-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 4
/
Manutius_adagia_08.xml
4105 lines (4089 loc) · 369 KB
/
Manutius_adagia_08.xml
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
<?xml version='1.0' encoding='ISO-8859-1'?>
<!DOCTYPE TEI.2 SYSTEM 'http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenatools/DTD/teixlite.dtd'>
<TEI.2>
<teiHeader type='text'>
<fileDesc>
<titleStmt>
<title>Adagia Optimorum Utriusque Linguae Scriptorum Omnia, Quaecunque Ad Hanc Usque diem exierunt: cum plurimis ac locupletissimis indicibus.</title>
<title type='sub'>Machine-readable text</title>
<title type='short'>Manuzio, Paolo: Adagia Optimorum Utriusque Linguae Scriptorum. - Oberursel, 1603.</title>
<author n='Erasmus'>Desiderius Erasmus</author>
<editor role='editor'>Manuzio, Paolo</editor>
</titleStmt>
<editionStmt>
<edition>XML version, markup prototype, December 1999</edition>
<respStmt><name>Ruediger Niehl</name><resp>markup</resp></respStmt>
</editionStmt>
<publicationStmt>
<publisher>Camena</publisher>
<address>
<addrLine><anchor n='http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/manuzio/manuzio1' type='href' id='manuzio1'/></addrLine>
</address>
</publicationStmt>
<notesStmt>
<note type='href' anchored='yes' place='unspecified'>http://www.uni-mannheim.de/mateo/camenaref/manuzio/</note>
<note type='pathname' anchored='yes' place='unspecified'>manuzio1</note>
<note type='filename' anchored='yes' place='unspecified'>Manutius_adagia_08.html</note>
<note type='titleimage' anchored='yes' place='unspecified'>as001.html</note>
<note type='srcfile' anchored='yes' place='unspecified'>Manutius_adagia_08.xml</note>
<note type='imgpath' anchored='yes' place='unspecified'>manuzio1/jpg</note>
<note type='imgtype' anchored='yes' place='unspecified'>html</note>
</notesStmt>
<sourceDesc>
<bibl>Oberursel: Cornelius Sutor; Lazarus Zetzner, 1603.</bibl>
</sourceDesc>
</fileDesc>
<encodingDesc>
<editorialDecl>
<p>Regeln fuer die Texterfassung 03/2001</p>
</editorialDecl>
<refsDecl doctype='TEI.2'>
<p>not necessary</p>
</refsDecl>
</encodingDesc>
<revisionDesc>
<change>
<date>06/2005</date>
<respStmt>
<name>Ruediger Niehl</name>
<resp>markup</resp>
</respStmt>
<item>new TEI header; typed text - simplified structural tagging - no semantic tagging - no spell check</item>
</change>
<change>
<date>12/2010</date>
<respStmt>
<name>Hajnalka Kristóffy; Reinhard Gruhl</name>
<resp>markup</resp>
</respStmt>
<item>manual spell check performed - no orthographical standardization</item>
</change>
</revisionDesc>
</teiHeader>
<text>
<front>
<pb id='as001'/>
<titlePage><titlePart>
ADAGIA
OPTIMORVM
VTRIVSQVE LINGVAE
SCRIPTORVM OMNIA,
QUAECVNQVE AD HANC VSQVE
diem exierunt.
<hi rend='italic'>PAVLI MANVTII STVDIO ATQVE
industria, Doctissimorum Theologorum consilio atque ope, ab
omnibus mendis vindicata, quaepium, et veritatis
Catholicae studiosum Lectorem poterant
offendere.</hi>
Cum plurimis ac locupletissimis Indicibus.
<gap desc='illustration' resp='sampling'/>
<hi rend='italic'>URSELLIS,</hi>
Ex Officina Cornelii Sutorii, impensis
Lazari Zetzneri, Bibliop.
<hi rend='italic'>M. D. CIII.</hi>
</titlePart></titlePage>
<pb id='as003'/>
<gap desc='body text before' resp='sampling'/>
</front>
<body>
<div1 id='MaAU.01' n='1' type='book'>
<pb id='s0709' n='709'/>
<div2 id='MaAU.01.1722' n='1722' type='section'>
<head><hi rend='italic'>In quinque iudicum genibus situm est.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*en pe/nte kritw=n gou/nasi kei=tai</foreign>. id est, In quinque situm genibus iudicum, id est, in alieno arbitrio res est posita. Nam antiquitus quinque iudicibus datum erat negocium, vt de comicorum fabulis pronunciarent, vt testis et apud Zenodotum Epicharmus. Quamquam et apud Platonem quinque iudicum fit mentio, cum alias, tum in lib. de leg. 11. <foreign lang='GR'>*en pe/nte de\ tw=n nomofula/kwn toi=s2 newta/tois2 ei)=nai th\n kri/sin</foreign>, id est, Vt iudicium sit penes 5. natu minimos ex nomophylacibus. Allusum est autem ad illud Homero frequens.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*kai\ ta=uta qew=n e)n gou)nasi kei=tai.</foreign></l>
</lg>
<p>i.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>In genibus sunt haec sita diuûm.</hi></l>
</lg>
<p>Cum significamus non esse nostrae facultatis praestare rei exitum, verum hunc superis, et fortunae in manu esse. Pindarus in Olymp.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*nu=n d' e)/lpomai me\n, e)n qew=| ge ma\n te/los2.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Nunc spes quidem mihi, at in Deo situs exitus.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1723' n='1723' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Fames, et mora bilem in nasum conciunt.</hi></head>
<p>Sosia Plautinus in Amphitryone. Vetus adagium est, inquit, fames, et mora bilem in nasum conciunt, id est, latrante stomacho omnis mora bilem mouet. Quod autem dixit, bilem in nasum conciunt, convenit cum illo, quod ait Theocritus in Thyrside:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>- *enti/ge pikro\s2,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*kai\ oi( a)ei\ drimei=a xola\ poti\ r(ini\ ka/qhtai.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- Est enim acerbus,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Atque illi semper sedet in nare aspera bilis.</hi></l>
</lg>
<p>Ducta est metaphora ab animantibus iram narium flatu significantibus. Vnde fabula de tauris ignem spirantibus. Quin hominibus etiam nonnullis ex naribus indicium iracundiae. Vnde et corrugare nares dicuntur, quae offendunt. Horatius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- Ne sordida mappa</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Corruget nares.</hi></l>
</lg>
<p>Item Persius in 5. Sat.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- Sed ira cadat naso, rugosaque sanna.</hi></l>
</lg>
<p>Potest id trahi latius, nempe ad quemlibet vehementius aliquid cupientem, cui omnis mora quantumuis pusilla, longissima videtur, attestante Mimo:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Etiam celeritas in desiderio mora est.</hi></l>
</lg>
<p>Huc respicit et Horatianum illud:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vt nox longa quibus mentitur amica, diesque</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Longa videtur opus debentibus, vt piger annus</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Pupillis, quos dura premit custodia matrum,</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1724' n='1724' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Generosior Sparta.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*eleuqerw/teros2 spa/rths2</foreign>, id est, Generosior Sparta. Dicebatur excellenti animo, minimeque timidus, aut humilis. Spartanis enim olim indoles aderat generosa, et ingenium omnis impatiens seruitutis, ac velut imperio natum, vnde nec moenibus vrbem cingebant, legibus ita iubentibus, abunde munitam arbitrantes fortibus viris. Foedissimum autem existimabant quempiam e pugna redire, nisi victorem: id quod epigrammate quoque testatum est. Nec tyrannidem in suam Rempub. admittebant, sed aequa libertate parebant legibus. Denique nihil humilioris operae exercebant, sed agriculturam, et artes sedentarias per Helotas, id erat seruorum genus, peragebant.</p>
</div2>
<pb id='s0710' n='710'/>
<div2 id='MaAU.01.1725' n='1725' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Locrensis bos.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*lokriko\s2 bou=s2</foreign>, id est, Locrensis bos. De re vili, aut de munere leuiculo dici potest. Cum aliquando Locrenses publicum sacrum facturi bouem desiderarent, composito ex minutis lignis bouis simulacro, diis rem diuinam fecerunt. Atque hinc vulgus adagionem arripuit.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1726' n='1726' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Ficulnus gladius.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*suki/nh ma/xaira</foreign>, i. Ficulnus gladius. De friuola causa dici potest, quaeque minimo negotio queat refelli. Dictus est autem ficulnus gladius sycophanta, quod idem et mollis sit, et calumniator. Meminit et Hesychius.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1727' n='1727' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Ficum Mercurio.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*su=kon e)f' e(rmh=|</foreign>, id est, Ficum Mercurio. De prompto, et quibuslibet exposito beneficio dicebatur. Nam antiquitus mos erat, sicubi ficus repertus fuisset, eum veluti Mercurio sacrum suspendere. Liberum autem erat tollere ficum Mercurialem, cuicunque libitum fuisset, vel quod is Deus furibus fauere creditus est, vel iuxta paroemiam illam, <foreign lang='GR'>koino\s2 e(rmh=s2</foreign>, Communis Mercurius. Huc opinamur allusisse Persium, cum ait:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Inque luto fixum possis transcendere nummum,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Nec gluto sorbere saliuam Mercurialem.</hi></l>
</lg>
<p>Vt indicatum est alibi.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1728' n='1728' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vt fici oculis incumbunt.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*wsper ta\ su=k' e)pi\ tou\s2 o)fqalmou\s2 e)/fu</foreign>, id est, Quemadmodum fici oculis innati. De iis dicebatur, qui pertinaciter vrgerent, premerentque negotium aliquod. Sumpta similitudine a ficis, hoc est, vitio, quod oculis adnascitur, nec facile potest auelli oculo incolumi. Aristophanes in Ranis:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*wsper ta\ su=k' e)pi\ toi=sin o\fqalmoi=s2 e)/fu.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vt ficus oculis imminens, sic ille erat.</hi></l>
</lg>
<p>Accommodabitur haudquaquam inepte, et in hos, qui cum graues sint, et intolerabiles, tamen auelli non queunt nisi magno malo. Opinamur autem ficos hic dici, rigidum tumorem innascentem genis oculorum, ea res cum molestissima sit, tamen non sine periculo tollitur, quod oculo immineat parti vexationis, et tractatus impatientissimae. Adagii mentionem facit Suidas.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1729' n='1729' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Cum hasta, cum scuto.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*su\n dori\, su\n a)spi/di</foreign>, i. Cum hasta, cum scuto. Vbi quis omni conatu rem aggreditur. Aristophanes <foreign lang='GR'>e)n ei)rhn/h|</foreign>.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*su\n dori/ sun a)spi/di te.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Cum hasta, cumque scuto.</hi></l>
</lg>
<p>Item in Vespis:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ekdramo/ntes2 douri\ cu\n, kai\ a)spi/di.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Expedita excursione, cumque scute, et lancea.</hi></l>
</lg>
<p>Sumpta metaphora a milite armis omnibus instructo. Ad similem vsum recte torquebitur Homericum illud:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*egxei/+t', a)/ori/ te mega/loisi/ te xermadi/oisin.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Hastaque et gladio, saxisque ingentibus instant.</hi></l>
</lg>
<p>Quoties res omni vi geritur.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1730' n='1730' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Viri senis astaphis caluaria.</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*andro\s2 ge/rontos2 a)stafi\s2 to\ krani/on.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Viri senis velut vua passa cranium.</hi></l>
</lg>
<p>Admonet adagium inualidum, et flaccidum esse senile corpus, exhausto succo, carnibusque adesis. Lucianus in Tyranno de sedibus: <foreign lang='GR'>e)pei\ a)stafi/des2 ge pa/ntes2 h)/dh ei)si\</foreign>, id est, Quandoquidem iam omnes vuae passae sunt.
<pb id='s0711' n='711'/>
Rugosae enim, et flaccidae sunt vuae passae, propter succum sole decoctum. Vnde veteres, et vuas passas vocabant senes passos, ob rugositatem. Lucilius citante Nonio:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Rugosi, passique senes eadem omnia quaerunt.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1731' n='1731' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Post folia cadunt arbores.</hi></head>
<p>POST folia cadunt in te arbores. Quoties admonebimus, leuiores iniurias si quis ferat, sequi atrociores. Veluti arborum decidua folia negliguntur, verum aliquando fit, vt ipsae arbores putres in caput subiecti decidant. Plautus in Menaechmis: Folia nunc cadunt. Nunc si triduum hoc hic erimus, tum arbores in te cadent.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1732' n='1732' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Ante tubam trepidas.</hi></head>
<p>ANTE tubam trepidas, id est, animo consternaris, priusquam appareat periculum. Ab ignauis militibus sumptum, qui pauitant, priusquam bellicum canatur. Nam audita tuba, mirus quidam pauor solet militum animos incessere. Virgilius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Cur ante tubam tremor occupat artus?</hi></l>
</lg>
<p>Qui sermo si paulo longius detorqueatur, in prouerbii speciem abibit.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1733' n='1733' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Ameles angulus.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*amelh\s2 gwni/a</foreign>, id est, Ameles angulus, id est, neglectus angulus, dicebatur, qui supinus, et oscitabundus desideret, nihil bonarum rerum tentans. Aiunt in Lybia locum esse, qui <foreign lang='GR'>a)melh\s2 gwni/a</foreign>, hoc est, securus angulus vulgo dictus sit, ob id fortasse quod neglectus, et incultus iaceret. Comperimus scriptum et <foreign lang='GR'>a)melou=s2 gwni/a</foreign>, id est, negligentis angulus. Recensent Zenodotus, et Hesychius.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1734' n='1734' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vltra res Callicratis.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*upe\r ta\ kallikra/tous2</foreign>, id est, Super fortunas Callicratis. De immensis opibus dicebatur. Aiunt Carystium quempiam fuisse, nomine Callicratem, qui reliquos ciues opibus longe praestiterit. Vnde si quem magnopere locupletem intelligi volebant, eum vel Carystii Callicratis facultates vincere dicebant. Aristoteles autem in Atheniensium Republ. citante Suida, tradit Callicratem quendam e iudicum ordine fuisse, qui iudiciarias exactiones supra modum auxerit, atque hinc natam paroemiam de immodicis exactionibus.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1735' n='1735' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vulcanium vinculum.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*hfai/steios2 desmo\s2</foreign>, id est, Vulcanium vinculum. Vbi quis nodis inextricabilibus esset illigatus, Vulcaniis vinculis teneri dicebatur. Sumpta denominatione ab adamantinis illis vinculis, quibus ad Homerum Vulcanus Venerem, et Martem sic irretiuit, vt quo magis se conarentur explicare, hoc magis inuoluerentur. Homerus Odysseae 8.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*bh=r(' i(/men e)s2 xalkew=na, kaka\ fresi\ bussodomeu/wn.</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*en d' e)/qet' a)kmoqe/tw| me/gan a)/kmona. ko/pte de\ desmou\s2</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*ar)r(h/ktous2, a)lu/tous2, o)/fr' e)/mpedon au)=qi me/noien,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*au)ta\r e)pei\ dh\ teu=ce de/lon kexolwme/nos2 a)/rei,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*bh=r(' i(/men e)s2 qa/lamon, o(/qi oi( fi/la de/mni' e)/keito.</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*amfi\ d' a)\r e(rmi=sin xe/e de/smata ku/klw| a(pa/nth|.</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*polla\ de\ kai\ kaqu/perqe melaqro/fin e)ceke/xunto,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*hu/+t', a)ra/xnia lepta\, ta\ ou)ke/tis2 ou)de\ i)/doito</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*ou) de\ qew=n maka/rwn.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Ille domum petiit, qua stat ferraria fornax</hi></l>
<pb id='s0712' n='712'/>
<l><hi rend='italic'>Secum imo interea penitus mala pectore voluens,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>At trunco imposita praegrandi incude, secabat</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Vincula nulli vel rumpenda, vel effugienda,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>In quibus impliciti simul, astrictique manerent.</hi></l>
<l><hi rend='italic'>At postquam insidias Marti indignatus, et artes,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Absoluisset, adit conclaue, vbi dulce cubile</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Stabat, et hinc illinc fallacia vincula fulcris</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Obligat, et summo suspendit plurima tecto,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Mire tenuia, sic telas vt araneolorum,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Sic vti nec possint oculis deprendier vllis,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Non vel diuorum.</hi></l>
</lg>
<p>Adagium refertur a Suida.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1736' n='1736' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vtinam domi sim.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*oi)/koi genoi/mhn</foreign>, id est, Vtinam domi sim. Dici solitum, vbi quis optat e malis, quibus implicitus est, emergere. Translatum videtur ab iis qui in tempestate periclitantur. Nam nunc etiam ita vulgo loquuntur, qui periculose nauigant, <foreign lang='GR'>oi)/koi genoi/mhn</foreign>, Refertur a Suida.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1737' n='1737' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vtinam male, quemadmodum inuenisti, eiicias.</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ei)/qe fau/lws2 w(/sper eu(=res2 e)kba/lois2 th\n e)/nqesin.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vtinam ita vt male reperisti ius, et eiicias male.</hi></l>
</lg>
<p>Hoc est, vtinam quemadmodum malam tibi peperisti famam, aut facultatem, ita et male perdas. Iuxta Plautinum illud, Male partum, male disperit. Suidas hunc trochaicum, vt prouerbialem citat ex Aristophane, apud quem extat in Equitibus diciturque inibi in Cleonem reipublicae depeculatorem.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1738' n='1738' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vltro Deus subiicit bona.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*au)toma/tws2 o( qeo\s2 a)ni/hsi ta\ a)gaqa\</foreign>, i. Vltro Deus subiicit bona. Quoties res citra nostram operam feliciter cadunt, quasi Deo quopiam accurante. Stobaeus senarium hunc adducit ex Plutis Cratini:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*au)to/mata toi=si qeo\s2 a)ni/hsi ta\ a)gaqa\.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vltro dona istis ipse suppeditat Deus.</hi></l>
</lg>
<p>De dormientis reti dictum est alias.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1739' n='1739' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vlysseum commentum.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*odu/sseios2 mhxanh\</foreign>, id est, Vlysseum inuentum, callidum, astutum, et vafrum dicebatur. Vlyssem Homerus vbique versutum facit, ac dissimulantem, simulantemque. Vnde eundem statim initio Odysseae, <foreign lang='GR'>polu/tropon</foreign> appellat. Virgilius item:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Scelerumque inuentor Vlysses.</hi></l>
</lg>
<p>Refertur apud Suidam. Plutarchus in Lysandri vita declarat quid sit Vlysseum commentum. Lysandrum Lacedaemonii missa scytala domum reuocarant. Is metuens accusationes Pharnabazi satrapae, qui gratiosus erat Lacedaemoniis, dedit operam, vt cum illo veniret in colloquium, Ab eo multis precibus impetrauit, vt scriberet magistratui se nullis ab ipso laesum iniuriis. Pharnabazus cum Cretensi quod aiunt Cretissans, conscripsit epistolam ex Lysandri sententia, quam illi legendam tradidit, sed clam scripserat aliam ex sui animi sententia, sigillo, et inscriptione tam simili, vt dignosci non quirent altera ab alteris, eamque tradit Lysandro. Is nihil suspicans, reddit: quam lectam cum illi commonstrassent
<pb id='s0713' n='713'/>
Ephori, Lysander intellexit non solum Vlyssem versutum fuisse. In hanc ferme sententiam Plutarchus.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1740' n='1740' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Victitant succo suo.</hi></head>
<p>PROVERBIALI figura dictum est in parasitos. Victitant succo suo, qui si quando coena contigit lautior, ingurgitant sese. Rursus vbi nulla arridet spes coenatica, cogunturque <foreign lang='GR'>oi)ko/sitoi</foreign> viuere, fortiter ferunt inediam, et in conuiuii spem durant. Sumpta metaphora a cochleis, quae per aestum intra testam contractae, vtcunque succo suo aluntur, donec acciderit pluuia. Plautus in captiui duo:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Cum res.</hi> inquit, <hi rend='italic'>prolatae sunt, cum rus homines eunt</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Simul prolatae res sunt nostris dentibus.</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Quasi cum caletur, cochleae in occulto latent,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Suo sibi succo <corr sic='viuuunt' resp='transcriber'>viuunt</corr>, ros si non cadit,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Itidem parasiti rebus prolatis latent,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>In occulto miseri victitant succo suo.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1741' n='1741' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Viri infortunati procul amici.</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*andro\s2 kakw=s2 pra/ssontos2, e)kpodw\n fi/loi.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Viri siti in malis amici sunt procul.</hi></l>
</lg>
<p>Paroemia notat mores amicorum vulgarium, qui hirundinum ritu, pro ratione temporum aduolant, ac deuolant. Aduolant vbi res secundae, deuolant ingruente rerum tempestate. Aristides in oratione Panathenaica nominatim adagii titulo vsurpauit: <foreign lang='GR'>*kai\ th\n paroimi/an e)nh/llacen. ou) ga\r e)kpodw\n ei)=nai kate/deice fi/lous2 kakw=s2 pra/cantos2, a)lla\ pollou\s2 kai\ tw=n pro/sqen diafo/rwn e)pi\ toi=s2 a)tuxh/masi fi/lous2 pepoih=tai</foreign>, id est, Ac prouerbium inuertit. Declarauit enim haudquaquam esse procul amicos, eius cui res sunt aduersae, verum etiam multos, qui antea dissidebant, in rebus afflictis sibi reddidit amicos. In hanc sententiam extat et huiusmodi senarius:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*tw=n dustuxou/ntwn eu)tuxh\s2 ou)dei\s2 fi/los2.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Felix amicus nullus infelicibus.</hi></l>
</lg>
<p>Item alter huic similis:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*kri/nei fi/lous2 o( kairo\s2, w(s2 xruso\n to\ pu=r.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vt ignis aurum, amicum ita tempus arguit.</hi></l>
</lg>
<p>Ad hanc sententiam palam allusit Cicero lib. Famil. epist. 9. Nam etsi non facile diiudicatur amor verus, et fictus, nisi aliquod incidat eiusmodi tempus, vt quasi aurum igne, sic beneuolentia fidelis, periculo aliquo perspici possit. Caetera sunt signa communia. Horatius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vilis amicorum est annona, bonis vbi quid deest.</hi></l>
</lg>
<p>Passim habentur amici, qui petant: qui dent, perpauci. Pindarus in eandem sententiam:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*oi)/xetai tima\ fi/lwn patwme/nw|</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*fwti\, pau=roi d' e)n po/nw| pistoi\ brotw=n.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Perit honos homini amicis orbato.</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Sunt autem pauci mortales fidi in rebus afflictis.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1742' n='1742' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Vias nouit, quibus effugit Eucrates.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*oi)=de ta\s2 o(dou\s2 a(/sper e)/fugen eu)kra/ths2</foreign>, id est, Nouit vias quibus effugit Eucrates. In eum quadrat, qui semper aliquam inuenit rimam, vt inquit Plautus, per quam elabatur, vt officium subterfugiat. Aristoph. in Equitibus.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*eulabou= de\ mh)kfu/gh| se\, kai\ ga\r oi)=de ta\s2 o(dou\s2</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*asper eu)kra/ths2 e)/feugen dia\ kuribi/wn.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Caueto ne te effugerit, nouit vias</hi></l>
</lg>
<pb id='s0714' n='714'/>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Quibus Eucrates effugerat per furfures.</hi></l>
</lg>
<p>Taxat autem obiter Eucratis mores, qui cum molitor esset, tamen rempub. administrarat. Quin et in Auibus taxat Execestidem quempiam, peregrinum, et erronem, cui viae omnes notae fuerint. Congruet in hominem aliquo praetextu suffugientem, si quando fides sit praestanda.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1743' n='1743' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Viuit, incende ignem.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*zh=, kai=e pu=r</foreign>, id est, Viuit, incende ignem. Vbi in negotii periculosi puncto festinandum admonemus, et occasionem arripiendam, vt cum reperta scintillula properatur, ne pereat et illa. Simile illi: Nunc tuum ferrum in igne est. Refertur apud Suidam.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1744' n='1744' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Venter auribus caret.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*gasth\r ou)k e)/xei w)=ta</foreign>, id est, Venter non habet aures. Vbi de pastu agitur, non admittuntur honestae rationes. Attestatur huic senarius ille prouerbii vice Graecis celebratus:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*limw=| ga\r ou)de/n e)stin a)nteipei=n e)/pos2.</foreign></l>
</lg>
<p>i.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Contra famem etenim nulla contradictio est.</hi></l>
</lg>
<p>Celebratur a Plutarcho Gellioque dictum illud Catonis, ex oratione quadam, qua dissuasit legem agrariam. Eam sic exorsus est, vt dicat, arduum esse ad ventrem verba facere, qui careat auribus. Nec inepte accommodabitur in eos, qui ventris addicti voluptatibus, nihil admittunt, quod ventri non sit amicum. Seneca lib. 3. epist 21. Venter, inquit, praecepta non audit, poscit, appellat. Non est autem molestus creditor, paruo dimittitur, si modo das illi, quod debes, non quod potes.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1745' n='1745' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Cum puluisculo.</hi></head>
<p>VEL cum puluisculo dicimus, quoties omnia sic tolluntur, vt nihil fiat reliqui, ne puluis quidem. Metaphora mutuo sumpta videtur ab iis, qui frumentum ab area conuerrunt, non sine puluere. Plautus in Rudentibus. Conuerret hic iam me totum cum puluisculo. Idem in Truculento: Quo citius rem ab eo auferant cum puluisculo. Simili figura dixit Iuuenalis cum aerugine, pro eo quod est integre, et nulla parte diminutum.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Nunc si depositum non inficietur amicus,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Si reddat veterem cum tota aerugine follem.</hi></l>
</lg>
<p>Eodem pertinet euangelicum illud, quod iubentur etiam puluerem excutere apostoli, id est, ne minimum quidem ab eis auferre secum.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1746' n='1746' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Valere pancratice.</hi></head>
<p>PLAVTVS in Bacchidibus, Valere pancratice dixit, pro eo quod est firma esse valetudine. Nam in Pancratistis robur corporis potissimum spectabatur. Pro eodem dixit, Valere athletice. Valere pugilice. Valere basilice. Terentius item: Pugilem esse aiunt. De puella robustiore, et habitiore. Graeci <foreign lang='GR'>basilikw=s2</foreign> pro magnifice, prouerbiali figura dicunt. Neque is sermo vulgo non tritus est, etiam hodiernis temporibus.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1747' n='1747' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Foedum est, et mansisse diu, vacuumque rediisse.</hi></head>
<p>VERSVS hic Homericus ex secundo Iliados libro, non dubium, quin adnumerandus sit inter eos, quos Macrobius scribit in prouerbium abiisse:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ai)sxro/n ti dhro/n te me/nein, keneo/n te ne/esqai.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Turpe est et mansisse diu, vacuumque redisse.</hi></l>
</lg>
<p>Conuenit, vbi quis longam de se
<pb id='s0715' n='715'/>
concitauit expectationem, cui postea non respondeat: Veluti si quis studij causa diu peregrinatus, domum redeat nihilo doctior. Aut si negotiator post diutinam absentiam reuertatur, nihilo ditior. Aut si quis admodum longaeuus, nihil praeclari gesserit in vita, quo se vixisse testaretur. M. Tullius prouerbii vice vsurpauit Epistolarum ad Atticum libro sexto epistola, cui initium: Nunc quidem profecto.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1748' n='1748' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tragulam inijcere.</hi></head>
<p>Plautus in Epidico: Tragulam in te inijcere adornant, id est, dolum aliquem in te struunt. Et ibidem: Nescio quam fabricam facit. Sic autem habet versus tetrameter, trochaicus:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Tragulam in te inijcere adornat, nescio quam fabricam facit.</hi></l>
</lg>
<p>Vtraque figura prouerbialis videtur. Idem in Cassina, Ego pol istam aliquorsum tragulam decidero. Rursus in Pseudolo, At volui inijcere tragulam in nostrum senem. Huic similimum quod dixit in Mostellaria: Pilum iniecisti mihi. pilum enim hastae genus est.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1749' n='1749' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Trium literarum homo.</hi></head>
<p>Trium literarum homo, per Ironiam dici potest, in eum, qui generosus, et ingenuus videri cupiat. Inde natum quod olim ingenui, praenomen, nomen, et adnomen, in literis aut insignibus suis, tribus literis notare soleant. Vt pro Quinto Valerio Maximo, Q. V. M. Hinc vulgi iocus de trium literarum homine. Plaut. in Aulularia iocum alio detorsit, nempe in seruum furacem. Subijcit enim, Etiam fur, trifurcifer.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1750' n='1750' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Trium dierum commeatum.</hi></head>
<p>Trium dierum commeatus, cum instare paupertas extrema significatur. Translatione ducta a militum commeatu. Et apud Aristophanem cum alias, tum in Acharnensibus.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*kai/ m' h)pithrei=n siti/' h(merw=n triw=n.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Mihique vt reseruem commeatum tridui.</hi></l>
</lg>
<p>Interpres addit, antiquitus in bellum ituris edici solere, vt sibi tridui non minus, commeatum pararent. Meminit in Equitibus.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*egw\ poriw= kai\ tou=ton</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*hmerw=n triw=n.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:
Praebebo et istum quod sat est in triduum. Proinde tridui commeatum dicemus minimas facultates, quae vix ad tridui victum sufficiant. Non dissimili figura Terentius in seipsum excruciante, dixit decem dierum familiam.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1751' n='1751' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tragoedias in nugis agere.</hi></head>
<p>Tragoedias in nugis agit, qui in re leuicula tumultum mouet. Et vt ait Terentius, magno conatu magnas nugas dicit. M. Tullius De oratore, lib. 2. Ne aut irrisione, aut odio digni putemur, si tragoedias agimus in nugis. Vsurpat idem Fabius lib. 6. cap. de peroratione. Nam in paruis, inquit, litibus has tragoedias mouere, tale est, quasi personam Herculis, et cothurnos aptare infantibus velis. Quin hoc ipsum excitare tragoediam, si alio quopiam deflectatur prouerbium resipit. Vnde et Graecis: <foreign lang='GR'>e)ktragwdi/zein</foreign>, et <foreign lang='GR'>tragikw=s2 le/gein</foreign> pro grauiter, siue acerbe.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1752' n='1752' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Transuersum agere.</hi></head>
<p>Transuersum agere dicitur, qui vi, et impetu quodam ab instituto deflectitur. Ita Laberius mimus apud Macrobium libro Saturnalium 2.
<pb id='s0716' n='716'/>
cursum fortunae transuersum vocat. Hunc enim C. Caesaris benignitas inuitauit, vt eques Romanus, et senex prodiret in scenam. In prologo igitur quaeritur praeter animi sui sententiam eo Caesaris auctoritate fuisse compulsum.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Necessitas,</hi> inquit, <hi rend='italic'>cuius cursus transuersum impetum</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Voluerunt multi effugere, pauci potuerunt,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Quo me detrusit pene extremis sensibus, etc.</hi></l>
</lg>
<p>Ita qui praeceps ira fertur, transuersus rapi dicitur. Ductum apparet a nauigantibus, qui secundo vento recto cursu feruntur, flatu aduerso, transuersum aguntur.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1753' n='1753' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Thrasybulo Dionysium dicitis esse similem.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*qrasubou/lw| dionu/sion fa/t' ei)=nai o(/moion</foreign>, id est, Dionysium Thrasybulo similem esse dicitis. Dici solitum, vbi quis componit, quae nimio interuallo inter se differunt. Dionysius enim inter pestilentissimos tyrannos commemoratur: Thrasybulus laudatus, quod reipublicae studiosissimus fuerit. Sumtum est e Pluto Aristophanis.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1754' n='1754' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tributis potiora.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*ta\ tw=n fo/rwn krei/ttw</foreign>, id est, Tributis potiora, dicebatur, vbi quis ex malefactis, et iniquitate commodum ingens reportaret. Refertur a Suida, et Zenodoto prouerbii nomine, nec pluribus explicatur. Harpocration in dictionario rhetorico scribit extitisse in oratione Hyperidis aduersus Athenogenem. Inde natum opinamur, quod qui principum nomine tributum exigunt, fere plus extorquent, quum par est. Et principes sic petunt, vt ab inuitis rapiant, ni dent, quod petitur. Congruit huic illud Pindari ex Pythiis hymno 8. <foreign lang='GR'>ke/rdos2 de\ fi/ltaton g' e)ko/ntos2 ei) ti\s2 e)k do/mwn fe/rei</foreign>, id est, Lucrum autem gratissimum, si quis ex volentis aedibus ferat.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1755' n='1755' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tragica simia.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*tragiko\s2 pi/qhkos2</foreign>, id est, Tragica simia. Prouerbiali conuitio dicebatur, qui fungeretur honoribus, opibusque polleret, alioquin indignus. Simiam appellant homuncionem, vix hominem, sed simulacrum hominis magis. Tragicam addunt, propter fortunae strepitum, et personam additam. Demosthenes in oratione pro Ctesiphonte, Aeschinem tragicam simiam appellat, quod cum esset nequissimus, splendidis verbis probum ciuem ageret. Cuius prouerbii meminit Philostratus in Aristide. Diuus Hieronymus in epistolis ostendit hoc scomma iaci solere vulgo in Christianos, sed ab impiis, ethnicisque. Conuenit et in eos, qui barba, pallioque philosophos se profitentur, cum caetera cultui non respondeant. Sic enim Plutarchus: <foreign lang='GR'>*ou)/te ga\r filoso/fous2 pwgwnotrofi/ai, kai\ tribwnofori/ai poiou=sin, ou)/te i)siakou\s2 ai( linostoli/ai</foreign>, id est, neque enim alere barbam, aut gestare vile pallium philosophum facit, neque lineis vestiri Isiacos, hoc est, Isidis sacerdotes.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1756' n='1756' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tineas pascere.</hi></head>
<p>TIneas pascere dicuntur, quae neglecta situ pereunt. Ductum a vestibus, aut libris diu reconditis, et intactis. Horatius in epistolis:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Contrectatus vbi manibus sordescere vulgi</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Coeperis, aut tineas pasces taciturnus inerteis:</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Aut fugies Vticam, aut vnctus mitteris Ilerdam.</hi></l>
</lg>
</div2>
<pb id='s0717' n='717'/>
<div2 id='MaAU.01.1757' n='1757' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Titio ad ignem.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*da/los2 e)pi\ pu=r</foreign>, id est, Titio ad ignem, vbi quis applicatur ad eas res, ad quas natura propensus est. Vt si mulierosus, ad puellarum conuictum: sanguinis auidus, ad militiam; lucri sitiens, ad mercaturam. <foreign lang='GR'>*dalo\n</foreign> enim Graeci vocant lignum semiustulatum. Non admodum abludit ab illo, <foreign lang='GR'>ei)s2 a)mi/da e)nourei=n</foreign>, id est, in matulam immeiere. Refertur a Suida et Zenodoto.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1758' n='1758' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tithymallus Laconicus.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*tiqu/mallos2 lakwniko\s2</foreign>, id est, Tithymallus Laconicus. In lippientes, oculisque caecutientibus homines dicebatur. Tithymallus herbae genus apud Lacones repertum, lacteo succo manans decerptum, vnde quidam dixere Lactariam, singularis acrimoniae, quo sub noctem oculos illinebant ad visum acuendum. Huius Dioscorides in quarto, plures species facit, deque oculorum remedio diligenter meminit. Adagium refertur apud Suidam, qui citat ex Aristophane de Neoclide lippo <foreign lang='GR'>sko/rod' o(mou= tri/yanta tiquma/llw|</foreign>, id est, Qui allium triuit simul cum tithymallo. Carmen autem extat in Concionatricibus:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ti\ de\ m' e)xrh=n dra=n,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*sko/rod' o(mou tri/yant' o)pw=| tiqu/mallon e)mbalo/nta tou= lakwnikou=</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*sautw=| paralei/fein ta\ ble/fara th=s2 e(spe/ras2.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Simul cum opi liquore tereres allia,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Tithymallon insuper adderes Laconicum,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Et obungeres tibi palpebras sub vesperum.</hi></l>
</lg>
<p>Vox dicta videtur a mamma nutricis, sed apud alios per simplex <foreign lang='GR'>l</foreign>, scribitur, licet Suidas scribat per geminum. Nec indicat interim vsum prouerbii. Si competit in lippos, dicendum est, Tithymallo opus habet, aut Tithymallum terit. Nam tradunt huic efficacem esse acrimoniam, vt, cum succus eius colligitur, cauendum sit, ne contingat oculos, et quoties sumitur in stomachum, deuorare necesse est obuolutum, ne fauces radat. Huius succo medentur oculorum pituitae. Multa de his Plinius libro 26. cap. 8. Cornelius Celsus in quincto, indicans eam herbam Latinis dici Lactucam marinam, vim ait habere exedendi.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1759' n='1759' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tinctura Sardonica.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*ba/mma sardwniko\n</foreign>, id est, Tinctura Sardonica. De colore praecellenti dicebatur, praecipuae purpurae: per iocum autem transfertur ad eum, qui pudesit, aut qui ob plagas sanguine tingitur. Sardo, siue, vt Hesychius scribit, Sardon, insula ingens apposita Italiae, in qua variae purpurarum tincturae, laudatissimaeque fiebant. Itidem et Tyrium muricem, ostrumque Sarranum, legimus apud Latinos. Aristophanes in Pace:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*hn e)kei=nos2 fhsi\n ei)=nai ba/mma sardiniako\n.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Quam ille praedicat coloris esse Sardiniaci.</hi></l>
</lg>
<p>Idem in Acharnensibus:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*i(/na mh/se ba/yw ba/mma sardiniako\n.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Ne te linam colore Sardiniaco.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1760' n='1760' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Quam curat testudo muscam.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*oson me/lei th=| xelw/nh| muiw=n</foreign>, id est, Quam curat testudo muscam. Suidas ex auctore quodam refert haec verba: <foreign lang='GR'>tw=| de\ a)game/mnoni th=s2 qersi/tou par)r(hsi/as2 h(=tton e)/melen, h)\ xelw/nh| muiw=n, to\ th=s2 paroimi/as2</foreign>, id est, Agamemnon autem minoris faciebat Thersitae maledicentiam, quam testudo muscas,
<pb id='s0718' n='718'/>
quemadmodum prouerbio dicitur. Testudini nihil nocere possunt muscae propter testam, qua munita est. Confine illi, quod alibi memorauimus. Non curat culicem elephantus, Lepidius erit ad res animi detortum. Animus, virtute, ac philosophia munitus, nihil plus timet fortunae incursum, quam testudo muscas.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1761' n='1761' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sultior Morycho.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*mwro/teros2 ei)= moru/xou</foreign>, id est, Stultior es Morycho. Siculum prouerbium, in eos, qui ridicule, stulteve quippiam facerent. Sed videntur peculiariter obnoxii huic adagioni, qui, domesticorum negotiorum negligentes, foris agunt, aliena curantes. Quod genus inducitur Ollus apud Martialem. Cuiusmodi sunt et apud Plutarchum Lamiae. Zenodotus tradit, apud Siculos Baccho cognomen esse Morycho, idque inde datum, quod in vindemiis, huius dei facies musto, ficisque virentibus oblini consueuerit, quod vtriusque arboris inuentae laudem Baccho tribuunt veteres, vt testis est Athenaeus libro Dipnosophistarum secundo: <foreign lang='GR'>para\ to\ moru/cai, to\ molu/nesqai</foreign>, id est, a moryxae, quod est contaminare, vnde et Homerus <foreign lang='GR'>memorugme/nos2</foreign>, dixerit, pro <foreign lang='GR'>memolusme/nos2</foreign>. Bacchus autem vbique ridiculus, ac parum cordatus inducitur a poetis, vtpote deus temulentus, velut in Ranis Aristophanis, ideoque in huius sacris ludicra quaedam tanquam in eius contumeliam fiebant. Quin et cognomen additum contumeliae causa, <foreign lang='GR'>e)rebi/nqeios2</foreign>. Apud Siculos huius simulacrum, non in templo, sed extra fanum, sub dio positum erat, iuxta ingressum, siue vestibulum, confectum e lapide, cui nomen Psella, arte Simmii cuiusdam Eupalami. Proinde vulgari ioco iactatum est de illo: <foreign lang='GR'>mwro/teros2 ei)= moru/xou, o(/s2 t' a)/ndon a)fei\s2, e)/cw th=s2 oi)ki/as2 ka/qhtai</foreign>, id est, Stultior es Morycho, qui, omissis his, quae sunt intus, foris extra domum desidet. Zenodotus adagium citat ex epistola quadam Polemonis ad Diophilum. Quanquam alienissimum est ab ingenio, moribusque nostris, vestigandis, aut insectandis aliorum erratis operam conterere, tamen non possumus hoc loco nobis temperare, quin ridendi magis; quam insectandi causa proferamus cuiusdam non infimi nominis, inscitiam ne dicamus, an socordiam. Principio prouerbium hoc e vulgatissimis Zenobii Collectaneis enarrans, Polemonem perinde citat, quasi locum ipse legerit. Id quod suo more facit, videlicet vt in abstrusis, minimeque vulgatis auctoribus versari videatur. Deinde Graeca, quae modo retulimus, indidem, <foreign lang='GR'>o(\s2 ta\ e)/ndon a)fei\s2, e)/cw th=s2 oi)ki/as2 ka/qhtai</foreign>, reddit ad hunc modum: Qui relinquens habitationem interiorem, extra positam quaerebat. Rursum, quod habetur in iisdem Collectaneis: <foreign lang='GR'>mo/ruxos2 de\ dionu/sou e)pi/qeton, a)po\ tou= to\ pro/swpon au)tou= molu/nesqai, e)peida\n trugw=si, tw=| a)po\ tw=n botru/wn gleu/kei, kai\ toi=s2 xlwroi=s2 su/kois2</foreign>, expressit hoc pacto, Morychus sane epitheton est Bacchi: <foreign lang='GR'>a)po\ tou= pro/swpon au)tou= molu/nesqai</foreign>, id est, ab inquinando videlicet propriam faciem. inquinare namque solet eam Bacchus racemis, et viridibus ficis. Deinde, quod idem coaceruator etymologiam nominis reddens, scripsit; <foreign lang='GR'>moru/cai ga\r to\ molu/nai</foreign>, sic interpretatus est Lepos Atticus nostri temporis, <foreign lang='GR'>moru/cai</foreign>, inquit, porro idem est, quod <foreign lang='GR'>molu/nai</foreign>, hoc est, ineptire, hoc est, desipere. Iam illud quanto est, <foreign lang='GR'>panto\s2 moru/xou mwro/teron</foreign>, quod de Bacchi statua
<pb id='s0719' n='719'/>
reddidit. Graeca sic habent, <foreign lang='GR'>paro/son e)/cw tou= new\ to\ a)/galma au)tou= e)/sth para\ th\n ei)/sodon e)n u(pai/qrw|</foreign>. Ea sic extulit transmarina Venus: Praetera dicitur a simplicitate Bacchi, cuius simulacrum in aperto statuitur apud Hesiodum. Vide, quot veneres in vno, eoque perbreui capite prodidit hic venustus. Primum Bacchus, fastiditis penetralibus aedium suarum, peregrinas sectatur domos, deinde, cum saxeus sit, (fit enim de statua mentio) tamen ipse sibi faciem racemis, et ficis oblinit, quo vindemiatores delectet. Ad haec, cum idem significent, <foreign lang='GR'>moru/cai</foreign>, et <foreign lang='GR'>molu/nai</foreign>, vtramque declarat, ineptire, et desipere: verum his duntaxat, qui Venerem illam transmarinam vsquequaque percalluerint. Denique, quod est omnium venustissimum, e vestibulo (siquidem, auctore Polluce, <foreign lang='GR'>ei)/sodos2</foreign> templi vocatur, quod et <foreign lang='GR'>propu/laion</foreign> dicitur,) Hesiodum fecit, hoc est, e mutis saxis eloquentissimum poetam. Et habet tamen hic talis artifex quibus sit admirationi, hoc est, similes habent labra lactucas, cum innumera sint in huius commentariis, pari flore reddita Graeca, <foreign lang='GR'>ou)/te ou)ranou=</foreign>, quod aiunt, <foreign lang='GR'>ou)/te gh=s2 a(pto/mena</foreign>, quae vel ipse saxeus Morychus rideat. Homo sane suauis, atque adeo Moriae beneficio felix, qui transmarinae Veneris sensum requirat in aliis, ipse communi carens; et, vt videtur, marinae, quam transmarinae, Veneri familiarior. Sed praestat, vt, omissis iocis, ad institutum negotium calamus recurrat. Iocatur in Morychum, et Aristophanes in Vespis, <foreign lang='GR'>zh=n bi/on gennai=on w(/sper mo/ruxos2</foreign>, id est, Viuere vitam generosam, quemadmodum Morychus. At Suidas indicat huius nominis poetam quempiam fuisse tragicum, cuius vita non caruerit luxus, ac mollitiei nota. Citatque hoc in eum carmen Aristophanis. Extat autem in Acharnensibus.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>w)= filta/th su\, kai\ pa/lai poqoume/nh,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>h(=lqes2, poqeinh\ me\n trugw|dikoi=s2 xoroi=s2,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>fi/lh moru/xw|.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Charissima, ac desiderata iam diu,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Optata ades, faece sublitis choris</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Grata et Morycho.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1762' n='1762' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Quattuor obolis non aestimo.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*tetta/rwn o)bolw=n ei(=nai oi)/ei</foreign>, i. Quattuor obolorum esse puta. Simile illis, quae alibi retulimus, Assis te non facio, et Dupondii non facio, et Teruncii non facio. Suidas haec quoque refert, sed tacito (qui frequens illi mos) auctoris nomine: <foreign lang='GR'>th\n par)r(hsi/an th\n su\n oi)/ei tetta/rwn ei)=nai o)bolw=n, to\ lego/menon</foreign>, id est, tuam maledicentiam existimato quattuor esse obolorum, quemadmodum dicitur. Et Diobolare vocant Latini, quod vilissimum videri volunt.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1763' n='1763' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tenuem nectis.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*lepth\n ple/keis2</foreign>, id est, Tenuem nectis. De pauperibus dictum, quibus plerunque tenuibus in rebus labor. Dicitur et <foreign lang='GR'>lepth\ e)lpi\s2</foreign>, id est, Spes tenuis, pro exigua: et <foreign lang='GR'>lepth\ fronti\s2</foreign>, id est, Tenuis cura, pro subtili, et curiosa, et <foreign lang='GR'>lepta\ cai/neis2</foreign>, id est, Tenuiter diducis, in sordidos, quique vel minutissimarum rerum habent rationem. Ducta metaphora a textoribus.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1764' n='1764' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Terrestria balnea.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*xqo/nia loutra\</foreign>, id est, Terrestria, siue inferorum balnea. Dictum videtur (nam coniectandum est) vbi quid sero iam adhibetur, nulli futurum vsui ei, cui exhibetur. Veluti, si quis tum reo patrocinetur, postquam pronunciata fuerit irreuocabilis iudicum
<pb id='s0720' n='720'/>
sententia. Mos olim fuit, defunctis ad sepulchrum balnea quaedam inferre. Cadauera item sepulturae danda prius lauabantur. Vnde Ennius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Tarquinii corpus bona faemina lauit, et vnxit,</hi></l>
</lg>
<p>Fit et nostra tempestate, vt defunctorum monumentis pie aquam inspergant consecratam.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1765' n='1765' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Ter.</hi></head>
<p>NE illud quidem figura prouerbiali vacat, quod Graeci numeri additione rem amplificant, maxime ternionis: fortassis, quod is apud priscos et absolutissimus, et sacer habetur: vt, quidquid ter dictum, aut factum esset, id ratum, et efficax haberetur, vnde in magorum mysteriis adhiberi solitus. Virgilius in Pharmaceutria:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Terna tibi haec primum triplici diuersa colore</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Licia circumdo, terque haec altaria circum</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Effigiem duco. numero deus impare gaudet.</hi></l>
</lg>
<p>Et apud Theocritum, in eiusdem tituli carmine:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*es2 tri\s2 a)pospe/ndw, kai\ tri\s2 ta/de po/tnia fwnw=.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Ter libo, et haec pronuncio mystica verba:</hi></l>
</lg>
<p>Item in Caeremonijs funebribus:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- Et supremum ter voce ciemus.</hi></l>
</lg>
<p>Apud Euripidem in Hecuba praeco ter iterato verbo silentium indicit:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*siga=t' a)xaioi\, si/ga pa=s2 e)/stw lew/s2.</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*si/ga siw/pa.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Silere, Achiui, populus omnis sit silens</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Taciturnitate silentioque.</hi></l>
</lg>
<p>Aristophanes in ranis:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*tou/toisin a)paudw=, kau)=qis2 a)paudw=, kau)=qis2 ma/l' a)paudw=.</foreign></l>
</lg>
<p>id est:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Istis recuso, iterumque recuso, rursum valde recuso.</hi></l>
</lg>
<p>Passimque legitur non solum apud poetas, verum etiam oratores: <foreign lang='GR'>tri\s2 miaro\s2, tri\s2 kata/ratos2, tri\s2 maka/rios2, tri\s2 me/gistos2, tri\s2 a)/qlios2</foreign>, id est, Ter scelestus, ter exsecrabilis, ter beatus, ter maximus, ter infelix. Quod latini dumtaxat in carmine sunt imitati. Virgilius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- O terque quaterque beati.</hi></l>
</lg>
<p>Ouidius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Omnia bis dices vera fuisse mea.</hi></l>
</lg>
<p>Et illud etiam nunc vulgo familiare, vt, si quid asseuerent vehementius, id ter repetant. Vt hinc etiam adagium ortum videri possit. Strabo lib. Geographiae primo, quod Homerus scribit, Charybdim ter in die reddere, quod absorbuit, ter resorbere, cum constet id non fieri nisi bis in die, excusat hac hyperbole, quasi <foreign lang='GR'>tri\s2</foreign> non sonet hic numerum, sed vehementiam. Ad hanc sermonis formam pertinet, quod est apud Platonem libro de repub. 10. <foreign lang='GR'>kai\ ta\ e)/rga au)tw=n o(rw=ntes2, ou)k ai)sqa/nontai tritta\ a)pe/xonta tou= o)/ntos2</foreign>, id est, Et, cum vident illorum opera, non intelligunt ea tertio gradu abesse a veris. Agit de iis, qui e poetis sumunt recte viuendi rationem, cum illi pro veris tradant phantasmata. Durat huius sermonis vestigium et hodiernis diebus in lingua Gallica, qui, huius syllabae adiectione, e comparatiuo faciunt superlatiuum, nisi quod, inversis literis, tre sonant pro ter.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1766' n='1766' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Theagenis pecunia.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*qeage/nous2 xrh/mata, ta/t' ai)sxu/nou</foreign><note resp='transcriber'>In the print:<foreign lang='GR'>ai)sxu/nnou</foreign></note>, id est, Theagenis pecuniae,
<pb id='s0721' n='721'/>
quemadmodum Aeschynis. Iocus proverbialis in eos, qui, pauperes cum essent, tamen diuites haberi volebant. Hoc morbo natus est vterque, et Theagenes, et Aeschynes. Vnde cognomen his additum <foreign lang='GR'>se/llois2</foreign>, a Sello quopiam, inepte ambitioso, qui, cum re esset per quam tenui, tamen affectabat videri locuples, vnde, qui hoc morbo laborabant, <foreign lang='GR'>selli/zein</foreign> dicebantur. Finitimum ei, quod alio dicetur loco, <foreign lang='GR'>fani/ou qh/ra</foreign>, id est, Phaniae ianua Proverbii meminit Aristophanes in Auibus:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ina kai\ ta\ qeage/nous2 ta\ polla\ xrh/mata</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*ta/t' ai)sxu/nou g' a(/panta.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vbi sunt Theagenis plurimae pecuniae,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Et Aeschynis quidem vniuersae.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1767' n='1767' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Tantali lapis.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*tanta/leion li/qon</foreign>, id est, Tantali lapidem, vocant, imminens capiti periculum. Apud Suidam haec referuntur, <foreign lang='GR'>e)peidh\ to\n tanta/lou li/qon th=s2 kefalh=s2 a)petinaca/meqa</foreign>, id est, Quandoquidem Tantali saxum capiti impendens excussimus. Plato apud Stobaeum, <foreign lang='GR'>ou)d' ei) to\n lego/menon tanta/lou li/qon e)phrthme/non ti\s2 e)/xoi</foreign>, id est, Ne si Tantali quidem, quem vocant, lapidem imminentem haberet aliquis. Sumptum a fabula Tantali: quem quidam fingunt apud inferos, etiam hoc supplicii genus pati, vt ingens saxum sic immineat capiti, vt iamiam casurum videatur. Athenaeus lib. Dipnosophistarum 6. fabulae originem refert hunc in modum. Tantalus, voluptatum auidus, cum in deorum consortium admissus, impetrasset optionem petendi quidquid vellet, a Ioue postulauit, vt ad eum modum iugiter viueret inter epulas, nihil hac re ducens felicius. At indignatus Iupiter promissum praestitit, hominisque optatis satisfecit. Caeterum, ne frui posset appositis, saxum ingens iamiam casuro simile supra verticem suspendit, cuius metu non libeat quidquam attingere. Virgilius Aeneidos suae lib. 6. commentum hoc ad Lapithas, Ixionem, ac Pirithoum refert:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Quid memorem Lapithas, Ixiona, Pirithoumque</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Quos super atra silex, iamiam lapsura, cadenti</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Imminet assimilis? lucent genialibus altis</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Aurea fulcra thoris, epulaeque ante ora paratae</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Regifico luxu, Furiarum maxima iuxta</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Accubat, et manibus prohibet contingere mensas,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Exsurgitque facem attollens, atque intonat ore.</hi></l>
</lg>
<p>Vsurpat et Pindarus in Isthmiis, hymno 7. <foreign lang='GR'>e)peidh\ to\n u(pe\r kefala=s2 ge\ tanta/lou li/qon pa/ra tis2 e)/treyen a)/mmi qeo\s2</foreign>. id est, Quandoquidem lapidem Tantali imminentem capiti aliquis nobis admouit Deus. Sentit autem metum instantis belli. Interpres citat ex Euripide:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*korufh=s2 u(perte/llonta deimai/nwn pe/tron,</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*ae/ri pota=tai.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Saxum pauescens vertici quod imminet</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Per aerem volat.</hi></l>
</lg>
<p>Gregorius Nazianzenus in epist. quadam ad Basilium fratrem, vitam solicitam, ac periculis expositam, <foreign lang='GR'>tanta/leion zwh\n</foreign> appellat.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1768' n='1768' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Surdior Toronaeo portu.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*kwfo/teros2 torwnai/ou lime/nos2</foreign>, id est, Surdior Toronaeo portu. Aiunt, portum esse quendam Toronae, Thraciae ciuitatis, qui longis et angustis
<pb id='s0722' n='722'/>
duobus excursibus porrigitur in mare, ita vt in ipso portus secessu nullus fluctuum fragor audiatur. Vnde proverbium in eos, qui non audiunt. Quamquam alii Toronem ponunt in Macedonia. Stephanus meminit etiam sinus, cognomento Toroneaei, a quo proverbium ductum videri possit. Nisi quod mare surdum vocatur, magno fragore resonans, vt ob strepitum vndarum praeterea nihil exaudire liceat.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1769' n='1769' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Surdior turdo.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*kwfo/teros2 ki/xlhs2</foreign>, id est, Surdior turdo. Zenodotus ex Euboli Dionysio citat. Ascribit surditatem huic aui peculiarem, cum sit loquacissima, vel proverbio teste. Vnde concinne dicetur in eos, qui perpetuo blaterantes, ipsi non auscultant, quid vicissim ab aliis dicatur: quod vitium in multis licet deprehendere.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1770' n='1770' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Effeminatorum etiam <corr sic='ora io' resp='transcriber'>oratio</corr> effeminata.</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*eneisin e)n deiloi=si a)/nandroi lo/goi.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Inertibus viris iners oratio.</hi></l>
</lg>
<p>Vt quisque est, ita et loquitur. Refertur a Zenodoto. Confine illi, quod alibi retulimus, Fatuus stulta loquitur. item illi, Qualis vir, talis oratio. Tametsi longe alium Drancem fecit Virgilius, lingua fortem bellatorem, re imbellem.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1771' n='1771' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Stupidior Praxillae Adonide.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*hliqiw/teros2 praci/llhs2 a)dw/nidos2</foreign>, id est, Stultior Praxillae Adonide. In vehementer stupidos. Polemon apud Zenodotum, tradit Praxillam fuisse quampiam Sicyoniam poetriam, quae in suis cantionibus Adonidem inducit ab inferis interrogatum, quid apud superos pulcherrimum reliquerit, respondere, Solem, cucumeres, mala. Quod cum vehementer insulsum videretur, cucumeres, et mala cum sole componere, proverbio dici coeptum in homines nullius iudicii.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1772' n='1772' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Simonidis cantilenae.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*simwni/dou me/lh</foreign>. Simonidis cantilenae. De vafris, ac subdolis dictum est. Hunc tradunt primum astutiam, et quaestum in artem induxisse. Erant illi duo scrinia, alterum gratiarum, alterum praemiorum: quae cum post tempus aliquantum aperuisset, gratiarum arculam semper offendebat inanem, praemiorum, semper plenam. Hoc commento significans se nolle gratis donare carmina. Meminit huius rei Plutarchus in libello <foreign lang='GR'>peri\ th=s2 polupragmosu/nhs2</foreign>. Vnde Aristophanes apud Suidam, <foreign lang='GR'>a)=|sai simoni/dou me/lh</foreign>, id est, Cane Simonidis carmina. Meminit Aristophanes in Auibus:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*prw=ton me\n a)uto\n th\n lu/ran labo/n t' e)gw\ e)ke/leusa</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*asai simwni/dou me/los2.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Primum quidem ipsi iussi, vt sumpta lyra sonaret</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Simonideam cantionem.</hi></l>
</lg>
<p>Ad duo scrinia allusit Theocritus in Charitibus:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*oknhrai\ de\ pa/lin kenea=s2 e)pi\ phqme/ni xhlou=.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Rursum at ignauae vacuo intra scrinia fundo.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1773' n='1773' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Si tibi machaera est, et nobis vrbina est domi.</hi></head>
<p>PLautus in Bacchid. Si tibi est machaera, et nobis vrbina est domi. Quoties malum malo opponitur. Nam machaera et vrbina vtrumque teli genus est. Sunt autem apud Plautum Chrysali verba, minas referentis, et militis saeuitiam saeuis item dictis retundentis. Placiades Fulgentius pro Vrbina legit, Veruina, et interpretatur teli genus oblongum. Similimum est
<pb id='s0723' n='723'/>
illis, Par pari et Malo nodo malus quaerendus cuneus.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1774' n='1774' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Semper agricola in nouum annum diues.</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*aei\ gewrgw\s2 ei)s2 ne/wta plou/sios2.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Agricola semper diues annum in proximum.</hi></l>
</lg>
<p>De iis dictitatum, qui, spe futuri compendii, diuites sunt, ac sibimet, exspectatione rerum amplarum, blandiuntur. Ductum a colonis, qui semper proximae aestatis vberiorem proventum sibi pollicentur, eaque spe iam sumptus nonnullos audent facere.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1775' n='1775' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Semper virgines furiae.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*aei\ parqe/noi e)rinnu=s2</foreign>, id est, Semper virgines furiae. Proverbium obscurius, deterret a peccando. Erynnies enim malefactorum vltrices corrumpi non queunt, quo minus poenas sumant de iis, qui commeruerunt, atque hac gratia dictae virgines. Suidas e Sophocle citat.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1776' n='1776' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Senex bos non lugetur</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*ge/rwn bou=s2 a)pe/nqhtos2 do/moisi</foreign>, id est, Bos senex vacat luctu domesticorum. Hoc est, senum mors, quod tempestiua videatur, non lugetur ab amicis. Quin et hodie, si quando nunciatur obitus hominis natu grandis, Nihil acerbum inquiunt, haud periit in cunabulis. Mortem iuuenum complorant ij quoque, ad quos nihil attinet. Talem mortem deprecatur Solon apud Ciceronem lib. De senectute, Elogium autem Solonis, cuius meminit Tull. sic habet:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*mhde/ moi a)/klaustos2 qa/natos2 mo/loi, a)lla\ fi/loisi</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*poih/saimi qanw\n a)/lgea kai\ stonaxa\s2.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Ne mi illugubris veniat mors, sed mihi caris</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Moerorem potius afferat, et gemitus.</hi></l>
</lg>
<p>Ennius contra:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Nemo me lacrymis decoret, neque funera fletu Faxit.</hi></l>
</lg>
<p>Sed vterque recte sensit.
Solon vult mori carus, ac desiderandus suis. Ennius non putat lugendam mortem, quam consequitur immortalitas. Refertur et hic versus in Menandro:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*pikro/n e)sti xrh=ma ge/rwn e)n oi)ki/a| me/nwn.</foreign></l>
</lg>
<p>i.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Molesta res est, in domo manens senex.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1777' n='1777' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sero venisti, sed in colonum ito.</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*oy' h)=lqes2, a)lla\ g' ei)s2 kolwno\n i)/eso.</foreign></l>
</lg>
<p>i.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Serus ades, ast colonon hinc te conferas.</hi></l>
</lg>
<p>Iocus proverbialis aduersus eos, qui post tempus advenirent: aut qui mercede quidpiam facerent. Porro Colonus est terra editior, in speciem tumuli, seu collis. Huiusmodi duo erant Athenis, alter iuxta Neptuni templum, in quem equites conveniebant, alter iuxta templum Vulcani, qui a foro seu mercatu dictus est <foreign lang='GR'>a)gorai=os2</foreign>. Hinc Colonetae dicti, qui mercede conducerentur, quod illic consisterent, qui conductorem quaerebant. Huiusmodi ferme Suidas.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1778' n='1778' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Ad pedem.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*peri\ po/da</foreign>, id est, Iuxta pedem. Quod appositum, et vehementer accommodatum est, id <foreign lang='GR'>peri\ po/da</foreign> dicebatur. Sumpta metaphora a calciamentis, probe ad pedis mensuram quadrantibus. Vnde celebratur et illud Pauli Aemilii apophthegma, nouum calceum ostendentis. Vos, inquit, videtis, bellum, ac nouum esse calceum; verum qua parte pedem torqueat meum, id ego demum sentio, significans, Papyriam vxorem non esse suis accommodatam moribus. Suidas Platonem citat, poetam opinamur:</p>
<pb id='s0724' n='724'/>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ws2 e)sti/ moi to\ xrh=ma tou=to peri\ po/da.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vt hoc meo negocium quadrat pedi.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1779' n='1779' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Sarpedonium litus.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*sarphdoni/a a)kth\</foreign>, id est, Sarpedonium litus. De re turbulenta recte dixeris: siue de vehementer clamosis, et obstreperis. Est enim huiusmodi litus quoddam Thraciae Neptuno sacrum, quod assiduis fluctibus tunditur. Est et aliud eiusdem nominis in Cilicia. Rursum aliud iuxta Oceanum, vbi Gorgonibus sedes esse ferunt.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1780' n='1780' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Seruilior Messena.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*doulo/teros2 messh/nhs2</foreign>, id est, Seruilior Messena. De minime liberis dicebatur, et alieno viuentibus arbitrio. Lacedaemonii Messenios, quod iterum atque iterum desciuissent, in seruitutem redegerunt, eosque durius etiam, quam reliquos seruos, tractarunt, ne denuo res nouas moliri possent. Historia refertur a Pausania in Messenicis, et a Iustino libro <corr sic='Epitomatum' resp='transcriber'>Epitomarum</corr> 3.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1781' n='1781' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Seruus cum sis, comam geris.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*dou=los2 w)\n ko/mhn e)/xeis2</foreign>, id est, Seruus cum sis, comam habes. De eo, qui praeter decorum quippiam faceret. Veluti, si quis, humili conditione, patriciorum cultum imitaretur. Apud Lacedaemonios enim ingenui comam alebant. Adagium refertur quidem a Suida, caeterum exstat apud Aristophanem in Auibus:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*epeita\ dh=ta dou=los2 w)\n ko/mhn e)/xeis2.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Ac deinde seruus cum sies, portas comam?</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1782' n='1782' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Seruorum ciuitas.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*dou/lwn po/lis2</foreign>, id est, Seruorum ciuitas. De caetu, conuictuque hominum improborum, furacium aut ignobilium dici potest. Est hoc nomine ciuitas quaepiam in Libya, vt auctor est apud Suidam Ephorus in 5. apud Stephanum Hecataeus. In hanc si quis seruus lapidem importasset, continuo liber fiebat, etiam si peregrinus fuisset. Est et altera, cui nomen <foreign lang='GR'>i(erodou/lwn</foreign>, quod seruis dicata sit, in qua vnum dumtaxat ingenuum viuere tradunt. Est rursum in Creta <foreign lang='GR'>doulo/polis2 xeli/andros2</foreign>, id est, Mille viris habitata, vt auctor est Sosicrates in 1. narratione rerum Creticarum. Est item alia iuxta Thraciam, <foreign lang='GR'>ponhro/polis2</foreign>, id est, Improborum ciuitas. In hanc Philippus collegisse dicitur, velut in sentinam, infames, ac moribus improbatis, vt sycophantas, falsos testes, praeuaricatores, et id genus alios, ad numerum duum millium, vt auctor est Theopompus, in rerum Philippicarum lib. 13. Testatur et Plutarchus in commentario De curiositate. Est et in Aegypto regio quaedam <foreign lang='GR'>doulo/polis2</foreign> appellata, teste Olympianico. Plutarchus in Collectaneis proverbiorum, ostendit, dici solitum de raris inuentu, effertque ad hunc modum, <foreign lang='GR'>ou)k e)/sti dou/lwn po/lis2</foreign>, id est, Non est seruorum ciuitas. Non dissimile, quod Plinius narrat de gente Hessenorum in Syria, ad quos fugitant vsquequaque nocentes. Quae sola toto in orbe, sine vlla femina viuit, omni Venere abdicata, socia palmarum, in diem ex aequo conuenarum turba renascitur, longe frequentantibus quos vita fessos ad mores eorum fortunae fluctus agitat.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1783' n='1783' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Samiorum flores.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*sami/wn a)/nqh</foreign>, id est, Samiorum flores. Vbi quis extremam voluptatem decerperet. Hoc autem nomine dicebatur locus quidam, in quo
<pb id='s0725' n='725'/>
mulieres cum viris conuiuium agitabant, omnique genere voluptatum affatim explebant sese. Quibus deliciis effeminati, postea subacti sunt a Persis, et in seruitutem acti. Stephanus admonet, Samum insulam olim <foreign lang='GR'>a)nqe/mousan</foreign>, appellatam fuisse, nimirum a floribus. Eandem <foreign lang='GR'>parqeni/an</foreign> fuisse vocatam, videlicet a virginibus. Refertur adagium in Collectaneis, quae Plutarchi feruntur titulo. Meminit et Athenaeus lib. 12. ex Clearcho, demonstrans, locum ita vocatum, ob varias formas puellarum, quae, veluti flores arridentes, ad libidinem inuitabant. Atque quadrabit in ciuitatem, domum, denique hominem voluptatibus perdite addictum.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1784' n='1784' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Summaria indicatura.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*rwpiko\n w)/nion</foreign>, id est, Summaria indicatura. De rebus vilibus, magno tamen emptis: Quemadmodum fit nonnunquam in auctionibus, cum non expenditur sigillatim vniuscuiusque rei pretium, sed multa simul congesta pariter aestimantur. Graecis enim <foreign lang='GR'>r(w=pes2</foreign> virgulta dicuntur, et <foreign lang='GR'>r(w=pon</foreign> appellant fasciculum, seu sarcinam e diuersis rebus colligatam, aut varios colores simul confusos. Fit autem saepenumero, vt emptor parum attentus in hoc emptionis genere circumveniatur. Adagium refertur a Diogeniano. Meminit et Suidas.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1785' n='1785' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Regia vaccula.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*basiliko\n boi/+dion</foreign>, id est, Regia bucula. De prodigiosa faecunditate ferebatur, natum e miraculo rei gestae. Aetate Ptolemaei iunioris, vacca quaedam eodem partu sex edidit vitulos. Auctor Diogenianus. Simile illud Iuuenalis:</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1786' n='1786' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Pura a nuptiis.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*agnh\ ga/mwn</foreign>, id est, Rudis nuptiarum. Per ironiam dicebatur in impudicam, quod citra nuptias sui copiam faceret. Horatius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Nuptiarum expers, et adhuc proteruo</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Cruda marito.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1787' n='1787' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Rheginis timidior.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*rhgi/nwn deilo/teros2</foreign>, id est, Rheginis formidolosior. Xenarchus apud Zenodotum, Sophronis, qui de mensibus scripsit, filius, in gratiam Dionysii tyranni taxauit Rheginenses vt ignauos in rebus bellicis, animique pauidi, quemadmodum testantur Graecorum adagiorum collectanea.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1788' n='1788' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Rapina rerum Cinnari.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*arpagh\ tou= kinna/rou</foreign>, id est, Direptio bonorum Cinnari. De facultatibus per tumultum direptis. Veluti, cum principes praeter ius in alienas fortunas iniiciunt manus. Timaeus scriptum reliquit, Cinnarum quempiam fuisse, patria Selinusum, arte lenonem, qui hoc quaestu ad summas opes pervenerit. Is, quoad viuebat, pollicebatur se facultates omnes Veneri consecraturum: caeterum moriens, populo diripiendas exposuit. Huic non dissimile, quod alibi commemorauimus, Porsenae bona.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1789' n='1789' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Rhadamantheum iudicium.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*radama/nquos2 kri/sis2</foreign>, id est, Rhadamanthi iudicium. De incorrupte iudicantibus. Rhadamanthus enim, manium iudex, neque muneribus, neque gratia deflectitur, quominus seuere iudicet. Accommodari poterit ad mortis necessitatem, maximis pariter, ac minimis ex aequo communem. Iuxta illud Aeschyli, apud Aristophanem in Ranis:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*mo/nos2 qew=n ga\r qa/natos2 ou) dw/rwn e)ra=|.</foreign></l>
</lg>
<p>i.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Vna e deis Mors nulla captat munera.</hi></l>
</lg>
<pb id='s0726' n='726'/>
<p>Item Horatius:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Pallida mors aequo pulsat pede pauperum tabernas,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Regumque turres.</hi></l>
</lg>
<p>Item alibi:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Non si trecentis quotquot eunt dies,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Amice places illacrymabilem</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Plutona tauris.</hi></l>
</lg>
<p>Item Pindarus in Nemeis,</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*alla\ koino\n ga\r e)/rxetai</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*ku=m' a)i/+dao. pe/se de\ a)do/khton</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*kai\ doke/onta.</foreign></l>
</lg>
<p>id est, Fluctus enim orci communiter accidit, obruitque tum opinantem, tum inopinum. hoc est, et iuuenem, et senem, aut pariter et nobilem, et obscurum. Bifariam enim interpretantur <foreign lang='GR'>a)do/khton, kai\ doke/onta</foreign>. Item in Olympiacis,</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*boulai=s2 e)n o)rqai=s2 r(adama/nquos2.</foreign></l>
</lg>
<p>i.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Rectis Rhadamanthi decretis.</hi></l>
</lg>
<p>Item alibi demonstrans vnum Rhadamanthum nec assentari cuipiam, nec quidquam ad gratiam facere: <foreign lang='GR'>o( de\ r(ada/manqus2 eu)= pe/pragen, o(/ti frenw=n e)/laxe karpo\n amw/mhton, ou)d' a)pa/taisi qumo\n te/rpetai e)/ndoqen</foreign>, id est, Fortunatus Rhadamanthus, qui fructum iudicii sortitus est inculpatum, neque imposturis intus in animo delectatur. Vsurpat et Plato lib. de legib. 12.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1790' n='1790' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Rhadamanthi iusiurandum.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*radama/nquos2 o(/rkos2</foreign>, id est, Rhadamanthi iusiurandum, dicebatur, quod verissimum quidem esset, caeterum nullum deum adscisceret. Socrates per canem, et anserem iurare consueuit, ne quem deorum citaret: siue quod non crederet vllos esse deos, siue quod non arbitraretur esse boni viri, deos suorum negotiorum testes accersere. Hoc autem iusiurandi genus ad Rhadamanthum referebant. Notauit adagium Aristides rhetor in Pericle, cum ait, <foreign lang='GR'>w(/sper a)\n ei) le/gois2 to\n r(ada/manqun e)qi/zein tou\s2 a)nqrw/pous2 e)piorkei=n, w(=| tosou=ton perih=n eu)sebei/as2 kai\ dikaiosu/nhs2, w(/s2 te kai\ teleuth/sas2 toi=s2 e)kei=se a)fiknome/nois2 dika/zein dokei=</foreign>, id est, Perinde, quasi dicas Rhadamanthum mortales in consuetudinem adduxisse peierandi, qui vsque adeo pietate, iustitiaque praecelluerit, vt, etiam vita defunctus, iis, qui illuc appellunt, iudex esse credatur. Pythagorici per quaternionem iurare solent, quem <foreign lang='GR'>te/traktun</foreign> appellant:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ou) ma\ to\n a(mete/ra| yu/xa| parado/nta te/traktun.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Non per eum, a quo animae est datus ille quaternio nostrae.</hi></l>
</lg>
<p>Existimant enim hunc numerum vsque adeo ad animae perfectionem pertinere, vt eum in arcanis venerentur. Auctor Macrobius primo commentario in somnium Scipionis. Pythagoras in Carminibus aureis, quaternionem, sacrum animae fontem vocat. Graeci per caput alterius iurare consueuerunt. Iuuenalis:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- Graecis nondum iurare paratis</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Per caput alterius.</hi></l>
</lg>
<p>Virgilius,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Per caput hoc iuro.</hi></l>
</lg>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1791' n='1791' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Litore loquacior.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*raxi/as2 lale/steros2</foreign><note resp='transcriber'>In the print: <foreign lang='GR'>lale/streos2</foreign></note>, id est, Litore loquacior. In rabulam, et obstreperum dicebatur. Nam <foreign lang='GR'>r(axi/a</foreign> Graecis litus appellatur, praesertim scopulis, ac rupibus asperum, quod assiduis tunditur fluctibus, non sine fragore: vnde et Graeca vox ducta videtur <foreign lang='GR'>r(axi/a</foreign>, quasi <foreign lang='GR'>traxi/a</foreign>. Nam ea vox ad omne, quod asperum, ac spinosum est, deflectitur.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1792' n='1792' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Praesentem fortunam boni consule.</hi></head>
<p><foreign lang='GR'>*to\ paro\n eu)= poiei=n</foreign>, id est, Quod adest, boni consule, <foreign lang='GR'>kai\ to\ paro\n eu)= ti/qesqai</foreign>, id est, Quod adest aequi bonique facere oportet. Admonet adagium, ne nos alienarum rerum cupiditate
<pb id='s0727' n='727'/>
maceremus, sed quaecunque contigit sors, eam velut optimam amplectamur. Magna enim felicitatis pars, vt sua cuique fortuna placeat. Plato in Gorgia, <foreign lang='GR'>w(s2 e)/oiken, a)na/gkh moi, kata\ to\n palaio\n lo/gon, to\ paro\n eu)= poiei=n, kai\ tou=to de/xesqai to\ dido/menon para\ sou=</foreign>, id est, Necessum est mihi, sicut videtur, iuxta vetus adagium, quod adest, boni consulere, et hoc accipere, quod abs te datur. Cratinus in Pylaea:</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*andras2 sofou\s2 xrh\ to/ ge paro\n pra=gm' w(s2 kalo\n</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*ei)s2 du/namun eu)= ti/qesqai.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Sapientum est virorum, vti, quod adest boni,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Tanquam bonum sit, consulant pro viribus.</hi></l>
</lg>
<p>Affine illi, quod alibi retulimus, <foreign lang='GR'>spa/rthn e)/laxes2, tau/thn ko/smei</foreign>, id est, Spartam es nactus, eam dispone. Quod quidem carmen citat Stobaeus ex Euripidis tragoedia, cui titulus, <foreign lang='GR'>th/lefos2</foreign>, id quod obiter admonendum duximus. Nam adagium suo dictum es loco.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1793' n='1793' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Qui omni in re, et in omni tempore.</hi></head>
<p>AVLVS Gellius, explicans vim <foreign lang='GR'>mori/ou sterhtikou=</foreign>, ait hunc senarium antiquissimum prouerbii vice celebratum fuisse.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Sed enim, qui in omni re, atque in omni tempore</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Omni laude vacat, is illaudatus est,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Is omnium pessimus, deterrimusque est.</hi></l>
</lg>
<p>Admonet paroemia, fere neminem esse tam deplorati ingenii, qui non aliquando dicat, faciatve, quod laudem promereatur. Refertur iisdem ferme verbis a Macrobio libro Saturnalium sexto, ex quo nobis visi sumus deprehendisse manifestum errorem scripturae in Gelliano libro per eruditum quempiam admissum. Is enim, non intelligens hos esse versus. Sed enim qui in omni re, atque in omni tempore, etc. suspicatus est Graecum versiculum omissum a librariis, in eius locum supposuit hoc carmen,</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*polla/ki kai\ kh/pwros2 a)nh\r ma/la kai/rion ei)=pen.</foreign></l>
</lg>
<p>cum versus, de quo sentit Gellius, sit Latinus, quem mox subiicit: Sed enim qui in omni etc. Id liquet ex Macrobio, qui locum hunc ad verbum pene suffuratus est in suos commentarios. Porro Graecus versiculus nihil facit ad explicandam vim huius vocis Illaudatus: sed obiter admixtus est, quasi probandum esset, quod dixerat, neminem esse tam efflictis moribus, quin faciat, dicatve nonnunquam aliquid, quod laudari queat. Quo quidem loco rursus Efflictis deprauatum est in Efferis: potest enim illaudatus esse, qui non sit efferis moribus, sed efflictos mores dixit perditos, et corruptos. Sunt autem tres senarii sententiam absoluentes: nisi quod alicubi videntur vitiati a scribis,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Sed enim, qui in omni re, atque in omni tempore.</hi></l>
</lg>
<p>Hic primus pulchre constat: Constabit et alter, si legatur,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Qui omni vacat laude, is vir illaudatus est.</hi></l>
</lg>
<p>Nam dictiunculam Vir, etiam aurium sensus in hoc versu videtur requirere. Constabit et tertius, si legas.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Isque omnium est deterrimusque ac pessimus.</hi></l>
</lg>
<p>Locus est apud Gellium lib. 2. cap. 26. si quis volet conferre.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1794' n='1794' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Qui e nuce nucleum esse vult, frangat nucem.</hi></head>
<p>QVI commodum appetit, ne
<pb id='s0728' n='728'/>
fugiat laborem. Qui quaerit voluptatem, prius experiatur sudorem, sine quo non paratur vera voluptas. Hanc sententiam Plautus figura sane quam prouerbiali extulit. Qui e nuce, inquiens, nucleum esse vult, frangit nucem. Qui quaerit animi pabulum in arcanis literis, scrutetur sub allegoriae inuolucro conditum mysterium. Sic enim vsurpauit alicubi D. Hieronymus. Nux enim foris tum dura est, tum amara, intus suauissimum condit cibum. Huc referendum illud Homericum figmentum de moly herba, quam ait radicem quidem habere nigram, sed florem lacteum. Hanc ita describit Odysseae decimo.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ri/zh me\n me/lan e)/ske, ga/lakti de\ ei)/kelon a)/nqos2.</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*mw=lu de/ min kale/ousi qeoi\, xalepo\n de\ t' o)ru/ssein</foreign></l>
<l><foreign lang='GR'>*andra/si ge qnhtoi=si qeoi\ de/ te pa/nta du/nantai.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Atra quidem radix suberat, sed lacteolus flos:</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Moly vocant superi, mortalibus ardua res est</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Euulsisse viris: caelestes omnia possunt.</hi></l>
</lg>
<p>Accommodari potest cum ad omnem disciplinam, tum peculiariter ad grammaticam, quae, cum sit pueris amara, senibus iucunda est. Quadrauerit et in virtutis studium, cuius initium acerbum, progressus facilis, finis iucundus.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1795' n='1795' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Qui parentem laudabit, nisi infelices filii?</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ti\s2 pate/r' ai)nh/sei' ei) mh\ kakodai/mona te/kna.</foreign></l>
</lg>
<p>id est,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Quis patrem laudet, nisi proles laudis inanis?</hi></l>
</lg>
<p>Carmen vulgo iactatum de his, qui maiorum suorum facinora iactitant, nimirum nihil habentes, quod de se ipsis vere praedicent, cuiusmodi Ponticum quempiam ridet Iuuenalis Sat. 9.</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>- Sed te censeri laude tuorum,</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Pontice, noluerim, sic vt nihil ipse futurae.</hi></l>
<l><hi rend='italic'>Laudis agas. Miserum est alienae incumbere famae.</hi></l>
</lg>
<p>Poterit in hanc quoque torqueri sententiam: Impii filii sic laudant parentes, dum illos, ceu bonos, desiderat populus, quod his longe deteriores ferre non possit. Id quod <corr sic='nonunquam' resp='transcriber'>nonnunquam</corr> solet in principibus vsu venire, videlicet, vt, quem viuum oderant, mortuum probent, ac requirant, filii comparatione bonum. Refert, et explicat, hoc adagium Plutarchus in vita Arati: <foreign lang='GR'>*paroimi/an tina\ palaia\n w)= polu/krates2 dei/sas2, moi dokei=, to\ du/sfhmon au)th=s2 o( filo/sofos2 xru/sippos2. ou)x' o(\n e)/xei tro/pon, a)ll' w(s2 au)tos2 w)/|eto be/ltion ei)=nai diati/qesqai</foreign>,</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ti/s2 pate/r' ai)nh/sei' ei)mh\ eu)dai/mones2 ui(oi\.</foreign></l>
</lg>
<p><foreign lang='GR'>*dionuso/dwros2 de\ o( troizh/nios2, e)cele/gxwn au)th\n, a)nekti/qhsi th\n a)lhqinh\n ou(/tws2 e)/xousan</foreign>.</p>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*ti\s2 pate/r' ai)nh/sei' ei) mh\ kakodai/mones2 ui(oi\.</foreign></l>
</lg>
<p><foreign lang='GR'>*kai/ fhsi tou\s2 a)f' au(tw=n ou)deno\s2 a)ci/ous2 o)/ntas2, u(podume/nous2 de\ progo/nwn tinw=n ar)etai=s2, kai\ pleona/zontas2 e)n toi=s2 e)kei/nwn e)pai/nois2, u(po\ th=s2 paroimi/as2 e)pistomi/zesqai</foreign>, id est, Adagium quoddam vetus, ô Polycrates, Chrysippus philosophus, infamiam illius, vt mihi videtur, veritus, non vt habet, sed vt ipsi visum est melius, proposuit:</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Quis patrem laudarit, nisi felices filii?</hi></l>
</lg>
<p>Caeterum Dionysodorus Troezenius, redarguens illum, verum prouerbium denuo exponit. Id habet ad hunc modum,</p>
<lg>
<l><hi rend='italic'>Quis patrem laudet, nisi proles indiga laudis?</hi></l>
</lg>
<pb id='s0729' n='729'/>
<p>Aitque, eos, qui, si suis ipsorum meritis aestimentur, nullius sint pretii, caeterum insinuantes sese maiorum suorum quibusdam virtutibus, atque illorum laudibus sese immodice venditantes, hoc prouerbium ad silentium adigi. Hactenus Plutarchus. Vsurpauit in eundem sensum M. Tull. in Epistolis ad Atticum.</p>
</div2>
<div2 id='MaAU.01.1796' n='1796' type='section'>
<head><hi rend='italic'>Nam iam illi non sunt, at qui sunt, mali.</hi></head>
<lg>
<l><foreign lang='GR'>*oi( me\n ga\r ou)k e)/t' ei)si\n, oi(d' o)/ntes2, kakoi\.</foreign></l>