillime admittant, Poetae, vi legis, et numeri, cui se adstrinxere, constantiora tradunt. <hi rend='italic'>Apis,</hi> ut docent scriptores hodie, format genit. plur. <hi rend='italic'>apum,</hi> sed si inspexissent <hi rend='italic'>Juvenalem,</hi> admitterent etiam <hi rend='italic'>apium,</hi> ita enim argutus Poeta Satyr. X III.</p>
<l>Examenque apium longa consederit uva,</l>
<p> Supellex vulgo scribunt eruditi geminato p, ubi tamen <hi rend='italic'>Persium</hi> consulueris, cujus illud est Sat. IV.</p>
<l>Tecum habita, et noris quam sit tibi curta supellex,</l>
<p> judicabis aliter. Sic sinapi, incudem, bilicem depravate pronunciant, qui Poetis non assuevere. <hi rend='italic'>Langneo</hi> si Grammaticos consulimus <hi rend='italic'>langui</hi> praer, format, si <hi rend='italic'>Lucantim</hi> lib. VII. etiam <hi rend='italic'>languit</hi> trisyll. <hi rend='italic'>Cieo et concieo</hi> Grammaticis nullum agnoscit praeteiitum, si <hi rend='italic'>Valerium Flaccum</hi> interrogemus, agnoscit. Is enim Argonaur. 1. VI.</p>
<l>Musa mone, quanto Scrythiam molimine Perses</l>
<l>Concierit, quis fretus equis per bella, virisque.</l>
<p>Ferveo cum compos. Grammaticis praeteritum facit <hi rend='italic'>ferbui, deferbui;</hi> si consulamus <hi rend='italic'>Terentii</hi> Adelphos, etiam aliter exit. Ita enim clarissime: <hi rend='italic'>Sperabam jam</hi> defervisse <hi rend='italic'>adolescentiam.</hi> Sed non libet ista hic pluribus attingere.</p>
<p>XVI. <hi rend='italic'>Poetae</hi> autem cum varias inclasses pro diversitate instituri referri queant, nobis non displicet hic quatuor ordines constituere. Quorum <hi rend='italic'>primus</hi> erit <hi rend='italic'>Epicorum,</hi> quibus praecipue propositum, vel sacrum argumentum pertractare, vel res gestas illustrium hominum describere, vel quae ad illustrandam naturam rerum faciunt, versibus complecti. <hi rend='italic'>Secundus clegiacorum,</hi> qui in argumento ethico, politico, mixtove occupantur. <hi rend='italic'>Tertius lyricorum,</hi> qui jam olim florente pacis artibus Graeciâ, certamina sive ludos gentis prosecuti sunt
<pb id='s007' n='7'/>
metro, qui amores, convivia, immo diversi generis argumenta versibus ad lyram canendis expresserunt. <hi rend='italic'>Quartus dramaticorum,</hi> nimirum Tragicorum, Comicorum et his affinium, qui degenerante sensim in Solutiora vitia Hellade, jam varios actionum humanarum eventus in scena depingere, et ad similia vel imitanda, vel evitanda auditores, lectoresque stimulare, jam carpere prava mordaci joco instituerunt.</p>
<p>XVII. In hac vatictate consilium fuit a Graecis auspicari, ut Poeseos latinae parentibus,</p>
<l>Vt quibus ingenium dedit, et dedit ore rotundo</l>
<l>Musa loqui.</l>
<p> ex <hi rend='italic'>Horatii</hi> Romani confessione. Et quidem ab Epicis ideo primum, quia genus illud carminis antiquissimum in ea gente fuisse existimatur. <hi rend='italic'>Plinius</hi> I. VII. hist. Nat. c, LVI. <hi rend='italic'>Versum Heroicum,</hi> inquit, <hi rend='italic'>Pythio Oraculo debemus.</hi> Aliis prirnum invenisse creditur Phanothea, aliis Themis, aliis Phemonoe. Id certum, incertum adhuc esse, quis mortalium primus carmen epicum ad heroum gesta expingenda traduxerit, Orphaica quidem hodieque legimus, sed quaenam germana sint Orphaica, varie disceptatur. Istuc nunc eunt doctiorum judicia, Argonautica <hi rend='italic'>Orpheos</hi> vetustiora haud esse temporibus Pisistrati, sive Oympiade circiter quinquagesima sexta, eaque aetate ab <hi rend='italic'>Onomacriti</hi> calamo profluxisse. Mitior est censura plerorumque de <hi rend='italic'>hymis</hi> Orpheos, et opere <gap desc='Greek word(s)'/>, haec enim ad antiquum Orphea referunt. Atque ita verum fuerit illud <hi rend='italic'>Lactantii</hi> I. I. cap. V. <hi rend='italic'>Orphea fuisse Poetarum vetustissimum.</hi> Neque enim assentiri Vossianae sententiae libet, quam I. de Art. Poer. Nat. prodidit in haec verba: <hi rend='italic'>Puto triumviros istos Poesios, Orphea, Musaetum, Linum, non fuisse.</hi> Ut enim de <hi rend='italic'>Musaeo et Lino</hi> nihil certi audeamus definire, de <hi rend='italic'>Orpheo</hi> certe meliora exspectanda. Suspicetur alicubi <hi rend='italic'>Stagirites</hi> eum nunquam fuisse, (ut illustrissimae ipsius gloriae officiat,) non effecerit tamen, ut falsos credamus fuisse Sacerdotes AEgyptios vetustissimos, qui uno ore apud <hi rend='italic'>Diodorum Siculum</hi> fatentur apud sese vixisse eundem Orphea; non effecerit, ut Pythagorae contradicamus, qui Aristotele antiquior apud <hi rend='italic'>Clem. Alexandr.</hi> Strom. I. scripta Orphica agnoscit; non effecerit, ut <hi rend='italic'>Epigenes</hi> (gravis Auctor <hi rend='italic'>Plinio</hi> appellatus) non legetit jam olim Poesin Orphicam, de quo diserte Strom, V. idem <hi rend='italic'>Cl. Alextndrinus;</hi> denique non effecerit, ut non verum sit illud <hi rend='italic'>Suidae: Orphea Thracem, Poetam Epicum scripsisse fabulas, epigrammata, hymnos, et duabus atatibus Homerum pracessisse.</hi> Editio <hi rend='italic'>Orphaicorum</hi> non temere emendatior hodie reperitur, quam quae ab officima prodiit <hi rend='italic'>Henr. Stephani.</hi> Hymnos ejusdem eleganti versionelalina locupletavit <hi rend='italic'>Jos. Scaliger. Radulphus Wintertonus</hi> in Volum. Poetar. Graecminorum,
<pb id='s008' n='8'/>
quod evulgavit, et H. Stephanus, aliaquaedam fragmenta Orphica superaddunt, eaque sani plerurnque coloris, ex quibus illud initium est:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p> Item de Deo:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>XVIII. <hi rend='italic'>Musaeos</hi> vel tres recenset ex vetustate <hi rend='italic'>Suidas,</hi> omnes Poeras. Unum eorum in campis Elysiis, sed vatem optimum et vetustissimum affatur Sibylla apud <hi rend='italic'>Maronem</hi> I. VI. AEn. Agnoscit eundem <hi rend='italic'>Theodoretus.</hi> Neque satis valida ratio est, quam ab <gap desc='Greek word(s)'/> nominis petit <hi rend='italic'>Vossius,</hi> ad tollendum e rerum natura <hi rend='italic'>Musaeum.</hi> Quicquid tamen horum fuerit, id constat, <hi rend='italic'>Musaeum,</hi> cujus hodie exstat in corpore Poetarum <hi rend='italic'>H. Stephani, Poema de Amore Herus et Leandri,</hi> Grammaticum fuisse Alexandrinum, et condidisse epos illud post quartum seculum Christianum, nec dictionem ejus vetultatem olere.</p>
<p>XIX. <hi rend='italic'>Linum</hi> etiam fabulis annumerat <hi rend='italic'>Vossius,</hi> ducto a notatione nominis argumento, non utique validissimo. Si <hi rend='italic'>Maroni,</hi> ut in arte sua artifici debemus fidem, non tantum fuerit <hi rend='italic'>Linus,</hi> sed et fuerit ex primis, magnisque Poetis. Audiamus vatem Ecl. IV.</p>
<l>Non me curminibus vincet nec Thracius Orpheus,</l>
<l>Nec Linus: huic mater quamvis, atque huic pater adsit:</l>
<l>Orphei Calliopea, Lino formosus Apollo</l>
<p> Nos quidem rem in medio relinquimus, eo tamen proniores, fuisse olim Linum. Chalcidensem eum facit <hi rend='italic'>Suidas,</hi> additque primum literas ex Phoenicia ad Graecos transtulisse, docuisse Herculem, et fuisse lyrici carminis Principem. Fragmenta tamen ab <hi rend='italic'>H. Stephano</hi> et aliis conservata epicum etiam ostendunt. Ex quibus illud:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>XX. <hi rend='italic'>Homerus</hi> Poetarum princeps et parens aestimatur plerisque,</p>
<l>--- --- ejusque ex ore profuso</l>
<l>Omnis posteritas latices in carmina duxit,</l>
<p>canente jam olim <hi rend='italic'>Manilio,</hi> Illius operibus (si tamen sacra exceperimus,) nulla adeo hodie indubitanter antiquiora sunt, judicio <hi rend='italic'>Josephi</hi> l. contra Appionem. Si tamen antiquos consulimus, traditur bellum Trojanum ante Homerum scripsisse et <hi rend='italic'>Sisyphus Cous</hi> apud <hi rend='italic'>Tzetzen, et Corinnus lliensis</hi> apud <hi rend='italic'>Suidam, et Demodocus Corcypraeus</hi> apud <hi rend='italic'>Plutarchum, et Phemius Ithacensis</hi> apud <hi rend='italic'>Eustathium et Syagrus</hi> apud <hi rend='italic'>AElianum,</hi> ut <hi rend='italic'>Dictyn, Daretem, Phantasiamque Memphitidem</hi> praetereamus. Sed ea opera longa vetustas obliteravit, Homericis
<pb id='s009' n='9'/>
pepercit. Nec ideo extra suspicionem Homerica omnia. Iliada et Odysseam ejus esse publicus consensus loquitur; de hymnis, batrachomyomachia, epigrammatis ambiguum est judicium. Vixisse Homerum ante Romam conditam, Sylviis Albae regnantibus auctor est <hi rend='italic'>Gellius; Petavius</hi> annis circiter mille ante Christum, Salomone regnante; <hi rend='italic'>G. Vossius</hi> Olympiadum initio, vel paullo post, nimirum aetate Romuli, Coepere autem Olympiades annis DCCLXXVI ante natum Salvatorem, cum ex calculo <hi rend='italic'>Petavii</hi> prodietit in lucem Christus Olympiade <hi rend='italic'>CXCIV.</hi></p>
<p>De patria ejus omnis eatas certavit, plerique tamen Smyrnaeum faciunt, quidam AEgyptium; <hi rend='italic'>Leo Allatius l. de patria Homeri</hi> Chium. Hunc Scriptorem omnia secula laudandum suscepere, quicquid demum in contrarium molitus sit vel <hi rend='italic'>Aristarchus</hi> sub Ptolemaeis, Philometore, et Physcone florens, velalii <hi rend='italic'>Homero mastiges.</hi> Videtur autem in Iliade magis laudandam suscipere <gap desc='Greek word(s)'/>, in Odyssea magis <gap desc='Greek word(s)'/> Dialectos admittit varias, sed praecipue Jonicam, Hippocrati olim familiarem. Duo sagariores in eo solent improbare, unum, quod otiosis epithetis, et aliquando ineptis, saepe etiam digressionibus et colloquiis frigidis non abstinuerit; alterum quod impura quandoque et indigna tradiderit de Diis: primum exeusabit ipsa tum artis nascentis infantia, aut certe adolescentia nondum confirmata; secundum etiam cordatiotibus antiquorum Ethnicorum displicuit. Quippe <hi rend='italic'>Hieronymus Philosophus</hi> apud <hi rend='italic'>Diog. Laeritum</hi> narrat, Pythagoram apud Inferos vidisse animam <hi rend='italic'>Hesiodi,</hi> columnae aereae alligatam, stridentemque oppido, illam vero <hi rend='italic'>Horneri</hi> ab arbore suspenlam, dirisque circumdatam serpentibus, quod tam foeda uterque de natura Divina prodidisset. In hunc Auctorem luculento scripto commerrtatus est jam ante hos quadringentos annos <hi rend='italic'>Eustathius,</hi> Episcopus Thessalonicensis. Contulit et symbolam Scholiastes <hi rend='italic'>Didymus</hi> notis brevibus, sed magnam partem exquisitis. <hi rend='italic'>Scaliger</hi> in Homerum obliquior est, ut Maronem suum ubique extollat, sed invenit, quod pro Homero responderet, <hi rend='italic'>Allatius.</hi> Editiones Homeri plurimae sunt, quas inter praestantiores habentur, Romana, Stephaniana, Argentoratensis. Nec damnanda ultima <hi rend='italic'>Screvelii,</hi> quicquid etiam in eadem desideret <hi rend='italic'>Mericus Casaubonus</hi> peculiari scripto. Emendatissimam autem nobis pollicemur ex manu <hi rend='italic'>Cl. Graevii.</hi> De Homero jam olim pluia disseruit <hi rend='italic'>Herodotus, Plutarchus, Porphyrius,</hi> et plenius fere <hi rend='italic'>Bisselius in Illustr. ruin.</hi></p>
<p>XXI. <hi rend='italic'>Hesioadus</hi> Poeta, Cumis natus, Ascrae, secundum <hi rend='italic'>Suidam,</hi> vivens, ex <hi rend='italic'>Cyrilli</hi> sententia floruit paullo ante Olympiadum initia; immo si <hi rend='italic'>Anthologiae</hi> Graecorum fidem debemus, Homero aequalis fuit, cumque eodem in Chalcide
<pb id='s010' n='10'/>
veribus certavit, id quod etiam <hi rend='italic'>Cl. Longomontano</hi> olim nostro, ex Arcturi ortu, quem describit, visum fuit. Utcunque res illa ceciderit, ex meliori antiquitate constat, circa eadem propemodum tempora floruisse utrumque. Interscripta ejus indubitata recensentur <gap desc='Greek word(s)'/>. De scuto Herculis res, nondum liquet. Genus dicendi medium et aequabile amat, nec humilitate nimia jacens,, nec supeabe tumidum, quod probe observatum <hi rend='italic'>D. Halicarnassaeo. Opera</hi> ejus et <hi rend='italic'>Dies</hi> adeo prudenter et docte scripta sunt, ut hodieque ex lectione eorundem proficere valeant non Ethici tantum, et Politici, sed et Oeconomi, naucleri, agricolae. Quod ad Theogpniam, in speciem quidem illa Deorum multitudinem insinuat, sed observant naturae recum fludiosi, sub involucris istis fabularum saepe philosophicas collectiones recondi, quod et jam. olim <hi rend='italic'>Plutarcho</hi> animadversum. Unum prospisiendum juventuri Christianae, ne fidem nimium illis et alliget, quae de distinctione et observattone superstitiosa certorum dierum admilcet. Editio Hesiodea laudatur <hi rend='italic'>H. Stephani, Danielis Heinsii, et G. Pasoris,</hi> cui Lexicon Hesiodeum adjunctum. Quas tameni omnes haud dubie <hi rend='italic'>Graeviana</hi> superaverit.</p>
<p>XX. II.. Post Homerum et Hesiodum Graecia Poetas vidit propemodum infinitos, sed eorum plurimos hodie, vix nisi nomine notos, paucos, qui justis, operibus comitati ex illo diuturni aevi naufragio ad memoriam hominum salvi enataverint. Nos de celebirioribus hic breviter. Et quidem inter Epicos <hi rend='italic'>Eusebio et Clem. Alexandrino</hi> laudatur <hi rend='italic'>Eumelus</hi> Corinthius <gap desc='Greek word(s)'/>, qui circa Olympiadem tertiam <hi rend='italic'>de Apum generatione</hi> scripsit, item <hi rend='italic'>Europam. Lesches Lesbius,</hi> quem Mitylenaeum nonnulli faciunt, Olympiade XXX. secundum <hi rend='italic'>Eusebium</hi> clarus <gap desc='Greek word(s)'/> scripsisse putatur, de qua plura <hi rend='italic'>Aristoteles.</hi> Culpatur quod in <hi rend='italic'>Iliade</hi> sua plures miscuerit actiones, quarum singulae Tragoediae argumentum constituere possent, contra quam factum ab <hi rend='italic'>Homero</hi> in Iliademagna. Hodie nec <hi rend='italic'>Leschis</hi> quicquam nec <hi rend='italic'>Eumeli</hi> superest, nisi forsan inter Pindarica; namque adverterunt Interpretes Graeci Pindarum e <hi rend='italic'>Leschis</hi> scriptis varia hinc inde mutuatum fuisse.</p>
<p>XXIII. <hi rend='italic'>Epimenides Cretensis</hi> Olymp. XLIV. clarus multa, auctore <hi rend='italic'>Suida</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> scripsit, <gap desc='Greek word(s)'/>. Addunt alii Arognautica, et <gap desc='Greek word(s)'/>. Hujus animam referunt, ex <hi rend='italic'>Suida,</hi> exire quandoque solitam e corpore, et post definitum tempus redire, quod et Islandorum non nullis usu venire narratur. Sed et de <hi rend='italic'>Aristea Proconnesio</hi> ita <hi rend='italic'>Suidas:</hi> <gap desc='Greek word(s)'/>. Scripsit autem <hi rend='italic'>Aristeas</hi> hic <gap desc='Greek word(s)'/> gesta Arimas porum Hyperboreorum Olymp. L. Croesi et Cyri temporibus, auctore iterum <hi rend='italic'>Suida.</hi></p>
<pb id='s011' n='11'/>
<p>XXIV. <hi rend='italic'>Onomacritus</hi> ab <hi rend='italic'>Eusebio</hi> refertur ad Olympiadem LVI. hoc est, aetatem Pisistrati, creditus a plerisque Auctor Expeditionis illius Atgonauticae, quam sub <hi rend='italic'>Orpheos</hi> persona prodiisse videmus. Praeter Onomacritum et Apollonium Argonautica etiam scripsit <hi rend='italic'>Dionysius</hi> <gap desc='Greek word(s)'/>, circa Olympiadem CLXXIII, si verus <hi rend='italic'>Suidas.</hi> Per id tempus etiam faeminis in arte poetica honos. Laudatur non tantum <hi rend='italic'>Cleobula Lindia</hi> Poetria, quae versibus hexametris aenigmata scripsit, sed, et <hi rend='italic'>Theano,</hi> Pythagorae Philosophi uxor, cujus epica <hi rend='italic'>Suidae</hi> memorantur, et poemata <hi rend='italic'>Clem. Alexundrina,</hi> Sed illuitrior his <hi rend='italic'>Empedocles Agrigentinus,</hi> secta Pythagoricus, qui Deorum usus consuetudine de. natura Divinitatis disseruit. Illius exstat heroicum apud <hi rend='italic'>Suidam:</hi></p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Flotuit Olympiade LXXVII. et sequ. ex <hi rend='italic'>Diog, Laertio;</hi> de natura rerum libros tres scripsit epico. carmine ut ex <hi rend='italic'>Aristotele, Plutarcho Suida</hi> et aliis liquet. Traditur etpoema inchoasse de transitu Xerxis in Graeciam sed interpellantibus occupationibus reliquisse imperfectum. Ab ambitione liberum non fuisse illa <hi rend='italic'>Horatii</hi> persuadent in Art. Poetic.</p>
<l>--- --- Deus immortalis haberi</l>
<l>Dum cupit Empedocles, ardentem frigidus AEtnam</l>
<l>Insilurt</l>
<p>XXV. Paullo vetustior Empedocle <hi rend='italic'>Panyasis,</hi> si Olympiade LXXII. illultris fuit, ut quibusdam: visum; <hi rend='italic'>Suidas</hi> Olympiada LXXVII. ei assignat, circa id. tempus, quo trocenti illi Fabii ad Cremeram cecidere. Halicarnassensis fuit patria, Herodoti patruelis, non tantum <gap desc='Greek word(s)'/>, sed et exstinctae fere poeseos in scenam reductor. Reliquit <gap desc='Greek word(s)'/>, de virtutibus Herculis, Opus vastum; item scriptum aliud de migratione Jonica. Pauca ejus fragmenta evasere Libitinam, quae hoc gravior jactura est, quo certius constat eum ex nobilissimis fuisse Poetis, ut qui Homerum materia, Antimachum disponendi ratione superaverit teste <hi rend='italic'>Quintiltano Inst.</hi> Or. I. X. c. I. Illud ex poemate ejus <gap desc='Greek word(s)'/> quod <hi rend='italic'>H. Stephanus</hi> edidit, adjicere non erit supervacuum.</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>XXVI. <hi rend='italic'>Choerilus Samius,</hi> ex <hi rend='italic'>Suida,</hi> Olympiade LXXV. celebris Atheniensium victoriam a Xerxe reportatam florido carmine persecutus est, et pro singulis versibus flatere aureo donatus, addito mandato, ut versus ejus simul cum Homericis publice quotannis recitarentur. Ut necesse sit alium fuisse Choerilum, Alexandro Magno notum, de quo Horatius Epist. I. II</p>
<l>Gratus Alexandro Regi magno fuit ille</l>
<pb id='s012' n='12'/>
<l>Choerilus, incultis qui versibus, et male natis</l>
<l>Rettulit acceptos, Regale numisma, Philippos</l>
<p> nempe cum regnare demum coeperit Alexander Magnus Olympiade CXI. quis credat eousque Choerilum Samium produxisse aetatem? Ut taceam Choerilum Alexandri rudem arte fuisse, Samium autem politum.</p>
<p>XXVII. <hi rend='italic'>Antimachus Clarius,</hi> vel ut <hi rend='italic'>Suidae</hi> placet, <hi rend='italic'>Colophonius,</hi> Olymp. XCIII, tempore Socratis inclaruisse traditur, et Thebaida, id est, bellum Thebanum, quod Trojanum annis XL. praecessit, versibus expinxisse. Dictio ejus, si <hi rend='italic'>Quintiliano</hi> accedimus, gravis fuit, eloquium minime vulgare, et nonnunquam, si aliis credimus, tumidum. Huic in epico carmine proximas ab <hi rend='italic'>Homero</hi> laudes admensi sunt antiqui Grammatici. Duo tamen in eo desideravere curiosi, <hi rend='italic'>unum,</hi> quod ordinem disposinonemque in scriptis suis non perinde observaret; <hi rend='italic'>alterum,</hi> quod in arte movendorum affectuum hebetior esset, id quod et <hi rend='italic'>Quintiliano</hi> notatum. Nihilominus tanti fuere scripta ejus Hadriano Impetatori, ut Homericis abolitis ea substituenda putaret, docente <hi rend='italic'>Xiphilino.</hi> Pauca hodie fragmenta ejus supersunt apud <hi rend='italic'>Henr. Stephannm,</hi> inter quae illa:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Oympiade autem XCVIII notus fuit <hi rend='italic'>Lysis,</hi> Epammondae praeceptor, autor <hi rend='italic'>carminum</hi> illorum <hi rend='italic'>aureorum,</hi> quae Pythagorae vulgo attribuuntur, quemadmodum <hi rend='italic'>Laertio</hi> credimus. Edidit eadem <hi rend='italic'>H. Stephanus,</hi> quorum initium:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>XXVIII. <hi rend='italic'>Eudoxus Cnidius</hi> non Astronomica tantum scientia clarus, sed et Poesi. Scripsit enim <gap desc='Greek word(s)'/> astronomiam, quemadmodum <hi rend='italic'>Suidas</hi> refert. Floruit Olymp. CIII. et postea, aequalis Platoni, quem tragoedias scripsisse circa Olympiadem C. auctor est <hi rend='italic'>Laertius.</hi> Paullo ante, hoc est, Olymp, XCIX. floruit <hi rend='italic'>Parmenides</hi> epicis etiam poernatis clarus, teste <hi rend='italic'>Laertio.</hi></p>
<p>XXIX. <hi rend='italic'>Theocritus Syracusanus</hi> suavissimae facilitatis Poeta inclaruit sedente ad clavum Imperii AEgyptii Ptolemaeo Philadelpho, circa Olympiadem CXXIV. charus eidem atque familiaris, ut cujus laudes cultissimo etiam poemate, quod adhuc superest, expresserit. Dictio ejus intelligentibus facilis, suavis, et in suo genere admirabilis, judice <hi rend='italic'>Quintiliano</hi> I. Inst. Or. X. cap. I. quam imitandam sibi hinc inde in Bucolicis proposuit <hi rend='italic'>Maro,</hi> sed summam ejus dulcedinem non potuit ubique exprimere. Ex. gr, cum Theocritus ita:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<pb id='s013' n='13'/>
<p>Ad quod reddendum latine cum se accingeret Virgilius, suavitatem illius, <gap desc='Greek word(s)'/>, assequi desperans, caetera sic expressit:</p>
<l>Tityre dum redeo, brevis est via, pasce capellas,</l>
<l> Et potum pastas age Tityre, et inter agendum</l>
<l>Occursare capro, cornu ferit ille, caveto.</l>
<p> Intuitus et Theocritum est <hi rend='italic'>Maro,</hi> cum ista scriberet:</p>
<l>Nunc scio quid sit amor: duris in cautibus illum et c.</l>
<p> Namque hic jam diu anteita:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p><gap desc='Greek word(s)'/> quod ultimum in oculis videri potest fuisse <hi rend='italic'>Virgilio,</hi> cum alibi: <hi rend='italic'>Hircanaeque admorunt ubera tigres.</hi> Exstant adhuc plura <hi rend='italic'>Theocriti</hi> idyllia, <hi rend='italic'>Thyrsis, pharmaceutria, caprarius, pastores, viatores, bubulci, messores, Cycops, Hylax, Charites, epithalamium Helena, Piscatores, Dioscuri, Hercules</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> etc. item pauca quaedam <hi rend='italic'>epigrammata</hi> elegus et vario genere expressa. Reliqua, quae a nonnullis hodie <hi rend='italic'>Theocrito</hi> attribuuntur, ut <hi rend='italic'>securis, ovum, alae, ara, syrinx</hi> et similes poetandi formae, verius referuntur ad <hi rend='italic'>Simmiam Rhodium</hi> aeratis Ptolemaei Lagi Poetam, immo <hi rend='italic'>Hephaestio</hi> manifeste citat <hi rend='italic'>Simmiam</hi> <gap desc='Greek word(s)'/>. Inter editiones <hi rend='italic'>Theocriti</hi> praestantiores <hi rend='italic'>Heinsiana</hi> est, et <hi rend='italic'>H. Stephans,</hi></p>
<p>XXX. <hi rend='italic'>Callimachus Cyrenaeus</hi> Olympiade CXXV. Prolemaeo Philadelpho et successoribus ejus charus, inter sapientissimos aevi sui numeratus est. Scripsit autem praeter Tragoedias, Comoedias, Satyricas fabulas, varia, etiam poema mordax <hi rend='italic'>Ibin,</hi> in inimicum sibi <hi rend='italic'>Apollonium,</hi> Argonautic[?]n Scriptorem, <hi rend='italic'>teste Suida.</hi> Origines sacrorum sui temporis, laudesque Deorum ingeniose cecinit. In Elegia primas ipsi inter Graecos tribuit <hi rend='italic'>Quintilianus</hi> Inst. Or. I. X. c. I. Poemata amabat nitida, sed curta, causamque rogatus, <gap desc='Greek word(s)'/>, inquit, <gap desc='Greek word(s)'/>. Supersunt hodie Hymni quidam ejus epico versu expressi; supersunt et elegiae de virtute, divitiis, paupertate, coma Berenices, suavesillae omnes et politae, quas imitatus est subinde tum <hi rend='italic'>Catullus,</hi> tum <hi rend='italic'>Propertius.</hi> Illius est de Regibus:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Exstat et ejusdem excusatio perjurii amatorii.</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Et breve, sed argutum illud:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Inter editiones <hi rend='italic'>Callimachi</hi> laudatur <hi rend='italic'>H. Stephani et Bonavent. Vulcanii.</hi></p>
<pb id='s014' n='14'/>
<p>XX XI. <hi rend='italic'>Timon Phliasius</hi> Olympiade <hi rend='italic'>CXXVI.</hi> nobilis, praeter Tragoediae, Comoedias, Sillos, etiam epicum carmen seripsit, ex <hi rend='italic'>Suida et Athenaeo.</hi> Recensetur inter Poeras Physicos, et sectae Pyrrhoniae asseclas. Ejus nihil hodie restat, praeter fragmenta pauca, quae leguntur in Poesi Philos. <hi rend='italic'>H. Stephani.</hi></p>
<p>XXXII. <hi rend='italic'>Aratus Solensis Cilix,</hi> Olympiade <hi rend='italic'>CXXVII.</hi> clarus, si <hi rend='italic'>Eusebium et suidam.</hi> audimus, non modo <hi rend='italic'>Phaenomena</hi> illa <hi rend='italic'>astronomica,</hi> quae in luce publica versantur, perscripsit, sed et hymnos, ludicra, compositionem pharmacorum ad Theriacam, ortum hominis, epigrammata. Solis autem <hi rend='italic'>Phaenemenis</hi> pepercerunt aevi dentes, quibus latino versu reddendis et <hi rend='italic'>Tullius</hi> adolescentiam suam addtxit, <hi rend='italic'>Caesarque Germanicus,</hi> et maturam aetarem <hi rend='italic'>Festus Avienus.</hi> Suntqui <hi rend='italic'>Tullium</hi> hic parum boni, parum felicis Poetae functum officio arbitrantur, verum excusat Arpinatem prima tum juventutis fax, a qua plenam. operam. exspectare nimium est. Neque defuisse <hi rend='italic'>Tullio</hi> calorem Poeticum, si huc animum duntaxat vertisset, vel ex hoc scripto liquidum fuerit, ut rigidiores fuisse agnoscamus, <hi rend='italic'>Martialem, H. Stephanum, Thomam Broune,</hi> cum Ciceronem ab aqua et igni Poetico prorsus exeludunt. Sed et <hi rend='italic'>Tullius</hi> fortalle in <hi rend='italic'>Aratum</hi> durior, cum scribit alicubi, de arte satis apposite scripsisse <hi rend='italic'>Aratum,</hi> artem tamen ignorasse, ut idem ipsi quod Medentes <hi rend='italic'>Celso</hi> fatum fuerit. Caret dictio Arati floribus, episodiis, varietate Poetica, affectibus, par tamen operi, quod aggressus est, <hi rend='italic'>Quintiliano</hi> judicatur Inst, I. X. cap. I. Initium scripti ejus:</p>
<p> <gap desc='Greek word(s)'/> --- --- et postea --- --- --- <gap desc='Greek word(s)'/>. Edidit hunc Auctorem <hi rend='italic'>H. Stephanus,</hi> sed prae caeteris nitide, adjuncto etiam commentario <hi rend='italic'>Hug. Grotius.</hi></p>
<p>XXXIII. <hi rend='italic'>Cleanthes.</hi> Poeta Physicus. Olympiade <hi rend='italic'>CXXIX.</hi> secundum <hi rend='italic'>Eusebium,</hi> celebris, praeter jambos etiam heroica scripsit, ex quibus nonnulla nobis conservavit in Poes. Philos. <hi rend='italic'>H. Stephanus.</hi> Cleanthi aequalis fuit <hi rend='italic'>Euphorion</hi> Chaleidensis, <hi rend='italic'>Callimachus</hi> junior et <hi rend='italic'>Rhianus:</hi> ex quibus <hi rend='italic'>Euphorion</hi> Antiochi Magni, Syriae Regis. bibliothecae praefectus epico carmine scripsit librum, cui titulus, <hi rend='italic'>Hesiodus;</hi> alium, qui <hi rend='italic'>Mopsopia</hi> inscribebatur, tradente <hi rend='italic'>Suida. Callimachi junioris</hi> scripta vetustas abolevit; fuisse tamen <gap desc='Greek word(s)'/> confirmat <hi rend='italic'>Suidas. Rbianus</hi> bellum, quod Lacones inter et Messenios exarsit, complexus est versibus. Heroicum quoddam <hi rend='italic'>Rhiani</hi> fragmentum adhuc superest apud <hi rend='italic'>H. Stephanum,</hi> cujus initium:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>XXXIV. <hi rend='italic'>Apollonius</hi> Sillei filius, <hi rend='italic'>Alexandrinus</hi> nacione, sed quia Rhodi
<pb id='s015' n='15'/>
audem Rhetoricam docuit, <hi rend='italic'>Rhodius</hi> vulgo appellari consuevit, ex <hi rend='italic'>Suida.</hi> Hic cum videret juvenilia sua carmina, ut nondum satis elimara, publicis sannis excipi, explodique, ea secessu literato ita expolivit, ut omnium postea mererentur applausum. Exstat adhuc opus ejus <gap desc='Greek word(s)'/>, in quo dictio observatur casta, aequalis, suavis, membra probe distributa, monita politica prudenter hinc inde adspersa. <hi rend='italic'>Quintilianus</hi> Inst. Or. I. X, c. I agnoscit <hi rend='italic'>opus ejus aequali quadam mediocritate temperatum.</hi> Floruit cum Callimacho sub Ptolemaeis primis, circa Olymp <hi rend='italic'>CXXX.</hi> Calli machi equidem discipulus, sed, quodputidum, ingratus, eaque propter <hi rend='italic'>Ibis</hi> ab eodem appellari meruit: quod nomen ex eo in diras suas transtulit <hi rend='italic'>Naso.</hi> Post Eratosthenem Alexandrinae bibliothecae praefectus est, docente iterum <hi rend='italic'>Suida.</hi> Huncimitatus saepe est <hi rend='italic'>Maro,</hi> sed ita ut non semel ingenio superaverit, de quo <hi rend='italic'>Jul. Seatiger</hi> in Critico fusius. Imitatus est quoque <hi rend='italic'>Valerius Flaccus</hi> sed ut herbam porrexrit. De hoc scriptore praeclara editione, et notis oputime hactenus meruit (praeter <hi rend='italic'>Tarrhaeum) Jeremias Holizlinius</hi></p>
<p>XXXV. <hi rend='italic'>Moschus Syracusanus et Bion Smynaeus,</hi> suavissimi Poetae seculum Ptolemaei Philometoris genio suo illustravere, Aristarcho familiares. Moschi hodieque superest praeter <hi rend='italic'>Megaram,</hi> et pauca alia <gap desc='Greek word(s)'/> carmen amarorium bueolici generis, expressum versuepico; superest et idyllion <hi rend='italic'>Europa</hi> in quo Jupiter, ut Europa potiretur:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p><hi rend='italic'>Bionis</hi> autem superest <hi rend='italic'>Epitaphium Adonidis,</hi> bucolicum amatorii generis, epicumque et pauca quaedam alia, ex quibus illud:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Edidit utrumque <hi rend='italic'>H. Stephanus et Daniel Heinsius;</hi> utrumque eleganter latine reddidit <hi rend='italic'>Bonaventura Vulcanus,</hi> Moschum etiam <hi rend='italic'>Adolphus Mekerckus.</hi> Post <hi rend='italic'>Moschum et c Bionem</hi> Olymp. CXLIX. claruir <hi rend='italic'>Simonides Magnesius</hi> qui ex <hi rend='italic'>Suida,</hi> Antiochi Magni gesta epico carmine percensuit. Praeter hunc <hi rend='italic'>Simonides Carystius</hi> Graecorum conventum in Aulide epico versu reddidit, teste itenum <hi rend='italic'>Suida.</hi></p>
<p>XXXVI. <hi rend='italic'>Nicander Colophonius</hi> genio suo illustravit imperium Ptolemaei septimi, Seu Physconis, Olympia de CLX. clarus, cujus hodieque exstant <gap desc='Greek word(s)'/> heroico versu expressa, quae priscam viri eruditionem loquuntur. <gap desc='Greek word(s)'/> ejus periere, opus metamorphosi Ovidianae non dissimile, caetera satis nitide publicavit <hi rend='italic'>H. Stephanus et c Gorreus.</hi></p>
<p>XXXVII. <hi rend='italic'>A. Licinius Archias</hi> Olympiade <hi rend='italic'>CLXXX.</hi> inter Poetas Graecos minuit; hic bellum Cimbricum carmine reddidit, et de Consulatu Ciceronis,
<pb id='s016' n='16'/>
quiddam vetsu coepit commentari. Hodie non nisi epigrammata quaedam <hi rend='italic'>Archiae</hi> supersunt, a <hi rend='italic'>Nicod. Frischlino</hi> non ita pridem collecta, ex quibus illud:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Huic aetate suppar <hi rend='italic'>Theophanes Lesbius</hi> bellum Mithridaticum carmine epico scripsisse perhibetur, Sed de aetate <hi rend='italic'>Dionysii Alexandrini</hi> nihil certi definire licet, aliis ad Octav. Augusti, nonnullis ad Aurelii et Veri imperia eundem referentibus. Id constat, superesse adhuc ejusdem <gap desc='Greek word(s)'/> epico carmine expressam, quae ita incipit:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Edita est <gap desc='Greek word(s)'/> illa ab <hi rend='italic'>H. Stephano,</hi> in quam scholia <hi rend='italic'>Eustathii</hi> leguntur. XXXVIII. <hi rend='italic'>Rufus Ephesius</hi> Medicus, imperante Trajano flotuit, docente <hi rend='italic'>Suida.</hi> Ejus cum varia extent prosa oratione, epico etiam versu de herbis commentatus traditur <hi rend='italic'>Galeno. Marcellus, Sidites,</hi> (ut de Hadriani poesi nihil addam, aut de <hi rend='italic'>Admeto</hi> malo per id tempus Poeta,) artem Medicam heroo versu honoravit, Marci Antonini Imp. aevo. Et <hi rend='italic'>Nestor Larandensis</hi> aevo Severi <gap desc='Greek word(s)'/> edidit. His celebrior <hi rend='italic'>Oppianus Cilix,</hi> Poeta epicus, clarus tempore Antonini Caracallae, cui <gap desc='Greek word(s)'/> sua inscripsit, et <gap desc='Greek word(s)'/>, donatus ab eodem ob singulos versus statere aureo, hoc est. viginti millibus numorum aureorum, teste <hi rend='italic'>Suida.</hi> Dictio ejus copiosa, luculenta, et sententiis hinc inde resplendens, nonnunquam etiam obscutior, sed ubique docta. Praefationes ejus ita Asiatico quodam dicendi genere elimatae, profusaeque, ut totidem panegyr cae orationes videri queant. Editio ejus illa celebrior, quam <hi rend='italic'>Conr. Rittershusius</hi> procuravit.</p>
<p>XXXIX. Circa haec tempora prodiisse in scenam videntur <gap desc='Greek word(s)'/>, sive <hi rend='italic'>Oracula Sibyllina,</hi> quae hodie circum feruntur. Nam antiqua ill, de quibus Scriptores Romani veteres, cum templo Capitolino conflagravere, Olympiade CLIII, tradente <hi rend='italic'>Dion. Halicarnass.</hi> I. IV. Hodierna autem recentioris esse originis multa persuadent. I. Quia unius Dei et Salvatoris cultum inculcant; antiqua jubebant idolis offerri sacrificia, immolari hostias ad aedem Saturni, et quidem humanas, rebus arctis institui lectisternia, matrem Idaeam a Pessinunte Libyae advocari, AEsculapium ab Epidauro accersi, ut pestilentiam Romae coortam placaret. 2. Hodierna facile intelliguntur, antiqua obscuri sensus, immo vix Sacerdotibus suis intellecta. 3. Hodierna de Deo, et Christo evidentiora tradunt, quam ipsi prisci Vates divini, id quod antiquis non convenire palam est. 4. In hodiernis, Sibyllarum una profitetur vidisse se secundum illud
<pb id='s017' n='17'/>
aedis Vestae incendium, at id contigit demum Imperatore Commodo, ut ex <hi rend='italic'>Eusebii</hi> Chronicis liquet, quae aetas quam absit longe ab aevo Tarquinii, quo oblati primum sunt libri Sibyllini, docente Gellio et aliis, omnibus in confesso est. 5. His addere licet capitales aliquot errores a <hi rend='italic'>Blondello</hi> in hodiernis annotatos. Quid restat igitur, nisi ut credamus hodierna Oracula Sibyllina pia fraude a Christiano quodam priorum seculorum consuta fuisse, eo instituto, ut gentiles eo facilius ad Christianismum, ostensa illa antiquitatis imagine, pellicetet? fortassis tamen inficiandum non est, lacinias aliquot antiquorum Oracutorum Sibyllinorum hinc inde hodiernis permixtas esse, ut specio siori colore se tuerentur. De iis, quae hodie extant, lectissima editione bene meruit <hi rend='italic'>Opsopoeus</hi> ut alios praetereamus. Adjunguntur Sibyllinis Oracula metrica <hi rend='italic'>Zoroastris, Jovis, Apollinis, Hecates, Serapidis,</hi> pauca tamen illa, et haud dubie magnam partem adulterina.</p>
<p>XL. Imperante Alexandro Severo inclaruit <hi rend='italic'>Pisander Larandensis</hi> epicus, qut <gap desc='Greek word(s)'/> scripsit. Post hunc <hi rend='italic'>Soterichus</hi> Oasites, (non ut Suidas, <gap desc='Greek word(s)'/>, vivi adhuc Diocletiani scripsit encomium, Dionysiaca, Alexandriacum, Vitam Apollonii Thyanei, dequo fusius <hi rend='italic'>Suidas.</hi> Circa Valentiniani Imp. tempora scripsit <hi rend='italic'>Apollinarius.</hi> Laodicensis Episcopus ut varia, ita et epica, de quo <hi rend='italic'>Jo. Sarisburiensis,</hi> in poesi dextrum fuisse attestatur <hi rend='italic'>Suidas. Callistus</hi> gesta Juliani Imperatoris epico versu exposuit, notante <hi rend='italic'>Socrate</hi> in Histor. Ecclesiast. His omnibus illustrior, feliciorque <hi rend='italic'>Gregorius Nazianzi</hi> in Cappadocia <hi rend='italic'>Episcopus,</hi> in reliqua ingenii magnitudine <gap desc='Greek word(s)'/>, quem admodum <hi rend='italic'>Suidae</hi> appellatur. Scripsit librum versibus hexametris devirginitate et conjugio inter se colloquentibus, praeter infinita alia. Floruit aetate Apollinarii, vitamque ad XIII. Theodosii Imperatoris annum produxit.</p>
<p>XLI, <hi rend='italic'>Eudocia</hi> Theodosii Junioris Imper. uxor, de victoria, quam marius de Rege Persarum reportaverat, condidit poema Heroicum, si <hi rend='italic'>Socrati</hi> I. VII. c. XXII. fidem debemus. Scripsit et epico carmine <hi rend='italic'>octateuchum,</hi> et varia alia, tradente <hi rend='italic'>Photio,</hi> Composuisse eandem <gap desc='Greek word(s)'/>, sive Centones Homericos persua dere voluit <hi rend='italic'>Sixtus Senensis:</hi> rectius autem illud opus refertur ad <hi rend='italic'>Pelagium Patricium,</hi> quo tendunt sententiae <hi rend='italic'>Zonarae, et Credeni.</hi> Institutum scripti est, paganorum gemmas sacros in usus convertere. Itaque selectis hinc inde ex <hi rend='italic'>Homero</hi> laciniis et ingeniose consutis de Christo agit, de fluviis Paradisi, de Adarno et Eva, demandati divini violatione, de patris aeterni consilio, de partu Salvatoris, de stella Magorum, de fuga Christi in AEgyptum, de sacro baptismatis lavacro, de sacrosancta Trinirate, etc. Huic non dissimile quiddam attentavit.
<pb id='s018' n='18'/>
olim latinis versibus <hi rend='italic'>Proba Falconia,</hi> illustris faemina, quae vitam Salvaroris Christi <hi rend='italic'>Centone Virgiliano</hi> pia imitatione expressit.</p>
<p>XLII. <hi rend='italic'>Nonus Panopolitanus</hi> AEgyptius, regnante Theodosio Juniore, seculo Christiano quinto, metaphrasin concinnavit in D. Joannis Evangelium. Scripsit et <hi rend='italic'>Dionysiaca.</hi> Laudandus pii Auctoris conatus, etiamsi non semper respondeat eventus. Dictio ejus in Dionysiacis subinde <gap desc='Greek word(s)'/> est, quod non mirum, cum Baccho ibi licet; sed utinam non etiam quandoque in metaphrasi in Joannem. Nonnunquam obscuritare nimia fatigat lectorem. Commentarium ejus in Joannem luculenta editione vulgavit <hi rend='italic'>Daniel Heinsius,</hi> et Dionysiaca <hi rend='italic'>Petrus Cunaeus.</hi> Sacer etiam Poeta <hi rend='italic'>Theodotus,</hi> cujus exstat carmen heroicum de Sichemitis et Emmore caeso</p>
<p>XLIII. <hi rend='italic'>Cointus Smyrnaeus,</hi> aliis <hi rend='italic'>Quintus Calaber</hi> dictus, quando vixerit, non perinde constat; eo tamen inclinant hodie doctorum sententiae, floruisse <hi rend='italic'>Cointum</hi> quinto Salvatoris Christi seculo, aetate Zenonis et Anastasii. Scriptum ejus, quod hodie exstat, videmus <hi rend='italic'>Paralipomena in Homerum</hi> appellari; quippe prosequrtur Trojanum bellum ab interitu Hectoris ad ultimum usque finem, hoc est, ad naufragum et calamitosum Graecorum reditum, ibi exorsus historiam suam, ubi suam terminavit Homerus. Quanquam historiam non adeo certam esse persuadere laboret <hi rend='italic'>Dion. Chrysostomus</hi> I. de Ilio non capto. Dictio <hi rend='italic'>Cointi</hi> sic stis tersa, et temperata est, neque sublimitate peccans, necaudacia, <hi rend='italic'>Cointus L. Rhodomanno</hi> Homero aestimatur dictione simillimus; id quod non difficulter credimus Viro in lectione utriusque Scriptoris versatissimo. Optimam sane editionem ejus versione latina comitatam e manu <hi rend='italic'>L. Rhodomanni</hi> prodiisse certum est.</p>
<p>XLIV. <hi rend='italic'>Coluthus Thebanus</hi> natione AEgyptius, aerate Imperatoris Anastasii, si <hi rend='italic'>Suidae</hi> credimus, illustris, praeter alia, quae interciderunt, reliquit epicum carmen eruditum, cui tirulus: <gap desc='Greek word(s)'/>, sive de raptu Helenae: quod et ipsum opus, cum inter blattas, tineasque luctaretur, in lucem protraxit doctissimus <hi rend='italic'>Cardinalis Bessario.</hi> Dictio <hi rend='italic'>Coluthi</hi> non inficera est, et saris florida, Ejus est illud:</p>
<p><gap desc='Greek word(s)'/></p>
<p>Item illud:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Periere caetera ejus opera, inter quae <hi rend='italic'>Marathonica,</hi> et Odyssea <gap desc='Greek word(s)'/>, de quo <hi rend='italic'>Hesychius</hi> et alii.</p>
<p>XL V. <hi rend='italic'>Tryphiodorus</hi> AEgyptius, Grammaticus simul et Poera incidit quoque
<pb id='s019' n='19'/>
in tempora Anastasiii Imperatoris. Ejus superest adhuc <gap desc='Greek word(s)'/>, sive ex cidium Trojae, poema epicum, pro captu temporum non inerudicum, sed sensus subinde reconditi, et difficulter explicabilis. Initium libri:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Editionem <hi rend='italic'>Tryphiodori</hi> sic satis emendatam publico dedit, praeter <hi rend='italic'>H. Stepharnum, Michael Neander.</hi> Neque fasti dienda editio <hi rend='italic'>Nicod. Frischlini.</hi> Et haec quidem de Epicis clarioribus.</p>
<p>XL VI. Veniendum nunc ad <hi rend='italic'>Elegiacos.</hi> In quo ordine (sive primus inventor fuerit <hi rend='italic'>Terpander,</hi> sive <hi rend='italic'>Theocles,</hi> sive <hi rend='italic'>Callinus,</hi>) nobis primum dicendus tryrtaeus <gap desc='Greek word(s)'/>, ut <hi rend='italic'>Suidae</hi> appellatur; qui Lacedaemonios in obsidione urbi Messeniae frustra diu tricantes ita ad novam alacritatem carmine accendit, ut superiores oppidum tandem everterint. Floruit Olympiade XXXV. si calculo <hi rend='italic'>Suidae</hi> adstipulantur, aequalis septem Grarciae sapientibus, aut iis paullo antiquior. Scripsit autem Remp. Lacedae moniorum, et praecepta vitae versibus elegiacis, et carminum bellicorum libros V. attestante eodem <hi rend='italic'>Suida.</hi> Extat hodieque fragmentum operis ejus elegiaci <gap desc='Greek word(s)'/>, edente <hi rend='italic'>H. Stephano;</hi> ubi inter alia ita <hi rend='italic'>Tyrtaeus:</hi></p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Item:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>XLVII, Olympiade <hi rend='italic'>XXXIX.</hi> leges Atheniensibus tulit <hi rend='italic'>Draco</hi> et vitae degendae praecepta edidit, versuum cireter tribus millibus, referente <hi rend='italic'>Suida;</hi> quotum argumenta apprime conveniunt elegiis, sed obturbat nonnihil illud Suidae: <gap desc='Greek word(s)'/>. Circa Olymp. XLVII. aliis L VI, Solon non tantum leges Atheniensibus scipsit <gap desc='Greek word(s)'/>, hoc est, in ligneis tabulis, sed et <gap desc='Greek word(s)'/> scripsit <gap desc='Greek word(s)'/>, quod ex <hi rend='italic'>Suida</hi> discimus. Quin et circa eadem tempora <hi rend='italic'>Chilo</hi> elegiam resiquit, et <hi rend='italic'>Pittacus Mitylenaeus.</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> docente <hi rend='italic'>Suida,</hi> quin et Periander <gap desc='Greek word(s)'/> <hi rend='italic'>Athenaeo</hi> dicitur, cum <hi rend='italic'>Thales</hi> de meteoris scripserit <gap desc='Greek word(s)'/>. <hi rend='italic'>Solonis</hi> elegias morales, quae supersunt, collegit <hi rend='italic'>H. Stephanus</hi> ex quibus illud:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>X L VIII. <hi rend='italic'>Mimermus</hi> Elegiarum scriptor, Solone quidem senior, sed ita ut simul aliquandiu vierint, ex <hi rend='italic'>Suida;</hi> delitium antiquitatis, a cantus suavitate
<pb id='s020' n='20'/>
<gap desc='Greek word(s)'/> dictus, varia et praesertim amatoria vesibus illigavit. Extant apud <hi rend='italic'>H. Stephanum</hi> fragmenta ejus de Vitae brevitate, de vituperiis senectutis, de amore, fortitudine, etc. ex quibus illud:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Quo respexisse videri potest Horatius, cum Epist. I. I. ita disserit:</p>
<l>Si, Mimermnus uti censet, sine amore, jocisque</l>
<l>Nil est jucundum: vivas in amore, jocisque.</l>
<p>Quin et <gap desc='Greek word(s)'/> scripsisse testatur illud Propertii I. I</p>
<l>Plus in amore valet Mimermni versus Homero.</l>
</div2>
<div2 id='BoDK.01.02' n='2' type='section'>
<head>DISSERTATIO II.</head>
<p>XLIX. <hi rend='italic'>Theognis Megarensis</hi> Olympiade circiter septuagesima gnomis fuis et elegiis luculentam famam adeptus est, juventuti necessarius Scriptor, ut qui mores pravos corrigat, a crapulâ, a turpibus abstrahat, ad honores recta viagrassandum moneat, et honestatis curam ubique inculcer. Haec quidem de <hi rend='italic'>gnomologia</hi> ejus; nam <hi rend='italic'>paraeneses</hi> ejusdem ut flagitiis hinc inde respersas, monitore <hi rend='italic'>Suida,</hi> aversantur boni omnes, et feliciter tenebrae occulunt. Dictio ejus simplex, et nativa, satis tamen opportuna tum juventuti, tum rebus, quas docere in stituit. Illius est:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Inter editiones <hi rend='italic'>Theognidis</hi> laudatur <hi rend='italic'>H. Stephani et Friderici Sylburgii.</hi></p>
<p>L. <hi rend='italic'>Phocylides Milesius,</hi> <gap desc='Greek word(s)'/>, praeter epica et elegias etiam <gap desc='Greek word(s)'/> scripsit, sed si <hi rend='italic'>Suida,</hi> debemus assenlum, <gap desc='Greek word(s)'/>. Verum hujus Scriptoris nihil jam superest, namque longe is alius <hi rend='italic'>Phocylides,</hi> cujus hodie exstat <gap desc='Greek word(s)'/> versu epico, quem plures eruditorum Alexandrinum faciunt, alii Judaeum, rectius furtassis qui Christianum, quod de <gap desc='Greek word(s)'/> mortuorum et aliis Christianotum mysteriis tam loquatur perspicue: Illius enim est:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Item: <gap desc='Greek word(s)'/></p>
<p>Accedit vox ejus, qua prohibet <gap desc='Greek word(s)'/>, id quod scribere nequiit Judaeus. Quin et id Christianum olet:</p>
<pb id='s021' n='21'/>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Et postea: <gap desc='Greek word(s)'/></p>
<p>Dictio hujus Gnomologi satis rotunda est, sine salebris et hiatibus, sententiarum etiam et flosculorum oratoriorum luminibus non destriruta. Institutum ejus, morum tradere praecepta, et quemadmo dum loquitur, <gap desc='Greek word(s)'/> docere. Ex editionibus commedatur illa, quae <hi rend='italic'>H. Stephani est, et M. Neandri.</hi></p>
<p>LI. <hi rend='italic'>Evenus Parius,</hi> Poeta Elegicus Olympiade XCI. floruit, cujus nihil adeo hodie superest praeter pauca fragmenta, inter quae duo leguntur ejus epigrammata in Cnidiam Venerem, unum in vaccam Myronis. Hexametra etiam scripsisse ostenderint vesiculi ejus de consuetudine, ab <hi rend='italic'>Aristotele.</hi> I. VII. Ethic. Nicom. c. XI. citati.</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p><hi rend='italic'>Critias</hi> tyrannorum (quos Athenis praefecit Lysander,) praecipuus, elegias scripsit ad Alcibiadem Olymp. XCIV. Sed Olympiade CX. aevo Philippi et Alex. Magni celebris fuit <hi rend='italic'>Philetas Cous,</hi> quem epigrammata, et elegias scripsisse <hi rend='italic'>Suidas</hi> attestatur. <hi rend='italic'>Evhemerum</hi> annumerat Elegiacis <hi rend='italic'>Censorinus. Callimachum</hi> jam in epicis notavimus, elegiis quoque inclaruisse. <hi rend='italic'>Myro Bycantia,</hi> Homeri Tragici mater a felicitate pangendae elegiae laudatur <hi rend='italic'>Athenaeo.</hi> Scripsisse epica, elegias, melica agnoscit <hi rend='italic'>Suidas.</hi></p>
<p>LII. <hi rend='italic'>Andromachus Cretensis,</hi> Medicus quantum valuerit elegiis, satis ostendit luculento illo ad Neronem Imperatorem metro de Theriaca, quod <hi rend='italic'>Galenus</hi> nobis conservavit. de Theriac. ad Pisonem: Ejus initium:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p><hi rend='italic'>Isaacum</hi> Antiochenae Ecclesiae presbyterum inter Poetas collcat Elegia, qua riunam Antiochiae Planxit seculo Christiano quarto narrante <hi rend='italic'>Gennadio. Agathiam</hi> Scholasticum Smyrnaeum, gestorum Narsetis et Belisarii scriptorem poemata reliquisse, item Daphiaca, et circumlum novorum epigrammatum, quae ipse Poetis sui temporis collegerat, idque aetate Justiniani Imper. Auctor est <hi rend='italic'>Suidas.</hi> De epigrammatis ejus consulenda <hi rend='italic'>Anthologia.</hi> Sed et <hi rend='italic'>Anthologia Graecorum</hi> ipsa ad Elegias praecipue referri meretur; a <hi rend='italic'>Maximo Planude,</hi> monacho Constan tinopolitano collecta ea est seculo Christiano MCCC. secundum calculum <hi rend='italic'>Genebradi.</hi> Institutum autem <hi rend='italic'>Planudis</hi> fuit, resectis, quae circum ferebantur, Graecorum epigrammatis parum castis, parum piis, sententias eorundem nobiliores, et monita naturalia, moralia, politica selecta uno fasce complecti.
<pb id='s022' n='22'/>
Edidit eandem <hi rend='italic'>H. Stephanus,</hi> et ante pacos insigni accessione latiorum carminum Gothae locupletavit <hi rend='italic'>And. Rivinus.</hi></p>
<p>LIII. Ut paullatim ad <hi rend='italic'>Lyricos</hi> Graecos transeatur, (quorum initia ab Orpheo lyrae antiquae magistro profluxisse <hi rend='italic'>Plutarchus</hi> censet, <hi rend='italic'>Suidas a Terpandro Lesbio,</hi> ut qui primus <gap desc='Greek word(s)'/> fecit, et <gap desc='Greek word(s)'/> scripsit omnium primus, Muscicus quoque admirandorum operum,) numerantur hi in veteri Hellade potissimum novem, <hi rend='italic'>Alcman, Stesichorus, Simonides, Sappho, Alcaeus, Ibycus, Anacreon, Pindarus, Bacchylides,</hi> de quibus nos quidem paucis, sed ita, ut Jambographos nonnullos ob affinitatem adjungamus iisdem. Itaque Lyricorum (quorum poemata ad omne argumentorum genus diffumduntur,) hodie primus <hi rend='italic'>Alcman Lacedaemonius,</hi> Olympiade XXVII. et postea inter Poetas caput extulit, (nam <hi rend='italic'>Aleman Messenius</hi> itidem Lyticus Olympiadi XLII. adscribitur,) tempore proavi Croesi. Nihil ejus nunc reliquum est, praeter naufragas quasdam tabulas apud <hi rend='italic'>Athenaeum, Hephaestionem, Eustathium,</hi> alios. Lingua illi Dorica, quod vel nomen Poetae fatetur, quippe qui dialecto communi <hi rend='italic'>Alcmaeon</hi> vocatur, apud Dores est <hi rend='italic'>Alcman.</hi> <gap desc='Greek word(s)'/><hi rend='italic'>Suidae</hi> traditur. Scripsit et fabulam <gap desc='Greek word(s)'/>, id est faeminas natantes. Quod ad diaetam ejus, <gap desc='Greek word(s)'/> perhibetur fuisse, quod ad vitam, Megalostratae Poetriae amoribus irtetitus, quod ad metrum <gap desc='Greek word(s)'/>, quod ad obitum, phthiriasi comsumptus. Ejus creditur et illud apud Hephaestionem:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Hujus discipulus <hi rend='italic'>Arion Methymnaeus</hi> lyrica etiam scripsit, si verus <hi rend='italic'>Suidas.</hi></p>
<p>LIV. <hi rend='italic'>Stesichorus</hi> natus secundum <hi rend='italic'>Suidam</hi> Olymp. XXXVII. epici carminis onera lyra sustinuit, ex <hi rend='italic'>Quintiliani</hi> I. X. c. I dictione tantum redundans, copiae vitio. Laudatur et <hi rend='italic'>Dionys. Halicarnass.</hi> quod dignitatem perso narum convenienter expresserit. Dorica illi dialectus. Durat ad memoriam omnem farna dentati illius scripti, quo Helenam olim vituperavit, lucratus ob operam maledicam ab irato Castore caecitatem, quam tandem evasit palinodia, scripto faeminarum pulcherrimae encomio, de quo fusius <hi rend='italic'>Plato</hi> in Phoedro, <hi rend='italic'>Suidas,</hi> alii. Fragmenta scriptorum <hi rend='italic'>Stesichori</hi> apud <hi rend='italic'>Strabonem, Athenaeum, Stobaeum,</hi> hinc inde sparsa sunt. Exquibus illud:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Item:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>LV <hi rend='italic'>Sappho,</hi> Poeria lyrica Olympiadem XLIV. exornavit; laudata a <hi rend='italic'>Socrate, Arisicotele, Strabone, Plutarcho</hi> ob raram ingenii suavitatem, quo nomine etiam.
<pb id='s023' n='23'/>
deciam Musa Veteribus appellari consuevit. Lesbi nata, (nam alia est Eretria Sappho,) sed Mitylenensibus usque adeo dilecta, ut imaginem ejusdem numis suis impresserint, quod mirum, cum amoribus putris a Scriptoribus depingatur. Creditur Epistola Sappliûs apud <hi rend='italic'>Ovidium</hi> ex ejusdem Petriae versibus magnam patrem translata fuisse. Condidit autem Lyricorum libros. IX. epigrammata, elegias, jambos, monodias, alia, AEolico decendi charactere; inventrix quoque carminis saphici, et harmoniae mixolvidae. Fragmenta ejus collegit <hi rend='italic'>P. Stephanus ex Dion. Halicarnasseo, Stobaeo, Scholiaste, Pindari, Apollonii, Euripidis, Plutarcho, Eustathio, Hephaestione, etc.</hi> Ex quibus illud laudamus, quod speculationem naturae rerum continer:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>LVI. <hi rend='italic'>Alcaeus Lesbius</hi> aetate Sapphûslyra inclaruit. Dialectus ejus AEolica; dictio numerosa, plena animosa brevis et suavis cum cehementia, figurata cum perspicuitate, secundum <hi rend='italic'>D. Halicarnasseum,</hi> morata etiam, magnifica et diligens, plurimumque similis Homero, secundum <hi rend='italic'>Quintilianum;</hi> nobis eim per injuriam temporum nihil operum ejus censere intergrum est, quod perierint universa, si excipiantur paucae apud <hi rend='italic'>Heraclidem Ponticum, Stobaeum, Aristotelem, Pindari Scholiastem, Plutarchum, Hephaestionem, Athenaeum,</hi> reliquiae. Eum intuitus est Horatius, cum scriberet I. I. Carmin.</p>
<l>Nullam, vare, sacra vite prius severis arborem,</l>
<p>Ita enim praeierat olim <hi rend='italic'>Alcaeus:</hi></p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Et prose quidem haec <hi rend='italic'>Alcaeus,</hi> ut quem vino ebrium carmina sua effudisse naet <hi rend='italic'>Athenaeus.</hi> Ab illo etiam profectum illud.</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Inventor fuit versus Alcaci, ut <hi rend='italic'>Alcman</hi> Alcmanici, <hi rend='italic'>Anacreon</hi> Anacreontici, <hi rend='italic'>Sappho</hi> Sapphici. In Pittacum Sapientum Graeciae unum saepe metris suis obliquus incurrit, sed tamen infra acerbitatem <hi rend='italic'>Archilochi</hi> subsistens, quod vel <hi rend='italic'>Horatius</hi> docuerit epist. I. ad Maecenatem:</p>
<l>Temperat Archilochi Msam pede masula Sappho,</l>
<l>Temperat Alcaeus, sed rebus et ordine dispar.</l>
<p>LVII. <hi rend='italic'>Ibycus</hi> Rhegii in Italia natus, sed Sami insulae diu incola circa Olympiadem LIV. ex <hi rend='italic'>Suida,</hi> versu lyrico nitidus fuisse traditur, foedus amoribus. Hodie praeter nomen Ibyci paucissima restant fragemta ab <hi rend='italic'>Athenaeo, Platone, Suida, Plutarcho</hi> hinc inde notata. Ex scriptis ejus laudatissimum illud fuit, quod de Canymedis et Tithoni raptu concinnaverat. Dialectus illi Dorica; obitus per
<pb id='s024' n='24'/>
latronum sicas infelix, sed a gruibus vindicatus, dequo <hi rend='italic'>Suidas.</hi> Illud <hi rend='italic'>Ibyci</hi> sanum et sanctum apud <hi rend='italic'>Pluctarchum:</hi></p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>LVIII. <hi rend='italic'>Simonides Cous</hi> Olympidis LXV, scriptor lyricus et quidem logaevus, inter varia, quae Dorica dialecto posteritati reliquit, Marathonium et Salaminium praelium percensuit, et quidem Salaminium Lyrico versu; ut taceam threnos ejusdem, encomia, epigrammata, paeanas, tragoedias. Dictio ejus tenuis, sed propria, et in commovenda miseratione efficax, quod Dion. <hi rend='italic'>Halicarnasseo, et Quintiliano</hi> notatum. Fragmenta ejus apud <hi rend='italic'>Halicarnasseum, Clem. Alexandrinum, Athenaeum, Stohaeum, Plutarchum, leguntur.</hi> Apud <hi rend='italic'>Clementem</hi> Strom. I. III. ita scribit.</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>LIX. <hi rend='italic'>Anacreon Tejus,</hi> lepidissimus omnium lyricorum sed, amorum et vini appetentior, varia scripsit, in quibus hymni, elegiae, jambi, <gap desc='Greek word(s)'/> Anocreontica; antiquis ob dulcedinem metrorum suorum jam <gap desc='Greek word(s)'/> vocatus, jam <gap desc='Greek word(s)'/> jam <gap desc='Greek word(s)'/>. Dicto ejus florida, et perspicua, dialectus Ionica. Qui Sapphus amore irretitum credunt, confutantur diversitate aetatis utriusque, et inter vallo temporum, quippe <hi rend='italic'>Sappho</hi> Olymp. <hi rend='italic'>XLIV.</hi> amores mereri potuit, <hi rend='italic'>Anacreon non</hi> nisi Olymp. <hi rend='italic'>LXII.</hi> eosdem provocare; vixit nempe demum Polycratis Samiorum tyranni aetate, eique familiaris, ut ex <hi rend='italic'>Pausania</hi> consta. Acino uvae passae imprudentius deglutito suffocatum Anocreonta referunt <hi rend='italic'>Plinius et Val. Maximus;</hi> ita qui in vino suavissimam vitam invenerat, in ossibus ejus acerbam invenus; ita qui in vino suavissimam vitam invenerat, in ossibus ejus acerbam invenit mortem. Quam autem suave eidem vinum, vel ipse his testabitur:</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Plura ejus Libitinam evaserunt, quae curis <hi rend='italic'>P. et H. Stephani,</hi> aliorumque jam in publica luce versantur. Ab illo excogitatum est genus carminis jambicum dimetrum catalecticum, Anacreonticum vocant, quod nostro seculo imitari
<pb id='s025' n='25'/>
<hi rend='italic'>Scaliger, Barthius, Reusnerus,</hi> et prasertim <hi rend='italic'>Taubmannus</hi> in epithalamio <hi rend='italic'>Melissi,</hi> dulcedinem inventi luculenter confirmarunt.</p>
<p>LX. <hi rend='italic'>Pindarus</hi> Thoebis Boeotiis, XL. annis ante expeditionem Xerxis natus, hoc est, ex sententia Suidae, Olymp. <hi rend='italic'>LXV.</hi> elementa Poeseo a Laso et Myrtide Poetria didicit, paulla timque eo usque sua provexit studia, ut Lyricorum summus aestimari queat, si vel quatuor illius superstites odas, quibus solennes Graeciae ludos, Olympia, Isthmia, Pythia, Nemeaea celebravit, intueamur. Caetera ejus periere, Prosodia, Parthenia, Enthronismi, bacchica, Daphnephorica, Paeanes, Hyporchemata, Hymni, Dithyrambi, Scolia, Encomia, Threni, Fabulae Tragicae, Epigrammata Epica. Dorica illi dialectus familiarior, cui AEolicam subinde admiscer. Dictio ejus sublimis, gravis, sententiis et verborum copia frequens, degressionibus quandoque nimia, nonnumquam, et sine nexu abrupta, unde non rara obscuritas. Figurae ejus, ut magnificae, ita aliquando dirthyrambicae, et praecipites. Haec audacia nostris moribus inter vitia censetur, Pindarico aevo et succedentibus illi seculis haud dubie inter virtutes numerata fuit, ita antiqui Scriptores de laudibus ejus discerte perorant. Audiatur vel unus <hi rend='italic'>Quitilianus</hi> Inst. Lib. x. cap. I. <hi rend='italic'>Novem Lyricorum longe Pindarus princeps, spirtus, magnificentia, sententiis, figuris beatissima rerum copia, et velut quodam eloquentiae flumine: propter quae Horatius eum merito credidit nemini imitabilem.</hi> Qua eruditionis fama motus Alexander Magnus, cum diu post, invisas sibi Thoebas solo aequaret, pindaricis aedibus et familiae superstiti perpercit, testibus <hi rend='italic'>Arriano et Plinio.</hi> Quantus fuerit <hi rend='italic'>Platoni</hi> Pindarus, vel ex eo colligas, quod alibi <gap desc='Greek word(s)'/> vocet, alibi <gap desc='Greek word(s)'/>; <hi rend='italic'>Athenaeus</hi> etiam <gap desc='Greek word(s)'/>. Ex sententiis ejus illud est Olymp. <gap desc='Greek word(s)'/></p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Culpatur <hi rend='italic'>Horatius,</hi> quod non satis prudenter verterit illud Olymp. SS</p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Namque Epod. I. I. Od. XII</p>
<l>Quem virum, aut Heroa lyra, velacri</l>
<l>Tibia sumis celebrare Clio,</l>
<l>Quem Deum?</l>
<p>ubi justum <hi rend='italic'>Pindari</hi> ordinem, <gap desc='Greek word(s)'/> perperam invertisse putatur, per <hi rend='italic'>Virum Heroa, Deum.</hi> Excusa verit tamen, opinor, <hi rend='italic'>Horatium</hi> schema Rhetoricum, quod incrementum vocant, ut videatur <hi rend='italic'>Venusinus</hi> paullatim ascendere voluisse, ab hominie ad Deum, quemadmodum <hi rend='italic'>Virgilius</hi> a pecundum pastu, cultuque
<pb id='s026' n='26'/>
agrorum ad Heroa AEneam. Quod ad editiones <hi rend='italic'>Pindari,</hi> inter celeberrimas merito aestimatur illa <hi rend='italic'>Er. Schmidii</hi> eruditis commentariis illustrata.</p>
<p>LXI. <hi rend='italic'>Racchylides Ceus</hi> Lyricorum illustrium ultimus Olympiade <hi rend='italic'>LXXXII.</hi> et sequ. secundum <hi rend='italic'>Eusebium,</hi> celebris, praeter Paeanas, et alia, <hi rend='italic'>Hymnos</hi> quoque <hi rend='italic'>Apopempticos</hi> scripsit, vel ut <hi rend='italic'>Lil. Giraldus</hi> corrigit, <hi rend='italic'>Apodempticos,</hi> in honorem Dei cujusdam peregrinantis. Hujus poemara Pindaricis ab Hierone Syracusano praelata fuisse, auctor est <hi rend='italic'>Scholiastes</hi> Pindari. Id constat, tradente <hi rend='italic'>Amm. Marcellino,</hi> Julianum Imperatorem, adeo delectarum suisse versibus <hi rend='italic'>Bacchylidis,</hi> ut honeste, casteque vivendi praecepta ab eodem mutuarus sit. Sola restant hujus scriptoris fragmenta, eaque oppido pauca apud <hi rend='italic'>Plutarchum, Athenaeum, D. Halicarnasseum, Cl. Alexandrinum, Hephaestionem, Stobaeum;</hi> ex quibus illud:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Item:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>LXII. Praeter novem illos Lyricos classicos, <hi rend='italic'>Melanippides</hi> junior lyrica reliquisse traditur, et dithyrambica circa Olympiadem LXXXVIII. quin et senior <hi rend='italic'>Melanippides</hi> in eodem numero censendus. <hi rend='italic'>Melanippides</hi> autem <hi rend='italic'>Melius</hi> dithyrambos, elegias, epigrammata epica reliquit. Sed et <hi rend='italic'>Corinna</hi> sive Thespia illa fuerit, sive Corinthia, honoratum in Lyricis nomen invenit. Edocta eim a Myrtide poetria ita in hac arte profecit, ut ipsum <hi rend='italic'>Pindarum</hi> in publico certamine quinquies superaverit, si verus <hi rend='italic'>AElianus</hi> Var. Hist. l. XIII. c. XXV. fortassis tamen adjuta pulchritudine sua, ut.</p>
<l>Gratior est pulchro veniens e corpore virtus.</l>
<p>Sub ejus nomine in amicam lusit <hi rend='italic'>Ovidius,</hi> cum verum nomen profiteri non auderet. Neque defuere olim aliae Lyricae; ut enim <hi rend='italic'>Sappho et Corinna</hi> praetereantur, septem alias recenset Anthologiae liber primus, quarum nomina, <hi rend='italic'>Erinna, Myro, Telesilla, Praxilla, Nossis, Anyte, Myrtis,</hi> sed omnes infra laudem <hi rend='italic'>Sapphus et Corinna.</hi> De Lyricis jam olim scripsit <hi rend='italic'>Didymus.</hi></p>
<p>LXIII. Vicini Lyricis <hi rend='italic'>Dithyrambici,</hi> quia utrisque vel lyra, vel tibia; hoc differunt, quod <hi rend='italic'>Dithyrambici</hi> altius, audaciusque intonent, et serviant choris Dramaticorum, <hi rend='italic'>Lyrici</hi> humilius, suaviusque, et ad mensas verus suos emodulentur. Dithyramborum inventor putatur vel <hi rend='italic'>Arion Methymnaeus</hi> quo inclinat <hi rend='italic'>Herodotus</hi> in Clio, vel <hi rend='italic'>Philoxenus Cytherius,</hi> quod creditum tradit <hi rend='italic'>Pindari Scholiastes,</hi> vel denique <hi rend='italic'>Lasus,</hi> quod visum <hi rend='italic'>Clem. Alexandrino.</hi> Invenit fortasse <hi rend='italic'>Arion,</hi> perfecere caeteri. Celebre etiam in hoc genere circa Olympiadem XCV. <hi rend='italic'>Timothei Philesii</hi> nomen, item <hi rend='italic'>Telestae Selinuntii,</hi> atque <hi rend='italic'>Polyeidi.</hi> Et
<pb id='s027' n='27'/>
quidem <hi rend='italic'>Timotheus</hi> is est, qui decimam et undecimam chordam lyrae adjiciens, veterem Musicam molliorem reddidit, et qui Alexandrum Magnum stupenda artis peritia ad arma inclamanda accendit, prodente <hi rend='italic'>Suida. Alcymnium Chium, Lamproclem, Diagoram Melicum</hi> etiam in Dithyrambicis collocat vetustas, sed hodie nihil ex iis, praeter mera nomina. Agnoscit et <gap desc='Greek word(s)'/> quiddam in dictione <hi rend='italic'>Pindari</hi> Horatius, et <hi rend='italic'>in Nonni Panopolitani</hi> Dionysiacis, et <hi rend='italic'>Aristophanis</hi> Nubibus, et <hi rend='italic'>Plauti</hi> Pyrgopolinice curiosi. De Ithyphallieis consulendus illustris <hi rend='italic'>G. J. Vossius.</hi></p>
<p>LXIV. Affines quoque Lyricis Jambici Scriptotes: quamquam enim etiam in Dramatis adhibeantur jambi, extra tamen Comoediam, Tragoediamque usurpavere non raro veteres, quod vel <hi rend='italic'>Archilochus</hi> suo docuerit exemplo, qui ut ingeniosius convitiaretur, jambum excogitavit, si verus <hi rend='italic'>Clemens Alexandrinus,</hi> et eodem sine Dramare usus est. Floruit autem <hi rend='italic'>Archilochus</hi> Patius, ut ex Chronic. <hi rend='italic'>Eusebii</hi> colligimus, circa Olympiadem XXIX. Poeta doctus, sed dentatus. Summam in eo vim eruditionis, validas, breves, vibrantesque sententias, plurimum sanguinis, et nervorum deprehendit accuratus Censor <hi rend='italic'>Quintilianus</hi> l-X. c. I. vel ex eo aestimandus, quod Lycamben, promissam sibi filiam non permittentem, vehementissimis suis jambis ad suspendium egerit. Quo respicit illud <hi rend='italic'>Horatii:</hi></p>
<l>Archilochum proprio rabies armavit lambo.</l>
<p>Et <hi rend='italic'>minae Ovidianae</hi> in Ibin:</p>
<l>Tincta Lycambaeo sanguine tela dabo.</l>
<p>LXV. Numerandus et in Jambographis <hi rend='italic'>Simonides Amorginus,</hi> qui praeter elegias, etiam jambis inclaruit, docente <hi rend='italic'>Proclo;</hi> sed inprimis <hi rend='italic'>Hipponax Ephesius,</hi> Cholambi inventor, ex <hi rend='italic'>Clemente Alexandrino;</hi> hic secundum <hi rend='italic'>Plinium</hi> lib. XXXVI. c. V. Olympiade LX. celebris, ita exacuit in hostes jamborum suorum aculeos, ut eosdem ad desperationem egisse tradatur. De quo juverit <hi rend='italic'>Plinium</hi> audire, <hi rend='italic'>Hipponacti,</hi> inquit, <hi rend='italic'>notabilis foeditas vultus erat: quamobrem imaginem ejus Bupalus et Anthermus, sculptores clarissimi, lascivia jocorum proposuere ridentium circulis: quod Hipponax indignatus, amaritudinem carminum distrinxit in tantum, ut credatur aliquibus ad laqueum eos compulisse.</hi> Consistit autem Iamborum et Choliamborum usus praecipue in sectandis inimicis, id quod et notatum <hi rend='italic'>Ovidio,</hi> cujus illa sunt l. I. de Remed. Amor.</p>
<l>Liber in adversos hostes stringatur Iambus,</l>
<l>Seu celer, extremum seu trahat ille pedem.</l>
<p>LXVI. Caeterum extensum postea jamborum imperium ad omne propemo. dum argumenti genus. Et quidem <hi rend='italic'>Philyllius</hi> de Urbibus jambis cecinit, ut ex
<pb id='s028' n='28'/>
<hi rend='italic'>Athenaeo</hi> constat; <hi rend='italic'>Xenophanes Colophonius</hi> elegiis et jambis clarus, ex <hi rend='italic'>Diog. Laertio; triphyllius</hi> Cypri Episcopus circa tempora Concilii Nicaeni, miracula et vitam Spyridonis jambico versu expressit quemadmodum admonet <hi rend='italic'>Suidas; et Amphilochius</hi> Episcopus Iconii docuit jambis, quinam libri sacrae Scripturae potissimum legendi sint. <hi rend='italic'>Georgius Pisides,</hi> imperante Heraclio, successore Phocae, Diaconus et <gap desc='Greek word(s)'/> Ecclesiae Constantinopolitanae, ex <hi rend='italic'>Suida,</hi> hexaemeron nobis reliquit de Mundi opificio jambis, non incultis illis, si squalorem temporum illorum respiciamus. Extant ejusdem jambi de Vanitate Vitae, edente <hi rend='italic'>Fed. Morello.</hi> In hunc cenfum venit <hi rend='italic'>Phile,</hi> cujus jambi hodieque leguntur non poenitendi de proprietate et naturis animalium, descripti typis <hi rend='italic'>Commelinianis.</hi></p>
<p>LXVII. Nec in hoc ordine praetereundus <hi rend='italic'>Jo. Damascenus,</hi> qui sub Leone Isaurico de nativitate Christi, epiphania, pentecoste, jambis commentatus est. Pietatem laudabis in illis quoque <hi rend='italic'>Damasceni:</hi></p>
<l><gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Quin et <hi rend='italic'>Simeonis Metaphrastae</hi> jambi animum praeparant ad sacram synaxin; jambi <hi rend='italic'>Mich. Pselli</hi> regnante Constantino Monomacho, in vitiis et virtutibus depingendis occupati fuere; jambi <hi rend='italic'>Ephraimi</hi> Imperatores Constantinopolitanos enarrant. Denique <hi rend='italic'>Isac. Tzezes</hi> valuit hoc genere, si quicquam valuit, cujus arrogantiam dictionis et futilitatem conceptuum aversantur eruditi.</p>
<p>LXVIII. Sed Dramatici jam tandem vocant, inque iis primum Tragici, ut grave, et magnificum genus. Hos inter primus <hi rend='italic'>Thespis Atheniensi,</hi> Solonis aevo rudimenta artis diu ante jactata nonnihil expoliit, histrionemque unum choro addidit, cum ante tragoediam solus chorus absolveret, de quo <hi rend='italic'>Laertius</hi> in Platone. Ejus discipulus <hi rend='italic'>Phrynichus</hi> disciplinam hanc in artis formam quodammodo redegit, faeminas primus in scenam induxit, clarus circa Olympiadem LXVI. Tragoedias illius novem recenset <hi rend='italic'>Suidas, Pleuroniam, Actaeonem, Antaeum. Danaides etc.</hi> Triennio ante innotuerat <hi rend='italic'>Choerillus,</hi> Athniensis Tragicus, auctor quibusdam, et inventor larvarum, scenicique habitus, si <hi rend='italic'>Suidae</hi> certum est testimonium. Et hi quidem omnes praelusere magnitudini artis, neque enim inhonora olim disciplina illa, aut, ut hodie, proletariorum ea cura, de quo <hi rend='italic'>Tullius</hi> l. de Republ. <hi rend='italic'>Augustino</hi> olim lectus, l. II. de Civit. Dei c. X. clare testatur: <hi rend='italic'>AEschines Atheniensis,</hi> inquit, <hi rend='italic'>vir eloquentissimus, cum adolescens Tragoedias</hi>
<pb id='s029' n='29'/>
<hi rend='italic'>actitavisset, Remp. capessivit: Aristodemum Tragicum item actorem maximis de rebus pacis et belli legatum ad Philippum Athenienses saepe miserunt.</hi></p>
<p>LXIX. Postea <hi rend='italic'>AEschylus</hi> artem locupletavit, docente <hi rend='italic'>Aristotele</hi> l. de Art. Poetica. Is, ut homo bellator, qui pugnae Marathoniae, aliisque interfuerat, ausus fuit circa Olymp. LXXI. ex calculo <hi rend='italic'>Eusebii et Gellii,</hi> tristi hoc et cothurnato dicendi genere Principes, Purpuratosque a vitiis absterrere. Tragoedias scripsisse traditur XL. ex quibus solae restant nunc septem, hec eae omnes integrae, <hi rend='italic'>Prometheus vinctus, septem Duces ad Thebas, Persae, Agamemnon, Choephori, Eumenides, Supplices.</hi> De dictione ejusdem ita <hi rend='italic'>Quintilianus: AEschylus sublimis, gravis et grandiloquus usque ad vitium: sed rudis in plerisque et incompositus.</hi> Laudantur tamen frequentes ejus metaphorae, laudatioes futurae, si in iis persisteret, nec ante exspectatum easdem abrumperet. Epitheta ejus, ut militaris animi, plerumque audaciora, conceptus immodici. Is primum in scenam histriones adhibuit duos, <hi rend='italic'>Aristotele</hi> teste; habitum convenientem Principibus induxit, pulpita instravit, ex <hi rend='italic'>Horatio;</hi> caedes a scenâ removit, docente <hi rend='italic'>Philostrato.</hi> Cum versus suos componeret, <gap desc='Greek word(s)'/>, secundum <hi rend='italic'>Aristophanem,</hi> ut nempe feritatem cogitationum suarum vultu quoque exprimeret. Quin et repraesentatio fabularum ejus adeo subinde visa est terribilis, ut memoret <hi rend='italic'>Scholiastes</hi> ejusdem, cum primum ederet in publico <hi rend='italic'>Eumenidas,</hi> puerorum multos a parentibus ad spectandum admissos, prae horrore et metu subito mortuos obriguisse; quin et gravidas nonnullas imagine feralium larvarum consternatas peperisse in theatro praeter exspectationem. Vino deditum fuisse inde colligas, quod Callisthenes apud <hi rend='italic'>Lucianum</hi> narret, <hi rend='italic'>AEschylum</hi> in vino soitum scribere Tragoedias; unde sensus patet dicti illius: <hi rend='italic'>AEschylum cum scriberet, invocasse magis Bacchum, quam Apollinem.</hi> AEtate gravis cum videret Sophoclem ut juniorem sibi praeferri, indignatus in Siciliam ad Hieronem Syracusanorum Regem concessit, et tandem Gelae obiit, aquila in calvam ejus testudinem ingentem demittente, de quo <hi rend='italic'>Plutarchus, Pausanias, Suidas.</hi> Floruit Olympiade LXXI. ex <hi rend='italic'>Gellii et Suidae</hi> collatis invicem sententiis. <hi rend='italic'>Illius</hi> est in <hi rend='italic'>Prometh.</hi> <gap desc='Greek word(s)'/>. Inter editiones laudatur illa, quae e manu <hi rend='italic'>H. Stephani et Adr. Turnebi</hi> exiit.</p>
<p>LXX. Filios reliquit <hi rend='italic'>AEschylus,</hi> Euphorionem et Bionem, utrumque Tragicum, neutrum cum parente comparandum. Tulit eadem aetas <hi rend='italic'>Pratinam Phliasium</hi> Tragicum, quem cum AEschylo et Choerillo certasse Olympiade LXX. primumque Satyras scripsisse, auctor est <hi rend='italic'>Suidas.</hi> Sed omnibus his major <hi rend='italic'>Sophocles</hi> Tragicus, Olympiade LXXVIII. clarus, Socrate paullo senior, et suavitate dicendi, sententiarum, schematumque frequentia, quin et dictionis perspicuitate
<pb id='s030' n='30'/>
<hi rend='italic'>AEschylo</hi> superior. In affectibus, secundum <hi rend='italic'>Quintilianum,</hi> mirus, praecipue in iis, qui miseratione constant. Addidit choro histrionem tertium, addidit scenae ornatum, quemadmodum prodit <hi rend='italic'>Aristoteles.</hi> Fabulas edidit CXXIII. notante <hi rend='italic'>Suida,</hi> hodie supersunt non nisi septem, <hi rend='italic'>Ajax flagellifer,</hi> sive lorarius, <hi rend='italic'>Electra, Oedipus tyrannus, Antigone, Trachiniae, Philoctetes,</hi> atque <hi rend='italic'>Oedipus Coloneus,</hi> quam ultimam oppido senex absolvit, ut ex <hi rend='italic'>Ciceronis</hi> Catone Majore colligimus. Tragici cothurni princeps <hi rend='italic'>Plinio</hi> aestimatur, quin et cothurnus Sophocleus laudatur <hi rend='italic'>Maroni.</hi> Mors ejus ab acino uvae impudenter haustae. Inter editiones hujus Scriptoris commendatur illa, quam <hi rend='italic'>Paulus Stephanus</hi> cum scholiis Graecis, et nostis <hi rend='italic'>Jo. Camerarii,</hi> atque <hi rend='italic'>H. Stephani</hi> publicavit.</p>
<p>Illius est in Electrâ:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Et in Antigone:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>LXXI. Reliquit <hi rend='italic'>Sophocles</hi> nepotem cognominem, et illum Tragicum, atque Elegiacum, de quo plura <hi rend='italic'>Suidas.</hi> AEqualis Sophocli <hi rend='italic'>Ion. Chius</hi> vel L. tragoediarum parens; his optimo jure praeferendus <hi rend='italic'>Euripides,</hi> Sophocli et platoni <gap desc='Greek word(s)'/>, auditor Socratis, natus test <hi rend='italic'>Laertio et Suida,</hi> cum Xerxes in Graeciam bellator descenderet. Hic eloquentiae et prudentiae laude <hi rend='italic'>Sophocli</hi> palmam dubiam reddidit, si non plane eripuit. <hi rend='italic'>Euripides</hi> plus curae et industriae adhibuit in disponendis verbis suis et sententiis, quam <hi rend='italic'>Sophocles;</hi> non tamen satis apposite fabulam disponere putat <hi rend='italic'>Aristoteles,</hi> cui alioquin <gap desc='Greek word(s)'/> aestimatur. <hi rend='italic'>Sophoclis</hi> dictio redolet magis hominem rebus intentum, quam verbis; <hi rend='italic'>Euripidis</hi> scholam plus sapit, et verborum conquirit delitias. Euripides <hi rend='italic'>Quintiliani</hi> judicio, <hi rend='italic'>iis, qui ad agendum se comparant, utilior longe, quam Sophocles; in Sophocle gravitas et cothurnus major, et sonus sublimior.</hi> Itaque si magnitudinem et sublimitatem Tragoediae inspiciamus, vioerit <hi rend='italic'>Sophocles,</hi> si verborum nitorem, major erit <hi rend='italic'>Euripides.</hi> Id in <hi rend='italic'>Euripide</hi> castigant eruditi, quod verisimile Poeticum tantopere <hi rend='italic'>Aristoteli</hi> laudatum non ubique observet, ut cum subinde Principibus alligat peram, et mendicitatem, neque enim id contingere unquam res loquitur. Prudentur <hi rend='italic'>Horatius</hi> in Art. Poet.</p>
<l>Aut famam sequere, aut sibi convenientia finge.</l>
<p>Supersunt hodie Tragoediarum <hi rend='italic'>Euripidis</hi> plures, <hi rend='italic'>Hecuba, Orestes, Phoenissae, Medea, Hippolytus, Alcestis, Andromache, Supplices, Iphigenia in Aulide, Iphigenia in Tauris, Rhesus, Troades, Bacchae, Cyclops, Heraclidae, Helena, Ion, Hercules furens, Eelctra.</hi> Periere plurimae, nam numerum jam olim ad XCII. excrevisse apud <hi rend='italic'>Suidam</hi> discimus. Obiit Olympiade XCIII. discerptus sive a
<pb id='s031' n='31'/>
canibus, sive a mulieribus, namque utrumque tradunt Scriptores. Edidere hunc Tragicum plures, quos inter laude sua non est defraudandus <hi rend='italic'>P. Stephanus.</hi> De <hi rend='italic'>Euripide et Sophocle</hi> jam olim scripsit <hi rend='italic'>Duris Samius</hi> teste <hi rend='italic'>Athenaeo.</hi></p>
<p>LXXII. In Tragicis etiam est <hi rend='italic'>Aristarchus Tegeates,</hi> (non Grammaticus ille Homeri censor,) circa Olymp. <hi rend='italic'>LXXXII. et Morychus</hi> ab <hi rend='italic'>Aristophane</hi> ob stultitiam irrisus; et <hi rend='italic'>Cephisodorus</hi> Atheniensis, cujus olim <hi rend='italic'>Amazones, et Trophonius, et Sus</hi> laudabantur. Olympiade XC. floruit Tragicus <hi rend='italic'>Agathon,</hi> qui et jambos reliquit, teste <hi rend='italic'>Philostrato.</hi> Paullo post, sc. Philippi Macedonis aetate, <hi rend='italic'>Chaerophon,</hi> qui de Heraclidarum descensu scripsit Tragoediam. His accedit <hi rend='italic'>Dionysius</hi> Siculorum Tyrannus, qui nimia tandem crudelitate lassus in mustaceo etiam Poetico gloriam quaesivit Olympiade C. scripsitque judice <hi rend='italic'>Suida,</hi> non Comoedias tantum et hymnos, sed et, quod ejus genio accommodatissimum, Tragoedias, quas cum ludis Olympicis recitari jussisset, nihil meruit praeter sibilum populi, cum Musicam suam jam ante probasset universis. Vidit eadem aetas <hi rend='italic'>Sthenelum, Isocratem Apolloniatem, Aphareum, strattin, Asclepiadem, Astydamantem, Iophonem, Melitum</hi> (Socratis accusatorem,) <hi rend='italic'>Melanthium,</hi> omnes Tragicos, quorum scripta longa nocte urgentur temporum injuria.</p>
<p>LXXIII. Ipse Divinus <hi rend='italic'>Plato</hi> Olympiade C. clarus Tragicis etiam annumerari meretur, quanquam ipse tandme poematis illis suis iratus, audito Socrate, exclamarit, teste <hi rend='italic'>Laertio.</hi></p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Memoratur et inter Tragicos <hi rend='italic'>Carcinus</hi> Athenientis, cujus fabulae, <hi rend='italic'>Achilles et Semele</hi> ab <hi rend='italic'>Athenaeo</hi> laudantur; <hi rend='italic'>AEschines,</hi> qui non nisi post haec sacra ad Remp. gubernandam accessit, teste <hi rend='italic'>Philostrato et Plutarcho; Sosicles sive Sositheus Syracusanus</hi> unus ex Pleiade Poetica, si <hi rend='italic'>Suidas</hi> fidem invenit; et clarus aevo Alexandri Magni <hi rend='italic'>Euphantus Olynthius,</hi> judice <hi rend='italic'>Laertio.</hi> Illustravit quoque Alexandri M. aevum <hi rend='italic'>Neophron Sicyonius,</hi> cui adscribendam volunt <hi rend='italic'>Medeam,</hi> quae hodie <hi rend='italic'>Euripidis</hi> nomen praefert; adduntque primum illum induxisse in scenam <gap desc='Greek word(s)'/>, secundum <hi rend='italic'>Suidam.</hi> Habitus et in numero Tragicotum <hi rend='italic'>Heraclides Ponticus,</hi> Aristotelis discipulus, qui, ut ex <hi rend='italic'>Laertio</hi> patet, Tragoedias suas sub personato <hi rend='italic'>Thespidis</hi> nomine, ut fortassis ab antiquitate majorem auctoritatem mutuarentur, edidisse traditur.</p>
<p>LXXIV. Ambigui temperamenti est <hi rend='italic'>Rhinthon Tarentinus,</hi> sive <hi rend='italic'>Syracusanus,</hi> et inter Comicos censendus et Tragicos, quod utroque genere valuerit. Is, tradente <hi rend='italic'>Suida,</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> fuit <gap desc='Greek word(s)'/> regnante Ptolemaeo primo. Scilicet, cum austeritate nimia peccare ipsi videretur Tragoedia, jocularia ipsi inspersit, dictus ideoque <gap desc='Greek word(s)'/> scriptor. <hi rend='italic'>Athenaeo</hi> laudatur fabla ejus <hi rend='italic'>Amphitruo,</hi>
<pb id='s032' n='32'/>
ut videatur <hi rend='italic'>Plautus</hi> suam inde Tragicomoediam desumpsisse, atque non sine ratione imitatus <hi rend='italic'>Baptista Guarinus</hi> in poemate, quod <hi rend='italic'>Il, Pastor fido</hi> inscripsit.</p>
<p>LXXV. <hi rend='italic'>Lycophron Chalcidensis,</hi> Tragicus, sed obscurissimae dictionis Poeta, imperante Ptol. Philadelpho vixit. Tragoedias ejus (praeter drama ejusdem in laudem <hi rend='italic'>Menedemi,,</hi> de quo <hi rend='italic'>Laertius,</hi>) recenset <hi rend='italic'>Suidas, AEolum, Andromedam, Hippolytum, Oedipum utrumque, Orphanum, etc.</hi> quas periisse non adeo dolemus, si quidem similes fuerint <hi rend='italic'>Cassandrae</hi> ejusdem, hodieque superstiti, sed Oedipo indigenti conjectore, unde non immerito <hi rend='italic'>Suida</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> appellatur. Sunt qui narrent, dicere solitum <hi rend='italic'>Lycophronem,</hi> se confestim violentas sibi illaturum manus, quamprimum in quenquam incideret, a quo pema suum intelligeretur. Quiquid horum fuerit, id fortassis Poetam defenderit, quod cum <hi rend='italic'>Cassandram</hi> inducat oblique et obscure loquentem, non suo ipse nomine peroret. Quod si etiam suo, tueri se potest exemplo <hi rend='italic'>Heracliti Philosophi,</hi> (cui ab omni aevo cognomen <hi rend='italic'>tenebrosi</hi> adhaesit,) item <hi rend='italic'>Luciani</hi> in Lexiphane, <hi rend='italic'>Nostradami</hi> in genethliacis, et <hi rend='italic'>Fastorum annuorum conditiorum,</hi> quorum prognostica ambiguitate perpetua laborant. Verum opoportune <hi rend='italic'>Lycophron</hi> in Plejade numeratur; namque septima etiam coelestis Plejadis stella, secundum antiquorum calculum, nebulosior est caeteris. Hujus <hi rend='italic'>Cassandram</hi> reddidit jambis latinis Vir illustris <hi rend='italic'>Jos. Scaliger,</hi> sed iis oppido obscuris, et obsoleti, rancidique styli, de industria haud dubie, ut ostenderet non deesse etiam Latinis obscurandi facultatem. Edidit et Cassandram <hi rend='italic'>Meursius,</hi> additis commentariis, cui debemus, quod caligans alioquin Scriptor hinc inde queat intelligi. Nos ut Caetera <hi rend='italic'>Lycophroni</hi> condonemus, caliginem miramur scientiae ejus, qui <hi rend='italic'>septentrionem</hi> appellare sustinuit <hi rend='italic'>phreneticum.</hi></p>
<p>LXXVI. Atque ut Plejada absolvamus, numerati sunt septem insignes Tragici aevo Ptol. Philadelphi florentes eo nomine, sc. <hi rend='italic'>Sositheus</hi> sive <hi rend='italic'>Sosicles, Alexander AEtolus, Sosiphanes, AEantides, Lycophron, Philicus</hi> sive <hi rend='italic'>Philiscus, et Homerus junior,</hi> si Scholiastae <hi rend='italic'>Hephaestionis</hi> fides habenda. Alii numerant <hi rend='italic'>Theocritum, Nicandrum, Callimachum, Lycophronem, Apollonium, Aratum, Homerum juniorem.</hi> Sed quid cum Tragicis <hi rend='italic'>Theocrito, Arato, Callimacho, Nicandro, Apollonio?</hi> nisi alia reliquerint scripta, quam quae hodie extant. Quid quod Nicander floruerit regnante Ptol. Physcone? <hi rend='italic'>Homerus Tragicus,</hi> gente Hierapolitanus, professione Grammaticus, tragoedias scripsit, hymnos, et ludicra, docente <hi rend='italic'>Suida.</hi> Mater ejus <hi rend='italic'>Myro,</hi> Poetria et ipsa, cujus odas, hymnosque sepelivit jam dudum oblivio.</p>
<p>LXXVII. Referri et ad Trigicos meretur <gap desc='Greek word(s)'/>,
<pb id='s033' n='33'/>
cujus drama <gap desc='Greek word(s)'/>, de Exitu Hebraeorum ex AEgypto adhuc superesti, non quidem totum, sed fragmentum ejus non ignobile, jambis senariis expressum apud <hi rend='italic'>Clem. Alexandrinum.</hi> Quod si quis miretur Tragoediam appellari, quae laeta catastrophe terminata est, conferat Graecos Tragicos, et simile quiddam subinde contingere observabit, quod et illustri <hi rend='italic'>Vossio</hi> notatum l. II. Inst. Poet. Sed ad <hi rend='italic'>Ezecielum,</hi> nimium ille sibi quandoque indulsit, unde enim ista <hi rend='italic'>de somnio Mosis,</hi> item <hi rend='italic'>de ave tlla</hi> conspecta, quae aquilam magnitudine superans, Regina avium salutari mereretur? neque enim permissum, in sacro argumento tam libere evagari. Laudatur editio Parisina, quae P. <hi rend='italic'>Stephani</hi> est. Traditur et de vita et moribus Mosis scripsisse, sed nobis nec de scripto illo, nec aetate <hi rend='italic'>Ezecieli</hi> quicquam certi licet definire.</p>
<p>LXXVII. <hi rend='italic'>Nicolaus Damascenus</hi> aetate Oct. Augusti celebris, non Comoedias modo, sed et Tragoedias scripsit eruditas, judicio <hi rend='italic'>Suidae.</hi> Meminit <hi rend='italic'>Eustathius</hi> dramatis ejus, quod <hi rend='italic'>Susanna</hi> inscribebuur. <hi rend='italic'>Isagoras Tragicus</hi> M. Antonim Philosophi aetate floruit, de quo <hi rend='italic'>Philostratus.</hi> Sub Anastasio autem Imperatore Timotheus <hi rend='italic'>Gazoeu,</hi> cujus Tragoedia <gap desc='Greek word(s)'/>, in publico quondam versabatur. Greg. <hi rend='italic'>Nazianzenus</hi> tragoediam scripsille putatur, cui titulus: <hi rend='italic'>Christus patiens,</hi> in qua dictio ejus culpatur, ut socco convenientior quam cothurno; sed cum vir fuerit <hi rend='italic'>Nazianzenus</hi> longe eruditissimus, nec Tragoediam illam inter opera <hi rend='italic'>Nazianzeni</hi> recenseat <hi rend='italic'>Suidas,</hi> credibile est, alterius foetum hunc esse, et fortassis <hi rend='italic'>Apollinaris Laodiceni.</hi></p>
<p>LXXIX. Affinis Tragoedinae Satyra <hi rend='italic'>Graecorum,</hi> quae in Poemate dramatico personas illustres pungere solebat, sed stylo jocoso, et laeto plerumque exitu, jungebaturque olim Tragoediae, ut ejus tristitiam salibus mitigaret. Inventor ejus, secundum <hi rend='italic'>Suidam, Pratinas Phliasius</hi> tempore <hi rend='italic'>AEschyli.</hi> Postea Satyra in dramatis cessavit, ne auditores honest offenderentur. Dicitio ejus humilior tragica, magnificentior comica, quod probe observatum <hi rend='italic'>Mario Victorino.</hi> Jugendi Satyricis <hi rend='italic'>Sillographi</hi> dicti, a Silenis, id est, judice <hi rend='italic'>Servio,</hi> Satyrorum senioribus, qui carmina maledica in dramate Tragico spargebant, sed extra scenam, cum in scena Satyrici. Sillorum originem ad <hi rend='italic'>Homerum</hi> ipsum referunt, incrementa ad <hi rend='italic'>Xenophanem Colophonium, et Timonem Phliasium,</hi> Ptolemaeo Philadelpho aequalem. <hi rend='italic'>Satyrici</hi> veteres jambo potissimum utebantur, <hi rend='italic'>Sillographi</hi> etiam elegiis et epicis, quod ex Laertio et <hi rend='italic'>Athenaeo</hi> liquidum. De <hi rend='italic'>Rhintonicis</hi> huc spectantibus dictum antea.</p>
<p>LXXX. Atque de <hi rend='italic'>Tragitis</hi> et eo spectantibus hactenus. Nunc de <hi rend='italic'>Comicis</hi> antiquis breviter. Discrimen utriusque generis pervulgatum: Tragici <gap desc='Greek word(s)'/> tradunt; <hi rend='italic'>affectus</hi> ibi, terror et misericordia, dictio magnifica, sublimis: Comici <gap desc='Greek word(s)'/> afferunt; affectus, laetitia et risus jocis et salibus provocatus,
<pb id='s034' n='34'/>
personae humiles, et plebejae, dictio popularis, Sed non fuit semper eadem fortunae, idemque status Comoediae. Differet enim Comoedia vetus, a media et media a nova. Vetus etiam sua agnovit discrimina; initio enim cum eam regeret <hi rend='italic'>Epicharmus Siculus</hi> Olympiade LXXXIV. et mox <hi rend='italic'>Magnes, Sisarion, Mullus,</hi> spargebantur in eadem joci sine felle. Verum postquam incidisset in manus <hi rend='italic'>Pherecratis, Phrynichi, Cratetis, Theopompi, Stratidis, Teleclidis, Eupolidia et Cratini,</hi> dentata esse coepit et mordax, in quo tamen negotio jucundior <hi rend='italic'>Eupolis, Cratinus</hi> acerbior, ut qui sustineret vitam etiam optimatium vellicare, nominibus palam, ne quid indignitati deesset, adjectis, de quo <hi rend='italic'>Horatius</hi> I. I. Stat. IV. Eoque tandem progressa licentia est, ut non improbos tantum, sed et optime de Rep. meritos arroderent; a quo vitio ne liber quidem <hi rend='italic'>Aristophanes,</hi> apud quem saepe ipse <hi rend='italic'>Socrates</hi> vapulat. Quam fuerit acris <hi rend='italic'>Pythagorae,</hi> et asseclarum ejus censor <hi rend='italic'>Cratinus,</hi> ex <hi rend='italic'>Laertio</hi> constat.</p>
<p>LXXXI. Dicendus autem cum cura Aristophanes. Is ergo Comicorum Graecorum nobilissimus Olympiadem LXXXV. et sequentes clarissimi ingenii luce beavit, secundum <hi rend='italic'>Eusebium;</hi> uno reprehendendus, quod Virum optimum <hi rend='italic'>Socratem</hi> foede exagitare non erubesceret. De dictione ejus ita <hi rend='italic'>Quintilianus I. X. c. I. Antiqua Comoedia,</hi> inquit, <hi rend='italic'>cum sinceram illam sermonis Attici gratiam prope sola retinet, tum facundissimae libertatis est, et si et in insectandis vitiis praecipua, plurimum tamen virium etiam in caeteris partibus habet. Nam et grandis, et elegans, et venusta, et nescio an ulla, post Homerum tamen, quem ut Achillem semper excipi par est, aut similior sit Oratoribus, aut ad Oratores faciendos aptior. Plures ejus Auctores: Aristophanes tamon et Eupolis, Cratinusque praecipui,</hi> Quin autem <hi rend='italic'>Eupolis et Cratinus</hi> piere, quaerenda Attica illa hidie in <hi rend='italic'>Aristophane</hi> facundia. Quin et ipsae Gratiae, secundum epigramma <hi rend='italic'>Platonis,</hi> cum locum quaererent, ubi templum sibi perpetuum aedificarent, elegere tandem cor Aristophanis. Hinc est, quod <hi rend='italic'>Jo. Chrysostomus</hi> Comoedias ejus supposuerit dormiturus cervicali suo, ut <hi rend='italic'>Homeri</hi> scriptum Alexander. Mirum vero, tantam in vino habitare scientiam; nam <gap desc='Greek word(s)'/> scripsisse tradit <hi rend='italic'>Athenaeus,</hi> et saepe <gap desc='Greek word(s)'/> fuisse agnoscit in Sympos. <hi rend='italic'>Plato.</hi> Is suavi sed aculeata simul lingua potentium insolentiam, civiumque corruptos mores liberrime in Coemoediis suis insectarus est, ausus Athenis in publico theatro profiteri: <hi rend='italic'>Ratiocinari Athenienses, ut solent pueri, et si quando eorundem consilia felici exitu terminarentur, Deorum id fieri numere, et miraculo:</hi> ausus Cleoni, Hyperbolo, Cleophonti, Alcibiadi, Purputatis Urbis probra objectare, publico interea exceptus applausu, et rosis, violisque, cum e scena digrederetur, ab injectante populo respersus. Comoedias reliquisse traditur plusquam L. quarum nomina
<pb id='s035' n='35'/>
vide sis apud <hi rend='italic'>Athenaeum;</hi> hodie restant non nisi undecim, sc. <hi rend='italic'>Plutus, Nebulae, Ranae, Equites, Acharnenses, Vespae, Aves, Pax, Concionatrices, corealia festa celebrantes, Lysistrata.</hi> Amaritiem dicteriorum in primis Comoediis frequentatam mitigavit paullatim, decreto tandem Athenis promulgato, ne quis vel actor, vel ludio nomine quenquam perstringeret. Singulare illi et plerumque dulce reprehendendi, jocandique genus, eloquentia Attica, quam nemo Graecorum superavit. Latinorum nemo. Legendus tamen cum delectu <hi rend='italic'>Aristophanes,</hi> ut ex eo apum more trahantur mella, non convitia, non obscens. Inter editiones ejus commendatur illa, quam excudit Lugd. Batav. <hi rend='italic'>Jo. Maire</hi> cum emendationibus <hi rend='italic'>Jos. Scaligeri,</hi> et aliorum.</p>
<p>LXXXII. Jucunda erat populo Atheniensi, et permissa insectatio illa Comica acerbior, quamdiu penes populum, ut natura invidum, summa rei erat; verum cum democratia in aristocratiam degeneraret, circumcisa nimia illa objurgandi ligertas, <hi rend='italic'>digna legeregi,</hi> ut canit <hi rend='italic'>Horatius.</hi> Quo respexit illud <hi rend='italic'>Platonis</hi> I. IX. de Legib. <hi rend='italic'>Poetaecomico, vel jambico, vel musico non licet sive sermone, sive persona, sive imagine ullius civium famae detrahere.</hi> Igitur invalescente potentia Alcibiadis, et oprimatium aliorum, jussus est conticescere in Comoediis chorus, (ut in quo familiarius ejaculabantur convitia,) et medium genus Comoediae inventum, in quo oblique et verecundius effusi dentati sales, parcitum nominibus, nisi professionis vel Poeticae vel Philosophicae. Natum hoc tempe. ramentum est vivo adhuc et adjutante tandem <hi rend='italic'>Aristophane,</hi> exercitumque felicius a <hi rend='italic'>Philisco, Stephano, et Platone Comico.</hi> Laudatur Philisci <hi rend='italic'>Adonis, Themistocles, Olympus, Jovis, Panos, Dianae, et Apollinis ortus;</hi> laudatur Platonis <hi rend='italic'>Europa, Gryphes, Lacones, etc,</hi> Incidit autem hujus <hi rend='italic'>Platonis</hi> aetas in Olympiadem LXXX. secundum <hi rend='italic'>Eusebium,</hi> cum <hi rend='italic'>Plato Philosophus</hi> inclaruerit Olympiade C. Fuit et mediae Comoediae Poeta <hi rend='italic'>Antiphanes Carystius</hi> Olymp. XCIII. celebris ex <hi rend='italic'>Suida;</hi> quem longaevum oportet fuisse, si verum est illud <hi rend='italic'>Athenaei,</hi> recitasse eundem Comoediarum suarum unam coram Alexandro M. cumque non probaretur admodum, judicasse Antiphanem, futura Alexandri gesta Tragoediis, quam Comoediis opportuniora. Hujus est illud:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Laudantur et in mediae Comoediae Poetis praeter <hi rend='italic'>Platonem Comicum, Stephanus, Epicrates, Alexis, Mnesimachus, Ephippus.</hi></p>
<p>LXXXIII. Cum ne sic quidem, quanquam tectius, dentem in voce relinquere cessarent Comici, placuit aevo Alexandri Magni, in ordinem cogere artem, et limites ejus ita circumscribere, ut nec ultra fictum argumentum evagaretur,
<pb id='s036' n='36'/>
nec ultra mediocres fortunas; ut delectaret plurimum, minime sauciaret. Et haec <hi rend='italic'>nova</hi> dicta <hi rend='italic'>Comoedia</hi> est, in qua plus equidem perspicuitatis, sed et dictio, quam in veteri, humilior. In hac Antesignanus <hi rend='italic'>Philemon,</hi> Princeps <hi rend='italic'>Menander.</hi> Et quidem <hi rend='italic'>Philemon</hi> circa Olympiadem CXIII. praeludere coepit innocentiae huic, ut qui mediae habeatur Comoediae Poeta ab <hi rend='italic'>Apulejo,</hi> novae a <hi rend='italic'>pluribus,</hi> fortassis utriusque fuit ob vicissitudinem temporum. Patria illi Syracusae, secundum <hi rend='italic'>Suidam,</hi> mors e risu, expressus eidem, cum asinum ficos mandentem conspicaretur, si vera tradit <hi rend='italic'>Val. Maximus.</hi> Fragmenta ejus <gap desc='Greek word(s)'/> collegit diligentissimus <hi rend='italic'>H. Stephanus;</hi> ex quibus et illud:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/></l>
<p>Fabulae ejus fuere variae, <gap desc='Greek word(s)'/>, unde nomen Plautino <hi rend='italic'>Mercatori,</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> etc. Menandrum n conflictu Poetico superasse nonnunquam traditur, favote populi, ut fit, sublevatus. Ad quod <hi rend='italic'>Menander</hi> conscius sibi eruditionis suae, aliud nihil, quam: <hi rend='italic'>quaeso te,</hi> subjecit, <hi rend='italic'>Philemon, bona fide edissere, numne, cum publice me vincis, erubescas?</hi></p>
<p>LXXXIV. <hi rend='italic'>Menander Atheniensis,</hi> strabo quidem, sed ingenio perspicaci centum Comoedias et eo amplius, reliquit, teste <hi rend='italic'>Apollodoro, et Suida,</hi> paucis vicit, quippe superatum jam a <hi rend='italic'>Philemone,</hi> jam a <hi rend='italic'>Lynceo,</hi> usque adeo ventosus favor vulgi. Inclaruit Olymp. CXIV. discipulus Theophrasti Philosophi, quod trdit <hi rend='italic'>Laertius,</hi> amicus Ptolemaei Regis, quod <hi rend='italic'>Plinius.</hi> De hoc Scriptore graviter ita <hi rend='italic'>Quintilianus: Menander vel unus, meo quidem judicio, diligenter lectus, ad cuncta, quae praecipimus, effingenda sufficiat: ita omnem vitae imaginem expressit, tana in eo inveniendi copia, et cloquendi facultas: ita est omnibus rebus, personis, affectibus accommodatus.</hi> Si quid ab antiquis Comicis suppresso nomine mutuatus est <hi rend='italic'>Menander,</hi> satis ob id hactenus vapulavit, furti insimulatus ab <hi rend='italic'>Eusebio, Porphyrio, Cratino;</hi> sed cui non propemodum Graecorum Scriptorum hoc crimen impingit <hi rend='italic'>Cl. Alexandrinus?</hi> Scripsit jam olim de Menandro <hi rend='italic'>Lynceus Samius,</hi> si verus <hi rend='italic'>Athenaeus.</hi> Sententias ejus, quae supersunt, edidit <hi rend='italic'>H. Stephanus,</hi> ex quibus illae quoque:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>,</l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>.</l>
<p>Et:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>,</l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>,</l>
<pb id='s037' n='37'/>
<p>LXXXV. <hi rend='italic'>Diphilus Sinopensis</hi> Menandro paullo junior, novae Comoediae Poeta reliquit fablas, <gap desc='Greek word(s)'/>, etc. Ejus ranta olim gloria fuit, ut <hi rend='italic'>Clementi Alexandrino, et Eusebio Pamphilo</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> atque <gap desc='Greek word(s)'/> appelletur. Illius est:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>,</l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>.</l>
<p>Item:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>.</l>
<p>Eandem Comoediae formam excoluit <hi rend='italic'>Philippides Atheniensis,</hi> Olympiade CXI. tempore Alexandri Magni, cujus plures fabulas memorant Scriptores, earum tamen celebrior, quae <gap desc='Greek word(s)'/> inscribitur, AEtate jam provectior cum in certamine Poetarum praeter spem vicisset, et laetissime gauderet, inter illud gaudium repente mortuus concidit, quemadmodum refert A. Gellius l. III. c. XV. Quod ipsum Chiloni olim, Sophocli, et Dionysio Tyranno contigisse auctor est <hi rend='italic'>Plinius.</hi> Illius est:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>,</l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>.</l>
<p>LXXXVI. Ejusdem familiae Poeticae est <hi rend='italic'>Posidippus, et Apollodorus Gelous,</hi> uterque clarus statim ab obitu <hi rend='italic'>Menandri.</hi> Quorum hodie non nisi paucissima restant fragmenta, et quidem <hi rend='italic'>Posidippi</hi> est:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>.</l>
<p><hi rend='italic'>Apollodori</hi> autem:</p>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>,</l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>,</l>
<l> <gap desc='Greek word(s)'/>.</l>
<p>Praeter hos innumeri propemodum, sed plerique minorum gentium Comici Graeciam quondam nobilitarunt, <hi rend='italic'>Timocreon, Hermippus, Philocles, Sannyrio, Philonides, Nicochares, Aristylus, Aristomenes, Archippus, Dinolochus, Chaeremon, Antipho, Telestes, Callistratus, Apollophanes, Anaxilas, Anaxandrides, Mnesimachus, Theopompus, Nicostratus, Epicrates, Philippus, Myrtilus, Hermippus, Lycon, Archedicus, Sophilus, Anaxippus,</hi> etc. de quibus illustris <hi rend='italic'>G. J. Vossius, Lilius Gyraldus, H. Stephanus, J. Jonsius,</hi> alii; nostri instituti non fuit, nisi celebriores attingere. Fragmenta antiquae, mediae, et novae Comoediae collegit, et edidit <hi rend='italic'>Jac. Hertelius,</hi> atque post eum <hi rend='italic'>Hugo Grotius.</hi></p>
<p>LXXXVII. Comoediam olim exhilarabat <hi rend='italic'>Mimus</hi> ejusdem actibus permistus;
<pb id='s038' n='38'/>
post separata artis utriusque officia, ut ex <hi rend='italic'>Suetonii</hi> apud <hi rend='italic'>Diomedem</hi> fragmento colligitur. Est autem <hi rend='italic'>minus</hi> poema, quod dicta, facta, moresque privatorum hominum quosvis, etiam erubescendos ita exprimit, ut risum cleat. Non tamen id duntaxat <hi rend='italic'>mimis</hi> propositum, ut rideant, et irrideant, sed simul, ut a vitiis, quae irridentur, absterreant. Apud eos frequentantur allusiones dicaces, parodiae, proverbia, aequivoca. Galli hodie versibus suis, quos <hi rend='italic'>Burlesques</hi> vocant, simile quiddam conantur. Talem introducit Virgilium <hi rend='italic'>Scarronius Gallus,</hi> talem Horatium, detortis in ridiculum sensum scriptorum optimorum sententiis. Inter <hi rend='italic'>mimographos</hi> veteres laudatissimus <hi rend='italic'>Sophron syracusanus,</hi> Aristoteli quoque celebratus, cujus opera scripta fuere Dorica dialecto, sed ita ingeniose, ut Platoni magnopere in delitiis fuerint, tradente <hi rend='italic'>Suida.</hi> Floruit, cum regnaret Xerxes, et poetaretur <hi rend='italic'>Euripides,</hi> circa Olympiad. LXXV. Mimors <hi rend='italic'>Sophronis</hi> <gap desc='Greek word(s)'/> scriptos fuisse tradit <hi rend='italic'>Suidas,</hi> de quo tamen non possunt non dubitare, qui credunt poema nullum esse, quod non illigatum sit metris, de quo Benius <hi rend='italic'>Eugubinus, et Robortellus.</hi></p>
<p>LXXXVIII. <hi rend='italic'>Xenocrates</hi> inter <hi rend='italic'>mimographos</hi> laudatur <hi rend='italic'>Aristoteli, et Philistion</hi> praeter alios <hi rend='italic'>Cassiodoro,</hi> tanquam is, qui mundum curis edacibus aestuantem laetissimis sententiis temperaret. Risu exstinctum narrat <hi rend='italic'>Suidas,</hi> nec injuria fortassis, ut qui <gap desc='Greek word(s)'/> scripserit. Severius quiddam inerat <hi rend='italic'>exodiis</hi><hi rend='italic'>Atellanicis</hi> Italorum, quanquam et illa hilaritati nata, Sed ut simiarum pulcherrima deformis, ita <hi rend='italic'>mimi</hi> Veterum non absque suis naevis, de quibus facunde et graviter Patres Graeci, Latinique jam olim ad satietatem perorarunt. Nec soli Patres, sed paganorum sinceriores anguem hic in herba delitescentem viderunt. Testis <hi rend='italic'>Valerius Maximus,</hi> cujus illa sunt l. II. c. VI. <hi rend='italic'>Massiliensium,</hi> inquit <hi rend='italic'>civitas severitatis custos acerrima est; nullum aditum in scenam mimis dando; quorum argumenta majore ex parte stuprorum continent actus; ne talia spectandi consuetudo etiam imitandi licentiam sumat.</hi> Pantomimi olim actiones, gestus affectusque hominum, immo et quandoque Deorum sola corporum inflexione varia noverant exprimere, saepe tamen et cantorem adhibebant una, ut evidentius repraesentarent omnia, de quo inter alios <hi rend='italic'>Manilius l. V.</hi></p>
<l>Omnes fortunae valtus per membra reducet,</l>
<l>AEquabitque choros cantu...</l>
<p>Hi gestu corporis potissimum autem manuum agilitate taciti officio suo defungebantur, unde <gap desc='Greek word(s)'/> traduntur <hi rend='italic'>Luciano.</hi> Ita <hi rend='italic'>Telestes</hi> apud <hi rend='italic'>Athenaeum</hi> manuum argutia expressit <hi rend='italic'>septem Duces ad Thebas.</hi> Talem fuisse
<pb id='s039' n='39'/>
<hi rend='italic'>Pyladen Cilicem, et Bathyllum</hi> Alexandrinum, item <hi rend='italic'>Hylam</hi> aevo Oct. Augusti, ex <hi rend='italic'>Seneca, Macrobio,</hi> et aliis constat. Verum quia actionibus illis Pantomimorum multa se ingerebant foeda, turpia, obscena, jure genus illud hominum severioribus morum censoribus displicuit.</p>
<p><hi rend='italic'>Sed de Poetis Graecis haec hactenus.</hi></p>
</div2>
<div2 id='BoDK.01.03' n='3' type='section'>
<head>DE POETIS LATINIS. DISSERTATIO I.</head>
<p>POetae tarde immigravere in Romanam Remp. ut quae diu studiosior fuit conservandae incolumitatis sue, propagandique per arma Imperii, quam numerorum Poeticorum. Tandem tamen firmatis nonnihil rebus suis, senfere et hunc thyrsum Quirites, accendere ad elegantissimum studium vicina Graecia, quod et <hi rend='italic'>Horaetio</hi> Epist. l. II. notatum. Nos heic de Poetis Romanis, Latinisque acturi, ordinem potius aetatis intuebimur, quam classium peculiarium, non quod non et hi, quemadmodum antea Graeci, in certos ordines facile digetantur, sed quia plures Latinorum in genere versuum mixto versantur, adeoque ad varias pertinent classes; accedit, quod classis Lyricorum, Tragicorum, Comicorum apud Latinos jejunior futura sit, Epicorum, Elegiacorum plenissima.</p>
<p>2. Itaque apud Romanos praelusere quidem Arti Poeticae vetusti Saliorum versus, teste <hi rend='italic'>Fabio</hi> Instit. Orat. l. I. c. X. et puerorum in conviviis cantilenae, secundum <hi rend='italic'>Tullium</hi> l. IV. Tusc. c. XI. clarius tamen eluxit Poesis Latina <hi rend='italic'>T. Livio Andronico</hi> in scenam Romanam prodeunte, anno Urbis conditae DXIV, quod ex Cicerone et Gellio liquidum, hoc est, proximo a fine belli Punici primi anno. Andronicum quidem ad condiendos Florales ludos eo ipso anno institutos, Poeticam illam suam fabulam primum Urbi publice consecrare voluisse suspicatur <hi rend='italic'>Phil. Brietius</hi> in Syntagm. Poet. sed anni non conveniunt; quippe illo anno Coss. erant C. Cento, et Sempron. Tuditanus, docente <hi rend='italic'>Gellio;</hi> coepere autem Florales ludi Coss. Posthumio Albino, et Pop. Laenate, ex <hi rend='italic'>Ovidii</hi> l. V. Fastor. Audiendus hic <hi rend='italic'>T. Livius Patavinus</hi> l. VII. <hi rend='italic'>Et quum vis morbi</hi> (pestilentis)
<pb id='s040' n='40'/>
<hi rend='italic'>nec humanis consiliis, nec ope Divina levaretur, victis superstitione animis, ludi quoque scenici, novares bellicoso populo, inter alia coelestis irae placamina instituti dicuntur.</hi> His adjicir, Indos illos initio sine carmine fuisse, hinc inconditos paulatim accessisse versus, et denique post annos aliquos <hi rend='italic'>Livium</hi> carminum auctorem supervenisse. Dramaticum ergo illud <hi rend='italic'>Livii</hi> carmen fuit; quanquam non scribendae modo Comoediae operam impendetit <hi rend='italic'>Livius,</hi> id quod <hi rend='italic'>Acroni</hi> in Horat. visum; et Tragoediae, quod observatum <hi rend='italic'>Cassiodore,</hi> sed et Epico primus apud Romanos inclaruerit, ut advocata ejusdem a <hi rend='italic'>Terentiano Mauro</hi> hexametra alternis mejuris per mista ostendunt:</p>
<l>Et jam purpureo suras include cothurno,</l>
<l>Baltheus et revocet volucres in pectore sinus:</l>
<l>Pressaque jam gravida crepitent tibi terga pharetra,</l>
<l>Dirige odorisequos ad plena cubilia canes.</l>
<p>Ubi excidit sibi <hi rend='italic'>Sinetius,</hi> qui ex his versibus docere instituit primam in sinus etiam produci: neque enim advertit versus alternos esse <gap desc='Greek word(s)'/>. Laudatur et <hi rend='italic'>Andronici</hi> Odyssea carmine latino expressa. Hodie <hi rend='italic'>Andronici</hi> praeter pauca fragmenta nihil superest, eaque varii edidere, sed apparatius <hi rend='italic'>P. Scriverius,</hi> additis etiam notis brevibus.</p>
<p>3. <hi rend='italic'>Cn. Naevius</hi> Poeta, anno V. C. DXIX. tradente <hi rend='italic'>Gellio</hi> l. XVII. c. XXI. fabulas ad populum dedit, bellum Punicum primum, cui ipse bellator interfuit, versibus Saturniis persecutus est, de quo <hi rend='italic'>Tullius</hi> in Bruto, <hi rend='italic'>Gellius, Festus.</hi> Hunc designat <hi rend='italic'>Ennius,</hi> cum ita:</p>
<l>--- scripsere alii rem</l>
<l>Versibu, quos olim Fauni, vatesque canebant.</l>
<p>Nimium autem Campanam illam suam superbiam prodidit <hi rend='italic'>Naevius,</hi> cum epigramma <hi rend='italic'>Gellio</hi> l. I. c. XXIV. notatum monimentao suo inscribi juberet:</p>
<l>Mortaleis immortaleis flere si foret fas,</l>
<l>Flerent Divae Camoenae Naeviusm Poetam.</l>
<l>Itaque postquam est Orcino traditus thesauro,</l>
<l>Oblitei sunt Romae loquier Latina lingua.</l>
<p>Is tandem ob maledicentiam carceris incola, ne tum quidem abstinuit scribendis versibus, <hi rend='italic'>Hariolum et Leontem,</hi> fabulas ibi procudens, ex <hi rend='italic'>Gellii</hi> l. III. c. III. Os columnatum ipsi exprobrat <hi rend='italic'>Plautus</hi> Mil. Glor. sive quod inter meditandum brachio velut columna mentum fulciret, quae opinio <hi rend='italic'>Turnebi</hi> est, sive quod ad Maeniam columnam, ut scurra petulans, mordacitatem versuum suorum expiasset. Collegit Fragmenta ejus <hi rend='italic'>H. Stephanus, P. Scriverius</hi> etiam notis brevibus
<pb id='s041' n='41'/>
illustravit. Ex quibus illud est: Ut quisque est meritus, praesens pretium pro factis feret.</p>
<p>4. <hi rend='italic'>Q. Ennius Calaber,</hi> ex Centurione, (is enim fuit bello Punico secundo, si credimus <hi rend='italic'>Silio,</hi>) Poeta, Scipioni Africano gratissimus, ingenio maximus, rudis arte, ut sunt initia rerum impolita. Natus anno V. C. DXV. secundum Tullium in Bruto. Quanti fuerit olim, non modo admonent illa <hi rend='italic'>Lucretii:</hi></p>
<l>Ennius ut noster cecinit, qui primus amoeno</l>
<l>Detulit ex Helicone perenni fronde coronam.</l>
<p>Sed et statua marmorea eidem a morte erecta, quam in monumento Scipionis Afr. via Appia collocatam narrat <hi rend='italic'>Val. Maximas.</hi> Consentit <hi rend='italic'>Tullius, Liviusque</hi> destatua, et sepulcro Scipionum, verum de via Appia, est quod obtuibet: nam via Vaticana sepultum Scipionem docet <hi rend='italic'>Acron</hi> Schol. Horatii; videruntque stantem adhuc ibi pyramidem Mausolei Scipionum <hi rend='italic'>Blondus, Fulvius et Marlianus;</hi> quam sustulit Alexander VI. Pontifex Rom. ejusque imaginem portae aeneae Vaticanae, quam Jubilaeo aperiunt Pontifices, impressit, adhuc conspiciendam, de quo disertius <hi rend='italic'>Fam. Nardinus</hi> in Roma sua Ant. Hic ut difficultas omnis declinetur, suspicari non alienum, fuisse verum sepulcrum Scipionis via Vaticana, ut Acroni credamus, <hi rend='italic'>cineres ejus ibi reconditos,</hi> sed honorarium Appia: simile quiddam Isidi contigisse refert <hi rend='italic'>Diod. Siculus.</hi> Fragmenta <hi rend='italic'>Ennii,</hi> praeter alios, commentariis adjectis edidit <hi rend='italic'>Hier. Columna,</hi> et magis luculente <hi rend='italic'>Paulus Merula.</hi> Scripserat autem inter caetera Annales Romanorum, quos ipse ita orditur:</p>
<l>Horrida Romulidum certamina pango duellum.</l>
<p>Illius quoque est:</p>
<l>Unus homo nobis cunctando restituit rem, etc.</l>
<p>Item:</p>
<l>Non cauponantes bellum, sed belligerantes.</l>
<p>denique alibi:</p>
<l>Otio qui nescit uti, plus negotii habet,</l>
<l>Quam cum est negotium in negotio.</l>
<p>5. <hi rend='italic'>Statius Caecilius</hi> Comicus, Insuber Gallus, Ennii contubernalis, si verus in Chronicis <hi rend='italic'>Hieronymus.</hi> Servum fuisse putat <hi rend='italic'>Gellius</hi> l. IV. c. XX. De eo luculentum exstat Volcatii Sedigiti judicium apud eundem <hi rend='italic'>Gellium</hi> l. XV. c. XXIV. quod tamen ut sinistrum damnat <hi rend='italic'>Rutgersius,</hi> nec immerito, cum <hi rend='italic'>Cicero</hi> ad Attic. l. VII. epist. III. Caecilium ut malum Latinitatis auctorem increper. Nisi emollias vitium cum <hi rend='italic'>Acidalio,</hi> qui existimat Volcatium non tam respexisse purum sermonem, quam gravitatem argumenti Caeciliani: nam sane non modo
<pb id='s042' n='42'/>
<hi rend='italic'>Varro</hi> apud <hi rend='italic'>Nonium; in argumento,</hi> inquit, <hi rend='italic'>Caecilius palmam poscit, in <gap desc='Greek word(s)'/> Terentius, In sermonibus Plautus;</hi> sed et <hi rend='italic'>Horatio</hi> l. II. Epist. dicitur:</p>
<l>Vincere Caecilius gravitate, Terentius arte,</l>
<p>Ut videatur dictio Caecilii rudior fuisse, fabulae autem fabrica ingeniosa, Fragmenta ejus, quemadmodum et <hi rend='italic'>Naevii, Pacuvii, Attiique</hi> edidit laudatus <hi rend='italic'>P. Scriverius.</hi> Ex his est illud:</p>
<l>Serunt arbores, quae alteri seculo prosint,</l>
<l>Saepe est sub palliolo sordido sapientia.</l>
<p>6 <hi rend='italic'>M. Pacuvius</hi> Brundisinus, Tragicus, ut ex <hi rend='italic'>Hieronymo</hi> constat, sorore Ennii genitus, artem Poeticam scenae gloria fecit clariorem ex Plinii l. XXXV. c. IV. Ejus Tragoedia <hi rend='italic'>Orestes</hi> laudatur <hi rend='italic'>Ciceroni, Festo, Nonio;</hi> acta Romae Anno V. C. DCXXIV. De eo juverit audisse <hi rend='italic'>Quintilianum</hi> l. X. c. I. <hi rend='italic'>Tragoediae Scriptores,</hi> inquit <hi rend='italic'>Accius atque Pacuvius clarissimi, gravitate sententiarum, verborum pondere, et auctoritate personarum. Caeterum nitor, et summa in excolendis operibus manus magis videri potest temporibus, quam ipsis defuisse. Virium tamen Accio plus tribuitur, Pacuvium videri doctiorem, que esse docti affectant, volunt.</hi> Epigramma sepulcri ejus verecundissimum ab ipso concinnatum refert <hi rend='italic'>Gellius</hi> l. I. c. XXIV. De eodem Poeta <hi rend='italic'>Horatius</hi> epist. l. II.</p>
<l>Aufert Pacuvius docti famam, Accius alti.</l>
<p>Ejus est de laude eloquentiae:</p>
<l>O flexanima et omnium Regina rerum oratio!</l>
<p>Atque de imposturis haruspicum:</p>
<l>--- Isti qui avium linguam intelligunt,</l>
<l>Plus ex alieno jecore sapiunt, quam suo.</l>
<p>7. <hi rend='italic'>Accius</hi> (aliis <hi rend='italic'>Attius</hi>) Pacuvio annis L. minor, ut ex Cicerone colligitur, sed ei tamen coaevus. Is Tragoediarum Scriptor seni jam Pacuvio scripta sua Tarenti recitavit, ex <hi rend='italic'>Hieronymo.</hi> Ejus praeter caeteras duae laudantur fabulae, <hi rend='italic'>Mercator et Nuptiae.</hi> In numeris nimium sibi permisit <hi rend='italic'>Accius,</hi> locis paribus raro spondeum admisit, de quo <hi rend='italic'>Horatius</hi> in Arte Poet. De hoc <hi rend='italic'>Cicero</hi> pro Archia: <hi rend='italic'>Dec. quidem Brutus, summus vir, et Imperator Accii amicissimi sui carminibus templorum ac monumentorum aditus exornavit suorum.</hi> Ex fragmentis <hi rend='italic'>Accii</hi> illud inspicere libet, de sapiente sed infelici:</p>
<l>Ea res oblectat aerumnosum, dum id, quod miser est,</l>
<l>Clam esse censet alterum.</l>
<p>Iterum de vanitate haruspicum:</p>
<l>Nil credo auguribus, qui verbis aures divitant</l>
<l>Alienas: suas ut auro locupletent domos.</l>
<pb id='s043' n='43'/>
<p>Scripsit et Annales versu Heroico, ut ex <hi rend='italic'>Macrobii</hi> Saturnal. lib. I. c. VII. et Prisciani l. VI. constat; item <gap desc='Greek word(s)'/>, quemadmodum ex <hi rend='italic'>Charisio</hi> colligit <hi rend='italic'>Vossius</hi> l. de Hist. Lat. et <hi rend='italic'>Jonsius</hi> l. de Script. Histor. Philos.</p>
<p>8. <hi rend='italic'>M. Accius Plautus</hi> Sarsinas, de quo <hi rend='italic'>Varro</hi> ex AElii Stolonis sententia apud <hi rend='italic'>Quintilian.</hi> l. X. c. I. perhibuit: <hi rend='italic'>Musas Plautino sermone locuturas fuisse, si latine loqui vellent;</hi> floruit extremis belli Punici secundi annis, ut ex <hi rend='italic'>Tullio</hi> in Bruto conficitur. Fabularum nonnullas, secundum <hi rend='italic'>Varronem,</hi> apud <hi rend='italic'>Gellium</hi> l. III. cap. III. <hi rend='italic'>scripsit in pistrino, cum pecunia omni, quam in operis artificum scenicorum pepererat, in mercationibus perdita, inops Romam redisset, et ob quaerendum victum ad circumagendas molas, quae trusatiles appellantur, operam pistori locasset.</hi> De internoscendis, explorandisque Plauti Comoediis varia erudite ibidem pertractat <hi rend='italic'>Gellius.</hi> Joci ejus liberiores et quandoque propemodum scurriles, de quo <hi rend='italic'>Horatius</hi> in Arte Poet.</p>
<l>At nostri proavi Plautinos et numeros, et</l>
<l>Laudavere sales; nimium patienter utrumque,</l>
<l>Ne dicam stulie mirati: si modo ego, et vos</l>
<l>Scimus inurbanum lepido seponere dicto,</l>
<l>Legitimumque sonum digitis callemus et aurae.</l>
<p>Superstites ejus Comoediae omnium manibus teruntur, periere non paucae. Ex edititionibus Plautinis <hi rend='italic'>Douzica et Gruteriana</hi> laudantur, sed praeferenda his <hi rend='italic'>Paraeana</hi> cum indice amplissimo; item <hi rend='italic'>Taubmanniana et Gronoviana</hi> novissime. Illius sunt:</p>
<l>Manus nostrae oculatae sunt, credunt quod vident.</l>
<l>Nemini credo, qui large blandus est.</l>
<l>Qui cavet, ne decipiatur, vix cavet, etiam dum cavet,</l>
<l>Etiam cum cavisse ratus est, saepe is cautor captus est.</l>
<l>Quid nefert beneficum esse oratione, si ad rem auxilium</l>
<l>Emortuum est.</l>
<l>Qui praedicat laudes suas, in illius ore fiunt sordidae.</l>
<p>Audiant autem illud hodie superstitiosi quidam Plauti miratores, non semper, non ubique inculcandos esse ejus archaismos, neque jocos ejusdem in rebus seriis frequentandos; immo ne verba quidem illa, quae animi gratia, ut risum captaret, procudit quandoque ipse, sine grano salis admittenda esse.</p>
<p>6. P. <hi rend='italic'>Terentius</hi> Afer, conditione servus, ingenio et dictione cultissimus, eoque Scipioni Africano minori, sive AEmiliano, et Laelio impense carus, felix Menandri imitator, clatus circa annum V. C. DC. plures reliquit Comoedias, quarum tamen non nisi sex hodie in lace publica versantur. Atque utinam argumento
<pb id='s044' n='44'/>
meliori industriam suam commodasset, ita paene omnia ejus compta sunt, propria, pura; nil audax in translationibus, nil futile aut scurrile in jocis, nil durum in compositione. Inter ejus acroamata haec legas:</p>
<l>Obsequium amicos, veritas odium parit.</l>
<l>Omnia prius experiri verbis, quam armis sapientem decet.</l>
<l>Nil tam difficile, quin quaerendo investigari possit.</l>
<l>Pecuniam in loco negligere, maximum interdum est lucrum.</l>
<l>Non rete accipitri tenditur, neque milvio.</l>
<p>Hunc auctorem recensuit adjectis commentariis <hi rend='italic'>AElius Donatus;</hi> addidere <hi rend='italic'>Lindenbrogius, Antesignanus, Bondius, Farnabius, Kochertus, Dan. Heinsius,</hi> alii symbolam. Est et sua laus <hi rend='italic'>Terentio</hi> variorum. Sed inter omnes praestantior habetur editio <hi rend='italic'>Fr. Guieti, et Boecleri.</hi></p>
<p>10. <hi rend='italic'>C. Lucilius,</hi> Eques Romanus, Pompeji magni magnus avunculus, si vera tradit <hi rend='italic'>Horatii Scholiastes.</hi> Bello Numantino sub Scipione Africano militavit eques, quod ex Vellejo manifestum. De eo <hi rend='italic'>Quintilianus</hi> Instit. Orat. l. X. c. I. <hi rend='italic'>Satyra quidem tota nostra est,</hi> inquit, <hi rend='italic'>in qua primus insignem laudem adeptus est Lucilius.</hi> Unde et <hi rend='italic'>styli nasum condidisse</hi> auctor est <hi rend='italic'>Plinius.</hi> Claruit anno V. C. DCXXV. Mirifica in illo carpendi libertas, salis etiam affatim, nec minus acerbitatis. Equidem lutulentum fluere judicavit <hi rend='italic'>Horatius</hi> l. I. Serm. Sat. IV. et stantem in uno pede ducentos saepe hora una versus profundere. Lutulenti tamen crimen emollire conatur <hi rend='italic'>Quintilianus</hi> dicto loco. <hi rend='italic'>Macrobio</hi> lib. VII. Saturn. c. XVI. audit acris et violentus Poeta. Ciceroni l. II. de Oratore, homo doctus et perurbanus. Et l. IX. Epist. Familiar. laudat <hi rend='italic'>Tullius</hi> antiquam ejus, sed vernaculam festivitatem. Horatio l. I. Sat. X. traduntur versus <hi rend='italic'>Lucilii</hi> multo quidem sale perfricuisse urbem; sed incomposito pede currere. Nec probatur <hi rend='italic'>Horatio,</hi> quod verba Graeca miscuerit Latinis. <hi rend='italic'>Gellio</hi> tamen l. XVIII. c. V. vocatur <hi rend='italic'>Vir apprime linguae Latinae sciens.</hi> Acrimoniam ejus in increpando notat <hi rend='italic'>Juvenalis,</hi> cum ita Sat. I.</p>
<l>Ense velut stricto quoties Lucilius ardens</l>
<l>Infremuit, rubet auditor, cui frigida mens est</l>
<l>Criminibus, tacita sudant praecordia culpa.</l>
<p>Reliquias ejus collegit <hi rend='italic'>Fr. Douza,</hi> et notas attexuit. Ex quibus hae gemmulae:</p>
<l>--- --- Virtus est --- </l>
<l>Commoda praeterea patria sibi prima putare,</l>
<l>Deinde parentum, tertia jam, postremaque nostra.</l>
<l>Aurum atque argentum specimen virtutis utrique est,</l>
<pb id='s045' n='45'/>
<l>Quantum habeas, tanti ipse sias, tantique habearis.</l>
<l>Quam lepidae lexeis, compostae ut tesserulae omnes</l>
<l>Arte pavimenti, atque emblemate vermiculato.</l>
<l>Cum bulga coenat, dormit, lavit: omnis in una</l>
<l>Spes hominis bulga, hac devincta est caetera vita.</l>
<l>Pergula pictorum veri nihil, omnia ficta.</l>
<p>11. <hi rend='italic'>A. Turpilius</hi> Lucilio coaevus reliquit Comoediam <hi rend='italic'>Thrasyleontem, Nonio</hi> teste; item <hi rend='italic'>Fugitivos et Leucadiam,</hi> quemadmodum <hi rend='italic'>Varro</hi> attestatur; sed harum non nisi tenuissimae supersunt reliquiae, in quibus illud est:</p>
<l>Profecto ut minimo quisque contentus fuit,</l>
<l>Ita fortunatam vitam ducit maxime.</l>
<p>Huic suppar aetati <hi rend='italic'>L. Afranius,</hi> Comicus et Atellanarum Scriptor, Terentio paullo junior, si quidem versus ejus is est, qui ad <hi rend='italic'>Afranium</hi> vulgo refertur:</p>
<l>Terentio non similem dices quempiam.</l>
<p>Dulces ejus in Latino sermone facetias laudat <hi rend='italic'>Vellejus, Cicero</hi> in fabulis vocat disertum; sed amoribus foedum depingit <hi rend='italic'>Quintilianus et Ausonius.</hi> Apud eum in <hi rend='italic'>Fragmentis</hi> ita inducitur loquens sapientia:</p>
<l>Usus me genuit, mater peperit memoria.</l>
<p>Et</p>
<l>Quid est jusjurandum? emplastrum aeris alieni.</l>
<p>12. <hi rend='italic'>T. Lucretius Carus</hi> illustri Romae ortus familia, illo anno obiisse traditur, quo primum virilem togam induit Virgilius. Hunc amatorio poculo in furorem actum, libros aliquot per vesaniae intervalla scripsisse, quos <hi rend='italic'>Tullius</hi> postea emendavit, auctor est <hi rend='italic'>Hieronymus.</hi> Carmen ejus de rerum natura VI. libris absolutum mentem Epicuri, seu verius Democriti exprimit, omniaque ex atomorum concursu nasci persuadere orbi parat. Quam Philosophiam <hi rend='italic'>Laertius</hi> l. X. strictim exponit, <hi rend='italic'>Gassendus</hi> fusissime. De cujus veritate alii viderint, nos certe dignum censemus Lucretium meliori fortuna, quam praecipiti ex amore insania, et qui consecutus est, interitu, cum non modo plurimum contulerit et lucis et roboris Poesi Latinae, sed vel maxime Latinae linguae, de quo plura <hi rend='italic'>Scioppius</hi> et alii. Non dissimulandum quidem, versus ejus subinde duriusculos esse, sed temporum ille genius erat, certe purissimae Latinitatis esse omnia, in confesso est; unde <hi rend='italic'>Ovidius:</hi></p>
<l>Carmina sublimis tunc sunt moritura Lucretî,</l>
<l>Exitio terras cum dabit una dies.</l>
<p>Laudaturque hoc nomine <hi rend='italic'>Ciceroni, Gellio, Scaligero,</hi> aliis.</p>
<p>Ex editionibus Lucretianis illa laudatur, quae <hi rend='italic'>Paraei</hi> est cum adjuncto indice;
<pb id='s046' n='46'/>
item <hi rend='italic'>Ob. Gifanii:</hi> praestantior autem <hi rend='italic'>Tanaquilis Fabri</hi> cum conjecturis et commentationibus; pessima, licet satis recens, <hi rend='italic'>l. Nardi Florentini.</hi> Ex Lucretiano penu illud depromptum:</p>
<l>Suave mari magno turbantibus aequora ventis,</l>
<l>E terra magnum alterius spectare periclum.</l>
<p><hi rend='italic'>Item:</hi></p>
<l>Sed nil dulcius est, bene quam munita tenere</l>
<p>Edita doctrina sapientum templa serena.</p>
<p>Et</p>
<l>Sed veluti pueris absinthia tetra Medentes</l>
<l>Cum dare conantur, prius oras pocula circum</l>
<l>Contingunt mellis dulci, flavoque liquore,</l>
<l>Ut puerorum aetas improvida ludificetur</l>
<l>Labrorum tenus; interea perpotet amarum</l>
<l>Absinthî laticem, deceptaque non capiatur.</l>
<p>13. <hi rend='italic'>M. Tullius Cicero,</hi> clarus anno V. C. DCXCI. et postea, disertissimus Orator, Poeta non infimi spiritus, licet <hi rend='italic'>Martiali</hi> existimetur scripsisse carmina <hi rend='italic'>Musis et Apolline nullo, et Thomae Brovvne</hi> pessimus vocetur Poetarum. Nobis equidem non modo non pessimus, sed ne malus quidem Poeta est, at hoc ipso infelix, quod ob versum in Triumviros obliquum:</p>
<l>Cedant arma togae, concedat laurea linguae,</l>
<p>dirum retulerit praemium. Nec enim moramur irrisorem <hi rend='italic'>Juvenalem,</hi> qui unum tantum ejus versiculum invenire potuit, in quo genuinum defigeret:</p>
<l>O fortunatam natam, me Consule, Romam,</l>
<l>Antonî gladios potuit contemnere, si sic</l>
<l>Omnia dixisset.</l>
<p>Caetera sane ejus et caste Latina sunt, et non inficeta, si seculi illius dictionem Poeticam contemplamur. Atque ut mittamus Poema ejus de Mario septimum Consule, item de Consulatu suo, quod utrumque intercidit, sane <hi rend='italic'>Arati Phaenomena</hi> reddidit carmine Latino adolescens, nec id adversis Diis, quod inspicienti non potest ignorari. Edidit illa <hi rend='italic'>Ciceronis</hi> metra praeter alios <hi rend='italic'>Hugejanus Grotius.</hi> Ex hoc Poemate illud est de cornice imbres praesagiente.</p>
<l>--- --- per littora cornix</l>
<l>Demersit caput, et fluctum cervice recepit.</l>
<p>Et quid augustius, quam Tulliana illa aquilae descriptio?</p>
<l>--- --- Jovis altisoni pinnata satelles.</l>
<p>Quin et libertus Ciceronis, <hi rend='italic'>Laurea Tullius,</hi> Patrono suo ob ingenium dilectus
<pb id='s047' n='47'/>
a foro Poetico arceri non debet, ut cui <hi rend='italic'>Plinius</hi> attribuit doctum illud de aquis Academicae villae Ciceronis, epigramma, quod hodieque exstat. Immo et <hi rend='italic'>Q. Ciceronem</hi> quandoque incaluisse versibus, <hi rend='italic'>Fragmentum</hi> eorundem a <hi rend='italic'>Pithoeo</hi> conservatum ostendit.</p>
<p>14. Circa haec tempora Satyricas Comoedias Latino sermone expressit <hi rend='italic'>L. Cornelius Sulla,</hi> Imperator Romanus, teste <hi rend='italic'>Athenaeo, et Q. Hortensius</hi> poemata lasciva, notante <hi rend='italic'>Ovidio:</hi> utrisque feliciter caremus. Sic et longa nocte urgentur metra <hi rend='italic'>Licinii Tegulae, Attilii, M. Acutici, Pomp. Attici, C. Titii,</hi> quorum jactura gravior. Nec apparet usquam vetus ille <hi rend='italic'>Furius Bibaculus,</hi> nisi in paucissimis fragmentis, quanquam non infimi spiritus Poetam fuisse duo spondeant, <hi rend='italic'>unum,</hi> quod illud Horatianum e Furii libro desumptum:</p>
<l>Furius hybernas cana nive conspuit Alpes:</l>
<p>[ubi Furius scripserat, <hi rend='italic'>Jupiter,</hi>] utcunque dentem <hi rend='italic'>Venusini</hi> non effugiat, aures sane numerosius impleat, quam germanissimum illud <hi rend='italic'>Horatii:</hi></p>
<l>--- --- si dives, qui sapiens est,</l>
<l>Et sutor bonus, et solus formosus, et est Rex,</l>
<l>Cur optas quod habes: non nosti quid pater, inquit, etc.</l>
<p><hi rend='italic'>alterum,</hi> quod multa <hi rend='italic'>Virgilius</hi> in suum transtulerit usum e <hi rend='italic'>Furii</hi> scriptis, si fides <hi rend='italic'>Macrobio.</hi> In quibus est illud:</p>
<l>Oceani interea linquens Aurora cubile.</l>
<p>15. <hi rend='italic'>M. Terentius Varro,</hi> Romanorum doctissimus, Philosophus, Philologus, Poeta, Tullio aequalis, sed eodem paullo senior, praeter alia poemata, et epigrammata, lusit etiam satyris Menippeis. Fragmenta ejus legimus hodieque cura <hi rend='italic'>Pithoei, Popmae, et Scaligeri.</hi> Ejus est illud, quod et apud Danos in proverbium abiit:</p>
<l>Qui pote, plus urget, pisces ut saepe minutos</l>
<l>Magnu' comest, ut aves enecat accipiter.</l>
<p>Alius ab eo est <hi rend='italic'>P. Terentius Varro Atacinus,</hi> qui Argonautica et bellum Sequanicum versu Latino reddidit, cui id attribuitur:</p>
<l>Marmoreo Licinus tumulo jacet, at Cato parvo,</l>
<l>Pompejus nullo, credimus esse Deos?</l>
<p>16. <hi rend='italic'>Julius Caesar</hi> in reliqua ingenii magnitudine et Poemata attigit. Scripsit et Tragoediam <hi rend='italic'>Oedipum;</hi> et metra varia a piratis captus; scripsit <hi rend='italic'>Iter,</hi> cum in Hispaniam ulteriorem celerrime iter faceret, de quo <hi rend='italic'>Suetonius.</hi> Exstant et ejus quaedam hexametra de Terentii scriptis, quorum initium:</p>
<l>Tu quoque tu in summis ô dimidiate Menander, etc.</l>
<p>Hac aetate <hi rend='italic'>Cn. Mattius</hi> mimiambos Scazonte Hipponacteo edolavit, et
<pb id='s048' n='48'/>
Homeri Iliada Latino carmine expressit. Pauca hodie ejus restant fragmenta, in quibus est illud a <hi rend='italic'>Prisciano</hi> conservatum:</p>
<l>--- --- celerissimus advolat Hector.</l>
<p>Eodem tempore bellum Istricum numeris Poeticis illigavit <hi rend='italic'>Hostius,</hi> teste <hi rend='italic'>Plutarcho.</hi> Ex Mimographis tum quoque inclaruit <hi rend='italic'>D. Laberius;</hi> et illo paullo junior <hi rend='italic'>P. Syrus;</hi> utriusque fragmenta jungi solent, et <hi rend='italic'>P. Syri</hi> nomine publicari, edita saepius, sed emendatius a <hi rend='italic'>Jos. Scaligero et Tanaquile Fabro.</hi> Ecce ex his gemmulas!</p>
<l>Amicos res optimae pariunt, adversae probant.</l>
<l>Beneficia accipere, libertatem vendere est.</l>
<l>Desunt inopiae multa, avaritiae omnia.</l>
<l>Miserrima fortuna est, quae inimicis caret.</l>
<l>Secreto amicos admone, lauda palam,</l>
<p>17. <hi rend='italic'>P. Virgilius Maro,</hi> Poetarum Latinorum Coryphaeus [cui rus <hi rend='italic'>Andes</hi> Mantuae vicinum natales dedit, anno quo <hi rend='italic'>Tullius</hi> jam senior Verrem postulavit repetundarum,] hoc parcius nobis laudandus est, quo certius constat omnibus propemodum doctis eundem oppido probari. Unus quidem et alter maculas in hoc Sole videre sibi visus est; ex quorum numero <hi rend='italic'>Carbilius</hi> librum evulgavit de Virgilianis erroribus. Apud <hi rend='italic'>Macrobium</hi> etiam infesti quidam varia ejus in crimen trahunt. His inimicior <hi rend='italic'>Castelvetro</hi> plurima Virgiliana conculcare laborat. Nec olim <hi rend='italic'>Caligula</hi> Imperator mordere eum destitit. Immo nequid indignitati desit, sunt qui infamis magiae crimen ipsi impingant, quos ultimos velut erudite confutavit <hi rend='italic'>G. Naudaeus,</hi> ita caeteros accusatores redarguit consensus publicus; nec infeliciter causam Maronis egit <hi rend='italic'>P. Mambrunus, Seb. Minturnus,</hi> et in Virgil. triumphante <hi rend='italic'>Alex. Rossaeus.</hi> Praelusit autem futurae magnitudini in Bucolicis, imitatus praecipue <hi rend='italic'>Theocritum,</hi> cujus dulcedinem si assequi nequiit, Romana eam gravitate pensavit. Hinc excitatior res rusticas metro complexus in manibus <hi rend='italic'>Hesiodi</hi> palmam propemodum infregit. Novissime, ut virtutem Iliados Homericae sagatam, et togatam Odysseae uno fasce comprehenderet, AEneida procudit, opus, licet interventu mortis Virgilianae immaturum, omnibus tamen Poetarum scriptis hactenus maturius. In quo duos versus praecipue deprehendit Christiana religio, unum optimum:</p>
<l>Discite justitiam moniti, et non temnere Divos,</l>
<p>pessimum alterum:</p>
<l>Flectere si nequeo Superos, Acheronta movebo.</l>
<p>Mirum vero, quod id, quod in Virgilio commendatissimum est, Poetae alii nequierint imitando consequi: id vero est, res verbis aequare, et ex lectoribus
<pb id='s049' n='49'/>
efficere propemodum spectatores. Inter editiones eminet <hi rend='italic'>Taubmanniana</hi> cum notis <hi rend='italic'>Servii,</hi> et commentariis <hi rend='italic'>de la Cerda.</hi> Nec illaudata <hi rend='italic'>Petri Danielis, Dan. Heinsii, et Th. Farnabii;</hi> quibus adjungenda illa <hi rend='italic'>Schrevelii</hi> cum notis variorum. Laudatissimus in Maronem index <hi rend='italic'>Nic. Erythraei,</hi> ad quem si exigerentur Scriptores Latini, verum inde Forum Romanum haud dubie consurgeret, non mancum illud, quod hodieque doctorum calamis imperat.</p>
<p>18. <hi rend='italic'>C. Valerius Catullus</hi> Veronensis, <hi rend='italic'>Tullio</hi> carus, suavissimus Poeta, qui si subinde dutiusculus appareat, praesertim in Epicis, mirifica ingenii amoenitate horrorem illum abstersit, et castissima linguae Romanae venustate redemit; dignus qui in argumento castioti occuparetur. Quam dulcis ejus querela de praelatis sibi aliis!</p>
<l>Quid est, Catulle, quid moraris emori?</l>
<l>Sellâ in Curuli struma Nonius sedet:</l>
<l>Per Consulatum pejerat Vatinius.</l>
<l>Quid est, Catulle, quid moraris emori?</l>
<p>Editus saepe <hi rend='italic'>Catullus</hi> est, sollicite ab <hi rend='italic'>Gebharto et Mureto;</hi> quibus adjiciendae Jos. Scaligeri notae. Praestitit et operam singularem Trajectensi editione <hi rend='italic'>Simon Abbes Gabbema.</hi> Catullo aequaevus <hi rend='italic'>C. Helvius Cinna</hi> Poema <hi rend='italic'>Smyrnam</hi> composuit, dictione obscura, quam explicate reddidit <hi rend='italic'>Crassitius</hi> Grammaticus. In caeteris planior. Supersunt fragmenta ejus de Achille, Telepho, Xerxe; de quo in Graeciam irruente ita canit:</p>
<l>--- --- totus comitatur euntem</l>
<l>Orbis, quid dubitas, Graecia, ferre jugum?</l>
<p><hi rend='italic'>Valerius Cato,</hi> Grammaticus et Poeta, Catullo <gap desc='Greek word(s)'/>, <hi rend='italic'>Suetonio</hi> latina Siren, praeter alia <hi rend='italic'>Diras</hi> scripsit, hactenus quidem jam <hi rend='italic'>Virgilio,</hi> jam <hi rend='italic'>Ausonio</hi> a doctis attributas, sed utroque Scaligero teste, <hi rend='italic'>Catoni</hi> huic adjudicandas. Solent quidem <hi rend='italic'>Dirae</hi> illae ad calcem Virgiliani operis rejici, sed <hi rend='italic'>Cl. Arnoldus</hi> seorsum edidit Lugd. Bat. notisque illustravit. Sunt qui ad eundem referant Disticha illa moralia, quae in puerilibus calent manibus, sed certum est alium esse hunc Scriptorem, ut qui <hi rend='italic'>Dionysius Cato</hi> vocetur, et aliam distichorum illorum dictionem, quam quae aevo <hi rend='italic'>Catulli</hi> respondeat. Paupertatem <hi rend='italic'>Valerio</hi> huic objicit <hi rend='italic'>P. Bibaculus,</hi> versu non illepido:</p>
<l>Mirati sumus unicum Magistrum,</l>
<l>Summum Grammaticum, optimum Poetam,</l>
<l>Omnes solvere posse quaestiones,</l>
<l>Suum difficile expedire nomen.</l>
<p>19. <hi rend='italic'>Q. Horatius Flaccus</hi> Venusii in Apulia natus, juvenis in bello meruit, tandemque tribunus militum constitutus, re non satis feliciter gesta, ad amoenum illum
<pb id='s050' n='50'/>
literarum portum se se recepit, et primum quidem elegantia carminum Maecenati conciliatus, hinc per eum Oct. Augusto, aetatis reliquum suaviter contrivit. Dictio ejus caste latina, ipse minime castus. In Lyrico a nemine Latinorum vincitur; proxime accedit nostra aetate <hi rend='italic'>Casimirus Sarbievius.</hi> Heroica <hi rend='italic'>Flacci,</hi> ut sapientiae monitis abundant, ita numeris et rotunditate amabili plerumque destituuntur. Quod si quis in iis <hi rend='italic'>lutulentum</hi> quandoque fluere existimet, ut is <hi rend='italic'>Lucilium,</hi> excusamus objectum crimen Horatiano illo:</p>
<l>--- --- fungar vice cotis, acutum</l>
<l>Reddere quae ferrum valet, exsors ipsa secandi.</l>
<p>Utcunque tamen res ceciderit, jure, meritoque in optimis Latinitatis Auctoribus censendus est <hi rend='italic'>Horatius,</hi> nec sine causa praela Sosiorum saepe fatigavit. Bene jam olim de eo meriti sunt justis commentariis <hi rend='italic'>Porphyrius et Helenius Acron;</hi> atque hoc nostro aevo <hi rend='italic'>Henricus Stephanus, Rutgersius, Chabotius, Cruquius, Turnebus, Bondius, Schrevelius; Daniel Heinsius</hi> plurima <hi rend='italic'>Horatii,</hi> quae male cohaerentia atque disjecta ipsi visa sunt, in certiorem ordinem transtulit; et ex veteri <hi rend='italic'>Flacco</hi> paene novum condidit. Nec sine laude nominandus, <hi rend='italic'>Laev. Torrentius, de Mares, Tretterus,</hi> et si qui sunt recentiores alii indicum Horatianorum architecti.</p>
<p>20. Haec aetate cum ingeniis Poeticis faveret <hi rend='italic'>O. Augustus,</hi> magna animi contentione certatum est de laureolis in hoc mustaceo inveniendis. Ipse <hi rend='italic'>Augustus,</hi> quod <hi rend='italic'>Suetonio</hi> debemus, <hi rend='italic'>Siciliam</hi> scripsit, Poema Epicum; attigit et epigrammata; quin ad Tragica animum contulit, <hi rend='italic'>Ajacem</hi> molitus fabulam, quam denique sive negotiorum, sive argumenti pondere impeditus suppressit, inque spongiam jussit incumbere. Lusit et fescenninis, Asinium Pollionem identidem perstringens; sed cautior <hi rend='italic'>Asinius,</hi> quanquam ne telis quidem similibus careret: <hi rend='italic'>At ego taceo,</hi> inquit, <hi rend='italic'>non est enim facile in eum scribere, qui potest proscribere.</hi> Non caruisse, tum <hi rend='italic'>Jambis</hi> ejus credimus, quibus Tragoedias varias Latine complexus est, tum laudatori <hi rend='italic'>Virgilio</hi> in Eclogis. Fuit et tum clarum in Poetis <hi rend='italic'>Cassii Parmensis</hi> nomen, quod in percutiendo Caesare funestum; certe <hi rend='italic'>Horatius</hi> l. I. Sat. X. Cassium carmine promptum fuisse scribit paene usque ad extemporalitatem. Laudatur Tragoedia ejus <hi rend='italic'>Thyestes.</hi> Scripsit et <hi rend='italic'>Gracchus</hi> Thyesten; utraque periit. Gravior jactura est operum <hi rend='italic'>C. Rabirii,</hi> qui metro percensuit gravissimum illud bellum, quod Octavium inter Antoniumque deflagravit. Grandiloquum fuisse Rabirium conjicimus ex Ovidiano illo 4. de Ponto eleg. ult.</p>
<l>--- --- magnique Rabirius oris.</l>
<p>Et <hi rend='italic'>Domitii Marsi,</hi> qui epigrammata, et Amazonidem concinnaverat. Sed infiniti operis erit, et paene supervacui, conquirere omnes illius aevi Poetas, hodie
<pb id='s051' n='51'/>
non nisi nomine celebres, quin et aliquando infelices, quos inter <hi rend='italic'>Maevius, Bavius, Anser:</hi> itaque nos hic de nobilioribus.</p>
<p>21. Hos inter <hi rend='italic'>P. Ovidius Naso,</hi> eques, patria Sulmonensis, natus anno V. C. DCCXI. hoc est, primo a morte J. Caesaris; juveniles annos in studiis et foro egit, sed paulatim ad amores et Musas propensior Romam concessit, ibique ingenii humanitate, nobilitate generis, et venustate carminis statim coepit inclarescere. Poeta, si quis unquam, facilis, nativus, expeditus. Exstant libri ejus <hi rend='italic'>Fastorum</hi> VI. [nam totidem periere,] antiqua eruditione Patrum, Pontificumque referti, quibus cum <hi rend='italic'>Bart. Morisottus</hi> sex alios ad supplendam lacunam adjecerit, mirum quantum a suavitate Nasonis degeneret. Quod si genuini sex in pago prope Ulmam delitescant, ceu creditum quondam <hi rend='italic'>Celti Protacio,</hi> magnam ab eruditis inibit gratiam, qui tam nobilem thesaurum queat exsculpere. Sed deceptum <hi rend='italic'>Protacium</hi> credibile. Supersunt <hi rend='italic'>Metamorphose[?]n</hi> libri XV. non illo quidem stylo sublimi epico, sed tamen decoro, arguto, numeroso exarati; et hoc ipso, ut caeterae virtutes praetereantur, ingeniosissimi, quod miro artificio omnes propemodum Veterum fabulas ab initio Orbis, ad sua usque tempora perpetua serie, et velut catena quadam amabili connectant. <hi rend='italic'>Heroides et Amorum</hi> libri purissimae dictionis sunt, sed impuri plerumque sensus; quibus sive Juliam Augusti filiam amoribus suis implicuerit, quod creditum <hi rend='italic'>Sid. Apollinari,</hi> sive Urbem lascivo scripto corruperit, sive denique Augusti incesto oculos conscelerarit, quo ipse l. III. Trist. videtur inclinare, certe in exilium missus Tomis consenuit. In qua calamitate non tantum Getice poetari didicit, sed et <hi rend='italic'>Ponticis</hi> suis <hi rend='italic'>Tristiumque libris</hi> Augusti misericordiam non destitit evocare, quanquam incassum. Creduntur haec exsulis scripta humiliora esse caeteris ejus operibus, ut inter barbaros et miseriam nata; at sane quantum iis detractum majestatis, tantum ex ingenio additum varietatis et pulchritudinis. Neque enim ingenium in exilio ipsi excidisse, satis docuerint mordaces in Ibim dirae, tot exemplis ex cana antiquitate petitis aculeatae, ut mirum sit, homini in instructissima etiam Bibliotheca viventi tantum suppetere posse apparatum, quantum ipsi extra pluteos suggessit memoria. Plura scripsisse <hi rend='italic'>Ovidium</hi> constat, de quibus <hi rend='italic'>Lil. Gyraldus, Vossiusque:</hi> sed Philomelam, Panegyricum ad Pisonem, Pulicem, et de Medicamine faciei non esse Ovidianos foetus, consentiunt eruditi, ut nec omnes Heroidum epistolas. Inter editiones Operum ejus nulla castigatior, quam <hi rend='italic'>Nic. Heinsii,</hi> quam et postea secutus est <hi rend='italic'>Burchardus Cnippingus.</hi> Laudatur et Ovidius Variorum. In optimis Nasonis versibus ille est:</p>
<l>--- finemque potentia coeli</l>
<l>Non hahet, et quicquid superi voluere, peractum est.</l>
<pb id='s052' n='52'/>
<p>Creditur obiisse Tomis anno V. C. DCCLXX. hoc est Christi XVII. monstraturque ad urbem Kioviam sepulcrum ejus, si verus <hi rend='italic'>Brietius.</hi></p>
<p>22. <hi rend='italic'>Albius Tibullus,</hi> Romanus eques, natus eodem anno, quo <hi rend='italic'>Ovidius,</hi> et Messallae Corvino, Horatioque familiaris, a foro abstinuit, atque juventutem fingendis pingendisve amoribus suis impendens res domesticas paulatim attrivit, elegans alioquin, tersusque Poeta, et in exprimendis affectibus mire felix, infelix argumenti vanitate. Illius est:</p>
<l>Quis fuit horrendos primus qui protulit enses?</l>
<l>Quam ferus, et vere ferreus ille fuit?</l>
<p>Item:</p>
<l>Romatuum nomen terris fatale regendis.</l>
<p>Commendatur editio <hi rend='italic'>Passeratii,</hi> nec minor laus commentariis <hi rend='italic'>Mureti,</hi> et scholiis <hi rend='italic'>Jos. Scaligeri, Janique Douzae. Tibullo</hi> propter argumenti similitudinem annecti solet <hi rend='italic'>Sext. Aurel. Propertius</hi> Umber, Tibulli amicus, sed eo paullo senior. Exstant hodieque elegiae ejus, cultissimae illae quidem, sed indignae hinc inde, quae castis oculis inspiciantur; ut non minus hi Amorum Triumviri, <hi rend='italic'>Catullus, Tibullus, Propertius</hi> Rempubl. videantur afflixisse inconcessos ignes laudando, quam iisdem paene temporibus, illi majorum gentium Triumviri, <hi rend='italic'>Antonius, Lepidus et Octavianus,</hi> grassando caedibus. Imitatus est <hi rend='italic'>Propertius</hi> Scriptores Graecos <hi rend='italic'>Philetam, Mimermnum, Callimachum,</hi> [ut fatetur ipse,] quos Latiali carmine non infeliciter expressit: uno parum numerosus, quod polysyllabo frequentissime claudat pentametrum. Ecce primum ejus distichon!</p>
<l>Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,</l>
<l>Contactum nullis ante cupidinibus.</l>
<p>Quoties hic Scriptor ex amoribus suis evigilat, non stulte sapit; intueamur experrectum l. III. el. l.</p>
<l>Nam neque pyramidum sumptus ad sydera ducti,</l>
<l>Nec jovis Elaei templum imitata domus:</l>
<l>Nec Mausolei dives fortuna sepulcri,</l>
<l>Mortis ab extrema conditione vacat.</l>
<l>Aut illis flamma, aut imber subducet honores,</l>
<l>Annorum aut ictu pondera victa ruent.</l>
<l>At non ingenio quaesitum nomen ab aevo</l>
<l>Excidet, ingenio stat sine morte decus.</l>
<p><hi rend='italic'>Propertium</hi> edidere, et illustravere, qui <hi rend='italic'>Catullum et Tibullum;</hi> in quibus regnat editio <hi rend='italic'>Scaligeriana,</hi> et recentior illa <hi rend='italic'>Simonis Abbes Gabbemae.</hi> Laudatur et index <hi rend='italic'>Tuscanellae et Passeratii.</hi> Addi <hi rend='italic'>Propertio</hi> solet <hi rend='italic'>Cornelius Gallus,</hi> sed carmen
<pb id='s053' n='53'/>
ejus praeter alias ineptias, non olet vetustatem, eoque sequioris aevi foetus recte judicatur. Nam non nisi de faece haec ejus sunt:</p>
<l>Hoc quoque virtutum quondam certamine magnum</l>
<l>Socratem palmam promeruisse ferunt.</l>
<p>Item:</p>
<l>O quam dura premit homines conditio vitae.</l>
<p>Et:</p>
<l>Efficior demens alter Ulysses ego.</l>
<p>Iterum:</p>
<l>Quo tibi fervor abit, per quem feritura placebas?</l>
<p>23. C. <hi rend='italic'>Cilnius Maecenas,</hi> Romanus eques, O. Augusto a consiliis, hic obliviscendus non est; quanquam enim pauca adeo hodie restent fragmenta ejus Poetica, tam gratiosum tamen Poetarum Patronum hic praeteriisse indecorum fuerit. Fuere, qui <hi rend='italic'>Priapeja</hi> horti ejus ipsi adscriberent; sed credibilius illa a salaci quodam Poeta, Maecenatis indultu, vel collecta, vel edolata fuisse. Et quis purgabit <hi rend='italic'>Horatium?</hi> cujus schemata in Vita ejus detestamur. Nam <hi rend='italic'>Virgilium,</hi> quem operam huc contulisse nonnullis creditum, excusat vetecundia genii, ut qui in argumento amatorio AEneid. IV. versatus sit graviter, et caste. Odissetque haud dubie, si jam viveret, <hi rend='italic'>Centonem Ausonianum,</hi> et de injuria metris suis facta expostularet. Mirum vero, quod ad <hi rend='italic'>Priapeja</hi> illa vel edenda, vel commentariis, notisque illustranda curam verterint summi Viri, <hi rend='italic'>Jos. Scaliger, Lindenbrogius,</hi> et novissime <hi rend='italic'>G. Scioppius,</hi> cum pix illa vel attingi nesciat sine inquinamento. De caetero, reliquias Carminum Maecenatis collegit <hi rend='italic'>Lil. Gyraldus, et G. Vossius,</hi> quibus annecti potest frustillum quoddam a <hi rend='italic'>Seneca</hi> Epist. CI. nobis conservatum.</p>
<p>24. C. <hi rend='italic'>Pedo Albinovanus,</hi> de quo ita <hi rend='italic'>Naso</hi> l. IV. de Pont. eleg. ult.</p>
<l>Cum foret et Marsus, magnique Rabirius oris,</l>
<l>Iliacusque Macer, sydereusque Pedo.</l>
<p>Theseida carmine scripsit, ut ex <hi rend='italic'>Ovidii</hi> de Pont. l. IV. eleg. X. constat, item epigrammata, quod tradit <hi rend='italic'>Martialis;</hi> et denavigatione Germanici, quod <hi rend='italic'>Seneca.</hi> Edidit et sub nomine <hi rend='italic'>Pedonis</hi> Elegias duas <hi rend='italic'>I. Henr. Meibomius.</hi> Sed inprimis hodie celebratur Elegia illa cultissima, qua mortem Drusi Neronis deflet; quam cum alii, quod Ovidianis operibus annecti soleat, Nasoni tribuant, <hi rend='italic'>Jos. Scaliger</hi> Albinovano restituit. Ejus initium:</p>
<l>Visa diu felix mater modo dicta Neronum,</l>
<l>Jam mihi dimidium nominis hujus abest.</l>
<p><hi rend='italic'>Pedoni</hi> suppar <hi rend='italic'>Aulus Sabinus,</hi> scripsit epistolam Ulyssis ad Penelopen, Hippolyti ad Phaedram, AEneae ad Didonem, Demophoontis ad Phyllidem, Jasonis ad
<pb id='s054' n='54'/>
Hypsipylen, et ultimam illam Sapphus, quantum quidem ex <hi rend='italic'>Nasonis</hi> l. II. Amor. Eleg. XVIII. perspicimus; ex quibus sola hodie Ulyssis epistola salva est, cum altera Demophoontis ad Phyllidem; salva est et tertia Paridis ad Oenonem, si tritam sententiam eruditorum sequimur. Sed et aliae quaedam epistolae, quae Ovidianae aestimatae sunt, huic <hi rend='italic'>Sabino</hi> attribuuntur, fama tamen ambigua. Qui autem Heroum epistolas argumenti nobilioris amat, consulat <hi rend='italic'>Jac. Bidermannum.</hi></p>
<p>25. <hi rend='italic'>Cornelius Severus</hi> aetate Augusti Poeta Epicus, de bello Siculo Carmen reliquit, teste <hi rend='italic'>Quintiliano.</hi> Sed quod nec ultimam recepit limam, nec duravit ad posteros. Durat autem Epos ejusdem de AEtna, quod <hi rend='italic'>Virgilio</hi> nonnulli tribuerunt; sed Virgilianam majestatem aliam esse facile perspexerit, qui descriptionem AEtnae a <hi rend='italic'>Virgilio</hi> AEneid. III. expressam, et a <hi rend='italic'>Corn. Severo</hi> tentatam, conferre non gravabitur. Eadem tempestare concinnavit eleganter <hi rend='italic'>Titius Septimius</hi> Lyrica et Tragoedias, <hi rend='italic'>T. Valgius</hi> Homerica, <hi rend='italic'>Ponticus</hi> bellum Thebanum; sed ex quibus nihil perennavit. Fortunatior <hi rend='italic'>Gratius Faliscus,</hi> Ovidio quoque memoratus, cujus opus <hi rend='italic'>Cynegeticon</hi> adhuc oculos eruditorum moratur, diu quidem damnatum tenebris, sed superiori seculo in lucem protractum ab <hi rend='italic'>Act. Sannazario,</hi> et limatius deinde editum a <hi rend='italic'>C. Barthio, et Jano Vlitio.</hi> Notamus autem in hoc Scriptore eruditionem non poenitendam, judicium acre, lectam dictionem, sed humiliorem subinde charactere epico, neque id injuria, cum argumentum operis id deposcat: Vox ejus:</p>
<l>Carmine et arma dabo, et venandi persequar artes.</l>
<p>Neque inre Medica hospitem fuisse praeter alia et hoc ostenderit:</p>
<l>Ac si pernicies angusto pascitur ore,</l>
<l>Contra pande viam, fallentesque argue causas;</l>
<p>sc. ora vulnerum amplianda vult, ut sinus male sani patescant, atque sanentur.</p>
<p>Item:</p>
<l>Morborum in vitio facilis medicina recenti.</l>
<p>26. C. vel <hi rend='italic'>M. Manilius</hi> a nonnullis infra seculum Christianum tertium rejectus fuit, sed re melius pensitata rediit in locum suum, cum ex phrasi, exemplis, circumstantiis nihil potuerit exsculpi, quod eum ab aevo Augusti excluderet. Accedit apud ipsum mentio Varianae cladis, ut recentis, quam certum est contigisse quinto anno ante excessum Augusti; ut alia taceam, praesertim l. IV. de Rhodo, quam appellat <hi rend='italic'>hospitium recturi Principis orbem.</hi> Sed cur ab <hi rend='italic'>Ovidio</hi> praeteritur? quia <hi rend='italic'>Ovidio</hi> demum exsule scripsit, eoque ipsi ignoratum fuisse non mirum. Utque agnoverit, fatetur <hi rend='italic'>Naso</hi> non omnes a se recenseri. Opus <hi rend='italic'>Manilii</hi> Astronomicon est, et genethliacon libris V. versu epico expressum, et ab
<pb id='s055' n='55'/>
AEgyptiorum disciplinis magnam partem decerptum. Dictio tersa, genus dicendi mediocre, judicium exquisitum, promptum et facile eloquium, in argumento latinis versibus antea intentato. Quin et philosophatur identidem non sinistre; libet audire disserentem:</p>
<l>AEternisque senes curis dum quaerimus, aevum</l>
<l>Perdimus, et nullo votorum fine beati</l>
<l>Victuros agimus semper, nec vivimus unquam.</l>
<p>Item:</p>
<l>Exemplumque Dei quisque est in imagine parvâ.</l>
<p>Rursus:</p>
<l>Ne contemne tuas quasi parvo in corpore vires,</l>
<l>Quod valet, immensum est. Sic auri pondera parvi</l>
<l>Exsuperant pretio numerosos aeris acervos:</l>
<l>Sic adamas, punctum lapidis, pretiosior auro est,</l>
<l>Parvula sic totum pervisit pupula coelum.</l>
<p>Praeclare de hoc Auctore meruit insigni editione et commentario <hi rend='italic'>Jos. Scaliger,</hi> nec male <hi rend='italic'>Fr. Junius Biturix.</hi> Imitatus est hunc Scriptorem, sed dictione soluta <hi rend='italic'>Jul. Maternus Firmicus,</hi> sed ita ut nomen <hi rend='italic'>Manilii</hi> suppresserit.</p>
<p>27. <hi rend='italic'>C. Germanicus Caesar,</hi> Neronis Claudii Drusi Germanici, fratris Tiberii filius, [quem initio Tiberius Imperii haeredem adoptavit, sed ob levissimas postea suspiciones per Pisonem sustulit veneno,] juvenis summae exspectationis, et eruditionis non proletariae, Arati phaenomena carmine heroico expressit, et Tullium in eadem harena spectatum si non vicit, aequavit haud dubie. Versatur adhuc scriptum illud in luce publica, editum ut ab aliis, ita cum luculentis notis ab <hi rend='italic'>Hugejano Grotio.</hi> Ut degustemus illam versuum Germanici dulcedinem, de aureo seculo ita canit:</p>
<l>Ignotique maris cursus, privataque tellus</l>
<l>Grata satis, neque per dubios avidissima ventos</l>
<l>Spes proculamotas fabricata nave petebat.</l>
<p>Sed ne ipse quidem <hi rend='italic'>Cl. Tiberius Caesar</hi> Parnassum recusavit conscendere, periclitatus vires suas lyricis, quibus mortem Caesaris deploravit, teste <hi rend='italic'>Suetonio.</hi> Nec in Grajo carmine facilitas ipsi defuit, imitanti Euphorionem, Rhianum, Parthenium. Hoc imperante Tragoedia <hi rend='italic'>Atreus,</hi> a <hi rend='italic'>Marco AEmilio Scauro</hi> perfecta est, sed quae in atrae mortis rationes venit.</p>
<p>28. <hi rend='italic'>Phaedrus</hi> Thrax, aevo Tiberii inclaruit, notissimus ob exquisitos illos jambos, quibus fabulas AEsopicas illigavit, libere in mores seculi sui, sed tecte invectus. Hunc qui O. Augusti libertum credunt, non advertunt satis, artes Sejani
<pb id='s056' n='56'/>
ab eo attactas, quas utique Tiberii imperium aperuit, non Octaviani. Dictio ejus pura est, et emendata, nec indigna quam imitentur linguae Latinae Candidati. Editiones multae circumferuntur; laudatior <hi rend='italic'>Rigaltii, Pithaei, Schefferi, Tanaquilis Fabri, Hosstii</hi> cum notis Freinshemii: laudatissimam brevi exspectamus cura <hi rend='italic'>Marquardi Gudii,</hi> praelo jam maturam, et locis infinitis emendatam. Aspiciamus loquentem:</p>
<l>Barbam capellae quum impetrassent a Jove,</l>
<l>Hirci moerentes indignari coeperant,</l>
<l>Quod dignitatem faeminae aequassent suam.</l>
<l>Sinite, inquit, illas gloria vana frui,</l>
<l>Et usurpare vestri ornatum muneris,</l>
<l>Pares dum non sint vestrae fortitudinis.</l>
<l>Hoc argumentum monet, ut sustineas tibi</l>
<l>Habitu esse similes, qui sunt virtute impares.</l>
<p>29. Refertur et ad aevum Tiberii <hi rend='italic'>C. Lutorius Priscus, AElius Saturninus, Alphius Avitus,</hi> sed ex quibus hodie nihil propemodum superest, praeter sola nomina. <hi rend='italic'>Claudii</hi> principatu inclaruit <hi rend='italic'>L. Jun. Moderatus Columella,</hi> cujus non tantum caeteri Agriculturae libri prosa oratione scripti laudem merentur, sed et liber X. qui versa. <hi rend='italic'>Hortum</hi> Auctor ipse appellat. Dictio ejus satis munda et fluida, sed humilior, ut res tenues eo convenientius exprimat. Is de malis Persicis, quae in Perside venenata sunt, sed translatione in Europam venenum omne exuunt, ita:</p>
<l>--- --- poma quae barbara Persis</l>
<l>Miserat --- --- patriis armata venenis:</l>
<l>At nunc depositi parvo discrimine lethi,</l>
<l>Ambrosios praebent succos oblita nocendi.</l>
<p>30. <hi rend='italic'>L. Annaeus Seneca,</hi> Cordubensis, Lucani patruus, Neronis olim Praeceptor meruit et in Poetis locum. Quanquam enim adhuc sub judice certetur, utrum illustre illud Tragoediarum opus, quod nomen ejus praefert, ipsi acceptum referendum sit, inclinant tamen eo doctorum plerique, si non omnes, certe plurimas Tragoediarum earundem ipsi juste attribui. Est autem <hi rend='italic'>Seneca</hi> in Tragico illo dicendi genere purus, atque, ut decet, gravis, nullique Graecorum majestate styli et exquisito verborum apparatu secundus. Intuebimur unguem leonis hujus:</p>
<l>Fatis agimur: cedite fatis.</l>
<l>Non sollicitae possunt curae</l>
<l>Mutare rati stamina fusi.</l>
<pb id='s057' n='57'/>
<l>Quicquid patimur, mortale genus,</l>
<l>Quicquid facimus, venit ex alto:</l>
<l>Servatque suae decreta colus</l>
<l>Lachesis durâ revoluta manu.</l>
<p>Item:</p>
<l>--- --- multi ad fatum</l>
<l>Venere suum, dum fata timent.</l>
<p>Rursus:</p>
<l>Quid me potens fortuna, fallaci mihi</l>
<l>Blandita vultu, sorte contentum mea</l>
<l>Alte extulisti, gravius utruerem edita</l>
<l>Receptus arce, totque prospicerem metus?</l>
<l>Melius latebam procul ab invidiae malis</l>
<l>Remotus inter Corsici rupes maris.</l>
<p>Edidere Senecam Tragicum varii, quos inter laudatur <hi rend='italic'>Mart. Delrio, Scriverius, Jos. Scaliger et Daniel Heinsius</hi> etiam notas adjecere. <hi rend='italic'>Ant. Thysius</hi> cum Observat. variorum evulgavit. Omnibus tamen accuratior hactenus illa editio, quae e pluteis <hi rend='italic'>J. Fr. Gronovii</hi> exiit, ut quae textum exhibeat curiosissime emendatum, et notas eruditas. Quod si quis vehementius urgeat, alium esse hunc Senecam, alium Neronis praeceptorem, ut Philosophum Stoicum, ne hunc quidem aqua et igni poetico interdicendum facile colligent, qui scripta ejus evolverunt. Excidunt enimvero et huic numeri, non inculti, quod vel ex <hi rend='italic'>Apocolocynthosi</hi> Claudii manifestum, ubi legas:</p>
<l>Aurea formosa descendunt secula filo, etc.</l>
<p>Ixem:</p>
<l>--- Deflete virum,</l>
<l>Quo non alius</l>
<l>Potuit citius</l>
<l>Discere causas,</l>
<l>Una tantum</l>
<l>Parte audita,</l>
<l>Saepe et neutra.</l>
<p>Et quam prope Christiani, prope divini sunt illi emortuales ejus versus in balneo fusi, cum jussu Neronis venas incidisset:</p>
<l>Cura, labor, meritum, sumpti pro munere honores,</l>
<l>Ite, alias posthac sollic itate animas!</l>
<l>Me Deus a vobis procul evocat: ilicet actis</l>
<l>Rebus terrenis, hospita terra vale.</l>
<pb id='s058' n='58'/>
<l>Corpus avara tamen solennibus accipe saxis,</l>
<l>Namque animam coelo reddimus, ossa tibi.</l>
<p>Et Senecae Philosophi praestantissima editio <hi rend='italic'>Gronoviana</hi> est.</p>
<p>31. <hi rend='italic'>M. Annaeus Lucanus,</hi> Cordubensis, Neroniani temporis Poeta, cujus et necem imperavit Nero, ut impliciti Pisonianae conjurationi. Obiit ergo juvenis, incisis sponte venis, carmenque moriens recitavit, ut <hi rend='italic'>Auctor vitae ejus</hi> perhibet. Pharsalia <hi rend='italic'>Lucani</hi> [hoc est, opus de bello civili, quod Julium Caesarem inter et Pompejum in campis potissimum Pharsalicis detonuit, ] masculae dictionis est, sententiis, monitisque politicis ad satiem distincta, durior tamen subinde, et horridula. Neque forsan a tumore semper abest. Severior tamen in eam <hi rend='italic'>Scaliger,</hi> qui <hi rend='italic'>latrare Lucanum quandoque potius quam canere</hi> scribit. Limasset haud dubie musteum opus, si fata praecipitia otium indulsissent. Traditur <hi rend='italic'>Polla Argentaria</hi> uxor ejus et maritum vivum in poliendis carminibus adjutasse, et a morte ejusdem ultimam addidisse manum, quapropter hic erudita Poetria etiam meruit nominari. Expungunt eum Aristotelis discipuli e numero Poetarum, quod in vero argumento occupaverit diligentiam suam, quod an juste accusent, alibi nobis disputabitur. Orditur magnifice:</p>
<l>Bella per Emathios plus quam civilia campos,</l>
<l>Jusque datum sceleri canimus, populumque potentem</l>
<l>In sua victrici conversum viscera dextra.</l>
<p>Alibi</p>
<l>--- --- summisque negatum</l>
<l>Stare diu, nimioque graves sub pondere lapsus.</l>
<p>Item:</p>
<l>Victrix causa Deis placuit, sed victa Catoni.</l>
<p>Et plusquam Stoicum illud:</p>
<l>--- coelo tegitur, qui non habeturnam.</l>
<p>Lucanus multum debet vulgatoribus suis, <hi rend='italic'>G. Versellano, Ph. Beroaldo, J. Badio, Ant. Sabellico,</hi> plus etiam <hi rend='italic'>Th. Farnabio, H. Grotio, Schrevelio,</hi> ex quibus hic variorum observationes addidit, ille notas et emendationes, iste necessariam tyronibus interpretationem. Quin <hi rend='italic'>Theodorus Pulmannus</hi> indicem locupletem adjecit.</p>
<p>32. <hi rend='italic'>Petronius Arbiter,</hi> Romanus, qui principatu Neronis scripto satyrico vitam impurissimi Imperatoris sub nominibus exoletorum adumbravit, carmen etiam reliquit sani coloris, et judicium de carmine ad Stagiritae mentem accommodatum. <hi rend='italic'>Non enim,</hi> inquit, <hi rend='italic'>res gestae versibus comprehendendae sunt, quod longe melius Historici faciunt; sed per ambages, Deorumque ministeria, et fabulosum sententiarum tormentum praecipitandus est liber spiritus, ut potius furentis</hi>
<pb id='s059' n='059'/>
<hi rend='italic'>animi vaticinatio appareat, quam religiosae orationis sub testibus fides. Tanquam si placeat hic impetus, etsi nondum recepit ultimam manum.</hi></p>
<l>Orbem jam totum victor Romanus habebat,</l>
<l>Qua mare, qua terrae, qua sydus currit utrumque,</l>
<l>Nec satiatus erat: gravidis freta pulsa carinis</l>
<l>Jam peragrabantur; si quis sinus abditus ultra,</l>
<l>Si qua foret tellus, quae fulvum mitteret aurum,</l>
<l>Hostis erat.</l>
<p>Ita ille de bello civili orditur epos suum, et ad leges, quas ipse Poetae dedit, generoso impetu prosequitur, in eo desinens:</p>
<l>Factum est in terris, quicquid Discordia jussit.</l>
<p>Nec Elegis infelicem fuisse vel illa confecerint:</p>
<l>Quisquis habet nummos, secura navigat aura,</l>
<l>Fortunamque suo temperat arbitrio.</l>
<l>Uxorem ducat Danaen, ipsumque, licebit.</l>
<l>Acrisium jubeat credere, quod Danaen.</l>
<l>Carmina componat, declamet, concrepet, omneis</l>
<l>Et peragat causas, sitque Catono prior. etc.</l>
<l>Multa loquor, quidvis nummis praesentibus opta,</l>
<l>Et veniet; clausum possidet arca Jovem.</l>
<p><hi rend='italic'>Petronium</hi> edidere varii, additis etiam observationibus et commentariis, quos inter Petrus Lotichius hodieque eminere videtur, et <hi rend='italic'>Jos. Ant. Gonzales de Salas,</hi> cujus index Petronianus laudatur. Nec ingloria hic <hi rend='italic'>Joh. Alex. Brassicani</hi> opera. Textum etiam sic satis curiose evulgavit <hi rend='italic'>Jo. Bourdelotius</hi> notisque Criticis effecit, ut intelligenter lectitetur. De fragmento <hi rend='italic'>Petronii</hi> Traguriano hic nihil, de quo hodieque <hi rend='italic'>Hadr. Valesius, Chr. Vagenseilius, Schefferus, Reinesius, Statilius</hi> inter se se <hi rend='italic'>digladiantur.</hi></p>
<p>33. <hi rend='italic'>M. Valerius Phocas,</hi> natione Phoenix, Grammaticus professione, et quidem illustris, testibus <hi rend='italic'>Suetonio et Gellio.</hi> AEvum Neronis ingenii luce illustrasse auctor est <hi rend='italic'>Hieroymus.</hi> Fragmenta operum ejus apud <hi rend='italic'>Putschium,</hi> et alios legas. Scripsit non solum de arte Grammatica, sed et metrum de vita Virgilii, et epigrammata aliquot. Ad illum refertur ingeniosum illud carmen de AEneide Virgiliana non comburenda, licet immatura. De quo et in epigrammate ita ludit:</p>
<l>O quam paene iterum geminasti funere funus</l>
<l>Troja! bis interitus causa futura tui.</l>
<p>34. <hi rend='italic'>A. Persius Flaccus</hi> Volaterranus, eques, oppido juvenis scribendae Satyrae
<pb id='s060' n='60'/>
se seimpendit, Nerone Principe, neque id infeliciter, felicius si institutum, quod magno animo aggreditur, mordaci sale perfricans aevi sui vitia, paullo clariori dictione fuisset prosecutus. Nunc apud eos, qui minutiis Grammaticorum et antiquitatis innutriti non sunt, obscuritate nimia acumen saepe perdit. Quid quod in tumorem nonnunquam attollatur, Satyrae utique non convenientem, quo pertinet illud ejusdem:</p>
<l>Torva Mimalloneis implerunt cornua bombis etc.</l>
<p>Obscuritatem fortassis excusaverint tempora, quae attingi ulcera sua non patiebantur, nisi tectius. Nihil tamen horum movit <hi rend='italic'>Juvenalem,</hi> qui Domitiani moribus adeo non pepercit, ut irriserit rhombum ejus salsissime. Saepe autem <hi rend='italic'>Persius</hi> et satis clare, et convenienter officio suo defungitur, ut in illo:</p>
<l>Udum et molle lutum es, nunc nunc properandus, et aeri</l>
<l>Fingendus sine fine rota.</l>
<p>Item:</p>
<l>Helleborum frustra, cum jam cutis agra tumebit,</l>
<l>Poscentes videas; venienti occurrite morbo.</l>
<p>Et:</p>
<l>Ut nemo in se se tentat descendere, nemo:</l>
<l>Sed praecedenti spectatur mantica tergo.</l>
<p>Iterum:</p>
<l>Tecum habita, et noris quam sit tibi curta supellex.</l>
<p>Edidit <hi rend='italic'>Persium Eilhardus Lubinus,</hi> Item <hi rend='italic'>Bernhardus, Autumnus et Claverius;</hi> laudatissime <hi rend='italic'>Isaacus Casaubonus,</hi> qui et commentaria subjunxit, et dissertationem de Satyris Persii, Probanda etiam industria <hi rend='italic'>Th. Farnabii,</hi> qui brevibus sed elegantibus scholiis tenebras ejusdem abstersit.</p>
<p>35. Hac aetate in deperditis Poetis censentur <hi rend='italic'>Pomponius Secundus</hi> Tragicus, <hi rend='italic'>Annaeus Cornutus, et Caesius Bassus</hi> Lyrici, <hi rend='italic'>Evodus Rhodius,</hi> epicus Latinus, et praecipue <hi rend='italic'>Rhemnius Palaemon,</hi> Grammaticus et Poeta insignis, Praeceptor A. Persii. Hunc versus ex tempore fudisse tradit <hi rend='italic'>Suetonius,</hi> et quidem, quoties istuc curam sedulam verteret, egregios. De ponderibus et mensuris qui scripsisse eum opinantur, decepti sunt similitudine nominis; is enim scriptor <hi rend='italic'>Rhemnius Fannius est,</hi> hic <hi rend='italic'>Rhemnius Palaemon.</hi> Sed quid Neronem ipsum hic praeterimus? virum pessimum, sed optimum Poetam, etiam <hi rend='italic'>Senecae et Martialis</hi> judicio. Scripsit autem <hi rend='italic'>Troica</hi> lecta phrasi et numero rotundo. Illius est de pavone:</p>
<l>Colla Cytheriacae splendent agitata columbae.</l>
<p>36. Flavianorum temporum Poetae deprehenduntur in nonnullis declinare
<pb id='s061' n='61'/>
paululum a majestate Poetarum domus Augustae, sed tamen inobservabili, nisi lynceis oculis, defectu. Ex his inter primos se offert <hi rend='italic'>C. Silius Italicus,</hi> eo anno Romanus Consul, quo Nero inter vivos morari desiit. Exstat epicum illius carmen de bello Punico secundo, XVII. libris expressum, quod jam senior composuit, evulgatum denium principatu Domitiani. In quo scripto ita versatus est, ut parce fingeret, veritati semper proprior, non neglectis tamen coloribus, digressionibus, similitudinibus, et caeteris Poetarum flosculis. Ingeniosissimum non fuisse apparet, sed si quid ingenio defuit, illud sollicitudine, et advocato undique nitore rependit. Delituisse autem in tenebris per multa fecula hunc Scriptorem, argumento fuerit irritus Fr. Petrarchae conatus, qui ignorato <hi rend='italic'>Silio,</hi> idem bellum carmine aggressus est, sub titulo <hi rend='italic'>Africani.</hi> Ex editionibus probatior est <hi rend='italic'>Cl. Dausqueji et Dan. Heinsii.</hi> Atque ut fimbriam de texto <hi rend='italic'>Silii</hi> decerpamus, ita ille depingit vitae suae iratos Hispanos veteres:</p>
<l>Prodiga gens animi, et properare facillima mortem;</l>
<l>Namque ubi transcendit florentes viribus annos,</l>
<l>Impatiens aevi nescit novisse senectam,</l>
<l>Et fati modus in dextra est. --- </l>
<p>Idem de refluxu maris:</p>
<l>Fertque, refertque fretum, sequiturque reciproca Tethys.</l>
<p>Et de Carthagine a Scipione obsessa:</p>
<l>Stabat Carthago truncatis undique membris</l>
<l>Uni nixa vico, tantoque fragore ruentem</l>
<l>Annibal absenti retinebat nomine molem.</l>
<p>37. C. <hi rend='italic'>Valerius Flaccus,</hi> Campanus, imperante Domitiano clarus, <hi rend='italic'>Argonautica</hi> libris VIII. persecutus est, <hi rend='italic'>Orpheos et Apollonii</hi> exemplo. Dolet <hi rend='italic'>Fabio,</hi> quod immatura morte interceptus nequierit affectum opus deducere ad usque umbilicos. Agnoscimus sane felicem in illo, licet nondum exasciato calorem, impetus Poeticos hinc inde generosos, judicium plerumque subactum, dictionem sic satis floridam, sed aliquando inaequalem et duriusculam, quam emolliisset dubio procul, si productius ei contigisset aevum. Publicavere hunc <hi rend='italic'>V. Flaccum</hi> diversi, <hi rend='italic'>Bapt. Pius, Andreas Schottus, Lud. Carion,</hi> alii, sed palmam caeteris praeripiunt <hi rend='italic'>Lampertus Alardus, et Jo. Weitzius.</hi></p>
<p>Sed loquatur jam <hi rend='italic'>Flaccus,</hi> ut ipsum videamus! ita ergo ille de noctu iter faciente:</p>
<l>Noctivagum qui carpit iter, non aure quiescit,</l>
<l>Non oculis, noctisque metus nigror auget, utrimque</l>
<l>Campus et occurrens umbris majoribus arbos.</l>
<pb id='s062' n='62'/>
<p>Ante ferri usum:</p>
<l>--- prius ignoti quam dura cubilia ferri</l>
<l>Erueret, ensesque daret, odia aegra sine armis</l>
<l>Errabant, iraque inopes.</l>
<p>Pueri orant pro salute patris:</p>
<l>Natorum flet parva manus, trepidique precantur,</l>
<l>Duret ut invalidis, et adhuc genitoris egenis.</l>
<p>38. <hi rend='italic'>P. Papinius Surculus Statius,</hi> Neapolitanus, Domitiano gratus, plurima quidem scripsit, et erudite, atque sublimi charactere omnia, sed quorum non pauca interciderunt, etiam illustris illa <hi rend='italic'>Agave,</hi> Tragoedia, quam egestate cogente Paridi vendidit, ut pro sua publicaret. Hodie V. Sylvarum ejus libros, XII. Thebaidos, et Achilleidos duos numeramus, in quibus dictio ubique fere florida, electa, magnifica, in <hi rend='italic'>sylvis</hi> tamen purior et magis nativa, in <hi rend='italic'>Thebaide</hi> calamistrata magis, in Achilleide inaequalior. Quae causa est, cur inter Poetas <hi rend='italic'>Statium</hi> id esse pronuncient nonnulli Criticorum, quod Alexander M. inter Heroes, hoc est, virtutes magnas magnis vitiis miscuisse, et modo cothurnis aptissime incedere, modo tumore flatulento ultra nubes evehi, rursus e medio subinde coelo Icario lapsu decidere. Certe <hi rend='italic'>Fam. Strada</hi> non inepte fingit <hi rend='italic'>Statium</hi> in summo cacumine eminentioris Parnassi collis considere, sed ita periculose, ut semper videatur lapsuro similis. Maronem imitatus est, sed modeste, ut fatetur ipse in illo:</p>
<l>Sed longe sequere, et vestigia semper adora.</l>
<p><hi rend='italic'>Statium</hi> publico donavere plurimi; sollicite <hi rend='italic'>Jo. Bernartius</hi> cum scholis in Thebaida et Achilleida, notisque in sylvas; in quas exstant quoque commentaria <hi rend='italic'>Fed. Morelli et Frid. Tiliobrogae,</hi> atque lectiones Papinianae <hi rend='italic'>Casp. Gevartii.</hi> Notas adjecit <hi rend='italic'>Emmericus Cruceus,</hi> et diatribas <hi rend='italic'>Gronovius,</hi> quibus Antidiatribas <hi rend='italic'>Cruceus</hi> opposuit. Ex curiosissimis hodie editionibus illa habetur, quae e Bibliotheca <hi rend='italic'>Pithoei</hi> exiit; item <hi rend='italic'>Chr. Daumii</hi> scholiis variis illustrata, cura G. Barthii, et denique ultima, quam <hi rend='italic'>I. Veenhuysen</hi> cum notis variorum divulgavit.</p>
</div2>
<pb id='s063' n='63'/>
<div2 id='BoDK.01.04' n='4' type='section'>
<head>DISSERTATIO II. <hi rend='italic'>DE POETIS LATINIS.</hi></head>
<p><hi rend='italic'>STatii</hi> illud est:</p>
<l>--- saepe Deis hos inter honores</l>
<l>Cespes, et exiguo placuerunt farra salino.</l>
<l>--- --- quis aevi</l>
<l>Exitus, incertum: quibus instet fulmen ab astris,</l>
<l>Quae nubes fatale sonent.</l>
<p>Atque de Capaneo impie Jovem ad duellum provocante:</p>
<l>--- mediis Capaneus auditus in astris</l>
<l>Nullane pro trepidis, clamabat, Numina Thebis</l>
<l>Statis? ubi infandae segnes telluris alumni,</l>
<l>Bacchus et Alcides? piget instigare minores.</l>
<l>Tu potius venias, (quis enim concurrere nobis</l>
<l>Dignior?) en cineres, Semeleaque busta tenentur,</l>
<l>Nunc age, nunc totis in me connitere flammis</l>
<l>Jupiter.</l>
<p>39. <hi rend='italic'>M. Valerius Martialis,</hi> Bilbili in Hispania natus, Romam se transtulit admodum juvenis, ibique lepore genii, et carminis nitore Tito Vespasiano, fratrique ejus Domitiano conciliatus, diu publica gratia floruit, in equestribus tandem ob ingenii gloriam sedere jussus. Divitiae ejus non nisi modicae, unde querimonia ejusdem:</p>
<l>Dicitur et nostros cantare Britannia versus,</l>
<l>Quid prodest? nescit sacculus ista meus.</l>
<p>Epigrammata ejus arguta pleraque sunt, et acuta, sed et saepe pro obscoenitate putida, indigna quae oculis castis obversentur: unde Ingolstadiensis editio a Jesuitis procurata obscoena illa merito amputavit. Nec purgaverit crimen illud ipsius:</p>
<l>Contigeris nostros Coesar si forte libellos,</l>
<l>Terrarum Dominum pone supereilium</l>
<l>Consuevere jocos vestri quoque ferre triumphi,</l>
<l>Materiam dictis nec pudet esse Ducem.</l>
<pb id='s064' n='64'/>
<l>Qua Thymelen spectas, derisoremque latinum,</l>